15 Απριλίου 2024
Είναι η 106η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 260 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:48 – Δύση ήλιου: 20:01
Διάρκεια ημέρας: 13 ώρες 12 λεπτά
🌓 Σελήνη 7 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Λεωνίδα, Λεωνίδη,
Λεώ, Λεωνιδία και Κρήσκη.
Γεγονότα
1825 – Ο Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή πολιορκεί το Μεσολόγγι, το οποίο θα πέσει ένα χρόνο αργότερα με την ηρωική έξοδο. Η Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου (συχνά αναφέρεται και ως δεύτερη πολιορκία) ήταν ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ήταν το γεγονός που έδωσε έμπνευση στο Διονύσιο Σολωμό να γράψει τους “Ελεύθερους Πολιορκημένους”. Έλαβε χώρα στο διάστημα από 25 Απριλίου του 1825 έως 10 Απριλίου του 1826 οπότε και τερματίστηκε με την ηρωική έξοδο του Μεσολογγίου. Η πολιορκία διακρίνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη από τον Απρίλιο του 1825 μέχρι τον Οκτώβριο του 1825 όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα του Κιουταχή και η δεύτερη από τον Δεκέμβριο του 1825 έως τον Απρίλιο του 1826 όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ και του Κιουταχή από κοινού.
Το Μεσολόγγι κήρυξε την επανάσταση στις 20 Μαΐου 1821 με τον οπλαρχηγό Δημήτριο Μακρή. Το 1822, μετά την ήττα των Ελλήνων στη μάχη του Πέτα τα τουρκικά στρατεύματα κατευθύνθηκαν προς το Μεσολόγγι και πολιόρκησαν την πόλη. Η Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου διήρκεσε δύο μήνες και έληξε με αποτυχία των τουρκικών δυνάμεων να κυριεύσουν την πόλη. Στα μέσα του 1823 οι τουρκικές δυνάμεις σχεδίασαν νέα εκστρατεία που περιλάμβανε πολιορκία και κατάληψη του Μεσολογγίου. Μετά από σκληρές μάχες που δόθηκαν στην περιοχή της Ευρυτανίας τα τουρκικά στρατεύματα κατευθύνθηκαν προς το Μεσολόγγι. Οι αρχές και οι κάτοικοι της πόλης προετοιμάστηκαν για πολιορκία όμως τα τουρκικά στρατεύματα προτίμησαν να πολιορκήσουν το Αιτωλικό. Το γεγονός αυτό αναφέρεται συχνά ως Πολιορκία του Αιτωλικού & Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου.
1850 – Αίρεται ο ναυτικός αποκλεισμός των ελληνικών λιμανιών από τους Άγγλους, εξαιτίας της υπόθεσης Πατσίφικο (Παρκερικά). Η υπόθεση Πατσίφικο ήταν μια διπλωματική και πολιτική κρίση μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας το 1849-1850 που ανέκυψε με αφορμή την επίθεση το 1847 του αθηναϊκού όχλου κατά της περιουσίας του βρετανικής υπηκοότητας Εβραίου Δον Πατσίφικο, προξένου της Πορτογαλίας.
Η κυβέρνηση είχε απαγορεύσει τη χρονιά εκείνη (1847) για πρώτη φορά το «κάψιμο του Ιούδα», από σκέψη μήπως ενοχληθεί ένα μέλος του τραπεζικού οίκου Ρότσιλντ που βρισκόταν στην Αθήνα. Με αφορμή την απαγόρευση αυτήν όχλος επιτέθηκε στον Εβραίο Δον Πατσίφικο, εισέβαλε στο σπίτι του και προξένησε καταστροφές. Ο Πατσίφικο ζήτησε υπέρογκο ποσό ως αποζημίωση από το ελληνικό κράτος αλλά δεν ικανοποιήθηκε και τότε στράφηκε στη βρετανική κυβέρνηση, από την οποία ζήτησε βοήθεια γράφοντας ότι ανέμενε μάταια αποζημίωση σχεδόν δύο χρόνια.
Η υπέρμετρη αντίδραση της Βρετανίας, που κορυφώθηκε με τον ναυτικό αποκλεισμό της χώρας από το Βρετανικό Ναυτικό το 1850 και την κατάσχεση ελληνικών πλοίων στο Αιγαίο, ώστε να αναγκαστεί η Ελλάδα να καταβάλει αποζημίωση, αποτελεί πρωτοφανή στην ιστορία των διεθνών σχέσεων αναίτια επίδειξη ισχύος και αμφισβήτηση της κυριαρχίας κυρίαρχου κράτους και έχει παραμείνει κλασικό παράδειγμα στρατηγικής καταναγκασμού μέσω της «διπλωματίας της κανονιοφόρου». Η κρίση έληξε ύστερα από παρέμβαση των άλλων δύο προστάτιδων δυνάμεων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, της Γαλλίας και της Ρωσίας και αφού η Ελλάδα δέχτηκε ισχυρό οικονομικό πλήγμα. Ο βρετανικός ναυτικός αποκλεισμός έμεινε στην ιστορία ως Παρκερικά, από το όνομα του Βρετανού ναυάρχου Ουίλιαμ Πάρκερ.
