10 Ιουλίου 2024
Είναι η 192η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 174 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:11 – Δύση ήλιου: 20:49
Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 38 λεπτά
🌒 Σελήνη 4.2 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Αμαλία και Αμελί
Γεγονότα
1925 – Αρχίζει στις ΗΠΑ η Δίκη των Πιθήκων. Κατηγορούμενος είναι ο δάσκαλος Τζον Σκόουπς, ο οποίος αγνοεί νόμο που απαγορεύει τη διδασκαλία στα σχολεία της θεωρίας της εξέλιξης. Μία από τις δέκα πιο σημαντικές δίκες στη νομική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο επίσημος τίτλος της είναι «Πολιτεία του Τενεσί κατά του Τζον Τόμας Σκόουπς». Εντάσσεται στο πλαίσιο της διαμάχης μεταξύ «δημιουργιστών» και «δαρβινιστών».
«Δημιουργιστές» ονομάζουμε όσους συντάσσονται με την άποψη της Εκκλησίας ότι η δημιουργία του κόσμου είναι αποτέλεσμα της Θείας Χάριτος. Σήμερα, η θέση αυτή, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, έχει μετασχηματισθεί στη θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού, που υποστηρίζει ότι στην αρχή της εξέλιξης του Σύμπαντος υπήρξε ένα υπερφυσικό σχέδιο, μια επέμβαση του Δημιουργού Θεού. Οι «Δαρβινιστές» αποδέχονται τη θεωρία του βρετανού φυσιοδίφη Κάρολου Δαρβίνου (1809-1882), που υποστηρίζει ότι τα ζωικά και φυτικά είδη προέκυψαν από την αργή εξέλιξη απλούστερων μορφών ζωής, με γενετικές μεταλλάξεις και με τη φυσική επιλογή. Μια θεωρία που είναι γενικά αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα.
Το ιστορικό της δίκης ξεκινά στις 21 Μαρτίου 1925, όταν η Βουλή της Πολιτείας του Τενεσί στις ΗΠΑ ψηφίζει τον νόμο Μπάτλερ που «απαγορεύει τη διδασκαλία στα σχολεία κάθε θεωρίας που αρνείται τη θεϊκή καταγωγή του ανθρώπου και υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος προέρχεται από κατώτερες μορφές ζωικών οργανισμών». Ο νεαρός καθηγητής βιολογίας Τζον Σκόουπς αψηφά τον νόμο και συνεχίζει να διδάσκει τους μαθητές του στο Λύκειο του Ντέιτον τη θεωρία του Δαρβίνου, δηλαδή «την καταγωγή του ανθρώπου από τον πίθηκο», όπως έλεγαν περιπαικτικά οι Δημιουργιστές. Η Εισαγγελία της Πολιτείας κινείται δικαστικά εναντίον του Σκόουπς και του ασκεί ποινική δίωξη.
Η δίκη του νεαρού καθηγητή προσδιορίστηκε για τις 10 Ιουλίου 1925 στο Ντέιτον του Τενεσί, μια πολιτεία που βρίσκεται στον συντηρητικό Αμερικανικό Νότο και ανήκει στη λεγόμενη «Ζώνη της Βίβλου». Το άσημο Ντέιτον συγκέντρωσε εν μία νυκτί τα φώτα της δημοσιότητας. Εκατοντάδες δημοσιογράφοι συνέρρευσαν για να καλύψουν τη δίκη και η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα «Σικάγο Τρίμπιουν» έστησε ένα ραδιοφωνικό σταθμό για την απευθείας μετάδοση της δίκης, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά στα δικαστικά χρονικά των ΗΠΑ.
1940 – Αρχίζει η Μάχη της Αγγλίας, που θα διαρκέσει 114 ημέρες. Με τον όρο Μάχη της Αγγλίας (αγγλικά: Battle of Britain) έγινε γνωστή η προσπάθεια της αεροπορίας της Ναζιστικής Γερμανίας, της Λουφτβάφε (Luftwaffe), να καταβάλει τη Βρετανική Βασιλική Αεροπορία (RAF, Royal Air Force) για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί η «Επιχείρηση Θαλάσσιος Λέων» (γερμανικά: «Seelöwe»), που προέβλεπε την απόβαση των γερμανικών δυνάμεων στα βρετανικά νησιά. Ο όρος προέρχεται από ομιλία του Βρετανού Πρωθυπουργού Ουίνστον Τσώρτσιλ στη Βουλή των Κοινοτήτων στις 18 Ιουνίου 1940, στην οποία ανέφερε: «…Η Μάχη της Γαλλίας, όπως την αποκάλεσε ο Στρατηγός Βεϋγκάν, τελείωσε. Επίκειται η έναρξη της Μάχης της Αγγλίας» .Ο Χίτλερ προσπαθεί να εκμηδενίσει τη βρετανική αεροπορία, με τελικό στόχο τη γερμανική απόβαση στα βρετανικά νησιά.
