Ωριμάζει και δυναμώνει ο θεσμός
«Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός»
Πέντε εκδηλώσεις στη Δυτική Ελλάδα
Ο θεσμός «Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» εξασφάλισε φέτος μια πανστρατιά σπουδαίων καλλιτεχνών οι οποίοι θα παρουσιάσουν έργα που αφορούν στη Μικρασιατική καταστροφή, σε 66 αρχαιολογικούς χώρους.
Είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση που δείχνει ότι όταν δώσεις ευκαιρίες και χρόνο σε κάτι, αυτό μπορεί να ανθήσει. Ο λόγος για τον θεσμό που δημιούργησε το υπουργείο Πολιτισμού μέσα στην κρίση της πανδημίας, το καλοκαίρι του 2020 με στόχο να χρηματοδοτήσει τη δημιουργία νέων καλλιτεχνικών παραγωγών που παρουσιάζονται σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία. Η απεύθυνση του «Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» είναι διπλή: άμεση τόνωση των καλλιτεχνών που ήταν από τις ομάδες που δέχθηκαν το μεγαλύτερο βάρος από την πανδημία αλλά και ενεργοποίηση και κοινωνικοποίηση των αρχαιολογικών χώρων.
Τιμώντας τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή
Κοιτάζοντας το πρόγραμμα του θεσμού που θα εκκινήσει την επόμενη Παρασκευή 15 Ιουλίου και θα ολοκληρωθεί στις 15 Σεπτεμβρίου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι γκρίνιες που υπήρχαν για τις πρώτες χρονιές, ορθότερα η αμηχανία, σωστά δεν ανέκοψαν αλλά δυνάμωσαν την πορεία του. Δείχνει ότι όταν υπάρχει ισχυρή κεντρική βούληση και βέβαια η κατάλληλη χρηματοδότηση μπορούν να πετύχουν και στοιχήματα που δεν πείθουν από την αρχή. Ετσι φέτος, με κεντρικό θέμα τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή, φέρνει σε μουσεία και μνημεία ανά την Ελλάδα -κυριολεκτικά, από τη Μακεδονία ως την Κρήτη- μερικά από τα σπουδαιότερα ονόματα του θεάτρου, της μουσικής, του λόγου, του χορού.
Το στοίχημα, ή η ευφυία της στρατηγικής, ήταν η επιλογή των ονομάτων που απάρτισαν την επιτροπή που επέλεξε τις τελικές 140 εκδηλώσεις, από το σύνολο των 323 που υποβλήθηκαν. Ηταν οι ο Γιώργος Κουμεντάκης (η Εθνική Λυρική Σκηνή «τρέχει» όλο το πρόγραμμα, ο Δημήτρης Μαραγκόπουλος, ο Έκτορας Λυγίζος, ο Δάφνις Κόκκινος, η Νατάσα Τριανταφύλλη, η Συραγώ Τσιάρα και η Αναστασία Γκαδόλου. Οι παραγωγές θα ανέβουν σε 66 αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία, εκ των οποίων τα 28 ανοίγουν πρώτη φορά για τέτοια δράση στο πλαίσιο του θεσμού. Μια πατριδογνωσία επί του αρχαιολογικού χάρτη.
Εχουν τόσο ξεχωριστό ενδιαφέρον οι παραγωγές που αναρωτιέται κανείς αν αξίζει να ανεβαίνουν μόνο για δυο ημέρες κάθε μια από αυτές. Δεν είναι τολμηρό να πούμε ότι δημιουργούν έναν κορμό σύγχρονης ελληνικής δημιουργίας παραπάνω από αντάξιας από αυτή που φέρνει στα καλοκαίρια μας το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Και αυτή η πανστρατιά, κάτι σημαίνει για τον θεσμό. Ενας θεσμός που δημιουργεί και έναν πόλο που πρέπει να λάβει υπόψιν του το Φεστιβάλ.
70 νέες καλλιτεχνικές παραγωγές σε 66 μνημεία
Όπως διευκρινίζει η Λίνα Μενδώνη : «Η φετινή χρονιά αφιερωμένη στη μνήμη της μεγάλης καταστροφής, της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά και στη δυναμική την οποία έδωσαν οι πρόσφυγες ερχόμενοι από τις εστίες τους στην Ελλάδα περιλαμβάνει 140 εκδηλώσεις, εκ των οποίων οι 23 αφορούν το θέατρο, 18 τη μουσική, 6 το χορό, 6 τα εικαστικά, είναι 14 παραστάσεις για παιδιά και εφήβους και 3 το μουσικό θέατρο. Πρόκειται για 70 νέες παραγωγές. Και όπως έγινε και πέρσι, οι παραγωγές θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» και από εκεί και πέρα οι καλλιτέχνες θα τις έχουν στη διάθεσή τους ώστε να τις διαχειριστούν όπως εκείνοι νομίζουν».
Οσον αφορά τον προϋπολογισμό του θεσμού, ο Γιώργος Κουμεντάκης εξηγεί: «Ανέρχεται στα 2.232.000€ εκ των οποίων για το θέατρο δίνονται 779.800€. Πηγαίνει αναλογικά με τον αριθμό των προτάσεων, ανά κατηγορία. Για τη μουσική 595.200€, για τις παραστάσεις δράσεις για παιδιά και εφήβους 334.800€, για το χορό 223.200€, για τις εικαστικές τέχνες, performance 186.000€ και για το μουσικό θέατρο 93.000€.