Παρκερικά ή Πατσιφικά ή Υπόθεση Πατσίφικο (όρος που δόθηκε από την γαλλική διπλωματία, κατά την υπόθεση Ντρέιφους), ονομάσθηκαν, από τους Έλληνες, τα υπέρογκα ενάντια της Ελλάδας πιεστικά εκ μέρους της Αγγλίας μέτρα (ναυτικός αποκλεισμός, απαγόρευση καταπόπλων πλοίων, με κίνδυνο κατάσχεσης αυτών κ.λπ.) που λήφθηκαν τον Ιανουάριο του 1850, εξ αφορμής επεισοδίου που σημειώθηκε στην Αθήνα σε βάρος του Ισπανοεβραίου και Άγγλου υπηκόου Δαυίδ Πατσίφικο, πρώην προξένου της Πορτογαλίας και στη συνέχεια τοκογλύφου. Η ονομασία προήλθε από το όνομα του Άγγλου ναυάρχου Ουίλιαμ Πάρκερ, που εφάρμοσε τα μέτρα αυτά, κατά διαταγή του τότε υπουργού των Εξωτερικών της Αγγλίας Πάλμερστον, ώστε να αναγκαστεί η Ελλάδα να καταβάλει την εξαιρετικά υπέρογκη αποζημίωση.
Γεγονός όμως υπήρξε ότι έναντι των μέτρων εκείνων πάντες οι Έλληνες από του Βασιλέως μέχρι και του τελευταίου εργάτη επέδειξαν γενναία ψυχραιμία και οι δε πληγέντες από τα μέτρα αυτά, κυρίως έμποροι και ναυτιλόμενοι στον Πειραιά, τάχθηκαν όλοι στο πλευρό της ελληνικής Κυβέρνησης, επιδοκιμάζοντας την στάση της.
Τελικά μετά από διπλωματικά επεισόδια μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας και την παρέμβαση της Ρωσίας ο ναυτικός αποκλεισμός ήρθη στις 15 Απριλίου του 1850, οπότε και το ζήτημα της αποζημίωσης του Πατσίφικο παραπέμφθηκε σε διεθνή διαιτησία.
1912 – Ο «Τιτανικός» βυθίζεται, έπειτα από ένα φοβερό χτύπημα με παγόβουνο στο Βόρειο Ατλαντικό. Από τους 2.340 επιβαίνοντες, χάνονται στα παγωμένα νερά οι 1.595. Στις 23:40 14 Απριλίου 1912, συγκρούστηκε με ένα παγόβουνο στον Ατλαντικό Ωκεανό, νοτιοανατολικά της Νέας Γης. Παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν να αποφύγει την σύγκρουση, (όπισθεν ολοταχώς και στροφή αριστερά) το μοιραίο δεν άργησε να γίνει, καθώς το πλοίο είχε αναπτύξει την μέγιστη ταχύτητα, γιατί ήθελαν να φτάσουν στο λιμάνι της Ν.Υόρκης πιο γρήγορα από το αναμενόμενο. Επίσης, εκείνη την εποχή ήταν συνηθισμένο φαινόμενο τα πλοία να αναπτύσσουν μέγιστη ταχύτητα για να ξεπεράσουν γρήγορα την περιοχή με τα παγόβουνα.
Το παγόβουνο έσκισε το κύτος του πλοίου, ξεκινώντας από την πλώρη, όπου κατέστρεψε και τα 5 στεγανά μέρη του πλοίου επιτρέποντας την εισροή υδάτων στο σκάφος. Το πλοίο είχε σχεδιαστεί έτσι ώστε ακόμα και αν πλημμύριζαν 4 στεγανά να μπορούσε να επιπλεύσει, όχι όμως και με 5. Το πλοίο ήταν από τα πρώτα που χρησιμοποίησε το σήμα κινδύνου SOS – πρότερα και αντί αυτού χρησιμοποιούνταν το CQD (CQ Distress). Ο Τιτανικός βυθίστηκε δύο ώρες και σαράντα λεπτά αργότερα, στις 02:20 στις 15 Απριλίου. Το κύτος 2 λεπτά πριν την βύθιση έσπασε σε 2 κομμάτια, αφού ενώ βυθιζόταν με την πλώρη προς τα κάτω και την πρύμνη προς τα πάνω, αποκόπηκε η πρύμνη, λόγω του τεράστιου βάρους του νερού στην πλώρη. Η βύθισή του παρέσυρε στο θάνατο γύρω στους 1.500 ανθρώπους, με τους υπόλοιπους 700 να βρίσκονται στις σωσίβιες λέμβους και να παρακολουθούν το τραγικό γεγονός. Το ναυάγιο αυτό θεωρείται ένα από τα τραγικότερα «εν καιρώ ειρήνης» ναυάγια. Η περισυλλογή των διασωθέντων έγινε από το πλοίο RMS Carpathia, το οποίο έπλεε από τη Νέα Υόρκη προς το Φιούμε (σημερινή Ριέκα) και κατέφθασε στο σημείο του ναυαγίου στις 03:30.