1964 – Η Μαίρη Κουάντ προκαλεί επανάσταση στη μόδα με τη μίνι φούστα στην Αγγλία. Η Μαίρη Κουάντ γεννήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1934 στο Λονδίνο και ήταν κόρη Ουαλών εκπαιδευτικών. Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών του κολεγίου Γκόλτνσμιθς την περίοδο 1950-1953 και έπειτα έμαθε κοπτική και ραπτική σε νυχτερινό σχολείο. Το 1955 εργάστηκε για μερικούς μήνες σε ένα μαγαζί με καπέλα στο Λονδίνο και στα τέλη του ίδιου χρόνου άνοιξε μαζί με τον μετέπειτα σύζυγό της, Αλεξάντερ Πλάνκετ Γκριν, κατάστημα με την ονομασία «Bazaar» στην King’s Road στο Τσέλσι του Βόρειου Λονδίνου. Αν και αρχικά πουλούσε νεανικά ρούχα επώνυμων σχεδιαστών, αργότερα ξεκίνησε να σχεδιάζει και η ίδια μερικά ρούχα τα οποία σύντομα έγιναν περιζήτητα ενώ μεγάλη επιτυχία σημείωσαν τα μίνι φορέματα της. Το 1966 παρουσίασε τη σειρά καλλυντικών της, ενώ τιμήθηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ με το παράσημο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και εισήχθη στο Fashion Hall of Fame. Πέραν από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι δημιουργίες της σημείωσαν μεγάλη επιτυχία τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ιαπωνία. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και του 1980 επικεντρώθηκε στα προϊόντα οικιακής κατανάλωσης και στα προϊόντα καλλωπισμού. Από το γάμο της με τον Αλεξάντερ Πλάνκετ Γκριν απέκτησε ένα γιο. Χήρεψε το 1990 ενώ τα τελευταία χρόνια ζει σε εξοχική κατοικία στην επαρχία του Σάρεϊ. Τον Δεκέμβριο του 2014 τιμήθηκε με τον τίτλο της Ντέιμ, που αποτελεί τιμητικό τίτλο ιπποτικού τάγματος για γυναίκες.
1976 – Μεγάλη οικολογική καταστροφή προκαλείται στην ευρύτερη περιοχή του Μιλάνου, εξαιτίας έκκλησης διοξίνης από χημικό εργοστάσιο στο Σεβέζο. Στις 10 Ιουλίου 1976 σημειώθηκε στη Βόρειο Ιταλία και μάλιστα στη μικρή πόλη Seveso μαζική διαρροή διοξίνης από το εργοστάσιο παραγωγής τριχλωροφαινόλης της εταιρείας ICMESA ελβετικών συμφερόντων ύστερα από βλάβη σε δικλίδα ασφαλείας. Η τριχλωροφαινόλη χρησιμοποιείται στην κατασκευή αντισηπτικών σαπουνιών και αποσμητικών και η διοξίνη αποτελεί διάμεσο προϊόν και όχι τελική μορφή σύνθεσης στην παραγωγή. Υπολογίζεται ότι η έκλυση του τοξικού νέφους από το ατύχημα στον αέρα αφορούσε 35 kg σχεδόν καθαρής διοξίνης που ρύπανε έκταση 15 τετραγωνικών χιλιομέτρων με 37.000 κατοίκους. Ολόκληρη η περιοχή εκκενώθηκε αμέσως και το Seveso έμοιαζε με νεκρή πολιτεία.
Η διοξίνη, με το δύσκολο χημικό όνομα, 2, 3, 7, 8-τετραχλωριο-διβενζο-παρα-διοξίνη και τη διεθνή συντομογραφία TCDD, είναι ένα παραπροϊόν της σύγχρονης βιομηχανίας, αλλά και σημαντικός ρυπαντής του περιβάλλοντος. Υπάρχουν περίπου 419 χημικές ενώσεις του τύπου της διοξίνης, όμως 30 από αυτές είναι τοξικές με πρώτη την ΤCDD.
