.
| Καπνεργάτες στα οδοφράγματα |
– Κείμενο | Έρευνα | Επιμέλεια: Λευτέρη Τηλιγάδα –
Στη δίκη παραπέμφθηκαν 37 καπνεργάτες
μαζί με 17 μικρομεσαίους επιχειρηματίες και επαγγελματίες της πόλης
[ Η Δίκη των συλληφθέντων
της εξέγερσης του Οκτώβρη του 1929 ]
Στις 13 Οκτωβρίου δικάστηκαν μόνο 22 από τους κατηγορούμενους
Οι υπόλοιποι 32 φυγοδικούσαν ασύλληπτοι
Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των καπνεργατών στις 10 Οκτωβρίου 1929 στο Αγρίνιο και τα επεισόδια που εξελίχθηκαν μπροστά στην Εργατική Λέσχη αλλά και στις συνοικίες της πόλης, η έφιππη χωροφυλακή συνέλαβε 54 άτομα, τα οποία δεν ήταν μόνο καπνεργάτες, αλλά και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και επαγγελματίες της πόλης, όπως σοφέρ, αρτοποιοί, υποδηματοποιοί κ.ά.
Και οι 54 παραπέμφθηκαν σε δίκη στις 13 Οκτωβρίου (τρεις μέρες δηλαδή μετά τα γεγονότα) στο Μεσολόγγι.
Κατηγορούμενοι ήταν οι:
Πρώτη ομάδα: Ν. Αμάραντος, Δ. Βασιλείου, Ι. Βασιλείου, Ν. Γαρουφαλιάς, Π. Γκόρτσης, Γ. Γερολυμάτος, Ι. Γερομήτσος, Κ. Ζαγορίσιος, Β. Ζήσης, Ε. Ζήσης, Δ. Ζούμπος, Ι. Θεμελής, Ι. Κανέλλος, Δ. Κατσικιώτης, Σ. Κατσικιώτης, Κ. Κομπορόζος, Χρ. Κοτρώτσος, Π. Κροκίδης, Αν. Κωνσταντίνου, Ι. Λαναράς, Φ. Μαυρίδης, Χρ. Νικολάου, Δ. Μηταράς, Β. Ντούκας, Αλ. Ντούβας, Μ. Ντούβας, Χ. Παλούμπας, Γ. Πιστόλας, Δ. Πιστόλας (γέροντας 70 χρονών γεωργός), Γ. Στεργίου, Ι. Σούρδης, Δ. Σύρος, Ι. Σωτηράκης, Δ. Τζίνος, Φ. Τριανταφύλλου, Κ. Τσακλατήρας, και Χ. Σωτηρόπουλος.
Δεύτερη ομάδα: Κ. Καμμένος, Δ. Κεχαγιάς, Σ. Κότσαλης, Δ. Κωνσταντίνου, Ι. Λιάτσος, Ε. Λίτσας, Ι. Ματραλής, Τιμ. Μπαλλής, Ηρ. Μπιρμπίλης, Κ. Νιάκας, Ακύλας Παπαϊωάννου, Ι. Τσίμας, Κ. Τσούκας, Χ. Ιωάννου, Κ. Φραγκούλης και Κ. Χαραλαμπόπουλος.
Το γεγονός, που διαχώρισε τους κατηγορούμενους σε ομάδες, ήταν οι κατηγορίες με τις οποίες παραπέμφθηκαν.
Η πρώτη ομάδα (37 καπνεργάτες συνολικά)παραπέμφθηκε με τις κατηγορίες της «από κοινού συμφέροντος κινούμενοι συναποφάσισαν και την 10η Οκτωβρίου 1929 επεδίωξαν την εφαρμογή ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την διά βίαιων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος, διότι ενήργησαν συνάθροισιν ομοφρόνων των κομμουνιστών του Αγρινίου και περιχώρων εν υπαίθρω δε και κλειστώ χώρω ήτοι την Εργατικήν Λέσχην παρά την απαγόρευσιν της αστυνομίας και κατά τον αυτόν τόπον και χρόνον ενήργησαν προσηλυτισμόν διδάσκοντες τους συγκεντρωθέντας την διά βίαιων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος, την κατάλυσιν των νομίμων αρχών του Αγρινίου, εξουδετέρωσιν διά παντός μέσου της ενόπλου δυνάμεως Χωροφυλακής Αγρινίου και την ανάληψιν της Αρχής εξ αυτών».
