Οι θέρμες κτίστηκαν πιθανώς το 2ο αι. μ.Χ.
και καταστράφηκαν
από τον ισχυρότατο σεισμό του 551 μ.Χ.,
που έπληξε ολόκληρη τη βορειοδυτική Πελοπόννησο
και την Αιτωλία
Η ευρύτερη περιοχή, εγγύς στην πόλη του Μεσολογγίου χαρακτηρίζεται από την καλλιέργεια των ελαιώνων. Κάπου σ΄αυτό το χώρο, κοντά και …εντός της περιφέρειας του Αγίου Θωμά, ανάμεσα σε δέντρα διακρίνονταν κάποια ερείπια, όπου η ύπαρξή τους πιθανολογούνταν σε κάποια ορθόδοξη εκκλησία των πρωτοβυζαντινών χρόνων. Αυτό συνέβαινε ώσπου η σκαπάνη της αρχαιολογικής υπηρεσίας έφερε στο φως άλλη μια περιοχή ή καλύτερα άλλο ένα σημείο της περιοχής μας με αμείωτο και έντονο ενδιαφέρον. Έτσι, σήμερα, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία και εμείς την ικανοποίηση να απολαμβάνουμε την ύπαρξή τους και να γνωρίζουμε την ιστορία του τόπου μας.
Αλλά για πιο εμπεριστατωμένη ενημέρωση ας ακολουθήσουμε το ενημερωτικό φυλλάδιο της Στ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων: «Από παλαιούς περιηγητές ήταν γνωστό το σε ικανό ύψος σωζόμενο ρωμαϊκό κτίριο στην περιοχή του Αγ. Θωμά Μεσολογγίου, αλλά ουδέποτε είχε ερευνηθεί συστηματικά, με αποτέλεσμα με την πάροδο των ετών να καλυφθεί από δέντρα, τα οποία είχαν φυτρώσει ακόμη και στους τοίχους του.
Η ανάδειξη του μνημείου εντάχθηκε στο Πρόγραμμα INTERREG II και οι εργασίες περατώθηκαν κατά το 2001.
Μετά τον καθαρισμό του αποκαλύφθηκε ότι πρόκειται για μεγάλο δημόσιο συγκρότημα ρωμαϊκών θερμών (λουτρών), οι τοίχοι του οποίου σώζονται σε μέγιστο ύψος 7μ. και είναι κτισμένοι με επάλληλες σειρές οπτοπλίνθων (opus testaceum).
Έχει σχήμα Τ στην κάτοψη και αποτελείται από τρεις σαφώς ευδιάκριτους χώρους, μία μεγάλη ορθογώνια δεξαμενή – κολυμβήθρα (natatio) στο ανατολικό τμήμα του για το ψυχρό λουτρό (Frigidarium),έναν κεντρικό χώρο με τέσσερις κτιστούς κυλινδρικούς λουτήρες για το χλιαρό λουτρό, το μέσο ή χλιαινόμενο οίκο (Tepidarium), και τέλος μία σειρά από μικρούς χώρους διαφόρων σχημάτων στο δυτικό τμήμα του, το θερμό ή ένδον οίκο, διαμορφωμένους σε μπανιέρες (alvei) για το θερμό λουτρό (Caldarium). Κάτω από αυτήν την πτέρυγα σώζονται τα υπόκαυστα (hypocausta), μέσω των οποίων κυκλοφορούσε ο ζεστός αέρας για τη θέρμανση των υπεράνω χώρων. Έξω από αυτά σώζονται τα praefurnia, χώροι, όπου σε μεταλλικά καζάνια θερμαινόταν το νερό. Μία μεγάλη δεξαμενή νερού για τις ανάγκες του κτιρίου βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του, και μία δεύτερη στα βορειοανατολικά του.
Η είσοδος του κτιρίου βρισκόταν στη βόρεια πλευρά του μέσου οίκου. Τα δάπεδα της δεξαμενής του κρύου λουτρού και του χώρου του μέσου οίκου είναι από μαρμάρινες πλάκες. Οι τοίχοι φέρουν εσωτερικά κόγχες και ίσως κάποιοι από αυτούς διακοσμούνταν με εντοίχια ψηφιδωτά. Οι στέγες σε όλους τους χώρους ήταν θολωτές.
Προς βορράν του κτιρίου, απ’ όπου και η είσοδός του, πρέπει να διέρχεται ο αρχαίος δρόμος, την παρουσία του οποίου βεβαιώνει η ανεύρεση ενός ρωμαϊκού μιλλιαρίου (οδοδείκτη), του αυτοκράτορα Τραϊανού (114 – 115 μ.Χ.), ο οποίος διέθεσε τα χρήματα για την κατασκευή του. Το μνημείο βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Αλίκυρνας, κώμης, που κατά τους αρχαίους συγγραφείς βρίσκεται ανάμεσα στην Πλευρώνα και την Καλυδώνα και απέχει 30 στάδια από την τελευταία (5.500 μ.).
Οι θέρμες κτίστηκαν πιθανώς το 2ο αι. μ.Χ. και καταστράφηκαν από τον ισχυρότατο σεισμό του 551 μ.Χ., που έπληξε ολόκληρη τη βορειοδυτική Πελοπόννησο και την Αιτωλία. Ο χώρος κατόπιν χρησιμοποιήθηκε ως χριστιανικό νεκροταφείο.
Ο Άγιος Θωμάς βρίσκεται ανάμεσα σε δύο άλλους πολύ σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, την Καλυδώνα και την Πλευρώνα, τους οποίους αξίζει να επισκεφθείτε.»
Χρήσιμες πληροφορίες
- Διεύθυνση: Άγιος Θωμάς Μεσολογγίου
- Ωράριο λειτουργίας: 8:30 έως 15:30
- Ο αρχαιολογικός χώρος λειτουργεί Σάββατο και Κυριακή, ενώ τις υπόλοιπες ημέρες (πλην Τρίτης) είναι επισκέψιμος κατόπιν συνεννόησης με την Εφορεία
- Τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι παραμένουν κλειστοί την 25η και 26η Δεκεμβρίου, την 1η Ιανουαρίου, την 25η Μαρτίου, την Κυριακή του Πάσχα, την Πρωτομαγιά και τις επίσημες αργίες του Κράτους. Τη Μεγάλη Παρασκευή λειτουργούν με ωράριο από τις 12:00 το πρωί έως 5:00 το απόγευμα
- Τιμή εισιτηρίου: ολόκληρο 3 ευρώ και μειωμένο 2 ευρώ
- Από 1η Νοεμβρίου έως 31 Μαρτίου κάθε έτους ισχύει μειωμένο εισιτήριο για όλους τους επισκέπτες