Εκτός όμως από τη βιομηχανία διοξίνες εκλύονται και από φυσικές πηγές, όπως τα ηφαίστεια και οι εκτεταμένες πυρκαγιές των δασών. Τελευταία παρουσιάστηκε μεγάλη έκλυση διοξίνης από τη συστηματική καύση των ζώων που είχαν προσβληθεί από αφθώδη πυρετό.
Η διοξίνη ως βιομηχανικό παραπροϊόν παράγεται από εργοστάσια παραγωγής χαρτοπολτού, γεωργικών φαρμάκων, πλαστικών (PVC), αντισηπτικών για αποσμητικά και σαπούνια (τριχλωροφαινόλη), από χυτήρια μετάλλων και κυρίως από τους αποτεφρωτικούς κλιβάνους στερεών αποβλήτων λόγω ατελούς καύσης.
Ακολουθεί ρύπανση του περιβάλλοντος και παραμονή της διοξίνης για μακρό διάστημα στην ατμόσφαιρα. Με τη βροχή πέφτει στο έδαφος και μολύνει τα φυτά και τα ζώα. Μπορεί, λοιπόν, κανείς να ανιχνεύσει τη διοξίνη παντού: στο έδαφος, στον αέρα, στο ίζημα του νερού. Επειδή είναι λιποδιαλυτή ουσία και υδρόφοβη, δηλαδή δεν διαλύεται στο νερό, εισέρχεται αμέσως στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Ετσι, ενώ παραμένει τελικά σε μικρές ποσότητες στον αέρα και το νερό, συγκεντρώνεται κυρίως στα τρόφιμα που περιέχουν λίπος, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας και κυρίως το χοιρινό, τα κοτόπουλα, τα αυγά, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, αλλά και σε ορισμένα εδάφη, στα ιζήματα των νερών κ.ά.
1985 – Γάλλοι κομάντος ανατινάζουν το πλοίο της Greenpeace «Rainbow Warrior» στο λιμάνι Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας. Κατά την επιχείρηση, ένας φωτογράφος χάνει τη ζωή του. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες υποθέσεις που έχουν απασχολήσει το Διεθνές Δίκαιο κατά τον 20ό αιώνα, είναι αυτή της καταβύθισης του πλοίου Rainbow Warrior. Όλα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 1985, όταν μια ομάδα από Γάλλους απεσταλμένους στρατιωτικούς βομβάρδισε και βύθισε το πλοίο της Greenpeace International, Rainbow Warrior, το οποίο βρισκόταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Νέας Ζηλανδίας το οποίο ήταν η αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια αποτροπής της πυρηνικής δοκιμής που είχε ετοιμάσει η Γαλλία στη γαλλική πολυνησία (Moruroa Atoll). Ένα μέλος του πληρώματος σκοτώθηκε. Από τους Γάλλους απεσταλμένους, ο ταγματάρχης Mafart και η αξιωματικός του στρατού Prieur, συνελήφθησαν στη Νέα Ζηλανδία, κρίθηκαν ένοχοι για ανθρωποκτονία, φθορά ξένης ιδιοκτησίας και βανδαλισμούς και έτσι καταδικάστηκαν από τοπικό δικαστήριο σε 10 χρόνια κάθειρξη. (Δείτε περισσότερα στο link που ακολουθεί: Γάλλοι κομάντος ανατινάζουν το πλοίο της Greenpeace)
Γεννήσεις
1856 – Νίκολα Τέσλα. Γεννήθηκε στο Σμίλιαν στην περιοχή Λίκα της σημερινής Κροατίας, το οποίο ανήκε στη Σερβική κοινότητα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Πατέρας του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας του χωριού Σμίλιαν, Μιλούτιν Τέσλα (1819-1879), μητέρα του ήταν η Γκεοργκίνα-Τζούκα Μάντιτς (1822-1892), κόρη ιερέα, ενώ και τα αδέρφια της ήταν μέλη του κλήρου της χώρας. Ο ένας ήταν ο Μητροπολίτης Νίκολα Μάντιτς και ο άλλος ο μοναχός Πέταρ Μάντιτς. Το όνομα Τέσλα δηλώνει το μικρό τσεκούρι με λεπίδα σε ορθή γωνία προς τη λαβή, ωστόσο, χρησιμοποιείται επίσης για να περιγράψει ένα άτομο με προεξέχοντα δόντια, ένα κοινό χαρακτηριστικό των μελών της οικογένειας Τέσλα.