1920 – Οι αναρχικοί Νίκολα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι κατηγορούνται ότι σκότωσαν δύο υπαλλήλους, κατά τη διάρκεια ληστείας ενός καταστήματος υποδημάτων στη Μασαχουσέτη. Θα εκτελεσθούν 7 χρόνια αργότερα και θα περάσουν στη σφαίρα του μύθου. Στις 03:05 το απόγευμα της 15ης Απριλίου του 1920 χρηματαποστολή – που αποτελούνταν από τον ταμία και τον φρουρό – έφευγε από το κτίριο της διοίκησης της βιομηχανίας υποδημάτων “Slater and Morrill” στο Νότιο Μπρέιντρι (South Braintree) της πολιτείας της Μασαχουσέτης, κρατώντας δυο κιβώτια με μετρητά, συνολικού ποσού $15,776.51 προκειμένου να πληρώσουν τους εργάτες της βιομηχανίας. Καθώς βάδιζαν προς το εργοστάσιο το οποίο βρισκόταν σε 200 μέτρα περίπου απόσταση από το κτίριο της διοίκησης πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν επί τόπου ο μεν φρουρός Αλεσάντρο Μπεραρντέλι (Alessandro Berardelli) με 4 σφαίρες, ο δε ταμίας Φρέντερικ Πάρμεντερ (Frederick A. Parmenter) με 2. Οι δυο άγνωστοι εκτελεστές άρπαξαν τα δυο κιβώτια με τα χρήματα, ρίχνοντας ακόμα μερικούς πυροβολισμούς στον αέρα, επιβιβάστηκαν σε μια μαύρη Buick που εμφανίστηκε εκείνη τη στιγμή και έφυγαν, σκορπίζοντας μάλιστα και καρφιά στο οδόστρωμα προκειμένου να αποτρέψουν την καταδίωξή τους.
Ο διοικητής του αστυνομικού τμήματος του Μπριτζγουώτερ (Bridgewater) έκρινε πως οι ληστές ήταν αναρχικοί της περιοχής που έκαναν την κλοπή προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις τους. Οι υποψίες βάρυναν περισσότερο τον γνωστότερο αναρχικό της περιοχής τον Μάριο Μπόντα(D/R), τον οποίο και έθεσαν υπό παρακολούθηση. Όταν πληροφορήθηκαν ότι το αυτοκίνητο του Μπόντα βρισκόταν για επισκευή σε κάποιο τοπικό γκαράζ, ενημέρωσαν τους ιδιοκτήτες του, ότι σε περίπτωση που οποιοσδήποτε ερχόταν να παραλάβει το όχημα, η Αστυνομία έπρεπε να ειδοποιηθεί αμέσως. Πράγματι, στις 5 Μαΐου του 1920, όταν 4 άντρες πήγαν να πάρουν το αυτοκίνητο, η γυναίκα του ιδιοκτήτη του γκαράζ τηλεφώνησε στην Αστυνομία η οποία μερικές ώρες αργότερα συνέλαβε τους 4 άντρες. Οι δυο από τους τέσσερεις , ο Νίκολα Σάκκο και ο Μπαρτολομέο Βαντσέτι συνελήφθησαν στο Μπρόκτον (Brockton) της Μασαχουσέτης. Οι υπόλοιποι δυο, συνελήφθησαν και αυτοί αλλά ο μεν Μπόντα κατόρθωσε να αποδράσει από το αστυνομικό τμήμα και να εξαφανιστεί – ο δε Ρικάρντο Ορτσιάνι (Riccardo Orciani) προσκόμισε αποδείξεις ότι την ημέρα και της ώρα της ληστείας ήταν στη δουλειά του και αφέθηκαν ελεύθεροι. (Ο Εισαγγελέας Φρανκ Κάτζμαν που άσκησε τις διώξεις θεωρούσε ότι ο Ορτσιάνι συμμετείχε στην ληστεία βάζοντας ένα φίλο του να χτυπήσει κάρτα εκείνη τη μέρα στη δουλειά του αλλά επειδή δεν είχε ατράνταχτες αποδείξεις για αυτό, αποφάσισε να μην τον παραπέμψει.)
Τη στιγμή της σύλληψης τους ο μεν Σάκο είχε στην κατοχή του ένα πιστόλι .32 Colt automatic pistol, ο δε Βαντσέττι .38 Harrington and Richardson revolver (η οπλοφορία τότε ήταν νόμιμη στην Πολιτεία της Μασαχουσέτης). Ο Σάκο είχε επίσης μαζί του το προσχέδιο στα Ιταλικά ενός λόγου που επρόκειτο να εκφωνήσει ο Βαντσέττι κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας.
