...
Δημήτριος Βικέλας |
Τα γεφύρια του Αλάημπεη
«Τα λεγόμενα ταύτα γεφύρια είναι μακρά λιθόκτιστος οδός,
στηριζομένη επί τριακοσίων και επέκεινα τόξων, και διασταυρούσα τον πορθμόν,
δι’ ου συνδέονται η λίμνη Τριχωνίς και η λίμνη του Αγγελοκάστρου»
[…] Ενόμιζον ότι μετά τον Αμβρακικόν κόλπον και την Ακαρνανικήν πεδιάδα, ουκ ήτο δυνατόν να ίδω ωραιότερόν τι εν Ελλάδι, αλλ’ ηπατώμην. Με εθάμβωσεν η σημερινή αλληλουχία τοσούτων γραφικών τοποθεσιών, με κατεγοήτευσεν η ωραιότης, η αγριότης, η ποικιλία, η αντίθεσίς των! Ομολογώ ότι η φυσική καλλονή των μερών τούτων υπερέβη τας προσδοκίας μου, έννοώ δε τώρα διατί οι Τούρκοι ηγάπων τοσούτον το Βραχώρι.
Προ της Επαναστάσεως η πόλις αύτη ήτο η πρωτεύουσα του Κάρλελι, ως ωνομάζετο τότε η Αιτωλοακαρνανία. Πολλοί Τούρκοι πλούσιοι είχον ενταύθα μεγαλοπρεπείς κατοικίας, περικυκλουμένας με διπλά και τριπλά περιτειχίσματα· εις δε τα πέριξ της πόλεως ήσαν διεσπαρμέναι αι επαύλεις των, όπου η δροσερά σκιά των δένδρων, τα διαυγή και άφθονα νερά, προς δε και τα προσοδοφόρα κτήματα, απετέλουν την ζωήν ευάρεστον και γλυκείαν. Είχον δίκαιον οι Τούρκοι μη προθυμοποιούμενοι να παραιτήσωσιν εκουσίως το Βραχώρι.
Ημείς το απεχαιρετήσαμεν σήμερον πολύ πρωί, διά να προφθάσωμεν τα τελευταία κελαδήματα των αηδόνων εις τα γεφύρια του Αλάημπεη. Τα λεγόμενα ταύτα γεφύρια είναι μακρά λιθόκτιστος οδός, στηριζομένη επί τριακοσίων και επέκεινα τόξων, και διασταυρούσα τον πορθμόν, δι’ ου συνδέονται η λίμνη Τριχωνίς και η λίμνη του Αγγελοκάστρου. Λέγω πορθμόν μη γνωρίζων πώς άλλως να ονομάσω το πράγμα. Έλος δεν είναι, καθόσον τα ύδατα δεν μένουν στάσιμα· τα βλέπει τις ρέοντα ησύχως υπό τινα των τόξων. Αλλά δεν είναι και λίμνη· εξαίρεσει του υπό τα τόξα ρεύματος, δεν βλέπεις ουδαμού περί σε ύδατα. Πλατύφυλλα φυτά καλύπτουσιν όλην εκεί την επιφάνειαν με τους πρασίνους δίσκους των. Αναμέσον αυτών υψούνται άλλων φυτών λεπτότερα στελέχη, τα δε ποικιλόχροα άνθη, ανοικτά κατά την ώραν ταύτην του έτους, μετατρέπουσιν εις άνθωνα θεσπέσιον τον πλωτόν τούτον κήπον. Υπέρ άνω του επιπλέοντος μυριανθούς δαπέδου υψούνται οι ευμήκεις κορμοί δένδρων απείρων, διά δε των διασταυρουμένων πυκνών κλάδων ακτίνες τινές φωτός, διαπερώσαι μόλις το φύλλωμα, καταβαίνουσι μέχρι των ανθέων επί των ησύχων αοράτων υδάτων. Αλλά τα ύδατα δεν τα βλέπεις, και θα ενόμιζες ότι ευρίσκη εντός δάσους σκιερού, εάν δεν ήκουες τους βατράχους, οίτινες τρομάζοντες καθόσον προχωρείς, βυθίζονται με πάταγον ο εις μετά τον άλλον διά μέσου των φύλλων, ενώ οι σύντροφοί των μακράν, εκεί όπου δεν τους διαταράσσει ο τρόμος της παρουσίας σου, πληρούσι τον δροσερόν αέρα με τα ηχηρά των κοάξ. Επί δε των κλάδων ψάλλουσιν εν αρμονία τα πτηνά, περιφρονούντα την βοήν των ενύδρων αντιζήλων των.