Είχε έναν μεγαλύτερο κατά επτά χρόνια αδελφό, τον Ντάνε Τέσλα, ο οποίος έχασε τη ζωή του όταν ο Νίκολα ήταν επτά ετών, πέφτοντας από το άλογο ενώ έκανε ιππασία. Ο Νίκολα ζούσε στη σκιά του αδελφού του, ο οποίος αντιμετωπιζόταν από τους γονείς του ως ο πλέον ταλαντούχος και προοριζόταν να ακολουθήσει το παράδειγμα του πατέρα του και των θείων του.
Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Νίκολα Τέσλα υπέφερε ακόμα από εφιάλτες και ψευδαισθήσεις που σχετίζονταν με το θάνατο του αδελφού του, ενώ εικάζεται πως πολυάριθμες φοβίες και εμμονές που χαρακτήριζαν τον Τέσλα ενδεχομένως ήταν απόρροια του αντίκτυπου που είχε κατά την παιδική του ηλικία η απώλεια του Ντάνε και η προβληματική σχέση με τον πατέρα του. Αν και οι λεπτομέρειες του θανάτου του Ντάνε είναι άγνωστες, βέβαιο θεωρείται πως προκάλεσε μεγάλη θλίψη στην οικογένεια και επηρέασε τη σχέση του Νίκολα με τους γονείς του, οι οποίοι συντετριμμένοι από το θάνατο του Ντάνε αδυνατούσαν να εκτιμήσουν τις ικανότητες του Νίκολα.
Όπως περιγράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του, το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει χωρίς αυτοπεποίθηση. Ο Νίκολα από μικρή ηλικία έδειξε πως είχε ζωηρή φαντασία και ενδιαφέρον στις εφευρέσεις ακολουθώντας το παράδειγμα της μητέρας του, έτσι και έμαθε τη Γερμανική γλώσσα. Από μικρός ήταν επίσης βιβλιόφιλος καθώς διάβαζε τα περιοδικά που δημοσίευε ποίηση ο πατέρας του και λάτρευε τον Ιούλιο Βέρν (1828-1905) και τον Εμίλ Ζολά (1840-1902).
1871 – Μαρσέλ Προυστ. Ο Προυστ γεννήθηκε στην πόλη Ωτέιγ (στο νοτιο-δυτικό τομέα του τότε αστικού 16ου διαμερίσματος του Παρισιού) στο σπίτι του θείου του στις 10 Ιουλίου 1871, δυο μήνες αφότου με τη Συμφωνία της Φρανφκούρτης έληξε επίσημα ο Γαλλο-Πρωσικός Πόλεμος. Γεννήθηκε μέσα στην βία που περιέβαλλε την λήξη της Γαλλικής Κομμούνας και η παιδική του ηλικία στιγματίστηκε από την παγίωση της Τρίτης Δημοκρατίας της Γαλλίας. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο αφορά τις τεράστιες αλλαγές, ιδιαίτερα την παρακμή της αριστοκρατίας και την άνοδο των μεσαίων τάξεων, που σημειώθηκαν στην Γαλλία κατά την διάρκεια της Τρίτης Δημοκρατίας και το τέλος του αιώνα.
Ο πατέρας του Προυστ, Αντριάν, ήταν ένας εξέχων παθολόγος και επιδημιολόγος που μελετούσε την χολέρα στην Ευρώπη και την Ασία. Έγραψε πολλά άρθρα και βιβλία πάνω στην ιατρική και την υγιεινή. Η μητέρα του Προυστ, Ζαν Κλεμάνς Βέιλ, ήταν η κόρη μιας πλούσιας εβραϊκής οικογένειας από την Αλσατία. Εμφάνισε μια καλά ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ στις επιστολές της και η γνώση της στην αγγλική γλώσσα ήταν αρκετή για να βοηθήσει με τις μεταφράσεις που έκανε ο γιος της πάνω στον Τζον Ράσκιν. Ο Προυστ ανατράφηκε με την καθολική πίστη του πατέρα του. Βαπτίστηκε στις 5 Αυγούστου 1871 στην εκκλησία του Σαιντ-Λουί ντ’Ανταίν και αργότερα επιβεβαίωσε ότι ήταν καθολικός αλλά ποτέ δεν άσκησε τυπικά αυτή την πίστη. Αργότερα έγινε άθεος και θεωρούνταν κάτι σαν μυστικιστής.