Η Αστυνομία δεν πραγματοποίησε άλλες συλλήψεις προκειμένου να βρει και τους άλλους δυο δράστες ενώ και τα χρήματα της ληστείας δεν βρέθηκαν ποτέ.
Ο Σάκο παραδέχτηκε ότι στις 15 Απριλίου είχε το ρεπό του και δεν δούλευε και ο Βαντσέττι που ήταν αυτοαπασχολούμενος δεν είχε κάποιο σοβαρό άλλοθι έτσι, ο μεν Σάκο παραπέμφθηκε μόνο για την ληστεία μετά φόνου, ενώ στο Βαντσέτι χρεώθηκε και την απόπειρα ληστείας στο Μπριτζγουότερ της 24ης Δεκεμβρίου του 1919.
Οι δυο προφυλακισμένοι παραπέμφθηκαν στις 11 Σεπτεμβρίου 1920 σε δίκη – με απόφαση του Εισαγγελέα των επαρχιών Νόρφολκ και Πλύμουθ της Μασαχουσέτης , Φρανκ Κάτζμαν. Στις 16 Σεπτεμβρίου του 1920 πραγματοποιήθηκε η μεγάλη βομβιστική επίθεση στη Γουόλ Στριτ(D/R) στην οποία σκοτώθηκαν 38 πολίτες και τραυματίστηκαν 200. Οι αρχές απέδωσαν την επίθεση στον Μάριο Μπόντα, για την παραπομπή σε δίκη των δυο συντρόφων του, ωστόσο οι ένοχοι δεν βρέθηκαν ποτέ.
1955 – Ο αμερικανός πλασιέ Ρέι Κροτς ανοίγει το πρώτο του εστιατόριο McDonald’s, στο Ντε Πλέινς του Ιλινόι. Το πρώτο εστιατόριο McDonald’s άνοιξε το 1940 στο Σαν Μπερναντίνο της Καλιφόρνιας από τους αδελφούς ΜακΝτόναλντ. Αργότερα, το 1948, σκέφτηκαν να βασίσουν την εταιρεία τους σε μια καινούρια ιδέα: την ιδέα της εστίασης που βασίζεται στις χαμηλές τιμές και την γρήγορη εξυπηρέτηση, καθώς και στην προετοιμασία των προϊόντων σε αλυσίδα παραγωγής. Το 1953 πρώτοι ξεκίνησαν την επέκταση της επιχείρησής τους, εφαρμόζοντας αποτελεσματικά το σύστημα της δικαιόχρησης (franchising) όπου η μητρική εταιρεία διατηρεί το σήμα και τους γενικούς κανονισμούς λειτουργίας και η διεύθυνση των κατά τόπους επιχειρήσεων αφήνεται στους υπεργολάβους. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε και το γνωστό σήμα των McDonald’s,με τις λεγόμενες “Χρυσές Αψίδες” (Golden Arches).
Ο Ρέι Κροκ, ο οποίος ήταν αντιπρόσωπος των αδελφών McDonald και διηύθυνε το ένατο κατάστημα της αλυσίδας, αγόρασε την εταιρεία τους το 1961. Σίγουρος πλέον πως η όλη ιδέα των εστιατορίων γρήγορης εστίασης θα είχε πλήρη όσο και ευρεία αποδοχή, ιδρύει – την ίδια χρονιά – το Πανεπιστήμιο Χάμπουργκερ (Hamburger University), το εκπαιδευτικό ίδρυμα που θα εκπαίδευε, στη συνέχεια, τους δικαιοδόχους αλλά και το προσωπικό της εταιρείας και των εστιατορίων. Ο ίδιος ήταν υπεύθυνος και για την παγκόσμια εξάπλωση της αλυσίδας: το 1967 ανοίγει το πρώτο εστιατόρια εκτός ΗΠΑ, στη Βρετανική Κολομβία του Καναδά και το 1971 το πρώτο στην Ευρώπη, κοντά στο Άμστερνταμ.
Σήμερα 45 εκατομμύρια πελάτες εξυπηρετούνται από 30.000 εστιατόρια σε 119 χώρες σε όλο τον κόσμο. Έτσι η εταιρεία έχει γίνει σήμερα σύμβολο της παγκοσμιοποίησης και του αμερικανικού τρόπου ζωής, ενώ έχει γίνει συχνά το επίκεντρο κριτικής σχετικά με την παχυσαρκία, την επιχειρησιακή ηθική και την υπευθυνότητα των εταιρειών απέναντι στους καταναλωτές.
Γεννήσεις
1452 – Λεονάρντο Ντα Βίντσι, (14/15Απριλίου 1452 – 2 Μαΐου 1519), ήταν Ιταλός πολυμαθής της Ύστερης Αναγέννησης που θεωρείται κατά κοινή ομολογία ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών παρά το περιορισμένο πλήθος των σωζόμενων έργων του. Η «Μόνα Λίζα» είναι το διασημότερο ζωγραφικό έργο του Λεονάρντο και το πιο διάσημο πορτραίτο στην ιστορία, ενώ ο «Μυστικός Δείπνος» του είναι ο πλέον ανατυπωμένος θρησκευτικός πίνακας• το σχέδιο του που έγινε γνωστό ως «Ο Βιτρουβιανός Άνθρωπος» συνιστά διάσημο πολιτιστικό σύμβολο.
