Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Ένα ακόμα παραμελημένο εμβληματικό κτίριο
μια υπέροχης και νεοκλασικής αρχιτεκτονικής
- του Νίκου Αντωνίου -
Ένα ακόμα παραμελημένο εμβληματικό κτίριο, αυτή τη φορά στην καρδιά της πόλης μας και αφορά στο υπέροχης αρχιτεκτονικής νεοκλασικό που κτίστηκε ως το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος επί της πεζοδρομημένης πλέον οδού Χαριλάου Τρικούπη, και μέχρι το 1933 περίπου, οδού Μεσολογγίου, καθώς οδηγούσε προς την έξοδο της πόλης και με κατεύθυνση την ομώνυμη πόλη. Είναι ένα από τα παλιότερα και ομορφότερα σε όψη κτίριο της πόλης μας.
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1904 μετά από απαίτηση του τότε διοικητή της τράπεζας, Στέφανου Ι. Στρέϊτ (1896 – 1910) να επεκταθούν τα υποκαταστήματα σε όλη την Ελλάδα. Η χρήση του κτιρίου αφορούσε στη λειτουργία καταστήματος της τράπεζας στο ισόγειο όπου κυριαρχεί η με-γαλοπρεπής είσοδος στο κέντρο της προσόψεως και ο όροφος να χρησιμοποιηθεί για κατοικία του διευθυντή του καταστήματος με είσοδο από τον πλαϊνό ακάλυπτο χώρο. Η πρόσβαση στον όροφο διασφαλιζόταν με μία ξύλινη σκάλα. Στην κύρια φωτογραφία, μπορεί κάποιος να παρατηρήσει την κουρτίνα λευκού χρώματος που αχνοφαίνεται στο ανοιχτό παράθυρο του ορόφου. Η φωτογραφία πρέπει να είναι περίπου του 1930. Στην δεξιά πλευρά της φωτογραφίας μας διακρίνεται και ένα ξύλινο φυλάκιο για ευνόητους λόγους. Το κτίριο που είναι αριστερά, είναι το Ξενοδοχείο ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ με πρόσοψη στην κεντρική Πλατεία. Με κατάλληλη μεγέθυνση, ξεχωρίζουν τα γράμματα ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ. Στον όροφο του κτιρίου, διακρίνουμε τρία μπαλκόνια, το ένα μεγαλύτερο με τέσσερα μαρμάρινα φουρούσια και τα άλλα 2 μικρότερα με δυο μαρμάρινα φουρούσια το καθένα.
Στη δεύτερη φωτογραφία που είναι του Ξυθάλη και χρονολογείται τον Ιούνιο του 1958, όπως αναγράφει στην πίσω πλευρά, διακρίνεται καθαρά στο μεγάλο μπαλκόνι, ταμπέλα που αναγράφει: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΩΝ. Το κτίριο, βρίσκεται ανάμεσα σε μικρότερης σημασίας κτίρια, όχι καλά διατηρημένα, που μπροστά του ωχριούν. Το μικρό κτίριο δίπλα από το φυλάκιο, που αργότερα του αφαιρέθηκε η κεραμοσκεπή, διαμορφώθηκε σε κομμωτήριο. Υπάρχει στο αρχείο μου αντίστοιχο φωτογραφικό τεκμήριο του Ξυθάλη.
Το εν λόγω λοιπόν νεοκλασικό κτίριο, αποτελεί στοιχείο υψίστης σημασίας για την ιστορία της πόλης καθώς πρωτοστάτησε στην εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών. Για σχεδόν ενενήντα χρόνια, συμμετείχε στην καθημερινότητα των πολιτών συλλέγοντας γεγονότα της κάθε ιστορικής περιόδου του περασμένου αιώνα και φιλοξενώντας όποια λειτουργία του προσδιδόταν ανάλογα με την περίσταση. Σταμάτησε να λειτουργεί μετά την κατασκευή του σύγχρονου καταστήματος, αφού πλέον ήταν ανήμπορο να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του αυξανόμενου πληθυσμού. Συνέπεια της παύσης της λειτουργίας του, είναι η εγκατάλειψη και η αδιαφορία για την τύχη του τόσο από τον κόσμο όσο και από τις δημοτικές αρχές. Ουσιαστικά ανήκει στην Εθνική Πανγαία (ανώνυμη εταιρία επενδύσεων για λογαριασμό της Εθνικής Τραπέζης), που εποπτεύεται από το Υπουργείο Οικονομικών. Χαρακτηρίσθηκε διατηρητέο με ΦΕΚ που εκδόθηκε στις 13 Δεκεμβρίου του 1990 και αντικατοπτρίζει μία άλλη εποχή που προσπαθεί βίαια να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που κατατάσσουν το Αγρίνιο στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις.
Διανέμει μνήμες, γεγονότα και θέτει ερωτηματικά σχετικά με την κουλτούρα και την παράδοση της εποχής του. Για αυτούς και για άλλους πολλούς λόγους, πρέπει αυτό το εμβληματικής σημασίας κτίριο ΝΑ ΣΩΘΕΙ και να αποδοθεί στην κοινωνία του Αγρινίου για πολιτιστική χρήση.
Φωτογραφία: Από το Ιστορικό και Φιλολογικό Αρχείο του Νίκου Αντωνίου
