.
Είναι μια ιστορία
Το ξεκίνημα του ελληνικού ποδοσφαίρου
Οι πρώτες προσπάθειες για την εισαγωγή
και τη διάδοση του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα
ξεκίνησαν το 1895, αλλά χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια
προκειμένου να προκηρυχθεί το πρώτο επίσημο παιχνίδι
Το πρώτο ελληνικό ποδοσφαιρικό σωματείο ήταν ο Όμιλος Φιλόμουσων, ο σημερινός Ηρακλής Θεσσαλονίκης, που για τον λόγο αυτό φέρει την προσωνυμία «γηραιός». Στις 12 Ιανουαρίου 1899 ο τότε σύμβουλος του ΣΕΓΑΣ και κατοπινός υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου (1917-1920), Μιλτιάδης Νεγρεπόντης, εισηγήθηκε στο διοικητικό συμβούλιο της ομοσπονδίας την προκήρυξη «αγώνος ποδοσφαιρίσεως».
Μεταξύ των πρώτων μελών και ιδρυτών του Ομίλου Φιλόμουσων υπήρξαν οι Γρηγοριάδης, Χάλας, Τσιατσιαπάς, Ξανθίδης, Κοντορέπας, Τσακιράκης, αδελφοί Μάνου, αδελφοί Καλού, αδελφοί Ζουμετίκου, Οικονόμου, Μπάλλας, Διβόλης, Δίγκας, Καμπίτογλου, Δημάδης και Μωραϊτόπουλος. Στον Όμιλο μπορούσε να γίνει κάποιος μέλος με μεγάλη δυσκολία, καθώς απαιτούνταν μυστική ψηφοφορία των μελών. Την εποχή άλλωστε εκείνη εθεωρείτο τιμή να ανήκει κανείς στον “Όμιλο Φιλομούσων”.
Αρχικά ο Όμιλος ασχολήθηκε με τη φιλολογία, το θέατρο και τη μουσική. Σύμφωνα με το καταστατικό του, σκοπός του Ομίλου ήταν η ηθική μόρφωση και η πνευματική και σωματική ανάπτυξη των μελών του. Στις 12 Φεβρουαρίου 1900, ο Όμιλος έδωσε την πρώτη θεατρική παράσταση και τον Μάρτιο του 1900 ιδρύθηκε το μουσικό τμήμα με διδάσκαλο τον Αθ. Μάνο. Στις 22 Ιουλίου του 1902 δόθηκε η πρώτη συναυλία στην αίθουσα Ολύμπια και την ίδια χρονιά ο Όμιλος απέκτησε αθλητικό τμήμα, ενώ σε συνεννόηση με την Ελληνική κοινότητα της Θεσσαλονίκης του παραχωρήθηκαν οι χώροι του γυμναστηρίου της κοινότητας
Ο Όμιλος για να ικανοποιήσει τις ανάγκες των αθλητών του ίδρυσε κολυμβητικό και κωπηλατικό τμήμα. Οι αθλητές – κολυμβητές ξεντύνονταν στην αίθουσα του θεάτρου “Ζευς” και βουτούσαν στην ανοιχτή θάλασσα, η οποία ήταν απέναντι από τα γραφεία τους. Οι κολυμβητές τότε διακρίνονταν ιδιαίτερα και πήραν μέρος σε πολλές επίσημες διοργανώσεις. Με δάνειο, που πήρε ο Όμιλος από τράπεζα, προμηθεύτηκε λέμβο για τους κωπηλάτες, η οποία βάφτηκε γαλάζια και ονομάστηκε «Αργώ». Από τις πρώτες μέρες της ιδρύσεώς του ο Όμιλος διοργάνωνε εκδρομές στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Οι εκδρομές αυτές είχαν σκοπό μεν την αναψυχή, αλλά απέβλεπαν στο να φέρνουν τον αδελφικό χαιρετισμό των Ελλήνων της Θεσσαλονίκης προς τους Έλληνες της υπαίθρου της Μακεδονίας. Ακόμη ο Όμιλος διοργάνωσε και εκδρομές ατμοπλοϊκώς στο Λιτόχωρο και την Κατερίνη και έλαβε μέρος στη μεγάλη σιδηροδρομική εκδρομή του 1907, κατά την οποία σύσσωμος ο Ελληνισμός της Θεσσαλονίκης, της Κοζάνης και του Μοναστηρίου, συναντήθηκε στη Βέροια. Σύντομα το ποδόσφαιρο εκτόπισε τα άλλα δημοφιλή αθλήματα και έτσι οι αθλητές του Ομίλου θέλησαν να δημιουργήσουν τμήμα ποδοσφαίρου, του οποίου οι προπονήσεις της ομάδας γινόταν μπροστά από τον χώρο του Παπαφείου.