Σε ηλικία 9 χρόνων αρρώστησε από άσθμα, πράγμα που σημάδεψε όλη του τη ζωή. Έκανε διακοπές μεγάλης διάρκειας στο χωριό Ιλλιέ. Αυτό το χωριό, σε συνδυασμό με τις αναμνήσεις από το σπίτι του θείου του στο Ωτέιγ, έγινε το μοντέλο της φανταστικής πόλης Κομπραί όπου πραγματοποιούνται μερικές από τις σημαντικότερες σκηνές στο Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο. (Το χωριό Ιλλιέ μετονομάστηκε σε Ιλλιέ-Κομπραί το 1971 με την ευκαιρία των εορτασμών των εκατό χρόνων από την γέννηση του Προυστ)
Το 1882, σε ηλικία έντεκα ετών, ο Προυστ μαθήτευσε στο λύκειο Κοντορσέ αλλά η εκπαίδευσή του διακόπηκε εξαιτίας της ασθένειάς του. Ωστόσο διακρίθηκε στην λογοτεχνία, κερδίζοντας ένα βραβείο στην τελευταία τάξη. Χάρη στους συμμαθητές του, ήταν σε θέση να αποκτήσει πρόσβαση σε μερικά από τα σαλόνια της ανώτερης αστικής τάξης τα οποία του παρείχαν άφθονο υλικό για το Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο. Συνέχισε τις σπουδές του στην Σχολή Πολιτικών Επιστημών, κατά την διάρκειά τους δημοσίευε χρονογραφήματα σε περιοδικά. Το πρώτο επίσημο έργο του εκδόθηκε το 1896 με πρόλογο του Ανατόλ Φρανς και με τον τίτλο «Οι ηδονές και οι ημέρες».
Παρά τα προβλήματα υγείας του, ο Προυστ υπηρέτησε έναν χρόνο (1889-90) στον γαλλικό στρατό, στην Ορλεάνη, μια εμπειρία που του χάρισε ένα μεγάλο επεισόδιο στο τρίτο βιβλίο του μυθιστορήματός του. Ως νέος άνδρας, ο Προυστ ήταν ένας ορειβάτης της κοινωνίας αλλά οι φιλοδοξίες του ως συγγραφέα παρεμποδίστηκαν από την έλλειψη αυτοπειθαρχίας του. Η φήμη του ως σνομπ και ερασιτέχνης, που είχε εκείνη την εποχή, συνέβαλε στα μελλοντικά προβλήματα που συνάντησε κατά την συγγραφή του πρώτου βιβλίου Από την πλευρά του Σουάν, το οποίο δημοσιεύτηκε το 1913. Εκείνη την περίοδο συμμετείχε στα λογοτεχνικά σαλόνια της κυρίας Στράους, χήρας του Ζορζ Μπιζέ και μητέρας του παιδικού του φίλου Ζακ Μπιζέ, της Μαντλέν Λεμαίρ και της κυρίας Αρμάν ντε Καγιαβέτ, ενός από τα μοντέλα της κυρίας Βερντυρέν και μητέρας του φίλου του Γκαστόν Αρμάν ντε Καγιαβέτ, με την αρραβωνιαστικιά του οποίου (Ζαν Πουκέ) ήταν ερωτευμένος. Χάρη στην κυρία Αρμάν ντε Καβαγιέτ, ο Προυστ γνωρίστηκε με τον Ανατόλ Φρανς, τον εραστή της.
Σε ένα άρθρο το 1892, που είχε τίτλο “Η μη θρησκεία του κράτους” (L’Irréligion d’État) και δημοσιεύτηκε στο Le Banquet, και στο άρθρο στο Le Figaro (1904) με τίτλο “Ο θάνατος των καθεδρικών ναών” (La mort des cathédrales), ο Προυστ τάχθηκε υπέρ του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους δηλώνοντας ότι ο σοσιαλισμός αποτελούσε την μεγαλύτερη απειλή στην κοινωνία από ότι η εκκλησία και τονίζοντας τον ρόλο της τελευταίας στην διατήρηση μιας πολιτιστικής και εκπαιδευτικής παράδοσης.