Ο ντα Βίντσι είναι επίσης γνωστός για τα σημειωματάριά του, στα οποία καταχωρούσε σχέδια και σημειώσεις επιστημονικού περιεχομένου• σε αυτά περιλαμβάνεται πληθώρα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανατομίας, της χαρτογραφίας, της ζωγραφικής και της παλαιοντολογίας. Η συνεισφορά του Λεονάρντο στην εξέλιξη των τεχνών είναι συγκρίσιμη μόνο με εκείνη του σύγχρονού του Μιχαήλ Αγγέλου.
Ο Λεονάρντο ντι σερ Πιέρο ντα Βίντσι (Ιταλικά: leoˈnardo di ˌsɛr ˈpjɛːro da ˈvintʃi), όπως ήταν το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε εκτός γάμου από τον συμβολαιογράφο Πιέρο ντα Βίντσι και μια χωρική, την Κατερίνα, στο Βίντσι, στην περιοχή της Φλωρεντίας στην Ιταλία. Μαθήτευσε στο εργαστήριο του φημισμένου Ιταλού ζωγράφου Αντρέα ντελ Βερόκκιο. Μεγάλο μέρος της πρώιμης εργασιακής ζωής του το πέρασε στην υπηρεσία του Λουδοβίκου Σφόρτσα στο Μιλάνο• αργότερα εργάστηκε στη Ρώμη, την Μπολόνια και τη Βενετία. Πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του στη Γαλλία όπου και πέθανε το 1519.
Παρότι δεν είχε επίσημη ακαδημαϊκή εκπαίδευση, πολλοί ιστορικοί και μελετητές θεωρούν τον Λεονάρντο ως το πλέον αντιπροσωπευτικό δείγμα του «Αναγεννησιακού Ανθρώπου» και έναν αληθινό «Homo Universalis», ένα άτομο «άσβεστης περιέργειας» και «πυρετώδους εφευρετικής φαντασίας». Θεωρείται ως ένας από τους πιο πολυτάλαντους ανθρώπους που έχουν γεννηθεί. Σύμφωνα με την ιστορικό τέχνης Helen Gardner, το εύρος και το βάθος των ενδιαφερόντων του ήταν χωρίς προηγούμενο στην καταγεγραμμένη ιστορία, ενώ «το πνεύμα και η προσωπικότητά του μοιάζουν σε μας υπεράνθρωπα, αν και ο ίδιος ήταν μυστηριώδης και απόμακρος». Οι ακαδημαϊκοί ερμηνεύουν την οπτική του για τον κόσμο ως βασισμένη στη λογική, αν και οι εμπειρικές μέθοδοι που χρησιμοποίησε ήταν ανορθόδοξες την εποχή του.
Εκθειάστηκε συχνά για την τεχνολογική του επινοητικότητα. Ο ντα Βίντσι συνέλαβε την ιδέα των πτητικών μηχανών, σχεδίασε ενός είδους τεθωρακισμένο άρμα, πέτυχε να συγκεντρώσει την ηλιακή ισχύ, δημιούργησε μια μηχανή πρόσθεσης και εφηύρε το κύτος πλοίου με διπλά τοιχώματα. Σχετικά λίγες από τις εφευρέσεις του υλοποιήθηκαν, ενώ ελάχιστες θεωρήθηκαν πραγματοποιήσιμες από τους σύγχρονούς του, καθώς επιστημονικοί τομείς όπως η μεταλλουργία και η μηχανική ήταν στη νηπιακή τους ηλικία κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης. Ωστόσο, μερικές από τις πιο μικρές εφευρέσεις του όπως ενός είδους ροδάνι και μια μηχανή για τον έλεγχο της εφελκυστικής αντοχής ενός σύρματος έγιναν εξαιρετικά διαδεδομένες χωρίς να του δοθούν ιδιαίτερα εύσημα. Ακόμα, στον ντα Βίντσι αποδίδεται συχνά η εφεύρεση του αλεξίπτωτου και του ελικοπτέρου. Έκανε θεμελιώδεις ανακαλύψεις στην ανατομία, την πολιτική μηχανική, την γεωλογία, την οπτική και την υδροδυναμική αλλά δεν εξέδωσε επισήμως τα ευρήματά του που, ως εκ τούτου, επηρέασαν ελάχιστα έως καθόλου την εξέλιξη των αντίστοιχων επιστημών.