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Στη Δυτική Ελλάδα οι μέρες και οι χώροι που θα πραγματοποιηθούν οι εκδηλώσεις του θεσμού είναι:
-
- 29 & 30 Ιουλίου |Το Μαύρο Ταξίδι | Θέατρο | Αρχαίο Θέατρο Αίγειρας, Αχαΐα | ΑΜΚΕ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ – BIJOUXDEKANT
- 6 & 7 Αυγούστου | ΠΕΡΙΟΔΕΥΩΝ ΘΙΑΣΟΣ – μια σκοτεινή κωμωδία | Θέατρο |Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου |ΑΜΚΕ: ΑΝΟΙΓΜΑ
- 8 & 9 Αυγούστου | «Θα γίνει Ανταλλαγή» | Θέατρο| Αρχαία Ολυμπία, Γυμνάσιο, Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας| ΑΜΚΕ: TheGreyblueGap και ΜεταΘέατρο
- 10 & 11 Αυγούστου |Αποτύπωμα | Χορός | Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Ολυμπίας | ΑΜΚΕ: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΤΩΣΗ
- 6 & 7 Σεπτεμβρίου | emigranti: τραγούδια, λέξεις και εικόνες του Νότου και του Νόστου | Μουσική | Αρχαία Πλευρώνα, Μεσολόγγι |ΑΜΚΕ: ENCARDIA (ΕΝΚΑΡΝΤΙΑ)
Οι ιστορίες θραύσματα που απλώνει ο θεσμός
Οι περισσότερες παραγωγές στηρίζονται στη δύναμη της αφήγησης, του ντοκουμέντου, των ιστοριών της προσφυγιάς, ενώ έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον ότι αρκετές από αυτές εστιάζουν στις γυναίκες, ως πρόσφυγες. Το εύρος της θεματικής είναι τόσο μεγάλο που είναι χαρακτηριστικό ότι στη Σπιναλόγκα, θα ανέβει ο «Ωκεανός» σε σκηνοθεσία Γιώργου Σαχίνη. Μια παράσταση που αποπειράται να αναδείξει την αιφνίδια και βίαιη διαδικασία η οποίαμετατρέπει τον Μικρασιάτη Πρόσφυγα σε λοιμογόνο παράγοντα επικίνδυνο για το κοινωνικό σύνολο. Ο Μικρασιάτης Πρόσφυγας εξορίζεται, εγκαταλείπεται ή πεθαίνει στα λοιμοκαθαρτήρια που στήθηκαν σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα.
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το «Τ΄ απολύτως απαραίτητα» που θα παρουσιαστεί στην Αρχαία Μεσσήνη -στον μοναδικής αξίας και ομορφιά χώρο θα δούμε δυο δράσεις του θεσμού φέτος. Το θέατρο συναντά τη μουσική προκειμένου να απαντήσει σε ερωτήματα, όπως: Εάν ερχόμασταν αντιμέτωποι με μια τέτοια καταστροφή, τι θα παίρναμε μαζί μας; Ποια είναι τ’ απολύτως απαραίτητα για τον σύγχρονο άνθρωπο; Τελικά ο αληθινός πλούτος πού κατοικεί; Μήπως κατοικεί μέσα μας; Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει ότι τη διαμόρφωση του χώρου και τα κοστούμια υπογράφει ο σπουδαίος Αγγελος Μέντης.
Γυναίκες πρόσφυγες σε μια βάρκα στο Ανατολικό Αιγαίο
Οι φόρμες και οι προσεγγίσεις επίσης ξεχωρίζουν. Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Μαρίνας Σάττι θα δούμε το «Απέναντι» στον Ναό του Απόλλωνα στην Καρδίτσα. Οι χορωδοί, ως επιβάτιδες μιας βάρκας που πλέει στο Ανατολικό Αιγαίο με προορισμό τις ελληνικές ακτές, αφηγούνται, στη δική τους μουσική γλώσσα η καθεμία, μνήμες από το παρελθόν και τις πατρίδες τους. Πλούσιες και φτωχές, μικρές και μεγάλες, κόρες και μητέρες, άλλες από την Πόλη κι από τη Σμύρνη, άλλες από την Καππαδοκία, τον Πόντο και τα παράλια, μία μία μοιράζονται γνωστές και άγνωστες πτυχές της καθημερινότητας που αφήνουν πίσω.
Στο Αρχαίο Γυμνάσιο της Ολυμπίας με την Ρούλα Πατεράκη να έχει κάνει την έρευνα, τη σκηνοθεσία και να συμπρωταγωνιστεί, θα παρουσιαστεί το «Θα γίνει ανταλλαγή» Διαλογικά «επεισόδια» δραματοποιούν τη φρίκη του πολέμου, την Ανταλλαγή των πληθυσμών, την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας. Μονόλογοι διηγούνται αθροιστικά, με επική κανονικότητα, την ίδια σχεδόν επαναληπτική ιστορία. Η προσφυγική αφήγηση αποδομείται και ενσωματώνεται σε ένα ιστορικό δράμα δωματίου που άλλοτε μοιάζει με αρχαία τραγωδία και άλλοτε με μουσικό Ρέκβιεμ.
* Όλες οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.Απαραίτητη η προκράτηση θέσης στην ειδική πλατφόρμα του ΥΠΠΟΑ, για όλες τις εκδηλώσεις.
Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο, όπου αυτό υπάρχει.
Αναλυτικές πληροφορίες, πρόγραμμα όλων των εκδηλώσεων και προκρατήσεις θέσεων ΕΔΩ