Κατά το 1903, ο Όμιλος Φιλόμουσων είχε καλή ποδοσφαιρική ομάδα, την οποία αποτελούσαν οι Νικόλαος Πίνδος, Κωνσταντίνος Τορνιβούκας, Α. Παπαβασιλείου, Αγησίλαος Τέγος, Ι. Καλός, Γεώργιος Βαπόρης, Σαμαράς, Απόστολος Κοσμόπουλος, Γεώργιος Σωτηριάδης, Απόστολος Καραγκουνίδης, Νικόλαος Καραγκουνίδης, Νικόλαος Λιόντας, Γεώργιος Διβόλης, Ιούλιος Άμποτ, Στ. Χρυσίδης, Α. Σακελλαρίδης, Ιωάννης Κύρου, Α. Μιχιτσόπουλος, Α. Μεϊμαρίδης, Ζ. Ευσταθιάδης, και αργότερα οι Α. Γαβριηλίδης, Α. Παπαδάκης, Βασίλειος Ζαρκάδης, Ι. Τέτος, Γεώργιος Σαμαράς, Τ. Γερασίμου, Νικόλαος Πεντζίκης, αδελφοί Βασιλειάδη, αδελφοί Πλάστα, Κ. Φωκίδη, Ιωάννης Μεσθανεύς και άλλοι. Οι προπονήσεις της ποδοσφαιρικής ομάδας γίνονταν τακτικά στον χώρο μπροστά από το Παπάφειο Ορφανοτροφείο, και σαν αποδυτήριο χρησιμοποιούσαν ένα δωμάτιο που είχε νοικιαστεί στο σπίτι μίας κυρίας, η οποία ονομαζόταν Δάφνη. Το σπίτι αυτό βρισκόταν απέναντι από το Παπάφειο Ορφανοτροφείο.
Επειδή οι ερασιτέχνες τούτοι ποδοσφαιριστές επιθυμούσαν να επιδείξουν την πρόοδό τους, αποδέχτηκαν πρόταση της διεθνούς ομάδας Union Sportive για διεξαγωγή αγώνα στις 23 Απριλίου 1905. Αυτός υπήρξε και ο πρώτος επίσημος ποδοσφαιρικός αγώνας στη Θεσσαλονίκη.
Η αντίπαλη ομάδα θεωρείτο ισχυρή, διότι γυμναζόταν τακτικότερα από αυτή του Ομίλου Φιλομούσων, και την αποτελούσαν παίκτες ξένοι και δυνατοί, οι οποίοι είχαν μάθει το ποδόσφαιρο εκτός Θεσσαλονίκης.
Αρχηγό τους είχαν τον Ταγματάρχη Γκαλλόνι (μέλος της αποστολής του Δεγιώργη Πασά, οργανωτή της Τουρκικής Χωροφυλακής). Χρέη διαιτητή εκτέλεσε ο ιερέας της Αγγλικανικής Εκκλησίας.
Η σύνθεση της ομάδας του Ομίλου Φιλομούσων υπήρξε η ακόλουθη: Τερματοφύλακας ο Αγησίλαος Τέγος, αμυντικοί οι Γεώργιος Βαπόρης και Γεώργιος Σαμαράς, μέσοι οι Απόστολος Καραγκουνίδης, Απόστολος Κοσμόπουλος, Νικόλαος Καραγκουνίδης και επιθετικοί οι Στ. Χρυσίδης, Νικόλαος Λιόντας, Ιούλιος Άμποτ, Γεώργιος Σωτηριάδης και Νικόλαος Πίνδος.
