Μουσείο Βάσως Κατράκη και Λιμανάκι

Μουσείο Βάσως Κατράκη και Λιμανάκι:
Δύο ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του Αιτωλικού

της Ερασμίας Αρχοντούλη*

Με αφορμή τόσο την επικαιρότητα για όσα έχουν ακουστεί το τελευταίο διάστημα για το Αιτωλικό –«Κλινικά νεκρό το Μουσείο Βάσω Κατράκη», κείμενο της Μαριάννα Κατράκη- όσο και με τα όσα έχω παρατηρήσει η ίδια για τον τόπο μου, θα ήθελα να τονίσω ότι το Αιτωλικό είναι ένας τόπος που χρήζει βελτιώσεις, ώστε να μετατραπεί σε ένα φιλόξενο τόπο τόσο για τη νέα γενιά που ακολουθεί όσο και για τους επισκέπτες που έρχονται να τον γνωρίσουν.

Κάποιες από τις βελτιώσεις που μπορούν να συντελεστούν είναι οι εξής:

Αναδιαμόρφωση στο λιμανάκι που έχει υποστεί αρκετές φθορές. Το λιμανάκι αποτέλεσε μία όαση κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Ήταν ένα έργο που είχε θετική επίδραση για την ψυχολογία των ανθρώπων, γιατί μπορεί να μην επιτρεπόταν η διασκέδαση στις καφετέριες, αλλά είχαμε το λιμανάκι για να περνάει η ώρα μας, ώστε να μην βρισκόμαστε απομονωμένοι και αποκομμένοι ο ένας από τον άλλον. Αυτό το έργο πλέον, όταν το αντικρίζει κάποιος του προκαλεί ερωτήματα πως μέσα σε λίγο καιρό έχει υποστεί τόσες φθορές. Ποια τα μέτρα που πήρε η δημοτική αρχή για να μην καταστραφεί αυτό το έργο; Αφού βρίσκεται κοντά στο Μουσείο χαρακτικής τέχνης Βάσω Κατράκη, γιατί δεν υπήρχε κάποιος φύλακας που να επιβλέπει το χώρο του μουσείου αλλά και του λιμανιού; Γιατί δεν υποστηρίζει η δημοτική αρχή την προσπάθεια των κατοίκων να συντηρήσουν και να ομορφύνουν το παλιό λιμανάκι; Αυτό που ίσως μπορεί να γίνει τώρα είναι να επιδιορθωθούν όλες οι φθορές και οι ζημιές και να τοποθετηθεί ένας φύλακας υπεύθυνος για το χώρο γύρω από το λιμανάκι και το μουσείο. Εκτός από τις φθορές, που υπέστει το λιμανάκι, αρκετά υδρόβια πτηνά βρέθηκαν νεκρά. Εάν υπήρχε κάποιος που να επιβλέπει το χώρο, τα ζώα αυτά θα ήταν ζωντανά.

Όσον αφορά το μουσείο χαρακτικής Βάσω Κατράκη, είναι στενάχωρο να βλέπεις έναν πολιτιστικό χώρο να είναι σιωπηλός. Τι εννοώ με τη λέξη σιωπηλός; Αν και θεωρείται μουσείο δεν λειτουργεί ως μουσείο. Πρώτα από όλα, οι πόρτες του είναι κλειστές δεν μπορείς να το επισκεφτείς και αν καταφέρεις να το επισκεφτείς θα γίνει ύστερα από πολλές προσπάθειες. Δεύτερον, δεν υπάρχει τηλεφωνικό κέντρο για να κλείσεις ραντεβού για την επίσκεψη ή να πληροφορηθείς τις ώρες λειτουργίας του. Τρίτον, δεν υπάρχει επιστημονικό προσωπικό που να είναι υπεύθυνο για την ξενάγηση. Τέταρτον, δεν διαθέτει πωλητήριο ούτε εκδοτήριο φυσικά. Πέμπτον, η έλλειψη σωστής διαχείρισης του πολιτιστικού θησαυρού του μουσείου, αλλά και των χώρων του έχει ως αποτέλεσμα το μουσείο να βρίσκεται σε αδράνεια και να υπολειτουργεί. Ουσιαστικά το μουσείο δεν ανταποκρίνεται στο ρόλο που θα έπρεπε να έχει σύμφωνα με τον ορισμό του ICOM:

«ένα μόνιμο ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος, με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία».

Την ιστορία της λειτουργίας του μουσείου την γνωρίζω μέσα από την επιστημονική έρευνα που είχα κάνει το 2015 και πραγματικά είχα απογοητευτεί, γιατί προσπαθούσα να βρω τα θετικά του σημεία, ώστε να μπορέσω να τα παρουσιάσω στην εξεταστική επιτροπή, ένα μουσείο που υπολειτουργούσε και να δώσω μια νότα ευθυμίας. Από το 2006, που δημιουργήθηκε το μουσείο έως σήμερα (2023), όχι απλά αργοπεθαίνει είναι ήδη νεκρό. Αυτή την εικόνα πρέπει να την αλλάξουμε!

Τέλος, το Αιτωλικό διαθέτει αρκετούς χώρους που χρειάζονται αναβάθμιση και ανανέωση, ώστε να γίνουν προσιτοί για την νεολαία και τους κατοίκους. Τέτοιοι χώροι είναι το γήπεδο του Άρη, το οποίο είναι έρμαιο στα χέρια των Ρομά, οι παιδικές χαρές η μια πίσω από τα Κτελ και η άλλη στον Άγιο Νεκτάριο, η δημιουργία δημοτικής δανειστικής βιβλιοθήκης με χώρους μελέτης και το θεατράκι. Ταυτόχρονα, με την ανάπτυξη και αξιοποίηση των χώρων, κρίνεται επιβεβλημένη η στήριξη των πολιτιστικών και θεατρικών ομάδων ώστε να μπορούν οι άνθρωποι να είναι δημιουργικοί και να προσφέρουν διεξόδους ψυχαγωγίας στους συμπολίτες τους.

Με τη ψήφο μας, στις 8 Οκτωβρίου, έχουμε τη δυνατότητα να αντιστρέψουμε αυτή την κατάσταση και να δημιουργήσουμε ένα Αιτωλικό βιώσιμο και φιλικό προς τους κατοίκους του. Ας αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία.