Γέγονε την 9η Μαΐου


...

Ο γέγονε… Γέγονε


| Γεγονότα

 

1936 – Η χωροφυλακή διαλύει βίαια συγκέντρωση απεργών καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. 12 νεκροί και 32 τραυματίες είναι ο τραγικός απολογισμός των φονικών συγκρούσεων. Εμπνευσμένος από τους νεκρούς καπνεργάτες, ο Γιάννης Ρίτσος θα γράψει λίγο αργότερα το ποίημά του «Επιτάφιος», που θα μελοποιήσει ο Μίκης Θεοδωράκης.

Ο Γ. Ρίτσος εμπνεύστηκε τον «Επιτάφιο» από τον θάνατο του Τάσου Τούση στην απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το 1936. Οταν είδε στο πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» τη φωτογραφία της μάνας του να θρηνεί πάνω από το άψυχο κορμί του.

Στην επανέκδοση του βιβλίου του το 1958, έστειλε ένα αντίτυπο στον Μ. Θεοδωράκη στο Παρίσι. Λίγες ημέρες αργότερα ο συνθέτης περιμένοντας στο αυτοκίνητο τη σύζυγό του να ψωνίσει στο ελληνικό μπακάλικο, άρχισε να διαβάζει τη συλλογή του Ρίτσου. Το ίδιο απόγευμα μελοποίησε τα περισσότερα ποιήματα.

Στην Ελλάδα επέστρεψε με τη σκέψη να ηχογραφήσει τα τραγούδια με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, όπως είπε τότε στην ομιλία του στην Ένωση Κρητών Φοιτητών. «Είχα να κάνω μ’ έναν άνθρωπο της γενιάς μου, δηλαδή μ’ έναν που να ’χει πολύ υποφέρει και πιο πολύ ελπίσει». Είχε βρει τον άνθρωπο που «με φωνή λεβέντικη και φωτεινή θα ’κανε αυτές τις προσωπικές, τις ατομικές ελπίδες παλλαϊκά τραγούδια».

 

1950 – Ο γαλλολουξεμβούργιος πολιτικός Ρομπέρ Σουμάν παρουσιάζει την πρότασή του για τη δημιουργία της ενωμένης Ευρώπης. Η πρότασή του αυτή, που έμεινε στην ιστορία ως «Διακήρυξη Σούμαν», θεωρείται ότι συνεισέφερε στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το 1950, τα κράτη της Ευρώπης προσπαθούσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος είχε λήξει πέντε χρόνια πριν.

Αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη ενός τέτοιου φρικτού πολέμου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν στο ότι η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας – όπως επί λέξει αναφέρεται στη διακήρυξη – “όχι μόνον αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο”.

Επικράτησε ο συλλογισμός, και ορθά, ότι η συγχώνευση οικονομικών συμφερόντων θα βοηθούσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για την ενοποίηση της Ευρώπης. Η προσχώρηση στην ΕΚΑΧ ήταν ανοικτή και σε άλλες χώρες.

 

1956 – Μαχητικό συλλαλητήριο υπέρ της Κύπρου που διοργανώνεται στην Αθήνα, καταλήγει σε συγκρούσεις με την αστυνομία.

Οι διαδηλωτές ζητούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αποδοκιμάζοντας τον Υπουργό Εξωτερικών, Σπυρίδωνα Θεοτόκη, για την ενδοτική του πολιτική. «Άξων Αθηνών – Βελιγραδίου – Καΐρου» έγραφε το πανό που ξεχώριζε, υπονοώντας την αλλαγή πλεύσης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και τη σύμπλευσή της με τους Τίτο και Νάσερ. Το συλλαλητήριο διοργάνωσε η Πανελλήνια Επιτροπή Ενώσεως Κύπρου (ΠΕΕΚ), με ομιλητή τον πρόεδρό της, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Δωρόθεο.

Μετά το πέρας του συλλαλητηρίου, οι συγκεντρωμένοι θέλησαν να οδεύσουν προς τη Βρετανική Πρεσβεία στο Κολωνάκι, παρά τις προτροπές του Προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας να διαλυθούν. Πλησίον της Πλατείας Κλαυθμώνος, η Αστυνομία τους εμπόδισε, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν ταραχές. Τα επεισόδια γενικεύτηκαν στο κέντρο της Αθήνας, με τα όργανα της τάξης να ανοίγουν πυρ κατά των διαδηλωτών.

