.
Η εικόνα της Παναγίας
από τον Προυσό στην Αιτωλοακαρνανία
– Επιμέλεια: Λευτέρης Τηλιγάδας –
Οκτώβριος του 1918. Το Αγρίνιο εκείνη την εποχή είχε κοντά στους 15.000 κατοίκους
και ο αριθμός των θανάτων από την ισπανική γρίπη μέσα στην πόλη ήταν αρκετά μεγάλος.
Μόνη ελπίδα τους η (όπως πάντα για τους πιστούς χριστιανούς της πόλης)
η εικόνα της Παναγίας του Προυσού, την οποία ζήτησαν να μεταφέρουν στην πόλη τους.
—————————————————————————————-
Η χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα
ήταν απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τη ισπανική γρίπη
[ Η εικόνα της Παναγίας από τον Προυσό στο Αγρίνιο ]
Η Δυτική Μακεδονία δοκιμάζεται εντονότερα από τη νέα μάστιγα
και ακολουθεί η Πάτρα, η Ηλεία, η Αιτωλοακαρνανία και το Αγρίνιο.
—————————————————————————————-
Βρισκόμαστε στο 1918 και η Ευρώπη, προσπαθεί ακόμη να ξεπεράσει το σοκ του «Μεγάλου Πολέμου», όπως ονομάστηκε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Πριν καλά-καλά όμως φύγει ο καπνός από τα πεδία των μαχών, κάπου στην Ανατολική Ασία ένας καινούργιος παγκόσμιος εχθρος κάνει την εμφάνισή του: Η γρίπη.
Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το πρώτο κρούσμα αναφέρεται και στην Ευρώπη. Ήταν ένα Άγγλος στρατιώτης που υπηρετούσε σε σύνταγμα που βρισκόταν στην Γαλλία. Όσο ο καιρός περνούσε τόσο μεγάλωνε ο αριθμός των θυμάτων. Και όσο το στράτευμα μετακινούνταν, τόσο εξαπλωνόταν ο ιός, χωρίς ακόμη να γνωρίζει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει…
Το κακό δεν άργησε να φτάσει και στην Ελλάδα. Στα τέλη του Ιουλίου αν και καταγράφονται τα πρώτα κρούσματα στη χώρα, δεν επικρατεί ο πανικός της πανδημίας, αφού ο αριθμός των θυμάτων κυμαίνεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Όμως αυτή η κατάσταση δεν θα κρατήσει για πάντα. Καθώς το καλοκαίρι φεύγει, η επιδημία μπαίνει σε φάση έξαρσης. Ολοένα και περισσότεροι καταλήγουν στα νοσοκομεία και από εκεί στα νεκροταφεία.
Η χώρα, όπως και άλλες πριν από αυτήν, είναι απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει τη γρίπη. Σταδιακά αποφασίζεται το κλείσιμο των σχολείων στην πρωτεύουσα αλλά και σε πόλεις τις περιφέρειας. Ειδικά η Δυτική Μακεδονία δοκιμάζεται εντονότερα από τη νέα μάστιγα και ακολουθεί η Πάτρα, η Ηλεία, η Αιτωλοακαρνανία και το Αγρίνιο. Όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες καταστάσεις, οι άνθρωποι βλέπουν την επιδημία ως ένα είδος «θεϊκής τιμωρίας» και αρχίζουν να αμφισβητούν την δυτική ιατρική που μοιάζει ανήμπορη να βάλει τέλος στην συμφορά.
Οκτώβριος του 1918.Το Αγρίνιο εκείνη την εποχή είχε κοντά στους 15.000 κατοίκους. Ο αριθμός των θανάτων μέσα στην πόλη είναι αρκετά μεγάλος. Και κάθε φορά που οι κάτοικοι της πόλης αντιμετώπιζαν ένα μεγάλο «θανατικό» στρεφόταν προς το Μοναστήρι του Προυσσού και την εικόνα της Παναγίας.
Η μνήμη γυρίζει 64 χρόνια πίσω και κάποιοι γέροντες θυμούνται ότι και το 1854 μια άλλη επάρατος νόσος, η χολέρα, είχε πέσει στην πόλη του Αγρινίου και είχε αποδεκατίσει τον πληθυσμό της. Τότε όπως έλεγαν οι ίδιοι είχαν ζητήσει να τους επιτραπεί να φέρουν την εικόνα της Παναγίας του Προυσού στο Αγρίνιο για να σωθεί η πόλη και το πέτυχαν. Το ίδιο αποφάσισαν να κάνουν πάλι. Για το λόγο αυτό συγκρότησαν μια επιτροπή που πήγε στη Ναύπακτο να ζητήσει από τον τότε Μητροπολίτη Αμβρόσιο, στη δικαιοδοσία του οποίου ήταν το μοναστήρι, την άδεια της μεταφοράς της εικόνας στο Αγρίνιο. Ο Αμβρόσιος τους δίνει την άδεια και το δειλινό της 22ας Οκτωβρίου, φτάνουν στο Μοναστήρι.