Ο Προυστ είχε μια στενή σχέση με την μητέρα του. Για να κατευνάσει τον πατέρα του, που επέμενε να ακολουθήσει μια καριέρα, ο Προυστ εργάστηκε εθελοντικά στην Βιβλιοθήκη Μαζαρέν το καλοκαίρι του 1896. Κάνοντας μια σημαντική προσπάθεια, έλαβε μια άδεια ασθενείας αρκετών ετών μέχρι που θεωρούνταν ότι παραιτήθηκε. Ποτέ δεν δούλεψε στον χώρο εργασίας του ούτε μετακόμισε από το διαμέρισμα των γονιών του μέχρι που πέθαναν και οι δυο.
Ο φιλικός και οικογενειακός του κύκλος άλλαξαν σημαντικά την πενταετία 1900-1905. Τον Φεβρουάριο του 1903 ο αδερφός του, Ρόμπερτ Προυστ, παντρεύτηκε και εγκατέλειψε το σπίτι της οικογένειας. Ο πατέρας του πέθανε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Τέλος, το πιο συντριπτικό γεγονός, η αγαπημένη μητέρα του Προυστ πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1905. Του άφησε μια σημαντική κληρονομιά. Η υγεία του καθ’όλη αυτήν την περίοδο συνέχισε να επιδεινώνεται.
Ο Προυστ πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του κυρίως στο δωμάτιό του όπου κοιμόταν κατά την διάρκεια της ημέρας και εργαζόταν το βράδυ για να ολοκληρώσει το μυθιστόρημά του. Πέθανε από πνευμονία και πνευμονικό απόστημα το 1922. Θάφτηκε στο κοιμητήριο του Περ Λασαίζ στο Παρίσι.
1911 – Στρατής Τσίρκας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιάννης Χατζηαντρέας. Γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου. Το 1930, γνωρίζει στην Αλεξάνδρεια τον Καβάφη, για τον οποίο έγραψε πολλά χρόνια αργότερα δύο βιβλία. Ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο, το διήγημα και το μυθιστόρημα, καθώς και με μεταφράσεις ξένων λογοτεχνών. Το σημαντικότερο έργο του αποτελούν οι Ακυβέρνητες Πολιτείες (1960-1965), που απαρτίζεται από τρία μυθιστορήματα: τη Λέσχη, την Αριάγνη και τη Νυχτερίδα, τα οποία εισάγουν έναν τολμηρό και πειραματικό μοντερνισμό στο ελληνικό μυθιστόρημα. Η μετάφραση των Ακυβέρνητων Πολιτειών στα γαλλικά από την Catherine Lerouvre και τη Χρύσα Προκοπάκη απέσπασε το βραβείο των Κριτικών και Εκδοτών του καλύτερου ξένου μυθιστορήματος της χρονιάς στη Γαλλία το 1972. Ο Τσίρκας πέθανε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο στην Αθήνα, το 1980 σε ηλικία 68 ετών.
Δείτε περισσότερα στο link που ακολουθεί: Στρατής Τσίρκας: «Μας θέλουν γκαρσόνια»
Θάνατοι
138 – Πόπλιος Αίλιος Τραϊανός Αδριανός. Από τους σημαντικότερους ρωμαίους αυτοκράτορες, γνωστός για τα φιλελληνικά του αισθήματα. Γεννήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 76 στην πόλη Ιταλική, κοντά στη σημερινή Σεβίλλη της Ισπανίας. Καταγόταν από την πόλη Αδρία της Ιταλίας (σημερινό Άτρι), εξ ου και το όνομά του Αδριανός. Ήταν γιος συγκλητικού κι εξάδελφος του αυτοκράτορα Τραϊανού. Το πλήρες όνομά του ήταν Πόπλιος Αίλιος Τραϊανός Αδριανός. Έλαβε άρτια εκπαίδευση και από μικρός είχε γνώση της ελληνικής γραμματείας, γι’ αυτό του δόθηκε το προσωνύμιο «Γκρεκούλους» (Ελληνάκι). Επί βασιλείας Δομητιανού, ο Αδριανός κατατάχθηκε στο στρατό και υπηρέτησε στις περιοχές της Γερμανίας, της Πανονίας (σημερινής Ουγγαρίας), διακρίθηκε στους πολέμους κατά των Δακών και Πάρθων, ενώ διετέλεσε κυβερνήτης της Συρίας. Λέγεται ότι συνδύαζε την ελληνική λεπτότητα και τη ρωμαϊκή σταθερότητα.
