Το επιχείρημα στη δίκη Φιλιππίδη
έχει μια σημειολογία πίσω του, που πάει πιο παλιά..
Κι όταν αναρωτιόμαστε “μα τι λόγο είχε να βιάσει;”
όταν με τις λέξεις ξεπλένουμε την ευθύνη,
εμπίπτουμε στο ίδιο και το αυτό λάθος
Η δίκη που αφορά μέρος των καταγγελιών του #metοο στην Ελλάδα για τον ηθοποιό Πέτρο Φιλιππίδη διεξάγεται ακόμα και ο ρόλος μας δεν είναι να προδικάσουμε τίποτα. Γι’αυτά θα αποφασίσει το δικαστικό μας σύστημα κατόπιν όλων των απαραίτητων διαδικασιών, που διασφαλίζουν μια καθώς πρέπει δίκη. Εντούτοις, με την ιδιότητα του πολίτη και της γυναίκας, δικαιούμαστε να ενοχληθούμε από κάποιες διατυπώσεις. Μέσα σε αυτές, η επιχειρηματολογία “δεν έχω λόγο να βιάσω” που αποτέλεσε μέρος των όσων μεταδόθηκαν από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία.
Δυστυχώς, όπως έχουμε δει και με άλλα περιστατικά, με σχετικά πρόσφατα αυτά του επιδειξία στην Νέα Σμύρνη, το επιχείρημα ότι κάποιος είναι όμορφος ή ισχυρός, κι επομένως δεν έχει ανάγκη να ασκήσει βία για να αξιώσει σεξ είναι έωλο.
Για την επίθεση στη Νέα Σμύρνη: “εμπιστεύομαι το ένστικτό μου και θέλω να σας πω να το κάνετε κι εσείς”
Όπως δείχνουν τα στατιστικά για τους βιασμούς, και τις σεξουαλικές κακοποιήσεις, ακόμα κι από το συγγενικό περιβάλλον των θυμάτων, η επίθεση δεν γίνεται επειδή ο θύτης θέλει απεγνωσμένα σεξ και δεν μπορεί να το λάβει αλλιώς. Δεν είναι θέμα υπερχειλίζουσας τεστοστερόνης, όπως διαιωνίζεται με το στρεβλό τούτο επιχείρημα. Ότι δηλαδή ο μειονεκτικός στο παιχνίδι του έρωτα, ο αποσυνάγωγος, ο μοναχικός, ο ανίσχυρος, ο ξένος, είναι εκείνοι από τους οποίους οι γυναίκες κινδυνεύουν με σεξουαλική κακοποίηση. Λες και δεν υπήρχαν όμορφοι βιαστές και γυναικοκτόνοι, σαν τον περιβόητο Κ.Παπαχρόνη (τον επονομαζόμενο “δράκο της Δράμας” ή “δράκο με το αγγελικό πρόσωπο”) ή χαρισματικοί και ήπιων τόνων, σαν τον φυσιοθεραπευτή Σ.Μπέσκο.(τον επονομαζόμενο “δράκο της παραλιακής”).
Το επιχείρημα αυτό αλλά κι η αναρώτηση (“μα γιατί να βιάσει όταν μπορεί να έχει όποια θέλει;”) ότι ο βιασμός αφορά στο σεξ είναι στον πυρήνα της λεγόμενης “κουλτούρας του βιασμού”. Αντίθετα όλες οι έγκριτες πηγές, ειδικών ψυχικής υγείας, αστυνομίας, δικαστικού σώματος, επιβεβαιώνουν ότι ο βιασμός κι η σεξουαλική επίθεση αφορά στην εξουσία. Την εξουσία που ασκεί την στιγμή εκείνη ο θύτης πάνω στο θύμα. Η άντληση ηδονής από την ασκούμενη εξουσία είναι που αποτελεί την παθολογία του συγκεκριμένου εγκλήματος. Κι η εξουσία αυτή είναι διαρκής, κι όχι μόνο περιστασιακή, επειδή ακριβώς η εμπειρία του βιασμού και της κακοποίησης εντυπώνεται στον ψυχισμό του θύματος.
Μάλιστα είναι τόσο συντριπτική η εμπειρία, ώστε τα θύματα δεν μιλάνε καν. Όπως είχαμε γράψει στο ampa παλαιότηερα, “στην Ελλάδα, δηλώνονται περίπου 270 βιασμοί το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πάνω από 5 χιλιάδες. Δεν έχει καταλάβει [ο κόσμος] ότι οι γυναίκες φοβούνται να το δηλώσουν, γιατί δεν θα τις πιστέψουν, γιατί θα τις κατηγορήσουν ότι εκείνες φταίνε, γιατί στη φρίκη του βιασμού θα προστεθεί η φρίκη του δημόσιου εξευτελισμού. Από τους 270 βιασμούς που καταγγέλλονται, οι 183 καταλήγουν σε σύλληψη υπόπτου, 47 φτάνουν στο δικαστήριο και 20 καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση.”
Επομένως η διαιώνιση μιας τέτοιας θεώρησης, ότι πρέπει να συντρέχει λόγος κοινωνικού αποκλεισμού για να μετέλθει κάποιος μεθόδων που παραβαίνουν την συναίνεση, όχι μόνον αφήνει ακάλυπτες τις γυναίκες σε μελλοντικές επιθέσεις (“δεν μπορούσε να συγκρατηθεί!“) αλλά τις θυματοποιεί εκ νέου. Αρχίζουν να αναρωτιώνται τι πάει λάθος με την πάρτη τους, αν έκαναν κάποια λάθος κίνηση, αν φόρεσαν το λάθος ρούχο, αν προκάλεσαν με μια λάθος τους λέξη. Γενικώς αφαιρεί το βάρος της ευθύνης από τον θύτη και το μεταφορτώνει στο θύμα. Σχεδόν κάνει την αναγκαστική συνουσία ή ασέλγεια μια πράξη “ελεημοσύνης” στην δικαιοδοσία του αρσενικού να διασπείρει το γενετικό του υλικό, όπου η γυναίκα επιτελεί το δοχείο. Πόσο λάθος…
Όταν λέμε στα κορίτσια να προσέχουν, αντί να διδάσκουμε τα αγόρια την συναίνεση, το επαναλαμβάνουμε. Κι όταν αναρωτιόμαστε “μα τι λόγο είχε να βιάσει;” όταν με τις λέξεις ξεπλένουμε την ευθύνη, εμπίπτουμε στο ίδιο και το αυτό λάθος. Βλέπουμε τον βιασμό σαν κάτι που αφορά τους παρίες της ζωής, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να βρίσκεται δίπλα μας. Γι’αυτό το σύνθημα των γυναικών ακτιβιστών στη Νότια Αμερική ήταν “ο βιαστής είσαι εσύ“. Γιατί αυτό κάνουμε προσπερνώντας το, ασκούμε βία, ασκούμε εξουσία πάνω στα θύματα και τα υποψήφια θύματα. Κι αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο και πρέπει να σταματήσει. Και κρίμα που δεν έχει σχολιαστεί παραπάνω. Πραγματικά κρίμα…
