Γέγονε την 16η Ιουνίου

...

Ο γέγονε… Γέγονε|

Γεγονότα

1913 – Αρχίζει ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος, με την επίθεση της Βουλγαρίας εναντίον της Σερβίας και της Ελλάδας. Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος(επονομαζόμενος και «βουλγαρικός πόλεμος») ήταν ένοπλη σύγκρουση που εξελίχθηκε από τις 29 Ιουνίου έως τις 31 Ιουλίου του 1913, και που ξέσπασε σχεδόν αμέσως μετά τη λήξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.

Ο πόλεμος αυτός διεξήχθη ανάμεσα στην Βουλγαρία και τις υπόλοιπες χώρες του βαλκανικού συνασπισμού (με τις οποίες είχε συμμαχήσει κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο) τη Σερβία, την Ελλάδα και το Μαυροβούνιο. Κατά δε την εξέλιξή του, κατά της Βουλγαρίας στράφηκαν επίσης η Ρουμανία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Η διαφορά με τον πρώτο πόλεμο ήταν ότι τώρα η Βουλγαρία πολέμησε τους πρώην συμμάχους της, προκειμένου να πετύχει ευνοϊκότερη διανομή των ευρωπαϊκών εδαφών που αποσπάστηκαν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στον προηγούμενο πόλεμο. Ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος, αν και ακήρυχτος και αιφνίδιος υπήρξε περισσότερο φονικός και καταστροφικός, από τον μόλις προηγούμενο.

Τελείωσε δε, με επικράτηση των αντιμαχομένων της Βουλγαρίας, οι οποίες πέτυχαν σημαντικές νίκες στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας και των κεντρικών Βαλκανίων. Τέλος με την ανακωχή που η Βουλγαρία ζήτησε, αποδεχόμενη την ήττα της, αποκρούστηκαν και οι όποιες βλέψεις για τη δημιουργία μιας Μεγάλης Βουλγαρίας. Η Ρουμανία απέσπασε την πρώην βουλγαρική Δοβρουτσά, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία ανακατέλαβε την περιοχή της Αδριανούπολης.

1976 – Η Εξέγερση του Σοβέτο. Μία ειρηνική διαδήλωση 15.000 φοιτητών στο Σοβέτο της Νοτίου Αφρικής προκαλεί την αντίδραση του καθεστώτος του Απαρτχάιντ. Η αστυνομία ανοίγει πυρ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 23 νεαροί διαδηλωτές σύμφωνα με τις αρχές, πάνω από 200 σύμφωνα με τους διαδηλωτές. Το Σοβέτο (Soweto) είναι μία περιοχή – προάστιο δυτικά του Γιοχάννεσμπουργκ, σε απόσταση περίπου 15 χλμ., (με αριθμό 6 στο φερόμενο χάρτη). Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες περιοχές κατά την περίοδο του Απαρτχάιντ, καθώς αποτελούσε γκέτο του μαύρου πληθυσμού της πόλης. Από εδώ ξεκίνησε το κίνημα των μαύρων κατά του ρατσισμού, της αθλιότητας και της φτώχειας με συνέπεια σήμερα να έχει αναδειχθεί σε σύμβολο της ελευθερίας. Στην περιοχή αυτή και μάλιστα στην ίδια οδό Βιλακάζι βρίσκονται οι οικίες δύο νομπελιστών, του Νέλσον Μαντέλα που έχει μετατραπεί σε μουσείο και του επισκόπου Ντέσμοντ Τούτου. Το όνομα Σοβέτο είναι αρκτικόλεξο της αγγλικής ονομασίας “South West Townships” (= Νοτιοδυτικό περίχωρο). Η πόλη ιδρύθηκε το 1886 από μαύρους εργαζόμενους σε ορυχεία της περιοχής. To 1904, οι Βρετανοί άποικοι έδιωξαν τους κατοίκους αυτούς από την περιοχή προκειμένου να δημιουργήσουν ένα στρατόπεδο εκκένωσης. Ωστόσο, κατά τη βιομηχανοποίηση της πόλης κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλοί έγχρωμοι επανήλθαν στην περιοχή. Επίσης, εκείνη την περίοδο ιδρύθηκε το πρώτο νοσοκομείο της περιοχής. Το 1947, ο Γεώργιος ΣΤ’ επισκέφτηκε την πόλη και απένειμε παράσημα στο στρατό στην περιοχή. Αφού οι Μπόερς ανέκτησαν σημαντική δύναμη το 1948, η περιοχή μετατράπηκε σε γκέτο για τους μαύρους κατοίκους. Στις 16 Ιουνίου 1976 ξέσπασε μία εξέγερση των κατοίκων σχετικά με την επιβολή της Αφρικάανς στα σχολεία, ενώ οι λευκοί προσπάθησαν να την καταστείλουν. 23 πολίτες σκοτώθηκαν την πρώτη ημέρα. Σήμερα, το Σοβέτο ανήκει στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Γεννήσεις

1723 -Άνταμ Σμιθ (αγγλικά: Adam Smith, 16 Ιουνίου 1723 – 17 Ιουλίου 1790) ήταν Σκωτσέζος οικονομολόγος και ηθικός φιλόσοφος. Θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της πολιτικής οικονομίας και θεμελιωτής της σχολής των κλασικών οικονομικών. Ένας από τους κύριους εκπροσώπους του Σκωτσέζικου Διαφωτισμού, ο Σμιθ είναι συγγραφέας των έργων «Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων» (1759) και «Μια έρευνα της φύσης και των αιτιών του πλούτου των εθνών» (1776), με το δεύτερο να αναφέρεται συνήθως απλά ως Ο Πλούτος των Εθνών και να θεωρείται ως το κύριο έργο του Σμιθ και η πρώτη νεωτερική εργασία πάνω στα οικονομικά.
Ο Σμιθ μελέτησε ηθική φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια της Γλασκώβης και της Οξφόρδης, όπου ήταν ένας από τους πρώτους φοιτητές που επωφελήθηκαν των υποτροφιών που θέσπισε ο Τζον Σνελ. Με το πέρας των σπουδών του έδωσε μια σειρά από δημόσιες διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου που οδήγησαν στη συνεργασία του με τον Ντέιβιντ Χιουμ κατά τη διάρκεια του Σκωτσέζικου Διαφωτισμού. Ο Σμιθ κατέλαβε θέση καθηγητή στην Γλασκώβη όπου δίδαξε ηθική φιλοσοφία και δημοσίευσε τη Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων. Αργότερα ανέλαβε θέση επισκέπτη καθηγητή, κάτι που του επέτρεπε να ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη και να συναναστραφεί με άλλους διανοούμενους της εποχής του. Ο Άνταμ Σμιθ έθεσε τα θεμέλια της κλασικής οικονομικής θεωρίας της ελεύθερης αγοράς. Ο Πλούτος των Εθνών ήταν ο προάγγελος των σύγχρονων οικονομικών. Σε αυτό και σε άλλα έργα του, εξήγησε το πώς το λελογισμένο ατομικό συμφέρον και ο ανταγωνισμός μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ευημερία. Ο Σμιθ ήταν αμφιλεγόμενος στην εποχή του και η γενική του προσέγγιση και το στυλ γραφής του πολλές φορές σατιρίστηκε από συγγραφείς προσκείμενους στους Τόρις, σύμφωνα με την ηθικοπλαστική παράδοση των Hogarth και Swift.
Το 2005, ο Πλούτος των Εθνών ανακηρύχθηκε ανάμεσα στα 100 καλύτερα σκωτσέζικα βιβλία όλων των εποχών. Η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Μάργκαρετ Θάτσερ λέγεται ότι συνήθιζε να έχει στην τσάντα της ένα αντίγραφο του βιβλίου.

1952- Γιώργος Παπανδρέου (Σαιντ Πωλ, 16 Ιουνίου 1952) είναι Έλληνας πολιτικός, βουλευτής Αχαΐας του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Κινήματος Αλλαγής και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Διετέλεσε πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ (8 Φεβρουαρίου 2004 – 18 Μαρτίου 2012) και επίσης πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας (6 Οκτωβρίου 2009 – 11 Νοεμβρίου 2011) μετά τη νίκη του στις εκλογές του Οκτωβρίου 2009.
Τον Νοέμβριο του 2011 παραιτήθηκε από το αξίωμα του πρωθυπουργού και τον Μάρτιο του 2012 αποχώρησε από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Τον Ιανουάριο του 2015 αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ και ίδρυσε το πολιτικό κόμμα Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών, το οποίο έλαβε μέρος στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 αλλά δεν εισήλθε στη Βουλή. Συμμετείχε στην Δημοκρατική Συμπαράταξη, ενώ από το 2018 συμμετέχει στο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα – Κίνημα Αλλαγής. Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 εξελέγη βουλευτής Αχαΐας με το Κίνημα Αλλαγής.