Τέσσερις διαδηλωτές κι ένας αστυνομικός διευθυντής σκοτώνονται και 265 άτομα τραυματίζονται, εκ των οποίων οι 165 από σφαίρες. Ο αστυνομικός διευθυντής Αριστείδης Παπαδόπουλος απομονώθηκε και κακοποιήθηκε από τους διαδηλωτές. Τραυματίστηκε σοβαρά και περιήλθε σε αφασία.

 

1967 – Στις 9 Μαΐου οι χουντικοί «υπουργοί» Εσωτερικών, Στυλιανός Παττακός και Δημόσιας Τάξης Παύλος Τοτόμης απαγορεύουν την είσοδο στην Ελλάδα, παντός «ρυπαρού και ρακένδυτου ή φέροντος γενειάδα ή μακράν κόμη τουρίστα».

Απαγορεύεται η είσοδος τους «γιεγιέδες» δηλαδή.

Εν παρενθέσει να αναφέρουμε ότι το παρατσούκλι «γεγιές» έλκει την γέννησή του από την επανάληψη της λέξεως που αμερικανιστί σημαίνει κατάφαση (yeah!!!) στο, υπό των περίφημων «Σκαθαριών» (Beatles) εκτελεσθέν άσμα, She loves you/yeah/yeah/yeah!

Με την ίδια απόφαση επίσης απαγορεύεται η είσοδος στις τουρίστριες με μίνι φούστα, αν και αργότερα διευκρινίστηκε ότι το μέτρο περιοριζόταν στις μαθήτριες.

 

1974 – Ο νεαρός Μπρους Σπρίνγκστιν εμφανίζεται σε συναυλία στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και ο δημοσιογράφος Τζον Λάντο γράφει στο περιοδικό «Rolling Stone»: «Είδα το μέλλον του ροκ και ονομάζεται Μπρους Σπρίνγκστιν».

Τα τραγούδια του κυμαίνονται από έντονες μπαλάντες ως δυνατά και γρήγορα ροκ εν ρολ κομμάτια. Τα δύο πιο επιτυχημένα άλμπουμ του, το Born to Run (1975) και το Born in the U.S.A. (1984) αποτελούν την επιτομή τής περιγραφής των καθημερινών “μαχών” των απλών πολιτών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Born in the U.S.A. τον έκανε έναν απ’ τους πιο γνωστούς και δημοφιλείς καλλιτέχνες στη δεκαετία τού ’80 εντός των συνόρων.

Είναι γνωστός για τις Δημοκρατικές πεποιθήσεις του και έχει στηρίξει τον Γερουσιαστή Τζον Κέρρυ, τον τέως πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τη Χίλαρι Κλίντον. Έχει προσφέρει και κοινωνικό έργο στη γενέτειρά του, το Νιου Τζέρσεϊ, αλλά και αλλού, ενώ επίσης “απάντησε” στις επιθέσεις τής 11ης Σεπτεμβρίου με το άλμπουμ του The Rising.

Έχει κερδίσει πάμπολλα βραβεία για τη δουλειά του, μεταξύ αυτών 20 βραβεία Γκράμι, 3 Χρυσές Σφαίρες και ένα βραβείο Όσκαρ, ενώ συνεχίζει να διατηρεί έναν τεράστιο αριθμό θαυμαστών ανά τον κόσμο. Το 1999 εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame. Όσον αφορά τις πωλήσεις, έχει πουλήσει περισσότερα από 65 εκατομμύρια άλμπουμ στις Ηνωμένες Πολιτείες και πάνω από 120 εκατομμύρια σε όλον τον κόσμο.

 

Γεννήσεις

 

1837 – Άνταμ Όπελ γεννιέται στις 9 Μαΐου 1837 στο Russelsheim της Γερμανίας, μια πολύβουη πόλη δίπλα στη Φρανκφούρτη, ως το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά της οικογένειας.

Γιος κλειδαρά, μαθητεύει από μικρός στο πλάι του και μαθαίνει καλά την τέχνη, παρά το γεγονός ότι δεν τα βρίσκουν και πολύ με τον πατέρα του.

H πρώτη επαφή με τις …μηχανές ήρθε όταν πήγε στο Παρίσι, το 1858, που δούλεψε σε κατασκευάστρια εταιρεία ραπτομηχανών.

Ο Adam Opel επέστρεψε στη γενέτειρα του το 1862. Eκεί δημιούργησε την δική του εταιρεία κατασκευής ραπτομηχανών.