Η δεύτερη ομάδα (17 μκρομεσαίοι επιχειρηματίες και επαγγελματίες της πόλης συνολικά) παραπέμφθηκε με την κατηγορία της «επί κοινή συνεργεία και εν γνώσει των μελλόντων να ενεργηθώση»
Στη δίκη αυτή παρόντες ήταν μόνο 22 από τους παραπάνω κατηγορούμενους, για το λόγο ότι οι υπόλοιποι δεν είχαν συλληφθεί και φυγοδικούσαν. Μάρτυρες κατηγορίας ήταν αρκετοί χωροφύλακες και κάποιοι επώνυμοι Αγρινιώτες μεταξύ των οποίων, ο Κ. Καψομάλλης και ο εκδότης της εφημερίδας «Φως», Ηλίας Τζάνης, ο οποίος κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε και διορισμένος δήμαρχος της πόλης του Αγρινίου, από τις φιλογερμανικές κυβερνήσεις των Αθηνών. (Διαβάστε ΕΔΩ)
Σύμφωνα με τον «Ριζοσπάστη» ο Τζάνης κατέθεσε «ότι ο αγώνας των καπνεργατών για το Τ.Α.Κ. είναι πρόσχημα», καθώς επίσης και ότι «τελευταίως αφίχθη εκ Μόσχας ο απεσταλμένος της ΚΟΜΙΝΤΕΡΝ, Ρώσος αρχικομμουνιστής Κολoζώφ, όστις οργάνωσε τους κομμουνιστάς εις πέντε ενόπλους ομάδας, διήρησεν την πόλιν του Αγρινίου εις ισάριθμα τμήματα, άτινα αποβλέπουν εις την κατάλυσιν των Αρχών Αγρινίου και τον συγχρονισμόν του κινήματος εις άλλας πόλεις της Ελλάδας». Τόνισε επίσης ότι «το δίκτυον της προπαγάνδας είναι τεράστιον και σκοπούν την ανατροπήν του καθεστώτος»
Τα ίδια περίπου κατέθεσαν και οι χωροφύλακες. Διαβάστηκαν πολλές ένορκες καταθέσεις και ο εισαγγελέας Λεονταρίτης, ζήτησε πέντε χρόνια φυλακή και άλλα τόσα εξορία για τον καθένα.
Κάνοντας χρήση του «ιδιώνυμου» το δικαστήριο από τους 22 συλληφθέντες καταδίκασε τους οκτώ (8) παρακάτω: Χ. Σωτηρόπουλο, Γ. Γερολυμάτο και Φ. Μαυρίδη σε τρία χρόνια φυλάκιση και έξι μήνες απέλαση στους Παξούς, τον Κ. Νιάκα, και τον Ε. Λιάτσο σε 3 χρόνια φυλακή, τον Ν. Αμάραντο και τον Χ. Ιωάννου σε δύο χρόνια φυλάκιση στον καθένα και τον Σ. Μπαλλή σε 1 ½ χρόνο φυλάκιση. Οι υπόλοιποι δεκατέσσερις (14) αθωώθηκαν. Για τους δύο που φρουρούνταν τραυματισμένοι στην κλινική της πόλης (Ι. Κανέλλο και Γ. Στεργίου), καθώς και για όσους μέχρι εκείνη την ώρα φυγοδικούσαν ορίστηκε νέα δικάσιμος η 30η Οκτωβρίου 1929.
