Αμοργιανοί είναι η ονομασία για την πρώην κοινότητα
και σημερινό Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Ινάχου,
της επαρχίας Βάλτου, του νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Πηγή Βίντεο: Θωμάς Μπλατζιουκας
Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ο πληθυσμός ανερχόταν σε 476 κατοίκους, ενώ το 2001, η απογραφή έδειξε 439 κατοίκους (πλέον 53 κάτοικοι Μαλατεϊκων, 64 στο Χαμορίκι και 3 στο Πραντικό) . Το υψόμετρο του χωριού είναι 170 μέτρα. Το σημερινό χωριό μεταφέρθηκε τη δεκαετία του 1960 από την παλιά του τοποθεσία. Κοντά στο παλιό χωριό διασώζονται ερείπια αρχαίου κάστρου.
Από τους Αμοργιανούς κατάγονταν οι αγωνιστές κατά τον αγώνα για ανεξαρτησία (1821-1829) Λίτζος Χρήστος και Μάστορας ή Σαλοδήμος ή Αμοργιανιώτης Γεώργιος.
Κατά μία εκδοχή το όνομα του χωριού οφείλεται σε παραφθορά της ονομασίας παλιού εξωκκλησιού αφιερωμένο στην Αγία Μαρίνα. Αγία Μαρίνα = Αγια-Μαργιά =Αϊ Μαργιά = Αμαργιανή = Αμαργιανοί και τελικά η σημερινή ονομασία Αμοργιανοί.
Για τον ίδιο λόγο το επώνυμο “Αμοργιανιώτης” αποτελεί μεταγενέστερη εκδοχή της αρχικής μορφής (“Αμαργιανιώτης”), επώνυμο με το οποίο είναι γνωστοί πολυάριθμοι αγωνιστές του ’21. Ο οικισμός βρίσκεται σε υψόμετρο 170 μέτρων και υπαγόταν μέχρι και τον Οκτώβριο του 2010 στο δήμο Ινάχου, ο οποίος είχε συνολικά 7.283 κατοίκους (2001) και έκταση 592.627 χιλ.στρέμματα. Από το Νοέμβριο του 2010 το χωριό ανήκει στο δήμο Αμφιλοχίας, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης ”Καλλικράτης”.
Οι Αμοργιανοί απέχουν 26 χιλιόμετρα από την Αμφιλοχία, 36 από τη μεγαλύτερη πόλη του νομού, το Αγρίνιο, 76 από το Μεσολόγγι (πρωτεούουσα του νομού), 120 από την Πάτρα και 321 από την Αθήνα (πρωτεύουσα της χώρας). Οι Αμοργιανοί αποτέλεσαν και αποτελούν έως σήμερα ένα κατεξοχήν αγροτικό χωριό, ανέκαθεν στηριζόμενο στην καλλιέργεια καπνού και σε σημαντικό βαθμό στην κτηνοτροφία.
Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια καπνού διακόπηκε, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατακόρυφα η ανεργία και να μειωθεί στο ελάχιστο η γεωργική δραστηριότητα στην περιοχή.Έτσι λίγοι είναι πλέον εκείνοι που διατηρούν καλλιέργειες, ενώ σποραδικά καλλιεργούνται ελιές, καλαμπόκι, οπωροκηπευτικά, τριφύλλι και αμπελώνες. O παλαιός οικισμός χτίστηκε το 1879, όπως μαρτυρά και σχετική επιγραφή στην είσοδο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου αλλά και σε κάποια σπίτια του παλαιού χωριού.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι πρώτοι οικιστές του παλαιού χωριού κατοικούσαν κάτω από το αρχαίο κάστρο της περιοχής Μακριάδας. Το νέο χωριό χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 στην πεδιάδα σε απόσταση περίπου 2 χλμ. νοτιότερα του παλαιού οικισμού (γνωστή παλαιότερα και ως “Κληρονόμος”) και σύμφωνα με την πιο πρόσφατη απογραφή (2001) οι κάτοικοι φθάνουν τους 558, παρουσιάζοντας όμως σταθερή μείωση κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες ‘ αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αρκετοί από αυτούς αναγκάστηκαν να αναζητήσουν εργασία σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα (κυρίως Αθήνα, Αγρίνιο κ.ά.) .
Σήμερα, πέντε περίπου δεκαετίες μετά την ανέγερσή του, το χωριό διαθέτει πλήρες ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, δημοτικό σχολείο με γήπεδο μπάσκετ, παιδική χαρά στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας και κεντρική πλατεία. Πριν μερικά χρόνια λειτουργούσαν αστυνομικό τμήμα και ταχυδρομικό γραφείο, τα οποία όμως έχουν εδώ και περίπου δέκα χρόνια σταματήσει να λειτουργούν.
Το κοντινότερο Γυμνάσιο βρίσκεται στη Νέα Μαλεσιάδα και Λύκειο στον Εμπεσό, ενώ το Κέντρο Υγείας του δήμου καθώς και το Δημαρχείο βρίσκονται στο Νέο Χαλκιόπουλο. Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) λειτουργούν στο γειτονικό χωριό Μαλεσιάδα και στο Νέο Χαλκιόπουλο, ενώ φαρμακεία λειτουργούν στη Μαλεσιάδα και στο Χαλκιιόπουλο. Τέλος, η σύνδεση με το Αγρίνιο και την Αμφιλοχία γίνεται καθημερινά με δρομολόγια των αντίστοιχων Κ.Τ.Ε.Λ. που ξεκινούν στις 12.30 και από τις δύο πόλεις.
AgrinioStories | Πηγές: ellinika-xwria.blogspot.com, Αμοργιανοί fb