Ζαν Μορό: «Η κόλαση είμαστε εμείς οι ίδιοι, ο εαυτός μας»

«Η ζωή που είχες δεν είναι τίποτα.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι η ζωή που έχεις…»
έλεγε η Ζαν Μορό, η οποία με το θάνατό της
σκόρπισε θλίψη τόσο στους δικούς της ανθρώπους,
όσο και σ`εκείνους που τη θαύμαζαν…

 

Η χαρισματική καλλιτέχνιδα γεννήθηκε το 1928 στο Παρίσι και ξεκίνησε την καριέρα της το 1947 στο θέατρο. Έγινε βασικό στέλεχος της Κομεντί Φρανσαίζ την περίοδο 1947-1951 -τότε ήταν το νεότερο σε ηλικία μέλος αυτού του οργανισμού-, ενώ συνεργάστηκε με το Theatre National Populaire κι έκανε προσωπικούς θιάσους.

Η Ζαν Μορό είχε διακριθεί πολλές φορές. Κέρδισε το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο φεστιβάλ των Καννών (από κοινού με τη Μελίνα Μερκούρη) για το Μοντεράτο Καντάμπιλε, το BAFTA καλύτερης ξένης ηθοποιού για το Βίβα Μαρία και το Σεζάρ Α` γυναικείου ρόλου για το La vieille qui marchait dans la mer. Για τη συνολική της προσφορά, έλαβε τον Τιμητικό Χρυσό Λέοντα του Φεστιβάλ Βενετίας, το Τιμητικό BAFTA της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, την Τιμητική Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου και το Τιμητικό Σεζάρ.

Επίσης, διετέλεσε Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών δύο φορές, το 1975 και το 1995, και Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Βερολίνου το 1983.

 

 

Ερμήνευσε πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα των Σαίξπηρ, Μολιέρου, Μαριβώ, Ζωρζ Φεντώ, Ιβάν Τουργκένιεφ, Αντρέ Ζιντ, Ζαν Κοκτώ, Τζωρτζ Μπέρναρ Σω, Τένεσι Γουίλιαμς, Πέτερ Χάντκε, Χάινερ Μύλερ. Επίσης, συνεργάστηκε με μεγάλους σκηνοθέτες. Ανάμεσά τους: ο Πήτερ Μπρουκ, ο Κλωντ Ρεζύ, ο Αντουάν Βιτέζ και ο Κλάους Μίκαελ Γκρύμπερ).

Στις μεγάλες θεατρικές επιτυχίες της συγκαταλέγονται ο ρόλος της Βέρα στο έργο του Ιβάν Τουργκένιεφ. Ένας μήνας στην εξοχή (1947, σε ηλικία μόλις 19 ετών), ο ρόλος της Ελίζα Ντούλιτλ στο έργο του Τζωρτζ Μπέρναρ Σω Πυγμαλίων (1954), ο ρόλος της Μάγκι στο έργο του Τένεσι Γουίλιαμς Η λυσσασμένη γάτα (1957), ο ρόλος της Λούλου στο έργο του Φρανκ Βέντεκιντ Λούλου (1976), ο ρόλος της Τσερλίν στο έργο του Χέρμαν Μπροχ. Η διήγηση της υπηρέτριας Τσερλίν (1986-1988), για το οποίο τιμήθηκε με βραβείο Μολιέρ α` γυναικείου ρόλου το 1988, και ο ρόλος της Σελεστίνας στο έργο του Φερνάρντο Ντε Ρόχας Η Σελεστίνα (1989).

Το 1949 έκανε το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο στο φιλμ Dernier amour. Πρωταγωνίστησε σε σημαντικές ταινίες και συνεργάστηκε με σκηνοθέτες όπως ο Φρανσουά Τρυφώ, ο Λουί Μαλ, ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ και ο Ζαν Ρενουάρ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1997, έπαιξε στη ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου -Το μετέωρο βήμα του πελαργού- στο ρόλο της Γαλλίδας συζύγου ενός εξαφανισμένου Έλληνα πολιτικού.