Η ομάδα είχε κυανόλευκη στολή, και άρχισε τον αγώνα με 10 ποδοσφαιριστές, λόγω αργοπορημένης προσέλευσης του Γεωργίου Σωτηριάδη. Οι Έλληνες της Θεσσαλονίκης αναρίγησαν όταν η ελληνική ομάδα του Ομίλου Φιλόμουσων κέρδισε την Union Sportive με score 3–0.
Κατά το 1906, η ποδοσφαιρική ομάδα ήταν στις δόξες της. Την περίοδο αυτή κηρύχθηκαν οι «ενδιάμεσοι», δηλαδή όχι επίσημοι, Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1906 της Αθήνας. Ο Όμιλος Φιλόμουσων αποφάσισε ότι, στην παγκόσμια αυτή αθλητική εκδήλωση, έπρεπε να παρουσιαστεί και ο Ελληνισμός της Μακεδονίας. Μετά από προετοιμασία υπό την εποπτεία του τότε Γυμνασιάρχη Ευθυμίου Μπουντώνα και του Γ΄ Προξένου της Ελλάδας Λάμπρου Κορομηλά, ο Όμιλος Φιλόμουσων έστειλε στους αγώνες την ποδοσφαιρική ομάδα του και ομάδα αθλητών.
Οι αθλητές αναχώρησαν με τις ευχές όλου του Ελληνισμού της Θεσσαλονίκης. Τους συνόδευσε η φιλαρμονική του Συλλόγου Μοναστηρίου. Η ομάδα έτυχε λαμπρής υποδοχής τόσο στον Βόλο όσο και στην Αθήνα. Άξιο λόγου είναι και το γεγονός ότι το πλοίο που μετέφερε τους αθλητές από τη Μακεδονία είχε σημαιοστολιστεί.
Η ποδοσφαιρική ομάδα του Ομίλου Φιλόμουσων, αγωνίστηκε με την ομάδα του Γ.Σ. Εθνικού Αθήνας και έχασε με score 0–5, καθώς και με αυτή των Άγγλων της Σμύρνης και έχασε με score 0–12. Επειδή όμως η επιτροπή απέκλεισε την ομάδα του Γ.Σ. Εθνικού Αθήνας, απονεμήθηκε στην ομάδα του Ομίλου Φιλόμουσων το χάλκινο μετάλλιο. Το σχετικό δίπλωμα που έφερε την υπογραφή του τότε διαδόχου Κωνσταντίνου Α΄, φυλασσόταν στα γραφεία του Ομίλου Φιλόμουσων, και μετά τη διάλυση του κοσμούσε τα γραφεία του Γ.Σ. Ηρακλής Θεσσαλονίκης μέχρι την πυρκαγιά του 1917.
Κατά τη διάρκεια των ως άνω ποδοσφαιρικών αγώνων, η ομάδα του Ομίλου Φιλόμουσων απαρτιζόταν από τους εξής: Τερματοφύλακας ο Αγησίλαος Τέγος, αμυντικοί οι Γεώργιος Βαπόρης και Γεώργιος Σαμαράς, μέσοι οι Απόστολος Καραγκουνίδης, Α. Γαβριηλίδης και Βασίλειος Ζαρκάδης και επιθετικοί οι Γεώργιος Σωτηριάδης (αρχηγός), Στ. Χρυσίδης, Νικόλαος Λιόντας, Ιούλιος Άμποτ και Νικόλαος Πίνδος.