Ο αντίκτυπος
Το πόσο σημαντική ήταν για το εργατικό κίνημα αυτή η εξέγερση φαίνεται από τον αντίκτυπο που είχε, όχι μόνο από τις ανακοινώσεις που εξέδωσαν όλα τα εργατικά και καπνεργατικά σωματεία στην Ελλάδα, αλλά και από το γεγονός ότι η «Πράβντα», στο φύλλο της 24.10.1929, αναφέρει: «Εξεγερθέντες καπνεργάτες κατέλαβον την πόλιν η οποία ανακατελήφθη από τας καταλυθείσας αρχάς μόνον κατόπιν ενισχύσεώς των, αποσταλείσης από το Σύνταγμα Μεσολογγίου. Ούτοι αμύνθησαν όπισθεν ειδικών οδοφραγμάτων, οπόθεν αντέταξαν λυσσώδη άμυναν επί τρίωρον».
Στον ελληνικό χώρο η Εκτελεστική Επιτροπή του Εργατικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης αποφάσισε να οργανώσει διαμαρτυρία για τα γεγονότα του Αγρινίου και να ζητηθεί η αποδοχή των αιτημάτων των καπνεργατών, η απόλυση των φυλακισμένων και των εξόριστων, καθώς και η πραγματοποίηση καπνεργατικής συγκέντρωσης για το ζήτημα της ανεργίας και των επιδομάτων.
Ακολούθησε η Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία η οποία αποφάσισε την έκδοση ψηφίσματος αλληλεγγύης των εργατικών οργανώσεων για τον «ηρωικό», όπως τον χαρακτήρισε, αγώνα των καπνεργατών Αγρινίου και να ζητηθεί η αποφυλάκιση των φυλακισμένων, ορίζοντας ταυτόχρονα την 7η Νοεμβρίου ημέρα κινητοποιήσεων για όλα τα ζητήματα που είχαν προκύψει και αφορούσαν την εργατική τάξη στο σύνολο της.
Το συνδικάτο καπνεργατών της Ξάνθης «Άμυνα» επίσης, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία αξίωνε από την Κυβέρνηση να δοθούν πλήρη επιδόματα ανεργίας σε όλους τους καπνεργάτες σύμφωνα με τις υποδείξεις της ΚΟΕ, την άμεση αποφυλάκιση των καπνεργατών του Αγρινίου, την αποζημίωση των οικογενειών των παθόντων, την κατάπαυση της τρομοκρατίας και την απόδοση των συνδικαλιστικών ελευθεριών.
Από την άλλη με τηλεγράφημά τους οι αστικές και επαγγελματικές οργανώσεις του Αγρινίου ζήτησαν από την Πανελλήνια Αστική Επαγγελματική Ένωση να επισκεφθεί τον υπουργό Εσωτερικών και να τον παρακαλέσει, το κράτος να προστατεύσει τους φιλήσυχους πολίτες, των οποίων η ζωή είχε καταντήσει να κινδυνεύει τρις και τέσσερις φορές κάθε μήνα.
Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς και εκτός από τα προαναφερόμενα τα μέλη της Ένωσης που επισκέφθηκαν τον Υπουργό, τον παρακάλεσαν να διατάξει αυστηρές ανακρίσεις και εφόσον αποδειχθεί ότι το σωματείο των καπνεργατών στο Αγρίνιο είναι κομμουνιστικό, «όπως βεβαιώνουν όλοι οι φιλόνομοι κάτοικοι», να προβεί στη διάλυσή του.
Ο Υπουργός βεβαίωσε στην αντιπροσωπεία ότι ήδη το Κράτος έχει ενισχύσει την δύναμη της Χωροφυλακής που εδρεύει στην πόλη και ότι ο Εισαγγελέας της πόλης ενεργεί ανακρίσεις σχετικά με τον σκοπό του σωματείου.
Διαβάστε όλες τις αναρτήσεις για το θέμα
στο link που ακολουθεί:
Καπνεργάτες στα οδοφράγματα
Φωτογραφία: Δικαστικές Φυλακές Μεσολογγίου όπου κρατούνταν οι συλληφθέντες καπνεργάτες.
Βρίσκεται στο σημείο που σήμερα είναι η παιδική χαρά, απέναντι από το ξενοδοχείο Liberty
(Πηγή: aixmi-news.gr)
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