1489 – Κοτσά Μιμάρ Σινάν Αγά (29 Μαΐου 1489 Ağırnas/Άγιοι Ανάργυροι Καππαδοκίας, κατ’ άλλους Καισάρεια – 17 Ιουλίου 1588 Κωνσταντινούπολη) ήταν σημαντικός Οθωμανός αρχιτέκτονας, ελληνικής (Ιωσήφ Δογάνογλου) ή κατ’ άλλους αρμενικής καταγωγής και ανήκε στο σώμα των Γενίτσαρων. Σύμφωνα με τον Robert Mantran (καθηγητής της Ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο Πανεπιστήμιο της Προβηγκίας) ο Σινάν ανήκε σε καθαρά Τουρκική οικογένεια από την περιοχή της Καισαρείας. Θεωρείται πως επέφερε σημαντικές καινοτομίες τόσο στην κοσμική όσο και τη θρησκευτική αρχιτεκτονική της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και γενικότερα του ισλαμικού κόσμου. Χάρις στη μακροβιότητα και το εξαιρετικό ταλέντο του υπήρξε προϊστάμενος αρχιτέκτων των σουλτάνων Σελίμ Α΄, Σουλεϊμάν Α΄, Σελίμ Β΄ και Μουράτ Γ
Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη ο Σινάν, που το χριστιανικό του όνομα ήταν Ιωσήφ, ήταν γιος Ελλήνων της Καππαδοκίας ή εναλλακτικά Αρμένιων γονέων. Ο πατέρας του Χρήστος ασκούσε το επάγγελμα του λιθοξόου και του ξυλουργού και συνήθιζε να παίρνει μαζί του το γιο του στη δουλειά. Εκεί ο νεαρός Σινάν επισκεπτόταν και μελετούσε με αμείωτο ενδιαφέρον τα σελτζουκικά μνημεία. Στο πλαίσιο του παιδομαζώματος προικισμένων Χριστιανών, ο Σινάν βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου διδάχτηκε στο Παλάτι, στον Ιππόδρομο, υπό την καθοδήγηση του Μεγάλου Βεζύρη Πάργαλη Ιμπραήμ Πασά.
Αργότερα έγινε δεκτός στη στρατιωτική σχολή και έτσι άρχισε την καριέρα του ως στρατιωτικός, διοικητής του ιππικού και μηχανικός του στρατού. Συμμετέχοντας στις εκστρατείες του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, απέδειξε τις εξαιρετικές του τεχνικές ικανότητες και τη δεξιοτεχνία του, αφού με μεγάλη επιτυχία ανέγειρε κάστρα, γέφυρες και στρατιωτικές οχυρώσεις. Εν γένει η στρατιωτική σταδιοδρομία του πρόσφερε το υπόβαθρο της γνώσης αρχιτεκτονημάτων μνημειακού χαρακτήρα, πηγές έμπνευσης για τις δικές του μεταγενέστερες κατασκευές. Το 1538 αναδείχθηκε πρώτος αυτοκρατορικός αρχιτέκτονας.
Πέθανε τον Ιούλιο του 1588 στην Κωνσταντινούπολη και τάφηκε στη βορειοδυτική άκρη του τζαμιού του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.
1935 – Σταύρος Παράβας. Γεννήθηκε στα Τουρκοβούνια. Οι γονείς του ήταν Μικρασιάτες. Για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του βγήκε από μικρός στη βιοπάλη, κάνοντας διάφορα θελήματα.
Ο πρώτος που διέκρινε την καλλιτεχνική του φλέβα ήταν ο καθηγητής του της ωδικής στο πέμπτο γυμνάσιο Αθηνών όπου φοιτούσε. Πριν τελειώσει το σχολείο και παρά τις αντιδράσεις των οικείων του γράφτηκε στη δραματική σχολή του Κώστα Μιχαηλίδη, ο οποίος αξιολογώντας το ταλέντο του τον κράτησε στη σχολή χωρίς την καταβολή διδάκτρων.
Στο θέατρο Ρεξ, στην παράσταση «Επτά χρόνια φαγούρα», ο Παράβας ζήτησε από τον θεατρικό συγγραφέα να του γράψει μια αντιδικτατορική μαντινάδα. Μετά από αριθμό παραστάσεων συνελήφθη μέσα στο θέατρο από στρατονόμους με πολιτικά.
Συνελήφθη και βασανίστηκε το 1974 επί δικτατορίας του Ιωαννίδη και εξορίστηκε στη Γυάρο. Ο Σταύρος Παράβας παρέμεινε στη Γυάρο μέχρι και την πτώση της χούντας και ήταν ένας από τους τελευταίους 44 εξόριστους που έφυγαν από το κολαστήριο.