Θάνατοι

1858 – Τζον Σνόου. Ο Τζον Σνόου ήταν Άγγλος γιατρός και επιστήμονας του 19ου αιώνα και θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης επιδημιολογίας. Γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου το 1813 στο Λονδίνο, σπούδασε ιατρική και αποφοίτησε το 1836 από την ιατρική σχολή που είχε ιδρύσει ο Τζον Χάντερ. Αρχικά εργάστηκε ως χειρουργός στο νοσοκομείο του Γουέστμινστερ, αλλά σύντομα άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο για την πρόληψη των ασθενειών.
Ο Τζόν Σνόου θεωρείται ένας από τους πατέρες της σύγχρονης επιδημιολογίας, εν μέρει λόγω του έργου του στον εντοπισμό της πηγής της επιδημίας χολέρας στο Σόχο του Λονδίνου
Το 1854, μια επιδημία χολέρας ξέσπασε στη συνοικία του Σόχο του Λονδίνου. Η χολέρα είναι μια ασθένεια που προκαλείται από βακτήρια που μολύνουν το νερό και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν διάρροια, εμετό και αφυδάτωση. Eίναι πολύ μεταδοτική και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να καταλήξει και στον θάνατο.
Ο Σνόου καταπιάστηκε με την επιδημία του Σόχο και κατάλαβε γρήγορα ότι η χολέρα μεταδιδόταν μέσω του μολυσμένου νερού και όχι μέσω του αέρα όπως πίστευαν τότε. Ανακάλυψε ότι η πηγή της μόλυνσης στην περιοχή ήταν μια αντλία νερού στον Πύργο του Χόλαμ.
Η έρευνα του Σνόου ήταν πρωτοποριακή για την εποχή της. Χρησιμοποίησε τη στατιστική ανάλυση και τη γεωγραφία για να εντοπίσει την πηγή της μόλυνσης και να προωθήσει μέτρα πρόληψης. Ο Σνόου ξεκίνησε την έρευνά του με τη δημιουργία ενός χάρτη της περιοχής που είχε πληγεί από την επιδημία και πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι κατέγραφε εκεί τα κρούσματα χολέρας.
Το αποτέλεσμα της έρευνας του έδειχνε ότι οι περισσότεροι ασθενείς ζούσαν κοντά στο αντλιοστάσιο νερού στον Πύργο του Χόλαμ. Η συγκεκριμένη αντλία αντλούσε νερό από τον Τάμεση, ο οποίος ήταν μολυσμένος με τα περιττώματα των ανθρώπων που έπασχαν από χολέρα.
Ο Σνόου στη συνέχεια συνάντησε τους ασθενείς, τους ρώτησε για τις συνήθειες τους και έμαθε έτσι ότι οι περισσότεροι από τους ασθενείς έπιναν νερό από αυτό το αντλιοστάσιο. Παρατήρησε επίσης ότι το μόνο κτίριο που δεν είχε καθόλου κρούσματα ήταν το ζυθοποιείο της περιοχής στο οποίο οι εργάτες έπιναν κυρίως μπύρα.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν αργότερα ότι το συγκεκριμένο πηγάδι είχε σκαφτεί μόλις 1 μέτρο μακριά από έναν παλιό βόθρο, ο οποίος είχε αρχίσει να διαρρέει ανακατεύοντας τα περιεχόμενά του με το πόσιμο νερό του πηγαδιού. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τα ευρήματα του Σνόου ήταν αρκετά για να αποφασίσουν οι αρχές να κλείσουν το αντλιοστάσιο. Η επιδημία της χολέρας υποχώρησε λίγο καιρό μετά το κλείσιμο της αντλίας.
Η έρευνα του Σνόου ήταν μια σημαντική πρόοδος στην επιστήμη της ιατρικής. Βοήθησε να κατανοηθεί καλύτερα η χολέρα και να προληφθούν μελλοντικές επιδημίες και απέδειξε ότι η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα που έπρεπε να λύσουν οι πόλεις εκείνης της εποχής. Ο Σνόου συνέχισε να εργάζεται για την πρόληψη ασθενειών και έκανε πολλές άλλες σημαντικές συνεισφορές στην επιστήμη της ιατρικής.
Η δουλειά του Σνόου είναι σημαντική ακόμα και σήμερα. Η κατανόηση του τρόπου μετάδοσης των ασθενειών και η πρόληψη τους είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Η μέθοδος του Σνόου με την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων χρησιμοποιήθηκε από τον Βρετανό γιατρό Ρίτσαρντ Ντολ την δεκαετία του 1950 για αποδείξει ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι συνδεδεμένος με το κάπνισμα και όχι με τα καυσαέρια όπως αρχικά πίστευαν οι γιατροί.
Ο Σνόου έπαθε έμφραγμα στις 10 Ιουνίου του 1858 και πέθανε το στις 16 Ιουνίου 1858, σε ηλικία 45 ετών.