Ζαν Μορό
Σε πρώτο  πρόσωπο

 

Για τον αφορισμό της από τον Μητροπολίτη Φλωρίνης

Το βρίσκω γελοίο, γρήγορα όμως ένιωσα ότι κάτι τέτοιο σημαίνει “μια εσωτερική ακαταστασία” που κρύβει μια ιδιαίτερη “βία”. Αργότερα όμως που βρέθηκα στη γαλήνη της φύσης αντιλήφθηκα ότι αυτό αντλείται από μια αναταραχή, η οποία αντικατοπτρίζει “πράγματα” που συμβαίνουν στην κεντρική Ευρώπη (δηλαδή το 1990, αλλά και σήμερα, γράφω εγώ). Άλλωστε, δεν είμαι ορθόδοξη αλλά όμως έχω πίστη, χωρίς να ακολουθώ καμιά εκκλησία.

Για το σενάριο της ταινίας, «Το μετέωρο βήμα του πελαργού»

Ο κινηματογράφος είναι ο καθρέπτης του κόσμου, γι’ αυτό όταν διάβασα το σενάριο της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου, διαπίστωσα ότι αυτό παραπέμπει στον καθρέπτη, τόσο της Ευρώπης όσο και όλου του κόσμου.

Για τα συναισθήματα που της προκάλεσε ο αφορισμός της

Διάλεξα το επάγγελμα της ηθοποιού, γιατί είναι επάγγελμα μοναχικό, γι’ αυτό θα ήθελα να ήμουν μέλος των αφορισμένων, από όλες τις εκκλησίες, σαλτιμπάγκων. Από τη στιγμή όμως που ο ποιητής, ο ηθοποιός, ο καλλιτέχνης, ο μουσικός κ.ά., δεν μπορούν να “εκφραστούν”, τότε ο κόσμος αντιμετωπίζει μεγάλο κίνδυνο. Γιατί όμως ο αφορισμός αυτός απευθύνεται σε δημιουργούς της τέχνης και όχι σε πολιτικούς και οικονομολόγους; Ωστόσο, τελικά αυτός απευθύνεται στην “εσωτερική ελευθερία” των καλλιτεχνών, χωρίς να γνωρίζει σύνορα. Αυτή η εσωτερική ελευθερία είναι που κάνει τους ανθρώπους ίσους χωρίς θρησκευτικές και φυλετικές διαφορές.

 

 

Για τις προοπτικές της κινηματογραφικής τέχνης

Ο κινηματογράφος θα επιβιώσει και δεν θα νικηθεί από την τηλεόραση, όπως συνέβη με την ποίηση και τη λογοτεχνία, αντίθετα, η τηλεόραση για να επιβιώσει χρησιμοποιεί τον κινηματογράφο.

Για το ιδεολογικό πλαίσιο του τρόπου ζωής της

Ήμουνα πάντα μοναχική, περιθωριακή, ριζοσπαστική, επαναστατική και άλλα πράγματα μαζί. Οι περισσότεροι όμως ηθοποιοί, μόλις εξελιχθούν, μετατρέπονται αμέσως σε κομφορμιστές αστούς. Εγώ όμως δεν επιθυμώ απολύτως τίποτα, ούτε και φοβάμαι πια την βία ή την κρίση των άλλων. Ως προς τα ιδεολογικά κινήματα, αν υπαρξισμός σημαίνει ύπαρξη, τότε ναι είμαι υπαρξίστρια. Στο κίνημα αυτό ο Σαρτρ λέει ότι “η κόλαση είναι οι άλλοι”, εγώ όμως λέω ότι “η κόλαση είμαστε εμείς οι ίδιοι, ο εαυτός μας”. Η ηθοποιία έχει να κάνει με πολύ λεπτά συναισθήματα. Δεν βάζεις μια μάσκα. Κάθε φορά που ένας ηθοποιός παίζει, δεν κρύβεται. Εκθέτει τον εαυτό του.

 

Πηγές: klik.gr/ και Εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ” της 31.12.1990 (Αποσπάσματα από συνέντευξη που δόθηκε στη Φλώρινα, στα γυρίσματα της ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το μετέωρο βήμα του πελαργού», εν μέσω αφορισμών από τον τότε μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγουστίνο Καντιώτη).
Επιμέλεια:Λ.Τ.

AgrinioStories