Το άλλο πρωί στις 23 του μήνα γίνεται δοξολογία και το βράδυ ολονύκτια παράκληση. Το πρωί της 24ης Οκτωβρίου, μετά τον Όρθρο σχηματίζεται η πομπή και η πορεία προς το Αγρίνιο ξεκινάει…
Εν τω μεταξύ στο Αγρίνιο έχουν ειδοποιηθεί οι πιστοί και μετά από παράκληση στην Μητρόπολη ξεκινάνε για να προϋπαντήσουν την εικόνα στα Αραποκέφαλα. Το ίδιο πρωί όσοι ξεκίνησαν από το Αγρίνιο συναντούν την πομπή που ξεκίνησε από το μοναστήρι πάνω σε μια από τις ψηλότερες κορφές των Αραποκέφαλων. Στο σημείο της συνάντησης γίνεται δέηση και στη συνέχεια η πομπή προχωράει για να φτάσει το πρωί της επομένης στο χωριό Προστοβά, όπου ψέλνεται κατανυκτική παράκληση. Τις νυχτερινές ώρες η πομπή με την εικόνα φτάνει στα προάστια του Αγρινίου.
Μπαίνοντας η πομπή στην πόλη κατευθύνεται στο Ναό της Αγίας Τριάδος, όπου αναπέμπεται ευχαριστήρια δέηση και ακολουθεί μεγάλη παράκληση για την απαλλαγή του δοκιμαζόμενου λαού από την μάστιγα της τρομερής αρρώστιας.
«Επί ένα εικοσιτετράωρο συνεχώς οι παπάδες δεν σταμάτησαν να ψέλνουν ομαδικές Παρακλήσεις των πιστών, ενώ άλλοι μεταλάμβαναν των Αχράντων Μυστηρίων», αναφέρει το κείμενο που είναι αναρτημένο στο blog του Ναού της Αγίας Τριάδας και το οποίο όπως σημειώνει η πηγή βασίστηκε σε στοιχεία από το αρχείο του Γυμνασιάρχη Αγρινίου, Γεωργίου Πάστρα.
«Μετά τις πρώτες ώρες από την άφιξη της Προυσιώτισσας στην πόλη», συνεχίζει το παραπάνω κείμενο «το κακό είχε σταματήσει. Οι άρρωστοι, και οι κατάκοιτοι ακόμα που δεν μπορούσαν να σηκωθούν από το κρεβάτι, τώρα κατά δεκάδες, τελείως υγιείς, έσπευδαν στην Αγία Τριάδα για να ευχαριστήσουν την Μεγαλόχαρη. Το θαύμα είχε συντελεσθεί ομαδικά. Η ζωή στο Αγρίνιο ξανάρχιζε να παίρνει το ρυθμό της.
»Αλλά μόνον η πόλη του Αγρινίου είχε απαλλαγή από το κακό. Όλη η γύρω περιοχή από όπου δεν πέρασε η προς το Αγρίνιο πορεία, το Αιτωλικό, το Μεσολόγγι, θερίζονταν ακόμα από την αρρώστια με ρυθμό συνεχώς αυξανόμενο. Το θανατικό ήταν τόσο που οι παπάδες δεν προλάβαιναν ούτε καν μια ευχή να διαβάσουν στους νεκρούς.
»Οι επιτροπές που φτάνουν από τα γειτονικά χωριά και από τις δύο πόλεις, το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό, αντιδρούν. Αλληλομάχονται για την προτεραιότητα της μεταφοράς της Εικόνας. Αλλά και οι Αγρινιώτες δεν εννοούν να επιτρέψουν να απομακρυνθεί η Εικόνα της Παναγίας από την διασωθείσα πόλη πριν προσκυνήσει όλος ο λαός και πριν ψάλλει την μεγάλη ευχαριστήρια Δοξολογία. Κάποιοι, οι ψυχραιμότεροι από το πλήθος των κατοίκων, με επικεφαλής τον Ηγούμενο, πρωτοστατούν σε μια προσπάθεια συμβιβασμού και αποφυγής του κακού που απειλείται από μια σύγκρουση των κατοίκων. Η προσπάθεια αυτή και οι σχετικές διαπραγματεύσεις κράτησαν για αρκετές ημέρες, ώστε δόθηκε ο καιρός στους Αγρινιώτες να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους, που εν τω μεταξύ είχαν αυξηθεί. Ήθελαν τώρα η Εικόνα να λειτουργηθεί σε όλες τις εκκλησίες της πόλης.»
Την Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2024 η συνέχεια
Φωτογραφία: Εσωτερικό του μοναστηριού του Προυσού το 1890
(Πηγή: Woodhouse Archive – lifo.gr)
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