1977 – Βέρνερ Φον Μπράουν. Γεννήθηκε στην πόλη Βίρσιτζ (Wirsitz), τη σημερινή Βιρζίσκ (Wyrzysk) της Πολωνίας (τότε Ανατολικής Πρωσίας). Ήταν ο δημιουργός του πυραύλου Α4 (Aggregat-4), ο οποίος ήταν μέρος της σειράς πυραύλων που ο φον Μπράουν σχεδίασε και κατασκεύασε για λογαριασμό της ναζιστικής Γερμανίας στο διάστημα 1933–1945. Ο A4 έγινε γνωστός ως V-2 (Vergeltungswaffe 2, στα γερμανικά σημαίνει «όπλο της εκδίκησης») και χρησιμοποιήθηκε από το 1942 κυρίως στον πόλεμο της Γερμανίας κατά της Αγγλίας (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος).
Μετά τη λήξη του πολέμου το 1945 ο φον Μπράουν και η ομάδα του υπήρξαν ανάμεσα στους δεκάδες Γερμανούς επιστήμονες που οι αμερικανικές δυνάμεις μετέφεραν στις ΗΠΑ ως μέρος της επιχείρησης «Paperclip» («Operation Paperclip»). Εκεί ανέλαβε τη διεύθυνση του τμήματος ερευνών βαλλιστικών βλημάτων ειδικής υπηρεσίας του αμερικανικού στρατού (White Sands Proving Grounds) στο Νέο Μεξικό, όπου και συνέβαλε ουσιαστικά στην ανάπτυξη των μέσων στην εξερεύνηση του διαστήματος. Το 1955 απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα.
Ο Φον Μπράουν υπήρξε ο κατασκευαστής των πυραύλων Jupiter C και Vanguard, με τους οποίους εκτοξεύθηκαν οι τεχνητοί δορυφόροι Explorer 1 και Explorer 3. Από το 1961 άρχισε, με την εποπτεία του φον Μπράουν, η κατασκευή των πυραύλων Saturn, που ήταν σχεδιασμένοι για να μεταφέρουν μεγάλα φορτία σε τροχιά και πέρα από την τροχιά της Γης. Το 1969 ο πύραυλος Saturn V, που έφερε το διαστημόπλοιο Απόλλων 11, μετέφερε στο διάστημα τους πρώτους αστροναύτες οι οποίοι, στις 20 Ιουλίου, προσεδαφίστηκαν και περπάτησαν στην Σελήνη.
Ο φον Μπράουν αποχώρησε από τη NASA το 1972. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του συνεργάστηκε με ιδιωτικές επιχειρήσεις. Πέθανε στην Αλεξάντρια της Βιρτζίνια στις 16 Ιουνίου 1977. Είχε νυμφευθεί το 1947 τη Μαρία Λουίζε φον Κίστορπ (Maria Luise von Quistorp), εξαδέλφη του από την πλευρά της μητέρας του, και είχαν τρία παιδιά.