.
Ηλίας Γιαννακόπουλος
O «Πατριωτισμός» σήμερα και οι Νέοι
«Τι σημαίνει σήμερα να αγαπάς
και να προστατεύεις τη χώρα σου;»
Λόγος Συμβουλευτικός και Προτρεπτικός προς τους Νέους από την πρώην πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
“Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα” Δεν μπορεί να τα ξέρουν όλα οι νέοι. Ιδιαίτερα δεν μπορούν να γνωρίζουν έννοιες που είναι φορτισμένες με πολλά σημαινόμενα. Σε αυτές ανήκουν και η Πατρίδα ή άλλως πως η Χώρα μας. Η δυσκολία κατανόησης καθίσταται πιο μεγάλη αν κάποιος ζητήσει από έναν νέο να περιγράψει “τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος να την προστατέψει”.
Σε μία τέτοια ερώτηση κλήθηκε να απαντήσει η πρώην Πρόεδρος Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου πριν την αποχώρησή της από το Προεδρικό αξίωμα. Η απάντησή της ενέχει στοιχεία συμβουλευτικού-παραινετικού λόγου αλλά και Προτρεπτικού συνάμα και σκόπιμο θα ήταν μία σημειολογική επεξεργασία αυτής της απάντησης για να ανιχνεύσουμε όχι μόνον τους βασικούς άξονές της αλλά και τα υπόρρητα νοήματα που εμπεριέχει.
Το δομικό στοιχείο που καθιστά την απάντηση ενδιαφέρουσα είναι ότι δεν εμπεριέχει στοιχεία “κατηχητικού λόγου”, όπως συνηθιζόταν παλιά από τους πρεσβύτερους όταν συμβούλευαν τους νέους. Σε ένα άλλο επίπεδο διευκρινίζεται με ξεχωριστό τρόπο η πολύπαθη έννοια πατριωτισμός γιατί αποσυνδέεται από τα κούφια λόγια και τις υπόγειες εθνικιστικές μεγαλοστομίες. Ειδικότερα ο Πατριωτισμός προϋποθέτει την ανάδειξη του κοινού καλού ως οντολογικά αξιολογικά πρότερον και ανώτερον.
Η έννοια είναι ενταγμένη στο ευρύτερο γεωγραφικό και πολιτιστικό οικοδόμημα της Ευρώπης και με ό,τι αυτή εμπεριέχει στο σώμα της ως πολιτιστική και ιστορική κατάκτηση (ανοιχτή κοινωνία, η συμπερίληψη και η ενσυναίσθηση). Στο νοηματικό κέλυφος του Πατριωτισμού ανευρίσκεται και η ιδιότητα του Πολίτη με την ριζική έννοια του όρου (ενημέρωση > συμμετοχή > ευθύνη). Δηλαδή, ο πολίτης με τη αρχαιοελληνική έννοια του όρου, γνωστός και ως Homo Politicus. Βασική, επίσης, παράμετρος του Πατριωτισμού είναι και η διεύρυνση των οριζόντων ως προϋπόθεση για την κατανόηση και προσαρμογή στα νέα παγκόσμια δεδομένα.
Ωστόσο, το νοηματικό φορτίο του Πατριωτισμού, σύμφωνα πάντα με την πρώην Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, είναι ή πρέπει να είναι εμπλουτισμένο και με τη γνώση της εθνικής μας Ιστορίας σε όλες της τις εκδοχές (επιτυχίες και αποτυχίες). Κι αυτό γιατί η Ιστορία μας ενοικεί στα υπόγεια δώματα της ατομικής και συλλογικής μας Ταυτότητας. Στον sui generis ορισμό του Πατριωτισμού η κ. Σακελλαροπούλου και στο “Τι σημαίνει σήμερα να αγαπάς και να προστατεύεις τη χώρα σου;” προσθέτει ως ευχή ή προτροπή και τα «ων ουκ άνευ» γνωρίσματα του νέου ανθρώπου, δηλαδή “τη δύναμη και την αισιοδοξία της δημιουργίας και της αλλαγής”.
Συμπληρωματικά τονίζεται πως αναγκαία συνθήκη για όλα τα παραπάνω είναι η “εθνική Ενότητα” και η αποφυγή των “Διχασμών” καθώς και ο εξοστρακισμός κάθε ιδέας για “απομονωτισμό”. *Ακολουθεί η σχετική ερώτηση και η απάντηση, όπως δημοσιεύτηκε στο «ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 9/3/2025).
«Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να σας μεταφέρω ένα ερώτημα που έγινε αντικείμενο συζήτησης σε μια παρέα νέων ανθρώπων. Τι σημαίνει σήμερα να αγαπάς και να προστατεύεις τη χώρα σου; Είμαι βέβαιος πως εάν είχαν την ευκαιρία θα σας ρωτούσαν. Τι θα τους απαντούσατε»;
«Είναι πάντοτε μια πρόκληση να μιλάς με τους νέους. Τι θα τους έλεγα; Πως αγαπώ και προστατεύω τη χώρα μου σημαίνει να μετακινώ το βλέμμα από το “εγώ” στο “εμείς”, να σκέφτομαι συλλογικά και να επιδιώκω το κοινό καλό. Δεν είναι πάντα εύκολο, καθώς συχνά εγκλωβιζόμαστε στα ατομικά μας συμφέροντα. Ο σύγχρονος ωστόσο πατριωτισμός δεν είναι στείρος συναισθηματισμός, αλλά ενεργή στάση ζωής.
Βασίζεται στην ελληνική και ευρωπαϊκή μας ταυτότητα, στην ανοιχτή κοινωνία, τη συμπερίληψη και την ενσυναίσθηση. Αγαπώ τη χώρα μου σημαίνει ότι νοιάζομαι για τον δημόσιο χώρο, προστατεύω το περιβάλλον, συμμετέχω στα κοινά, ενημερώνομαι και αναλαμβάνω την ευθύνη μου ως πολίτης. Είναι η πίστη σε μια κοινή πορεία προς την πρόοδο, μακριά από διχασμούς και απομονωτισμούς.
Σημαίνει επίσης να διευρύνω τους ορίζοντές μου, να κατανοώ τις προκλήσεις της εποχής και να υπερασπίζομαι τη φιλελεύθερη δημοκρατία, ιδίως όταν αυτή δοκιμάζεται. Η ιστορία μας, οι επιτυχίες και οι αποτυχίες μας, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής και ατομικής μας ταυτότητας. Αν την αγνοούμε ή την αντιμετωπίζουμε με αδιαφορία, δεν βλάπτουμε μόνο το σύνολο, αλλά και τους εαυτούς μας.
Γνωρίζω ότι οι νέες γενιές μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο αβεβαιότητα και προκλήσεις. Όμως, δεν πρέπει να χάνουν την ελπίδα και τις προσδοκίες τους. Η νεότητα έχει μέσα της τη δύναμη και την αισιοδοξία της δημιουργίας και της αλλαγής και πάνω σε αυτήν στηρίζεται το μέλλον του τόπου».
*ΠΗΓΗ: Blog, “ΙΔΕΟπολις”, Ηλία Γιαννακόπουλου
————————————————————
Τα άρθρα που δημοσιεύουμε στη στήλη αυτή
εκφράζουν τους συντάκτες τους,
χωρίς να συμπίπτουν απαραίτητα με τις απόψεις μας