Θάνατοι
1865 – Αβραάμ Λίνκολν, (αγγλικά: Abraham Lincoln, 12 Φεβρουαρίου 1809 – 15 Απριλίου 1865) ήταν ο 16ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Γεννήθηκε στο Χότζβιλ του Κεντάκυ και ήταν γιος του αγρότη Τόμας Λίνκολν και της βαθύτατα θρησκευόμενης Νάνσυ Χανκς. Η μητέρα του πέθανε όταν αυτός ήταν 9 χρονών και γι’ αυτό ο πατέρας του παντρεύτηκε τη Σάρα Μπους Τζόνστον, η οποία ουσιαστικά τον υιοθέτησε. Από μικρή ηλικία άρχισε να εργάζεται ως αγρότης, ενώ ταυτόχρονα διάβαζε εντατικά για να τελειοποιήσει τη μόρφωσή του. Το 1830 εγκαταστάθηκε στη Νέα Ορλεάνη και κατατάχθηκε στο στρατό όπου έφτασε μέχρι τον βαθμό του λοχαγού. Το 1834 εξελέγη μέλος της Βουλής του Ιλλινόις, θέση στην οποία εκλεγόταν μέχρι το 1840. Από το 1837 ασχολήθηκε με τη δικηγορία και σε επαγγελματικό επίπεδο, ενώ το 1844 έγινε αρχηγός του κόμματος των Ουίγων. Δύο χρόνια αργότερα κατάφερε να εκλεγεί στο Κογκρέσο χωρίς όμως να διακριθεί. Επανήλθε στην πολιτική σκηνή το 1854, όταν ιδρύθηκε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και τέθηκε επί τάπητος το θέμα της δουλείας. Με πύρινους λόγους κατά της δουλείας κατάφερε να προσελκύσει την προσοχή του κόσμου και να αναδειχτεί σε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής. Το 1858, ο Λίνκολν έβαλε υποψηφιότητα για γερουσιαστής, αλλά τη θέση κέρδισε ο Στίβεν Ντάγκλας του Δημοκρατικού Κόμματος.
Το 1860 έθεσε υποψηφιότητα για τον προεδρικό θώκο, τον οποίο και κέρδισε παρ’ όλο που στις νότιες πολιτείες δεν κατόρθωσε να επιβληθεί. Στο μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό, τον Μάρτιο του 1861, διακήρυξε πως προσωρινά η δουλεία θα συνεχιζόταν αλλά δεν θα επεκτεινόταν. Οι νότιες πολιτείες όμως είχαν ήδη αποφασίσει για τις επόμενες κινήσεις τους. Οι πολιτείες του Νότου είχαν ήδη σχηματίσει δική τους κυβέρνηση με πρωτεύουσα το Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια. Τον Απρίλιο του 1861 ξέσπασε ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος. Την Πρωτοχρονιά του 1863 υπέγραψε το περίφημο διάταγμα για τη χειραφέτηση των μαύρων, το οποίο μπήκε ως τροπολογία στο σύνταγμα το 1865. Το 1864, ύστερα και από τις συνεχείς νίκες του στρατού, εκλέχτηκε για δεύτερη φορά πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών με ποσοστό 55%.
Γνώριζε τους αντιπάλους και τους εχθρούς του. Είχε κάποτε εκμυστηρευθεί ότι είχε δύο εχθρούς – στο εξωτερικό τον στρατό των Νοτίων και στο εσωτερικό τους τραπεζίτες δανειστές του κράτους. Και όμως στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία της επανεκλογής του, στις 4 Μαρτίου 1865, ο Αβραάμ Λίνκολν διακήρυξε ότι δεν τρέφει «κακίες για κανέναν», ότι ζητεί «ευσπλαχνία για όλους» και ότι επιθυμεί πάνω απ’ όλα «ειρήνη ανάμεσά μας».
1896 – Γεώργιος Βιζυηνός. Γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, το σημερινό Βιζέ της Τουρκίας, στις 8 Μαρτίου 1849, γιος πολύ φτωχικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Μιχαήλος Σύρμας, δούλευε στα καμίνια του ασβέστη. Αργότερα έγινε πραματευτής και πέθανε από τύφο το 1854 αφήνοντας τον γιο του ορφανό σε ηλικία 5 ετών. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια: τον Μιχαήλο, που πέθανε τρία χρόνια πριν από τον Γεώργιο, τον Χρηστάκη, τον αδικοσκοτωμένο ταχυδρόμο, για τον οποίο μιλά στο διήγημά του Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου, και δύο κορίτσια, την Άννα, που πέθανε με τις συνθήκες που περιγράφει στο Αμάρτημα της μητρός μου και την Αννιώ, που πήρε το όνομα της αδελφής της, αλλά πέθανε κι αυτή μικρή.
Ο Βιζυηνός, νους κριτικός, ιδιοφυής, φιλέρευνος, διδάσκει, μεταφράζει τις γνωστότερες ευρωπαϊκές μπαλάντες, συγγράφει μελέτες φιλοσοφικές, αισθητικές, ψυχολογικές, λαογραφικές, αλλά και σχολικά εγχειρίδια και άρθρα για εγκυκλοπαιδικά λεξικά.
Το αφηγηματικό του υλικό, αντλημένο από προσωπικές και οικογενειακές μνήμες, από τις παραδόσεις και τα βιώματα της λαϊκής ζωής στην ιδιαίτερη πατρίδα του, διοχετεύεται στα διηγήματά του. Το υλικό αυτό ενισχυμένο από το στέρεο υπόβαθρο της παιδείας του και την επιστημονική γνώση της ψυχολογίας ενσωματωμένο σε μια ποικίλη, πλούσια γλώσσα υψηλού ήθους (λόγια, λαϊκή, ιδιωματική) διοχετεύεται στα διηγήματά του. Έτσι ο Βιζυηνός αναπτύσσει τη μυθοπλασία του. Ανακαινιστής και πρωτοπόρος, ανοίγει τον δρόμο της νεοελληνικής διηγηματογραφίας. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, η μυθιστορηματική πλαστικότητα των χαρακτήρων, οι δραματικές συγκρούσεις, η δομή, η δραματικότητα, η άρτια αφηγηματική τεχνική –η ενδιαφέρουσα διαπλοκή του ιστορικού και του αφηγηματικού χρόνου– είναι μερικά από τα βασικά γνωρίσματα του Αμαρτήματος της μητρός μου, αλλά και των άλλων διηγημάτων του.
Όλες οι μελέτες του –όπως και αρκετές ποιητικές συλλογές– εκδόθηκαν σε αυτοτελή τόμο. Τα διηγήματα και τα άρθρα δημοσιεύθηκαν σε διάφορα έντυπα της εποχής και δεν συγκεντρώθηκαν σε τόμο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Από τα χειρόγραφά του σώζονται κάποιες επιστολές και αρκετά ποιήματα. Βλ. την έκδοση «Επιστολές» σε επιμέλεια Γ. Παπακώστα (Αθήνα: Πατάκης 2004) και για εκτενή βιβλιογραφικά τον Α´ τόμο της έκδοσης «Τα Ποιήματα» (Αθήνα: Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη 2003).
1980 – Ζαν Πολ Σαρτρ, γαλλικά: Jean-Paul Charles Aymard Sartre, (21 Ιουνίου 1905 – 15 Απριλίου 1980) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, λογοτέχνης, κριτικός και πολιτικός ακτιβιστής, ο κυριότερος εκπρόσωπος του φιλοσοφικού υπαρξισμού και φαινομενολογίας, καθώς και υποστηρικτής της πολιτικής θεωρίας του Μαρξισμού. Θεωρούσε ότι οι διανοούμενοι πρέπει να παίζουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία και ο ίδιος υπήρξε ένας εσωτερικά στρατευμένος καλλιτέχνης (όχι όμως και στρατευμένος από κάποιο κράτος ή καθεστώς) στηρίζοντας τις αριστερές πολιτικές επιλογές του με τη ζωή του και το έργο του. Στις δυτικές χώρες του ασκήθηκε έντονη κριτική για την υποστήριξη του προς τις κομμουνιστικές κυβερνήσεις της εποχής, όπως αυτές του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα, του Μάο στην Κίνα, καθώς και των Ερυθρών Χμερ στην Καμπότζη, αλλά και εντός της Γαλλίας για την υποστήριξη των Αλγερινών επαναστατών έναντι των γαλλικών στρατευμάτων κατά τον πόλεμο της Αλγερίας. Για τη στάση του αυτή έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του.
Ο Σαρτρ είναι επίσης γνωστός για την ανοικτή σχέση που διατηρούσε με τη διάσημη θεωρητικό του φεμινισμού και φιλόσοφο-μυθιστοριογράφο, Σιμόν ντε Μποβουάρ. Αχώριστοι πάνω από μισό αιώνα και οι δύο μαζί αμφισβήτησαν τις κοινωνικές και πολιτισμικές συμβάσεις του περιβάλλοντος στο οποίο μεγάλωσαν, το οποίο θεωρούσαν μεγαλοαστικό και ρηχό (μπουρζουά) ως προς τον τρόπο ζωής και σκέψης. Η σύγκρουση μεταξύ της καταδυναστευτικής, και πνευματικά καταστροφικής συμμόρφωσης με το κατεστημένο, και η αναζήτηση του αυθεντικού τρόπου του υπάρχειν αποτέλεσε την κύρια θεματολογία της πρώιμης περιόδου του Σαρτρ, το οποίο και αποτύπωσε στο κύριο φιλοσοφικό του έργο με τίτλο Το είναι και το μηδέν (L’Être et le Néant) το οποίο εκδόθηκε το 1943, ενώ άλλα σημαντικά φιλοσοφικά έργα του αποτελούν το Ο υπαρξισμός είναι ανθρωπισμός (L’existentialisme est un humanisme) του 1946, και η Κριτική της διαλεκτικής λογικής (La Critique de la raison dialectique) του 1960.
Αποστρεφόταν τις επίσημες τελετές και τα αξιώματα και γι’ αυτό τον λόγο, το 1964, αρνήθηκε να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας, αναφέροντας πως ένας συγγραφέας δεν πρέπει να επιτρέψει στον εαυτό του να μετατραπεί σε θεσμό. Το έργο του εξακολουθεί να επηρεάζει και να αποτελεί αντικείμενο μελέτης της κοινωνιολογίας, κριτικής θεωρίας, μετα-αποικιοκρατισμού, και λογοτεχνικής ανάλυσης.
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Χρονολόγιο
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Χρονολόγιο