Στα 100 μέτρα έλαβε μέρος ο Παπαδάκης, στον μαραθώνιο ο Σερραίος Ν. Σταμούλης ο οποίος διάνυσε τη μισή περίπου απόσταση και προσέκρουσε σε χαλίκι, στην ξιφασκία ο Ιωάννης Κύρου, στον δίσκο ο Γεώργιος Βαπόρης και στο άθλημα της αναρρίχησης επί κάλω, σε χοντρό σκοινί, ο Γ. Κοεμτζόπουλος. Πάντως η κάθοδος αυτή στην Αθήνα υπήρξε η πρώτη αθλητική αποστολή από τη Θεσσαλονίκη.
Το 1907 στην αίθουσα του Ομίλου Φιλόμουσων δόθηκε μία διάλεξη με ομιλητή τον Δημήτριο Χατζόπουλο, κατόρθωσαν να πετύχουν την εκχώρηση, από την ελληνική κοινότητα της Θεσσαλονίκης, μέρους του κοινοτικού γηπέδου για την ανέγερση ενός γυμναστηρίου. Το γήπεδο αυτό βρισκόταν κοντά στα «Ξυλάδικα», κοντά στον Λευκό Πύργο και ανατολικά του σημερινού κτιρίου της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Θεσσαλονίκης (Χ.Α.Ν.Θ.), δηλαδή στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα τοποθετημένη η αναμνηστική στήλη. Ήδη από το τέλος του 1907 και τις αρχές του 1908, οι περισσότεροι από τους αθλητές, όπως ο Απόστολος Κοσμόπουλος, ο Γεώργιος Σωτηριάδης, ο Γεώργιος Βαπόρης και άλλοι είχαν αποχωρήσει δυσαρεστημένοι. Τις εσωτερικές ανωμαλίες ακολούθησε η διάλυση της φιλαρμονικής και της χορωδίας, ο περιορισμός της μαντολινάτας και οι οικονομικές δυσχέρειες.
Στα τέλη του 1908 συγκλήθηκε γενική συνέλευση και ο τότε προεδρεύων Δ. Δίγκας αναγκάστηκε να εισηγηθεί την πρόταση ότι έπρεπε να καταργηθεί προσωρινά το αθλητικό τμήμα, να ενισχυθεί η μαντολινάτα του Ομίλου Φιλόμουσων και να δώσει δύο συναυλίες, με τα έσοδα των οποίων στη συνέχεια ο Όμιλος Φιλόμουσων να επανιδρύσει το αθλητικό τμήμα προσλαμβάνοντας γυμναστή και αγοράζοντας όργανα γυμναστικής. Το θέμα τέθηκε σε ψηφοφορία, τα μέλη ωστόσο του αθλητικού τμήματος αντέδρασαν. Υπερίσχυσαν όμως αυτοί που τάχθηκαν υπέρ της ενίσχυσης του μουσικού τμήματος για να εξασφαλίσει το σωματείο οικονομικούς πόρους. Τότε, τα μέλη του αθλητικού τμήματος, με επικεφαλής τον Γρ. Νώτα, αποχώρησαν και κατευθύνθηκαν προς την ίδρυση του αθλητικού σωματείου «Μακεδονικός Γυμναστικός Σύλλογος».
Ο Όμιλος Φιλόμουσων εξακολούθησε να έχει οικονομικά προβλήματα, ωστόσο έδωσε κάποιες συναυλίες και συμμετείχε με επιτυχία στην εορτή της Θεσσαλονίκης που οργανώθηκε το 1908 επί δημάρχου Αχμέντ Χαμντί Μπέης. Λόγω της οικονομικής ανέχειας, μετέτρεψε το θέατρο του σε κινηματογράφο και συσπειρώθηκε σε ένα δωμάτιο του τότε Πολιτικού Συλλόγου που στεγάζονταν στην οικία Αγγελάκη επί της οδού Εθνικής Αμύνης. Εν τέλει, το θέατρο κάηκε, και ο Όμιλος Φιλόμουσων, ο οποίος μεγαλουργούσε για μία ολόκληρη δεκαετία, εξαφανίστηκε το 1909, υποκύπτοντας σε πρόωρο οικονομικό μαρασμό.
————————————————————————————
https://www.sansimera.gr/ | https://el.wikipedia.org/
