Η Ιστορική Οινοποιία Αchaia Clauss:
Ένα ταξίδι 161 ετών στη γεύση του Ελληνικού Οίνου
Σε μια πανέμορφη τοποθεσία της Αχαΐας, ανάμεσα σε ρομαντικούς, κατάφυτους λόφους, εδώ και ενάμιση αιώνα ένα οινοποιείο παράγει ορισμένα από τα πιο ιδιαίτερα κρασιά της Ελλάδας
«Νοτιοανατολικώς των Πατρών, εις ωραίαν ρομαντικήν τοποθεσίαν κείνται τα εργοστάσια της οινοποιητικής εταιρείας ΑΧΑΙΑ. Άνωθεν του ποταμού Γλαύκου, μεγαλοπρεπής και επιβλητική επί γηλόφων, εκτείνεται εν είδει βυζαντινού μοναστηρίου με πύργους και επάλξεις και με την εκκλησίαν εν τω μέσω, η έπαυλις και τα εργοστάσια της εταιρείας. Η πλουσία χλωρίς θέλγει και αναπαύει το βλέμμα του παρατηρητού ενώ αι ποικίλαι αναδιπλώσεις των όπισθεν βουνών πλαισιούσι χαριέστατα την κυψέλην αυτήν της ελληνικής Βιομηχανίας, η οποία παράγει τους θαυμασίους οίνους και την μοναδικήν εις το είδος της Μαυροδάφνην».
Με αυτά τα λόγια περιγράφεται στο «Πανελλήνιον Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος 1821 – 1921, τόμος Β’, Βιομηχανία – Εμπόριον – Βιοτεχνία» που εκδόθηκε το 1923, η Achaia Clauss, το πρώτο οινοποιείο που ξεκίνησε στην Ελλάδα το 1859 και η παλαιότερη Ανώνυμη Εταιρεία της χώρας.
Έργο του Βαυαρού φιλέλληνα Γουσταύου Κλάους, η μικρή καστροπολιτεία που στέκεται μέχρι και σήμερα στην περιοχή του Ερύμανθου έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα, το έργο και τις γεύσεις της με την ιστορία της Πάτρας, έχοντας μετατραπεί σε πόλο έλξης δεκάδων χιλιάδων επισκεπτών από όλο τον κόσμο και συνδυάζοντας σταθερά την παράδοση με την καινοτομία.
Ενάμισης αιώνας ιστορίας
Όλα ξεκίνησαν το 1854, όταν ο Γουσταύος Κλάους, γοητευμένος τόσο από την ίδια την Πάτρα, όσο και από την πλούσια γεύση των αμπελιών της, αποφάσισε να ιδρύσει την πρώτη οινική κοινότητα της Ελλάδας. Χρειάστηκαν επτά χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων, ενός ολόκληρου οικιστικού συγκροτήματος με καθεδρικούς πύργους, το περίφημο Οινόκαστρο της Achaia Clauss και, φυσικά, τα πετρόχτιστα κελάρια που έμελλε να φιλοξενήσουν ορισμένα από τα πιο ξεχωριστά ελληνικά κρασιά.
Το 1861 φυτεύονται τα πρώτα αμπέλια και η οινοποίηση ξεκινά, για να φτάσει το 1873 να παράγει την πρώτη παθιασμένη Μαυροδάφνη. Ενάμιση αιώνα αργότερα, το θρυλικό πατρινό κρασί συνεχίζει να είναι η ναυαρχίδα της Achaia Clauss, περιστοιχιζόμενη πλέον από πολλά ακόμη μοναδικά, πολυβραβευμένα κρασιά. Όλα τους ξεκινούν τη διαδρομή τους στους ίδιους ακριβώς πύργους, με την ίδια επιμονή στην παράδοση και το ρομαντισμό που απέδιδε ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Αλέκος Αντωνόπουλος στους οινοποιούς. Λαμπρό παράδειγμα το συλλεκτικό Castro Clauss, με τον περιορισμένο αριθμό φιαλών του, που παράγονται διαχρονικά με τον ίδιο, χειρωνακτικό τρόπο, αντανακλώντας στο μέγιστο τον χαρακτήρα του οινοποιείου.
Ένα Οινόκαστρο να το πιεις στο ποτήρι
Τέτοιου είδους και πολλά ακόμη ιδιαίτερα κρασιά έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν οι περισσότεροι από 100.000 που συρρέουν κάθε χρόνο από όλο τον κόσμο για να επισκεφθούν το διάσημο Οινόκαστρο και τα επιβλητικά κελάρια της Achaia Clauss, όπου η ατίθαση γεύση της παλαιωμένης μαυροδάφνης συναντά την ιστορία της περιοχής και της χώρας ολόκληρης – αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, όταν η πολυπόθητη κανονικότητα επιστρέψει στις ζωές μας.
Εδώ και έξι γενιές, η Achaia Clauss διατηρεί ένα μοναδικό για τα δεδομένα της ελληνικής βιομηχανίας αρχειακό υλικό, που αποτελείται από αντίγραφα της εξερχόμενης αλληλογραφίας του Κλάους, χειρόγραφης με σινική μελάνη και πένα, συμβολαιογραφικές πράξεις αγοραπωλησιών και αντίγραφα λογιστικών βιβλίων. Έγγραφα στα οποία καταγράφεται ολόκληρη η οικονομική και κοινωνική ιστορία όχι μόνο του οινοποιείου, αλλά και της Πάτρας ολόκληρης.