Ο Αδριανός ανέβηκε στο θρόνο το 117, σε ηλικία 41 ετών, με την υποστήριξη του στρατού και της Συγκλήτου. Ήταν ευνοούμενος της Πλωτίνας, συζύγου του εξαδέλφου του Τραϊανού, ο οποίος τον υιοθέτησε και τον έχρισε διάδοχό του. Υπάρχει η άποψη ότι η Πλωτίνα και ο Αδριανός πλαστογράφησαν τα έγγραφο της υιοθεσίας, με σκοπό να πείσουν τη Σύγκλητο ότι ο διάδοχος του θρόνου είχε την υποστήριξη του Τραϊανού. Η πρώτη ενέργεια του Αδριανού ήταν η διαγραφή των καθυστερούμενων φόρων, ένα μέτρο που ανακούφισε τους υπηκόους του και τον έκανε αγαπητό στο λαό. Άλλωστε, ο ίδιος είχε ως προγραμματική αρχή τη ρήση του «Ο ηγεμών είναι για τον λαό και όχι ο λαός για τον ηγεμόνα». Η βασιλεία του συνέπεσε με μία ειρηνική περίοδο της ρωμαϊκής ιστορίας. Οι στρατιωτικές συγκρούσεις ήταν περιορισμένες και ο Αδριανός βρήκε την ευκαιρία να θωρακίσει την αυτοκρατορία, κατασκευάζοντας τείχη (limes) κατά μήκος των συνόρων, με πιο ονομαστά αυτά της Βρετανίας, του Δούναβη και του Ρήνου.
O Αδριανός εξασφάλισε τις κατακτήσεις του Τραϊανού στη Μεσοποταμία, ενώ συνήψε ειρήνη με τους Πάρθους στα ανατολικά της αυτοκρατορίας. Κατέστειλε την εξέγερση των Εβραίων υπό τους Μπαρ Κόχμπα και ραβίνο Ακίβα (132-135), συνεχίζοντας στη θρησκευτική τους καταπίεση. Μετονόμασε την Ιερουσαλήμ σε Αιλία Καπιτωλίνα και τους απαγόρευσε να την επισκέπτονται, επί ποινή θανάτου. Περίπου 600.000 Εβραίοι θανατώθηκαν ή εξορίστηκαν από τις λεγεώνες του Αδριανού. Το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του το πέρασε ταξιδεύοντας, προκειμένου να επιβλέπει και να δίνει οδηγίες για τα μεγάλα δημόσια έργα που κατασκευάζονταν σε διάφορα μέρη της αχανούς αυτοκρατορίας. Πίστευε ότι η αυτοκρατορία θα θωρακισθεί καλύτερα από τους εχθρούς της με έργα υποδομής, παρά με κατακτητικούς πολέμους. Σ’ ένα ταξίδι του στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας γνώρισε τον Αντίνοο, ένα όμορφο νεαρό παιδί, το οποίο σφόδρα ηράσθη. Ο Αντίνοος τον ακολούθησε σε όλα του τα ταξίδια, όμως το 130 πνίγηκε κολυμπώντας σ’ ένα ποτάμι. Ο θάνατος του αγαπημένου του αποτέλεσε βαρύ πλήγμα για τον Αδριανό, ο οποίος για να τιμήσει τη μνήμη του έκτισε την Αντινοούπολη.
Ο Αδριανός λάτρευε τον ελληνικό πολιτισμό και το 124 ήλθε για πρώτη φορά στην Αθήνα, για να λάβει μέρος στα Ελευσίνια Μυστήρια. Έγινε Αθηναίος Πολίτης και προίκισε την Αθήνα με σημαντικά μνημεία και έργα. Έχτισε την Αψίδα, ως μέρος του τείχους που χώριζε την παλιά από τη νέα πόλη, την οποία σήμερα ονομάζουμε Πύλη του Αδριανού και αποπεράτωσε το Ναό του Ολυμπίου Διός, ο οποίος είχε ξεκινήσει να ανεγείρεται επί Πεισιστράτου, πριν από περίπου 600 χρόνια (οι σημερινοί «Στύλοι του Ολυμπίου Διός»). Η σημαντικότερη και ευεργετικότερη προσφορά του στην Αθήνα ήταν το Αδριάνειο Υδραγωγείο, σχεδόν το μόνο μέσο ύδρευσης της πρωτεύουσας μέχρι το 1930. Διαπλάτυνε τη μεταξύ Κορίνθου και Μεγάρων δύσβατη οδό (τη σημερινή «Κακιά Σκάλα»), τόσο, ώστε να μπορούν άνετα να κινούνται δύο άρματα εξ αντιθέτων διευθύνσεων. Προσπάθησε να ενώσει όλες τις ελληνικές πόλεις υπό το «Πανελλήνιον», αλλά απέτυχε. Μετά τις περιοδείες του, που κράτησαν 13 χρόνια (121-134), επανήλθε στη Ρώμη, όπου αποσύρθηκε στην πολυτελή του έπαυλη, κοντά στα Τίβουρα (σημερινό Τίβολι), την οποία εκόσμησε με αναπαραστάσεις ελληνικών μνημείων. Έπασχε από υδρωπικία και είχε γίνει άλλος άνθρωπος. Ήταν νευρικός, ευερέθιστος καχύποπτος και μισάνθρωπος.
