3 Απριλίου 1966,
παρουσιάζεται για πρώτη φορά
ο κύκλος τραγουδιών «Ρωμιοσύνη»,
του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου
Το 1966 ήταν μια χρονιά που σημαδεύτηκε από ένα πλήθος γεγονότων που σημάδεψαν την ιστορία της προδικτατορικής Ελλάδας και του κόσμου ολόκληρου. Στην Ελλάδα είχαμε τις εκλογές «βίας και νοθείας», το ξεκίνημα του «Ανένδοτου Αγώνα» του Γεωργίου Παπανδρέου, τη συναυλία της Μαρίας Κάλλας στην Επίδαυρο με τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη, το Όσκαρ τραγουδιού για τα «Παιδιά του Πειραιά» του Μάνου Χατζιδάκι και την υπογραφή της σύνδεσης της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Ήταν επίσης η χρονιά που ο σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν πέταξε στο διάστημα καθώς και η χρονιά που στήθηκε το Τείχος του Βερολίνου.
Η δημιουργία της «Ρωμιοσύνης»
Ως γνωστόν την ημέρα των Θεοφανείων του 1966, ο Μίκης Θεοδωράκης, ως βουλευτής της ΕΔΑ είχε παραστεί στην κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στον Πειραιά, όπου έγιναν μεγάλα επεισόδια και ο ίδιος χτυπήθηκε βάναυσα.
«Τη ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ μου την είχαν φέρει στο σπίτι γυναίκες κρατουμένων πολλά χρόνια πριν», αναφέρει σε κείμενο του ο Μ. Θεοδωράκης. «Είχαν περάσει πρώτα από το Ρίτσο που διάλεξε ο ίδιος τα αποσπάσματα από τη ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ, για να μου τα εμπιστευτεί. Όμως τα χειρόγραφα σκεπάστηκαν από άλλα. Χάθηκαν. Ξεχάστηκαν. Ώσπου εκείνη ακριβώς τη στιγμή κάποιο χέρι (χωρίς να ξέρει κανείς το πώς και το γιατί) τα ανέσυρε και τα ακούμπησε στο πιάνο. Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις στον Πειραιά με την αστυνομία, ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίηση μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθιά. Τόσο που μόλις διάβασα το πρώτο στίχο: “αυτά τα δέντρα δεν βολεύονται με λιγότερο ουρανό”, να καθίσω όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα και να συνθέσω μονορούφι τη ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ».
Για ερμηνευτή διάλεξε και πάλι τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, ο οποίος χρειάστηκε αρκετό καιρό για να μπορέσει να μπει στο νόημα των τραγουδιών, όπως είπε ο ίδιος ο Μπιθικώτσης σε μια ραδιοφωνική του συνέντευξη τον Ιανουάριο του 1990 στον Πάνο Γεραμάνη:
«Από τα έργα του Μίκη Θεοδωράκη, εκείνο που με δυσκόλεψε πάρα πολύ και το θεωρώ από τα μεγαλύτερα είναι η ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ του Γιάννη Ρίτσου. Σ’ αυτό το έργο χάθηκα. Έκανα πρόβα δυόμισι μήνες για να μπω στο νόημα της μελωδίας και του στίχου. Τότε βρήκα τον αληθινό μου εαυτό. Ήταν αυτό που με γέμισε. Ήταν η πιο μεγάλη στιγμή της καριέρας μου και της ζωής μου.
»Τα εννέα τραγούδια της ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ είχαν μια μελωδία που δεν την έπιανε το μυαλό μου. Μελωδία τρομερή, ασύλληπτη. Ο Θεοδωράκης στις πρώτες πρόβες μού έλεγε: “Λίγο αν προσέξεις στις πρόβες, θα τα καταφέρεις, Γρηγόρη. Το έργο αυτό απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες. Μιλάει για το τι έχει τραβήξει η Ελλάδα. Τότε που κόβανε στο γόνατο το κριθαρένιο τους καρβέλι, που μπαίνανε στα σίδερα και στη φωτιά, που γέμιζαν τα κανόνια μόνο με την καρδιά τους”.
»Και πάνω σ’ αυτή τη φοβερή ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, ο Μίκης έχει γράψει μουσική για 100-200 χρόνια μπροστά. Σου το λέω υπεύθυνα εγώ, ο Γρηγόρης, που τραγούδησα τη Ρωμιοσύνη».
Η πρώτη παρουσίαση του έργου
Η πρώτη παρουσίαση της ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ γίνεται στην αίθουσα της ταβέρνας ΚΑΣΤΡΟ και είναι μόνο για δημοσιογράφους
Ακολούθησε την Κυριακή 3 Απριλίου, η συναυλία στο ΠΑΛΛΑΣ (πρώην ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ) όπου τα εννιά τραγούδια της ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ παρουσιάστηκαν μαζί με τέσσερα τραγούδια από την ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ
Για όλα αυτά και για άλλα πολλά, που αφορούν στη δημιουργία και τις πρώτες συναυλίες της ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ δείτε το βίντεο που ακολουθεί. Είναι ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ της ΕΤ1 με τίτλο «Τραγούδια που έγραψαν ιστορία», η οποία αφορούσε στο ελληνικό τραγούδι του 20ού αιώνα και τους δημιουργούς του.
Διαβάστε περισσότερα στην ενότητα Παγκόσμιες μέρες
με click πάνω στην κάρτα που ακολουθεί
ή στο Posted in Της Ημέρας