Με πολλές δυσκολίες και προσπάθειες, η εταιρεία του κατάφερε να έχει ανοδική πορεία στις πωλήσεις καταφέρνοντας να αποτελέσει τον μεγαλύτερο κατασκευαστή ραπτομηχανών στην Ευρώπη.

 

 

1874 – Χάουαρντ Κάρτερ (Howard Carter, 9 Μαΐου 1874 – 2 Μαρτίου 1939) ήταν Βρετανός αρχαιολόγος και αιγυπτιολόγος, ο οποίος έγινε διάσημος για την ανακάλυψη του άθικτου τάφου του Φαραώ Τουταγχαμών, τον Νοέμβριο του 1922.

Ο Χ. Κάρτερ γεννήθηκε στο Κένσινγκτον του Λονδίνου και το νεότερο από τα δέκα τέκνα του ζωγράφου Σάμιουελ Τζων Κάρτερ και της Μάρθα Τζόυς Κάρτερ, το γένος Σαντς (Sands). Ο πατέρας του εκπαίδευσε και ανέπτυξε τα καλλιτεχνικά ταλέντα του μικρού Χάουαρντ.

Παρά το ότι ήταν μόλις 17 ετών, ο Κάρτερ καινοτόμησε στη βελτίωση των μεθόδων της αντιγραφής της διακοσμήσεως των τάφων. Το 1892 εργάσθηκε ως μαθητευόμενος του Φλίντερς Πέτρι επί μία ανασκαφική περίοδο στην Αμάρνα, την πρωτεύουσα του φαραώ Ακενατών. Μετά, από το 1894 έως το 1899, εργάσθηκε με τον Ανρί Εντουάρ Ναβίλ στο Ντέιρ ελ-Μπαχάρι, όπου κατέγραψε τα ανάγλυφα στον ναό της Χατσεψούτ.

Το 1899 ο Κάρτερ διορίσθηκε Αρχιεπιθεωρητής της Υπηρεσίας Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (EAS). Επόπτευσε μερικές ανασκαφές στις Θήβες (Λούξορ). Το 1904 μετατέθηκε στο Εποπτείο της Κάτω Αιγύπτου. Επαινέθηκε για τις βελτιώσεις του στις τεχνικές προστασίας και στην προσβασιμότητα στις υπάρχουσες θέσεις ανασκαφών, καθώς και για την ανάπτυξη ενός συστήματος καννάβου για την αναζήτηση τάφων. Επιπλέον, η EAS τον χρηματοδότησε για να διευθύνει τα δικά του σχέδια ανασκαφών.

Ο Κάρτερ παραιτήθηκε από την Υπηρεσία Αρχαιοτήτων το 1905, μετά από μία διερεύνηση στη λεγόμενη «Υπόθεση της Σακκάρα», μία αντιπαράθεση μεταξύ φρουρών αρχαιολογικών χώρων και μιας ομάδας Γάλλων τουριστών. Ο Κάρτερ είχε ταχθεί με το μέρος των Αιγύπτιων φρουρών

Στις 26 Νοεμβρίου ο Κάρτερ έσκαψε ένα «μικροσκοπικό άνοιγμα στην επάνω αριστερή γωνία» της θύρας, ενώπιον του Κάρναρβον, της κόρης του και άλλων, με μία σμίλη που του είχε δωρίσει η γιαγιά του για τα δέκατα έβδομα γενέθλιά του. Μπόρεσε να δει με το φως ενός κεριού πολλούς χρυσούς και εβένινους θησαυρούς άθικτους. Δεν γνώριζε ακόμα αν ήταν καν «τάφος ή απλώς ένα παλαιό θησαυροφυλάκιο», αλλά μπόρεσε να διακρίνει μια πολλά υποσχόμενη σφραγισμένη θύρα ανάμεσα σε δύο αγάλματα-φρουρούς. Ο Κάρναρβον τον ρώτησε: «Μπορείς να δεις τίποτα;» και ο Κάρτερ απάντησε με λέξεις που έμειναν ιστορικές: «Ναι, θαυμαστά πράγματα!» Στην πραγματικότητα ο Κάρτερ είχε ανακαλύψει τον τάφο του φαραώ Τουταγχαμών, που αναφέρεται από τους αιγυπτιολόγους ως KV62.

 

1936 – Άλμπερτ Φίνεϊ (Albert Finney) ήταν άγγλος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, που διακρινόταν για την υποκριτική του ευελιξία, περνώντας με την ίδια ευκολία από το κλασικό στο μοντέρνο ρεπερτόριο.

