...
Ένα γεγονός
| Μια κιθάρα «πεταμένη» στη θάλασσα |
Το άγνωστο ταξίδι των Beatles στην Ελλάδα του 1967,
η κρουαζιέρα στον Ευβοϊκό, ο Magic Alex, το ψυχεδελικό όνειρο της αυτονομίας
και η ιστορία της Αγίας Τριάδας που δεν έγινε ποτέ δικό τους καταφύγιο |
Ήταν Ιούλιος του 1967 όταν οι Beatles εμφανίστηκαν στην Ελλάδα, όχι για συναυλία ούτε για διακοπές απλώς, αλλά για να πραγματοποιήσουν ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο: να αγοράσουν ένα νησί και να δημιουργήσουν εκεί έναν αυτόνομο κοινόβιο παράδεισο, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, τις πιέσεις του καλλιτεχνικού κόσμου και – κυρίως – μακριά από κάθε έλεγχο και απαγόρευση. Η ιδέα ανήκε στον Τζον Λένον, που ονειρευόταν ένα μέρος όπου το συγκρότημα θα μπορούσε να ζει, να γράφει μουσική και να απολαμβάνει ελευθερία – πνευματική και ουσιαστική. Όπως αναφέρει ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ στην αυτοβιογραφία του, η σκέψη ήταν: «Εκεί, κανείς δεν θα μπορούσε να μας πει τι να μην καπνίζουμε».
Την πρωτοβουλία για το ταξίδι στην Ελλάδα είχε ο Αλέξης Μάρδας – γνωστός ως «Magic Alex» – ο Έλληνας ηλεκτρονικός που είχε στενές σχέσεις με τη μπάντα και εργαζόταν στην Apple Corps ως «τεχνολογικός σύμβουλος». Ο Μάρδας είχε υποσχεθεί ότι θα τους βοηθήσει να αγοράσουν ένα από τα χιλιάδες νησιά της Ελλάδας, οργανώνοντας μάλιστα και την κρουαζιέρα.
Οι Beatles, συνοδευόμενοι από τις τότε συντρόφους τους (η Τζέιν Άσερ, η Πάτι Μπόιντ, η Σίνθια Λένον και η Μάουριν Σταρκι), έφτασαν αρχικά στην Αθήνα. Από εκεί, επιβιβάστηκαν στο ιδιωτικό σκάφος MV Arvi και άρχισαν μια πολυήμερη θαλάσσια περιήγηση σε Κυκλάδες και Σποράδες. Κατά τη διάρκεια αυτής της χαλαρής και φορτισμένης ψυχεδελικής περιήγησης, επισκέφθηκαν δεκάδες νησιά και ήρθαν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό – πέρασαν από Δελφούς και Αράχωβα, όπου άκουσαν παραδοσιακή μουσική, ενώ εξερεύνησαν με ενθουσιασμό τις ακτές και τις ερημικές παραλίες. Σε κάποιο σημείο, ο Μάρδας τους παρουσίασε την ιδέα της αγοράς της Αγίας Τριάδας (ή Ψάρι), ενός μικρού νησιού κοντά στη Γλύφα, στη βόρεια Εύβοια. Το νησί, έκτασης 13 στρεμμάτων, με φυσικές παραλίες, δέντρα και θέα προς τον Ευβοϊκό, τους φάνηκε ιδανικό. Το σχήμα του θύμιζε κιθάρα – στοιχείο που τους ενθουσίασε, ενώ το γεγονός ότι ήταν κοντά στην Αθήνα τους προσέφερε μια αίσθηση ανεξαρτησίας χωρίς πλήρη απομόνωση.
Ο Τζορτζ Χάρισον, στα δικά του απομνημονεύματα, περιγράφει το ταξίδι με ενθουσιασμό αλλά και με την ανεμελιά που χαρακτήριζε εκείνη την περίοδο: «Ο Τζον κι εγώ ήμασταν μεθυσμένοι σχεδόν συνέχεια, παίζαμε γιουκαλίλι στο μπροστινό μέρος του πλοίου και τραγουδούσαμε το Hare Krishna. Όταν δέσαμε σε μια παραλία, άρχισε να βρέχει και μαζευτήκαμε σ’ ένα μικρό σπιτάκι. Ο Άλεξ μάς διαβεβαίωνε πως μπορούσε να φέρει τον στρατό να καθαρίσει τα βράχια. Μετά φύγαμε. Δεν γυρίσαμε ποτέ πίσω».
Η αγορά της Αγίας Τριάδας δεν προχώρησε, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ο ιδιοκτήτης του νησιού άλλαξε γνώμη και αρνήθηκε να το πουλήσει – πιθανόν και εξαιτίας της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης, καθώς μόλις λίγους μήνες πριν είχε επιβληθεί η δικτατορία των συνταγματαρχών. Το ίδιο συνέβη και με μια άλλη υποψήφια τοποθεσία: τη νήσο Τσουγκριά, απέναντι από τη Σκιάθο, που επίσης ενδιέφερε το συγκρότημα, αλλά η γραφειοκρατία στάθηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο. Όπως αποκάλυψε αργότερα ο ΜακΚάρτνεϊ, υπήρχε σχέδιο να χτιστούν εκεί τέσσερις βίλες – μία για κάθε Beatle – και ένα στούντιο ηχογραφήσεων, ώστε να συνεχίσουν να δημιουργούν μακριά από το Λονδίνο. Ωστόσο, λίγο καιρό μετά την επιστροφή τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε. Ήταν η περίοδος που το συγκρότημα άρχισε σταδιακά να απομακρύνεται εσωτερικά και η ίδρυση της Apple Corps απορρόφησε τις προσπάθειές τους.
Η Αγία Τριάδα έμεινε ελληνική, και το 1958 είχε ήδη αγοραστεί από την οικογένεια Παπανικολάου. Σήμερα, το νησί παραμένει ένα σπάνιο ιδιωτικό ακίνητο. Σύμφωνα με την αγγελία του οίκου Sotheby’s, που το διαθέτει με την ονομασία Ethereal, διατίθεται προς πώληση με τιμή εκκίνησης τα 7,5 εκατομμύρια ευρώ. Διαθέτει παραλίες, δρόμους που ενώνουν τα σημεία ενδιαφέροντος, μαρίνα, δέντρα (τα οποία φρόντισε ο Σοφοκλής Παπανικολάου), καθώς και ιστορικό παρατηρητήριο του 17ου αιώνα. Σύμφωνα με την ίδια καταχώριση, το νησί φιλοξενούσε τη δεκαετία του ’60 επιφανείς επισκέπτες όπως η βασίλισσα Φρειδερίκη, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο αυτοκράτορας Χαϊλέ Σελασιέ, αλλά και Έλληνες καλλιτέχνες και επιχειρηματίες της εποχής. Πιο πρόσφατα, ήρθε στην επικαιρότητα λόγω του τραγικού θανάτου του Σήφη Βαλυράκη στα ανοιχτά του νησιού, το 2021.
Ίσως οι Beatles να μην κατάφεραν να αποκτήσουν το δικό τους ελληνικό νησί, αλλά το πέρασμά τους από την Αγία Τριάδα – και γενικά η αλλόκοτη ιδέα της ψυχεδελικής αυτονομίας τους στα ελληνικά νερά – παραμένει μία από τις πιο γοητευτικές και ελάχιστα γνωστές ιστορίες της ποπ κουλτούρας. Ένα καλοκαιρινό όνειρο, που ξεθώριασε μεν, αλλά άφησε το αποτύπωμά του στα νερά του Ευβοϊκού.
……………………………………………………………………………
Επιμέλεια: Λ.Τ.
