Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη,
περισσότερο γνωστή με το ψευδώνυμο Nelly’s
γεννήθηκε το 1899 στο Αϊδίνι τής Μικράς Ασίας
και πέθανε στις 17 Αυγούστου του 1998 στη Νέα Σμύρνη
Nelly’s: Μια φωτογράφος του Μεσοπολέμου
Ιδιαίτερη θέση στο έργο της κατέχουν οι γυμνές
ή ημίγυμνες φωτογραφίσεις στην Ακρόπολη της Mona Paeva,
και της Ουγγαρέζας χορεύτρια Νικόλσκα
Η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη γνωστή από τη διεθνή της –κυρίως, αναγνώριση στο ευρύτερο ανά τον κόσμο κοινό από την αγγλική υπογραφή της (Nelly’s) γεννήθηκε στο Αϊδίνι, έμαθε τα πρώτα της γράμματα στη Σμύρνη και, πηγαίνοντας στη Δρέσδη μαζί με τον αδελφό της για να σπουδάσει ζωγραφική, την κέρδισε η φωτογραφία, στην οποία στράφηκε με δασκάλους πορτρετίστες της εποχής.
Μετά την εγκατάσταση της οικογένειας στην Αθήνα του 1924 – πρόσφυγας ουσιαστικά, η Έλλη φτιάχνει το πρώτο της εργαστήριο στην Ερμού και ασχολείται με τη φωτογράφιση πορτρέτων και θεματικών ενοτήτων κατ’ ιδίαν ή επί παραγγελία του ΥΠ.ΠΟ, αποθανατίζοντας με ζωντάνια πορτρέτα.
Ιδιαίτερη θέση στο έργο της κατέχουν οι γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίσεις στην Ακρόπολη της Mona Paeva, πρώτης μπαλαρίνας της Opera Comique, οι οποίες προκάλεσαν σκάνδαλο στην κοινωνία του μεσοπολέμου, όταν δημοσιεύθηκαν το 1929, στο γαλλικό περιοδικό Illustration de Paris. Ένα χρόνο αργότερα η Nelly’s προτείνει στην Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα να ποζάρει και αυτή γυμνή στο βράχο της Ακρόπολης.
Δεν ξέφυγε από αφελείς εικαστικούς (και όχι μόνο) συνειρμούς, ρίχνοντας νερό στο μύλο της ναζιστικής ιδεολογίας και της δικτατορίας Μεταξά (όπως πχ. στη σειρά “Παραλληλισμοί” επιχειρεί να συγκρίνει προσωπογραφικά βοσκούς και χωριατοπούλες με κούρους και κόρες για να αποδείξει τη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων, διακοσμώντας με τις φωτογραφίες της το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης με ένα σχετικό γιγαντιαίο κολάζ)
Φωτογράφισε τις Δελφικές γιορτές του Σικελιανού και της γυναίκας του Εύας Πάλμερ το 1927 και κατ’ αποκλειστικότητα το 1930, ενώ το 1936 μετέβη στο Βερολίνο για να φωτογραφίσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το ξέσπασμα του 2ου παγκόσμιου τη βρήκε στις ΗΠΑ, όπου και παρέμεινε σχεδόν 27 χρόνια (μέχρι το 1966).
Η πόλη της Νέας Υόρκης έδωσε στη Nelly’s και τη δυνατότητα να καταγράψει σημαντικές στιγμές από την οικοδόμησή της και να αποτυπώσει στιγμιότυπα από την κίνηση των δρόμων και των πλατειών της. Έτσι, με δύο σημαντικότατες φωτογραφικές σειρές, το “Easter Parade” και τους “Δρόμους”, κατέπληξε το νέο δάσκαλό της και απέδειξε ότι εκτός από το να εκτελεί παραγγελίες είναι σε θέση να δώσει μια νέα δυνατότητα ανάγνωσης της αρχιτεκτονικής.
Το 1949 ήλθε για μικρό χρονικό διάστημα, στην Αθήνα, αλλά –στον απόηχο της ταξικής πάλης, έφυγε πάλι για την Αμερική και το 1966, επιστρέφοντας οριστικά, έμεινε με τον σύζυγό της Άγγελο στη Νέα Σμύρνη διαμορφώνοντας το διαμέρισμά της σε φωτογραφικό μουσείο.
Τα καλλιτεχνικά έργα της Νέλλυς Σουγιουλτζόγλου μοιάζουν ξεχασμένα, αφενός επειδή η επιλογή του πικτοραλισμού έρχεται σε αντίθεση με την τάση της σύγχρονης φωτογραφίας, αλλά και λόγω της εγγύτητάς της με το καθεστώς Μεταξά.
Το 1966 επέστρεψε οριστικά και εγκαταστάθηκε στη Νέα Σμύρνη, νότια του κέντρου της Αθήνας. Το 1989 δημοσίευσε την (300 σελίδων με τίτλο “αυτοπροσωπογραφία”) αυτοβιογραφία της. Δώρισε το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου της στο Μουσείο Μπενάκη, έχει τιμηθεί με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα, ενώ εξέδωσε πολλά λευκώματα με φωτογραφίες της και παρουσίασε τα έργο της σε πολλές εκθέσεις. Πέθανε στη Νέα Σμύρνη Αττικής το 1998.
Πηγές: el.wikipedia.org, photologio.gr, Μουσείο Μπενάκη