Αποκάλυψη του αγγλικού νέου κύματος στην τέχνη, τη δεκαετία του ’60, ήταν πέντε φορές υποψήφιος για βραβείο Όσκαρ, ωστόσο δεν το κέρδισε ποτέ.

Γεννήθηκε στις 9 Μαΐου 1936 στο Σάλφορντ του ευρύτερου Μάντσεστερ. Γιος ενός στοιχηματζή, σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου, με συμμαθητές δύο μετέπειτα σπουδαίους ηθοποιούς, τον Πίτερ Ο’ Τουλ και τον Άλαν Μπέιτς.

Ξεκίνησε τη θεατρική του σταδιοδρομία το 1956 στο Θέατρο Ρεπερτορίου του Μπέρμιγχαμ και αργότερα εντάχθηκε στο Βασιλικό Σαιξπηρικό Θίασο στο Στράτφορντ-απόν-‘Ειβον.

Ερμήνευσε σεξπιρικούς ρόλους, όπως του Κάσιου στον «Οθέλο» (1959), του Έντγκαρ στον «Βασιλιά Ληρ» και του Λύσανδρου στο «Όνειρο θερινής νύχτας». Στο πλατύ θεατρόφιλο κοινό έγινε γνωστός χάρη στη μουσική κωμωδία του Χάρι Κούκσον «The Lily-White Boys» (1960), που σκηνοθέτησε ο Λίντσεϊ Άντερσον, o «πάπας του free cinema».

 

Θάνατοι

 

1805 – Φρίντριχ Σίλερ. Γεννήθηκε στην πόλη Μάρμπαχ της Βάδης-Βυρτεμβέργης το 1759. Είναι ο πρώτος μεγάλος εκπρόσωπος του ρομαντικού κινήματος.

Το πρώτο θεατρικό έργο, που έγραψε πολύ νέος, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του θεάτρου, αν και είχε ατέλειες, που παραδέχτηκε αργότερα κι ο ίδιος. Μετουσιώνοντας τον ενθουσιασμό των είκοσι χρόνων του, ο Σίλλερ κατόρθωσε να δώσει στον κόσμο της εποχής του τα πρώτα μηνύματα του νέου κινήματος. Ο ρομαντισμός κήρυξε την αγάπη για τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για τη ζωή, την ελπίδα, για το αύριο του ανθρώπου. Με το έργο του «Οι ληστές» προβάλλει ακριβώς αυτά τα ιδανικά. Ιδανικά πάλης του ανθρώπου ενάντια στην άδικη κοινωνία.

Το 1783-1787 γράφει δύο έργα: «Η συνωμοσία του Φιέσκο» και το «Ραδιουργία και Έρως», έργα με τα οποία ο Σίλλερ επιτίθεται στους αυλικούς, που με τις ραδιουργίες τους δημιουργούν την εγκληματική ζωή του κόσμου. Ο Σίλλερ αρχίζει πια να διαγράφει με άνεση τους χαρακτήρες και η ανάλυσή του γίνεται βαθύτερη. Έγραψε κι άλλα έργα με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, με αυστηρή τήρηση των ιδανικών του, όπως είναι τα «Ντον Κάρλος», «Μαρία Στιούαρτ», «Γουλιέλμος Τέλλος». Στα έργα του ακόμα δείχνει μια εξαιρετική επιδεξιότητα στη σκηνική δομή. Είναι κάτοχος των δραματικών εξάρσεων. Μέσα σ’ αυτά ακούμε τα επίκαιρα μηνύματα και διδάγματα του Σαίξπηρ.

Η φιλία του Σίλλερ με τον Γκαίτε είχε μεγάλη επίδραση πάνω του. Ο Γκαίτε στάθηκε γι’ αυτόν όχι μόνο ένας άριστος φίλος μα και ανεκτίμητος σύμβουλος, ένας ένθερμος σύντροφος, που τον ενθάρρυνε στις κρίσιμες στιγμές. Μαζί με τον Γκαίτε, το 1799, ήταν οι υπεύθυνοι των παραστάσεων του Αυλικού Θεάτρου της Βαϊμάρης. Ο Σίλλερ πέθανε το 1805. Τα έργα του μεταφράστηκαν και παίχτηκαν στην Ελλάδα από πολλά θέατρα.

 

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
————————————————————————————–