Ο Αδριανός παντρεύτηκε τη συγγενή τού εξαδέλφου του Τραϊανού, Βιβία Σαβίνα, αλλά δεν έκανε παιδιά. Πέθανε σε ηλικία 62 ετών στις 10 Ιουλίου 138 στην πατρική του οικία στην Ιταλική, αφού υιοθέτησε κι έχρισε ως διάδοχό του τον Αντωνίνο τον Ευσεβή.
1980 – Λεωνίδας Ζέρβας. Ο Λεωνίδας Ζέρβας (Μεγαλόπολη Αρκαδίας 21 Μαΐου 1902 − Αθήνα 10 Ιουλίου 1980) ήταν Έλληνας χημικός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία και παράσημα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μετά την ολοκλήρωση του Γυμνασίου στην Καλαμάτα, σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια στο Χημικό Τμήμα του πανεπιστημίου του Βερολίνου (ως το 1924), από όπου απέκτησε και τον τίτλο του διδάκτορα. Δίδαξε στο Ινστιτούτο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης (1934-36), μαζί με τον συνεργάτη του, καθηγητή Μαξ Μπέργκμαν. Εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1956. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Χημικών. Δίδαξε ως τακτικός Καθηγητής Οργανική Χημεία και Βιοχημεία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1937-39) και εκλέχθηκε έπειτα τακτικός Καθηγητής Οργανικής Χημείας στο πανεπιστήμιο των Αθηνών, από το 1939 μέχρι την παύση του από τη χούντα το 1968. Δύο φορές διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας (1964-65 και 1974-75). Ήταν νυμφευμένος (από το 1930) με τη Χίλντεγκαρντ Λάνγκε. Ο Ζέρβας υπηρέτησε και ως υπουργός Βιομηχανίας στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Παρασκευόπουλου από τις 31 Δεκεμβρίου 1963 ως τις 19 Φεβρουαρίου 1964.
2015 – Ομάρ Σαρίφ. Ο Σαρίφ, του οποίου το επίθετο σημαίνει “ευγενής” ή “ευπατρίδης”, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από μια οικογένεια καθολικών: ανήκε σε μια μικρή μειονότητα γνωστή ως Αντιόχειοι Έλληνες Καθολικοί της Αιγύπτου (Rum Katuleek al Shawamm), μια περιθωριακή ομάδα της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιόχειας.
Ο πατέρας του, Γιουσέφ Χαλούμπ, ήταν έμπορος ξυλείας από το Ζαλέ του Λιβάνου και μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια στις αρχές του 20ού αιώνα, όπου ο Σαρίφ αργότερα γεννήθηκε. Η οικογένεια μετακόμισε στο Κάιρο όταν ο Σαρίφ ήταν τεσσάρων ετών. Η μητέρα του, Κλαιρ Σααντά, με καταγωγή από τον Λίβανο, ήταν αεροσυνοδός. Ο βασιλιάς της Αιγύπτου Φαρούκ ήταν συχνός επισκέπτης της οικογένειας προτού εκθρονιστεί το 1952.
Ο Ομάρ Σαρίφ αποφοίτησε από το Κολλέγιο Βικτωρία της Αλεξάνδρειας, όπου ανέπτυξε ένα ταλέντο στην εκμάθηση γλωσσών. Μετά αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου, όπου σπούδασε φυσική και μαθηματικά. Εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στην επιχείρηση ξυλείας του πατέρα του προτού σπουδάσει υποκριτική στην Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου. Το 1955 ο Σαρίφ άλλαξε το όνομά του και ασπάστηκε τον ισλαμισμό προκειμένου να παντρευτεί την Αιγύπτια ηθοποιό Φατέν Χαμαμά.
