Άγναντα
H Άγναντα απέχει από το Αγρίνιο περίπου 142 χλμ.
Ο χρόνος που απαιτείται για τη διαδρομή με αυτοκίνητο είναι 2 ώρες και 27 λεπτά,
ανάλογα με τις κυκλοφοριακές συνθήκες και την ακριβή διαδρομή που θα επιλέξετε.
| Με click στον χάρτη σε μεγέθυνση η διαδρομή|
Το «μπαλκόνι» των Τζουμέρκων
H Άγναντα είναι ένα γραφικό ορεινό χωριό στην Περιφερειακή Ενότητα Άρτας
Ανήκει στη δημοτική ενότητα Αγνάντων του δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων
και σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός του είναι 324 κάτοικοι,
Επιμέλεια: Λ. Τηλιγάδας
Σύμφωνα με το Σχέδιο «Καποδίστρια», τα Άγναντα υπήρξαν μέχρι το τέλος του 2010 οικισμός και έδρα του νεοσύστατου Δήμου Αγνάντων. Με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση που προέβλεψε το Σχέδιο «Καλλικράτης», τα Άγναντα εντάχθηκαν στον Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων. Μαζί με την Άρτισσα, το Καταφύγι, τα Κονάκια, το Παλαιοχώρι και τα Φράστα αποτελούν την τοπική κοινότητα Αγνάντων, με συνολικό πληθυσμό 430 κατοίκους. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 32,223 χλμ² (2011). Σε συνδυασμό με τις τοπικές κοινότητες Γραικικού, Καταρράκτου, Κουκκουλίων, Κτιστάδων, Λεπιανών, Μικροσπηλιάς και Ράμιας, συγκροτεί τη δημοτική ενότητα Αγνάντων, συνολικής έκτασης 124,018 χλμ² (2011).
Η Στρογγούλα από τα Άγναντα
Η λέξη «Άγναντα» παράγεται από το επίθετο «άγναντος, -η, -ο», που σημαίνει «ανοιχτό μέρος», σημείο από το οποίο μπορεί κανείς να παρατηρεί όχι μόνο το άμεσο περιβάλλον, αλλά και μακρινές περιοχές. Παλαιότερα το χωριό αποτελούνταν από μικροσυνοικίες με σπιτοκάλυβα, τα οποία βρίσκονταν σε περίοπτες θέσεις: Κονάκια, Πλάκες, Ζίφκος, Βίλλια, Κερασιά. Από εκεί οι κάτοικοι αγνάντευαν το απέναντι βουνό (Ξεροβούνι), για να δουν ποιος «πάει κι έρχεται από τα Γιάννενα» – εξ ου και η ονομασία. Αργότερα το χωριό μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση, διατηρώντας ωστόσο το ίδιο όνομα.
Αν και στην περιοχή των Τζουμέρκων έζησε και αναπτύχθηκε η φυλή των Αθαμάνων ήδη πριν από τον 4ο αιώνα π.Χ., για την πρώτη κατοίκηση στη σημερινή θέση των Αγνάντων υπάρχουν στοιχεία μόνο από το 1729 μ.Χ. Σημαντικά ιστορικά γεγονότα για το χωριό είναι: η εγκατάσταση Σουλιωτών το 1803–05 μετά την εκδίωξή τους από τον Αλή Πασά, το κάψιμο του χωριού από τα τουρκικά στρατεύματα του Τοπάλ Πασά στις 31 Ιουλίου 1827 (που καταδίωκαν τον Γ. Μπακόλα), η λειτουργία του Κοινού Στρατηγείου Ηπείρου ΕΑΜ–ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ και η κοινή ομιλία Ναπολέοντα Ζέρβα και Άρη Βελουχιώτη στις 16 Αυγούστου 1943, καθώς και η πυρπόληση 86 σπιτιών και η εκτέλεση 5 χωριανών από τους Γερμανούς στις 25–27 Οκτωβρίου 1943.
Το σπίτι στον πάνω μαχαλά όπου εκφωνήθηκαν οι λόγοι Βελουχιώτη–Ζέρβα
Οι σχέσεις των δύο οργανώσεων εκείνη την περίοδο ήταν αμφίσημες. Σε ηγετικό επίπεδο υπήρχε αμοιβαία καχυποψία και οι συμφωνίες που είχαν υπογραφεί δεν απέδωσαν τα προσδοκώμενα ως προς την άρση των επιφυλάξεων. Τα γεγονότα του Μαρτίου 1943 στη Θεσσαλία, με τον αφοπλισμό της ομάδας Σαράφη–Κωστόπουλου, ενέτειναν το κλίμα δυσπιστίας, το οποίο μεταφέρθηκε και στα Τζουμέρκα. Η σημαντικότερη απόπειρα συμβιβασμού έως τότε ήταν η υπογραφή του πρωτοκόλλου δημιουργίας του ΚΣΓΑ τον Ιούλιο του 1943. Η συγκυρία επέτρεπε την προώθηση τοπικών ρυθμίσεων, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η κοινή περιοδεία Άρη και Ζέρβα στα χωριά των δυτικών Τζουμέρκων.