Στους διαδρόμους του Οινόκαστρου και στα πετρόχτιστα κελάρια, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μοναδικά δείγματα ελληνικής και ευρωπαϊκής τέχνης, με ξεχωριστό ενδιαφέρον να παρουσιάζουν τα ξυλόγλυπτα βαρέλια-κομψοτεχνήματα που απαντώνται στο Αυτοκρατορικό Κελάρι. Αφού περιεργαστούν τις λεπτομέρειες αναπαραστάσεων από την ελληνική μυθολογία, όπως αυτές έχουν αποδοθεί από τον ξυλογλύπτη Νικόλαο Στεφανίδη τη δεκαετία του ’60, οι περισσότεροι μένουν έκθαμβοι μπροστά στα ονόματα και τις ημερομηνίες που τους περιτριγυρίζουν.
Χειροποίητα Βαρέλια φιλοξενίας σπάνιων εσοδειών
Βλέπετε, μέχρι και σήμερα το Αυτοκρατορικό Κελάρι ενσαρκώνει μια παράδοση που ξεκίνησε ο ιδρυτής του οινοποιείου, Γουσταύος Κλάους, ήδη το 1885, με την επίσκεψη της αυτοκράτειρας της Αυστροουγγαρίας, Ελισάβετ. Για να την τιμήσει, ο Κλάους ονόμασε “Imperial Cellar” το κελάρι υπ’ αριθμόν 10, ένα από τα παλαιότερα κτίσματα της Achaia Clauss, ενώ έκτοτε άρχισε να διατηρεί στο εσωτερικό του αφιερωματικά βαρέλια, γεμάτα με Μαυροδάφνη παλαίωσης, στα οποία έδινε τα ονόματα επιφανών προσωπικοτήτων που επισκέπτονταν τις εγκαταστάσεις του.
Στη λίστα των αφιερωματικών βαρελιών, η οποία συνεχίζει να διευρύνεται, διαβάζουμε ονόματα όπως του Ότο φον Μπίσμαρκ, πολλαπλών μελών της ελληνικής βασιλικής οικογένειας και αρκετών ακόμη ευρωπαίων βασιλέων και πριγκίπων, αλλά και μεγαλοσχημόνων ιερωμένων, πολιτικών που έγραψαν σημαντικές σελίδες της ελληνικής ιστορίας, αστροναυτών, διεθνών αθλητών όπως η Νάντια Κομανέτσι και, φυσικά, κορυφαίων εκπροσώπων των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών. Συνολικά, 167 βαρέλια γεμάτα Μαυροδάφνη ενός αιώνα αφηγούνται μια λαμπρή ιστορία μικρών και μεγάλων θριάμβων, υπενθυμίζοντας εμφατικά τη σημασία της Achaia Clauss για την περιοχή. Είναι ένας από τους λόγους που λέγεται ότι αν δεν επισκεφθείς το κτήμα, δεν έχεις βιώσει στ’ αλήθεια την Πάτρα – και από την πλευρά μας, συμφωνούμε.
Το Οινοποιείο στο σήμερα
Σημαντικοί σταθμοί της ξενάγησης είναι, φυσικά, το Αυτοκρατορικό κελάρι, το Μουσείο Οίνου, αλλά και το Μουσείο Βαρελοποιίας (η κατασκευή του βαρελιού είναι τέχνη πραγματική, που εν πολλοίς κρίνει το τελικό ποιοτικό και γευστικό αποτέλεσμα του κρασιού), όμως η πλούσια ιστορία του Κτήματος δεν θα πρέπει να μας μπερδεύει. Στο ίδιο ακριβώς οινόκαστρο, αλλά και σε σύγχρονες εγκαταστάσεις κοντά σε αυτά, στον πανέμορφο, δενδροφυτευμένο λόφο που τόσο τράβηξε την προσοχή του συγγραφέα του προλόγου, εκλεπτυσμένα κρασιά συνεχίζουν να παράγονται διαρκώς, ενώ η παράδοση αλληλεπιδρά αδιάκοπα με την καινοτομία, όπως ταιριάζει εξάλλου σε μια ελληνική εταιρεία με εξαγωγικό προσανατολισμό.
Μια από τις δικές μας αγαπημένες πρόσφατες προσθήκες είναι το 1861 Clauss Wine Club, αυστηρά για Μέλη, όπου οι λάτρεις του ποιοτικού οίνου μπορούν να απολαύσουν οικονομικά και βιωματικά οφέλη που σπανίζουν, ενώ αναμφίβολα άξιες αναφοράς είναι και οι ποικίλες εταιρικές και επιστημονικές εκδηλώσεις, συνήθως διεθνούς ακτινοβολίας, που διοργανώνονται εντός του οινόκαστρου, προβάλλοντας την ελληνική οινοποιία και φιλοξενία σε όλο τον κόσμο.
.Με λίγα λόγια, η πολυπολιτισμική κοινότητα με Έλληνες, Βαυαρούς, Μαλτέζους και Ιταλούς που δημιούργησε κάποτε ο Κλάους στους αχαϊκούς αμπελώνες μέχρι και σήμερα αποτελεί ίσως το πολυτιμότερο απόσταγμα της Achaia Clauss, παρά τον ισχυρό ανταγωνισμό που κρύβεται στα κελάρια της. Και τα δυο μέρη αυτής της εξίσωσης, πάντως, αποτυπώνονται ξεκάθαρα σε περγαμηνές, όπως οι παρακάτω:
ΒΡΑΒΕΙΑ- ΔΙΠΛΩΜΑΤΑ
1878. Medaille d or . Exrosition Universelle de Paris. 21/10/1878
1889. Medaille d or. Exposition Universelle de Paris
1895. Diplome et medaille d argent. Exposition de Bordeaux
1900. Grand Prix. Exposition Universelle de Paris
1901. Diplom zur goldene medaille. Allgemeine Austellung Karlsband
1907. Diplome de Grand Prix. Exposition International de Bordeaux
A’ Βραβείο Εξαγωγών 1983. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών
