Νόαμ Τσόμσκι:
«Η Αλλαγή μπορεί να έρθει μόνο
μέσω της μαζικής διαμαρτυρίας των απλών ανθρώπων»
- Europe for Peace
Το 2007, ζητήσαμε από τον Τσόμσκι να υπογράψει τη διακήρυξη Μια Ευρώπη για την Ειρήνη και να υποστηρίξει την εκστρατεία για την αποτροπή της κατασκευής της Αμερικανικής Διαστημικής Ασπίδας στην Τσεχική Δημοκρατία, ένα σχέδιο για το οποίο ήταν σθεναρά αντίθετη η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Ο Τσόμσκι προσχώρησε αμέσως, επικαλούμενος στο μήνυμά του την έκκληση που είχαν γράψει ο Ράσελ και ο Αϊνστάιν προς όλους τους λαούς του κόσμου «να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια σκληρή, τρομακτική και αναπόφευκτη επιλογή: θα θέσουμε τέρμα στο ανθρώπινο γένος ή θα αποκηρύξει η ανθρωπότητα τον πόλεμο;».
Το μανιφέστο αυτό είναι το σημαντικότερο έγγραφο καταγγελίας που γράφτηκε ποτέ σχετικά με την απειλή που συνιστούν τα πυρηνικά όπλα για την ανθρωπότητα και μας υπενθυμίζει ότι «οποιαδήποτε συμφωνία έχει επιτευχθεί σε καιρό ειρήνης για τη μη χρήση θερμοπυρηνικών βομβών δεν θα θεωρείται πλέον δεσμευτική σε καιρό πολέμου».
«Οι απειλές», έγραφε τότε ο Τσόμσκι, «γίνονται όλο και πιο σοβαρές και η Ευρώπη είναι σε θέση να αναλάβει την ιστορική αποστολή της διάσωσης της ανθρώπινης φυλής από την αυτοκαταστροφή».
Αλλά τώρα που η Ευρώπη βρίσκεται να βιώνει έναν καταστροφικό πόλεμο στο έδαφός της, θα εξακολουθούσε ο Νόαμ να υποστηρίζει αυτή τη δήλωση; Του γράψαμε λοιπόν για να τον ρωτήσουμε αν είναι δυνατόν η Ευρώπη να αλλάξει πορεία ή αν η Ευρώπη είναι πλέον τόσο υποταγμένη στις ΗΠΑ που έχει χάσει οριστικά την ευκαιρία της να σώσει την ανθρώπινη φυλή από την αυτοκαταστροφή και παραθέσουμε τα λόγια του:
«Όπως είπα πρόσφατα», απαντά ο Τσόμσκι, «ο Πούτιν έδωσε στην Ουάσιγκτον το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσαν να φανταστούν οι ΗΠΑ. Η Ευρώπη είναι πλέον στα χέρια της Ουάσιγκτον και, κατά κάποιο τρόπο, είναι ακόμη πιο τρελή από τις ΗΠΑ. Μήπως η ευκαιρία για ένα ανεξάρτητο «Κοινό Ευρωπαϊκό Σπίτι» έχει πλέον χαθεί; Προς το παρόν, φοβάμαι πως ναι, αλλά τα οφέλη για την Ευρώπη είναι τόσο τεράστια που το κοινό σπίτι μπορεί ίσως να αναστηθεί ξανά, με μια άλλη νίκη όπως αυτή που πετύχατε με την αμερικανική βάση».
Η δήλωσή του ότι ένα κοινό ευρωπαϊκό σπίτι θα μπορούσε να αναστηθεί ξανά ρίχνει ένα νέο φως στην κατάσταση. Στη συνέχεια τον ρωτάμε αν πιστεύει ότι η αλλαγή μπορεί να έρθει από την κορυφή ή αν μπορεί να συμβεί μόνο μέσω μαζικών διαμαρτυριών από τους απλούς ανθρώπους. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να τερματιστεί μια στρατιωτική αντιπαράθεση της οποίας η έκβαση θα είναι αναπόφευκτα καταστροφική για όλες τις πλευρές; Είναι ακόμη δυνατό να μετατραπεί η απόρριψη του πολέμου σε μαζικό κίνημα, ακόμη και αν οι παλιές μορφές έχουν αποτύχει και η αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού φαίνεται να εμποδίζει κάθε κοινή δράση;
«Συμφωνώ ότι η αλλαγή μπορεί να επέλθει μόνο μέσω της μαζικής διαμαρτυρίας των απλών ανθρώπων. Μικρές ομάδες αφοσιωμένων ακτιβιστών μπορούν να εργαστούν για να αυξήσουν την κατανόηση και να εμπνεύσουν τον ακτιβισμό, αλλά είναι τα μαζικά κινήματα που μετράνε. Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς μια εξαίρεση. Μπορεί να συμβεί; Ποτέ δεν ξέρουμε. Μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε». Ναι, αξίζει να προσπαθήσουμε, γιατί υπάρχει ακόμα χρόνος για μια ριζική αλλαγή.
Στις 2 Απριλίου, σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, ας κλείσουμε τις τηλεοράσεις και τα κοινωνικά δίκτυα, ας κλείσουμε την πολεμική προπαγάνδα και τις παραποιημένες πληροφορίες. Ας αφήσουμε στην άκρη τις διαφορές μας και ας συγκλίνουμε σε μια πληθώρα διαφορετικών δραστηριοτήτων, αλλά με έναν στόχο – την ειρήνη – και μια σαφή μεθοδολογία – την ενεργή μηβία – γιατί ο πόλεμος δεν σταματά με τα όπλα, αλλά με την ειρήνη.
«Είμαι πολύ χαρούμενος που γνωρίζω τι κάνετε. Είναι πολύ σημαντικό», απαντά ο Τσόμσκι όταν τον ενημερώνουμε για την πρωτοβουλία αυτή, γιατί «αν υπάρχει θέληση, είναι δυνατόν να αποφευχθεί η καταστροφή και να προχωρήσουμε προς έναν πολύ καλύτερο κόσμο».