Η περιοδεία, θεωρήθηκε επιτυχημένη και ολοκληρώθηκε με την κοινή ομιλία στα Άγναντα στις 16 Αυγούστου 1943, όπου είχε συγκληθεί η Β΄ συνδιάσκεψη του ΕΑΜ Άρτας και είχε οριστεί η έδρα του Κοινού Στρατηγείου Ηπείρου. Ο λόγος του Άρη ήταν στο γνώριμο ύφος του, ενώ ο λόγος του Ζέρβα προκάλεσε έκπληξη: αναγνώριζε τις θετικές συνέπειες της δράσης του ΕΑΜ και αναφερόταν ρητά στον σοσιαλισμό ως μεταπολεμική προοπτική. Οι κάτοικοι είδαν σε αυτή τη στιγμή σημάδια νέου πνεύματος συνεργασίας, ωστόσο η αστάθεια της περιόδου τούς κράτησε επιφυλακτικούς. (Πηγή: Βαγγέλης Τζούκας, Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο – τοπικότητα και πολιτική ένταξη (2003), σελ. 251–252)
Τα Άγναντα είχαν το 1828: 100 οικογένειες, το 1854: 135 οικογένειες, το 1882: 1.229 κατοίκους, το 1907: 1.214 κατοίκους. Νεότερα στοιχεία: 1920: 1.246, 1940: 1.616, 1961: 1.806 (η κοινότητα), 1981: 1.213 (η κοινότητα), 2001: 886 (η κοινότητα).
H Άγναντα
Το χωριό απλώνεται στη λεκάνη που σχηματίζεται από τα βουνά Τζουμέρκα και Ξηροβούνι, με το υψηλότερο σημείο στο «φύτρωμα» του βουνού και το χαμηλότερο σχεδόν να αγγίζει τον Άραχθο. Γύρω του βρίσκονται άλλα Τζουμερκοχώρια: Πράμαντα, Κτιστάδες, Ραφταναίοι, Κουκούλια, Γραικικό, Καταρράκτης. Ο Αγναντίτικος χείμαρρος, που εκβάλλει στον Άραχθο, χωρίζει το χωριό σε δύο συνοικίες, τον πάνω και τον κάτω μαχαλά.
Η Άγναντα είναι συγκεντρωμένος οικισμός με πυκνή δόμηση και αμφιθεατρική διάταξη. Τα σπίτια, λιθόκτιστα από σκούρα πελεκητή πέτρα, μονώροφα, διώροφα και σε ορισμένα σημεία τριώροφα, διαμορφώνουν μια αρμονική σύνθεση. Οι αυλές είναι πλακοστρωμένες, με λουλούδια στις άκρες και κληματαριές που απλώνονται από πάνω τους. Σε πολλά δρομάκια τρέχει αυλάκι με νερό από το βουνό για το πότισμα των κήπων. Οι στέγες είναι τετράκλινες, σκεπασμένες με σκούρες πλάκες ή κεραμίδια.
Από την Άγναντα είναι εύκολα προσπελάσιμα τα αξιοθέατα των συνοικισμών (Αϊ-Λιάς, Άγιος Χριστόφορος, Ανάληψη, Κρύα Βρύση, Πηγή Χαλασμένου), ενώ σε ακτίνα 5–10 χιλιομέτρων βρίσκονται τα μοναστήρια Αγίας Αικατερίνης Καταρράκτη, Χρυσοσπηλιώτισσας Γραικικού, Γεννήσεως Θεοτόκου Ραφταναίων, η ιστορική γέφυρα της Πλάκας – η μεγαλύτερη μονότοξη στα Βαλκάνια, έργο Τζουμερκιωτών μαστόρων – το σπήλαιο της Ανεμότρυπας Πραμάντων, καθώς και τα μοναστήρια Αγίας Παρασκευής Πραμάντων, Εισοδίων Θεοτόκου Μελισσουργών, Βύλιζας Ματσουκίου και Κηπίνας Καλαρρυτών. Κανένα από αυτά δεν απέχει περισσότερο από 25 χιλιόμετρα.
Ανάμεσα στους συνοικισμούς Πλάκα και Παλιομουχούστι, στην ανατολική απότομη όχθη του Αράχθου, βρίσκεται η Μονή Μουχουστίου, σε καταπράσινη τοποθεσία, με εντυπωσιακή θέα στον Άραχθο, τα στενά του και το απέναντι Ξεροβούνι. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου που ξεκινά μετά τη νέα αμαξιτή γέφυρα του Αράχθου, ακολουθεί για λίγο τη δεξιά όχθη του ποταμού, περνά δίπλα από το παλιό μονότοξο γεφύρι της Πλάκας και ανηφορίζει προς το μοναστήρι, χτισμένο στο χείλος του γκρεμού. Η Μονή ιδρύθηκε το 1634 ή νωρίτερα, ανακαινίστηκε το 1635 (σύμφωνα με επιγραφή στο καθολικό) και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου. Η επίσκεψη μπορεί να συνδυαστεί με αυτήν του γεφυριού της Πλάκας.
Στο ρέμα του Ποτιστή, κάτω από την κορυφή Ρόκα, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τον κεντρικό δρόμο, βρίσκονται οι Κολυμπήθρες. Ακολουθώντας εύκολη διαδρομή περίπου δέκα λεπτών, ο επισκέπτης συναντά φυσικές «βίρες» και μικρές πισίνες, ανάμεσα σε καταρράκτες και καταπράσινο τοπίο. Τα δροσερά νερά και η ομορφιά του χώρου προσφέρονται για μπάνιο και εξερεύνηση.
Με αφετηρία τα Άγναντα –ένα χωριό που συνδυάζει ιστορία, ανθρώπινες διαδρομές και μοναδική φύση– κάθε επισκέπτης μπορεί να χαράξει τη δική του πορεία στα Τζουμέρκα. Στα μονοπάτια, στα μοναστήρια, στα ποτάμια, στις πλαγιές που επί αιώνες λειτουργούν ως ανοιχτό παρατηρητήριο ενός κόσμου που αλλάζει, αλλά δεν ξεχνά.
——————————————————————————————————————————————————————-
Πηγές
Πηγή
Παραπομπές
Παραπομπή
———————————————————————————————