Τίς ήτο ο Αλάημπεης ούτος, ου η γέφυρα διαιωνίζει το όνομα; Εγνώριζεν άράγε, ότε ήκτιζε διά μέσου των λιμνών την οδόν ταύτην, ότι εδημιούργει τον γοητευτικώτατον επί γης περίπατον; Ουκ ηδυνήθην να συλλέξω ακριβείς περί αυτού ειδήσεις. Ίσως ήτο ευλαβής τις Μουσουλμάνος, θέλων να δαπανήση τα πλούτη του επ’ αγαθώ.[1] Οι Τούρκοι άφηκαν τοσούτον ολίγα επί της Ελληνικής γης ίχνη αγαθά της διαβάσεώς των, ώστε αποβαίνει έτι μάλλον αξιέπαινον το έργον του Αλάημπεη. Ούτε την εποχήν της οικοδομής της γεφύρας ταύτης ηδυνήθην να εξακριβώσω. Ο Leake, όστις επισκεφθείς το Βραχώρι κατά το 1805 ηδύνατο να λάβη πληροφορίας ακριβεστέρας παρά των κρατούντων τότε ομοπίστων του Αλάημπεη, αναφέρει μόνον ότι κατά τους Βραχωρίτας τα γεφύρια ταύτα είχον κτισθή προ διακοσίων ετών· προσθέτει δε ότι κατά πάσαν πιθανότητα εκτίσθησαν επί θεμελίων αρχαιοτέρας έτι εποχής. Κατά τον Pouqueville, οι Έλληνες του Βραχωρίου απέδιδον την οικοδομήν της γεφύρας εις τους Νορμανδούς· ούτος δ’ εκφέρει την γνώμην ότι εκτίσθη υπό των Ρωμαίων. Εν τη αμφιβολία, ας ώμεν γενναιότεροι ημείς και ας αφήσωμεν αδιαφιλονείκητον εις τον Τούρκον Αλάημπεην την δόξαν ταύτην.
Μετά την διάβασιν της γεφύρας επεστρέψαμεν και πάλιν προς την βορείαν όχθην της λίμνης, διά της νέας οδού, ήτις διασχίζει το έλος εις μικράν απόστασιν του κτίσματος του Αλάημπεη. Η οδός αύτη συνδέει το Αγρίνιον μετά του Μεσολογγίου· είναι δε εξαίρετος καθ’ όλον αυτής το μήκος, και ως προς την χάραξιν και ως προς την κατασκευήν και ως προς την διατήρησιν. Την δ’ ευχρηστίαν της μαρτυρεί η επ’ αυτής κίνησις· συνηντήσαμεν σήμερον πολλάς και διαφόρους αμάξας, ων η θέα ήτο διπλασίως ευχάριστος μετά την χθεσινήν μεταξύ Καρβασαρά και Αγρινίου ερημίαν.
Εάν διήρχομην την λίμνην μόνον διά της οδού ταύτης, αν εθαύμαζον ουχ ήττον την ωραιότητα του ενύδρου δάσους, ο η οδός διασχίζει. Η φύσις είναι η αυτή και ενταύθα· η αυτή πλουσία βλάστησις καλύπτει τα νερά, τα αυτά δένδρα σχηματίζουσι πρασίνους εξ ίσου θόλους. Αλλ’ εις τα γεφύρια του Αλάημπεη σε κατακυριεύει μάλλον το γόητρον μυστηριωδών εντυπώσεων. Εκεί περιπατείς επί εδάφους χαμηλοτέρου, ώστε είναι πλησιέστερά σου τα νερά· τα βλέπεις υπό τους πόδας σου εισρέοντα αθορύβως υπό τα τόξα της γεφύρας – η οδός είναι στενωτέρα, ώστε οι κλάδοι των δένδρων σχηματίζουσιν άνωθεν πυκνοτέραν σκιάν – είναι αρχαιοτέρα, και το χόρτον βλαστάνει αναμέσον των υγρών πρασίνων λίθων της – είναι ερημοτέρα, και δεν ακούεις κρότον αμαξών, ούτε συναντάς άλλους διαβάτας. Βεβαίως αι αηδόνες συνέρχονται κατά προτίμησιν περί τα γεφύρια, οι δε βάτραχοι εκεί θα κοάζωσι μετά πλείονος ενθουσιασμού. […]
——————————————————————————————————————————————————————–
Υποσημείωση: Διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου με την εξαίρεση του πολυτονικού
Παραπομπές: 1. Δες στην Εστία της 31ης Μαρτίου 1885 όσα έγραψε ο κ. Γ. Δροσίνης για τον «Αλάημπεη».
Πηγή: Δ. Βικέλα, Από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν –Επιστολαί προς φίλον- Εν Αθήναις εκ του τυπογραφείου «Ανδρ. Κορομηλά» και «Κοραή» Ανέστη Κωνσταντινίδου, 1885, σελίδες 76 – 80
Φωτογραφία: Τα γεφύρια του Αλάημπεη
——————————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
