Το πέταγμα του Ίκαρου και του γλάρου Ιωνάθαν μάς βοηθούν και μάς παρακινούν να σκεφτούμε
για τις επιταγές της Κοινωνικής Ιεραρχίας, τη δουλεία της Ψυχολογίας της Αγέλης,
την αξία της Ατομικότητας και Φυσικά τη βούληση για Ελευθερία
“Αφ υψηλά όμως έπεσε,
και απέθανεν ελεύθερος…”
Ταξιδιωτικές εντυπώσεις Νο1, Ιούλιος 2024
- του Ηλία Γιαννακόπουλου -
Δεν θα σας μιλήσω για τους αργούς ρυθμούς των κατοίκων της Ικαρίας και την θρυλούμενη μακροζωία τους (ένας μύθος), για τα ατελείωτα πανηγύρια που παραπέμπουν στο διονυσιακό πνεύμα, το μαγειρευτό κατσικάκι, το τοπικό μέλι, την μπύρα Ικαριώτισσα, τις παραλίες του Νας, τις Σεϋχέλλες και τη Μεσαχτή, το θυμάρι, το μέγα πλήθος των συμπαθών τετραπόδων (γάτες), τη διαδρομή Εύδηλος > Άγιος Κήρυκος που αγριεύεις από τα βουνά και λες πως από εδώ δεν ξαναπερνώ….και φυσικά τα υψηλά ποσοστά του ΚΚΕ στις εκλογές…
Δεν τα κατάφερα ποτέ καλά στην περιγραφή…Κάποιο φυσικό ελάττωμα του εγκεφάλου μού απαγορεύει να ασχοληθώ με αυτό το είδος. Γι αυτό και θα αποτύγχανα ως ταξιδιωτικός πράκτορας…
Στο λιμάνι του νησιού δεσπόζει ένα πανύψηλο μεταλλικό έργο τέχνης που τα φτερά του ακουμπούν νοερά τον ουρανό. Ένα σύμβολο της απόλυτης Ελευθερίας αλλά και της Απρονοησίας. Πάντοτε τα δύο αυτά πάνε μαζί. Δεν γίνεται αλλιώς. Η απόλυτη Ελευθερία προϋποθέτει και μια κουζουλάδα, τρελίτσα…Η πολλή Λογική σε δένει με τα γήινα και δεν σε αφήνει να πετάξεις..
Πώς ξεφεύγει κάποιος από το βασικό του στόχο…Για την Ικαρία ξεκίνησα να γράψω και το ελάττωμα που σας είπα με οδήγησε στα γνωστά εδάφη, στη Φιλοσοφία και στο δοκιμιακό λόγο…
Δεν μπορούσα να πράξω αλλιώς, αφού ο μυθικός Ίκαρος, παρακούοντας την συμβουλή του πατέρα του Δαίδαλου, πέταξε ψηλά, κοντά στον Ήλιο, λιώσαν τα φτερά του κι έπεσε νεκρός στη Γη της Ικαρίας . Η Πτώση του-ο θάνατός του πλούτισε αιώνια το νησί…
Την Ικαρία θα την συνοδεύει παντοτινά ο μύθος του ευφάνταστου Ικάρου που τον μάγεψαν τα ύψη και η βαθιά του επιθυμία να νιώσει ελεύθερος, ακόμη και ενάντια στους φυσικούς νόμους ( βαρύτητα, θερμοκρασία…). Αλλά και ενάντια στην πατρική εξουσία και τις κοινωνικές συμβάσεις και επιταγές που σού προπαγανδίζουν τη συμμόρφωση και την ευτυχία του γήινου…Μακριά από τα ύψη σου λένε…Αυτά σε ζαλίζουν και σε οδηγούν στην Ύβρη…
Αλλά, έστω και για μία φορά δεν αποτολμήσεις την υπέρβαση του μέτρου …τότε πώς θα μάθεις τη σκληρότητα της Τίσεως!!! Βλέποντας το γλυπτό του Ίκαρου στο λιμάνι της Ικαρίας ο νους μου άθελά του τρέχει στο ποίημα-Ύμνος στα Ύψη και τα Υπέργεια: “Ν’ανοίξει θέλησε φτερά / πάνω απ’ τα σύννεφα / σαν τα Πουλιά…” Πόσοι και πόσο στ’ αλήθεια θέλουμε να τολμήσουμε αυτό το πέταγμα, διακινδυνεύοντας την σιγουριά της ασφάλειας, της βεβαιότητας και της απατηλής δύναμης που μάς χαρίζουν αφειδώς η προσκόλληση στα συνήθη, τα καθημερινά και η λογική της γείωσης; Τα φτερά του γλυπτού που δεσπόζουν ανάμεσα στο γαλάζιο του Ικάριου πελάγους και του Ουρανού μάς καλούν και μάς προκαλούν να δούμε αλλιώς τη ζωή και να βιώσουμε την επικίνδυνη όσο και αυθεντική πλευρά της Ελευθερίας. Γιατί η αληθινή Ελευθερία δεν χαρίζεται, ούτε βιώνεται ως δώρο της φύσης αλλά ως κατάκτηση και διακινδύνευση.
Ίσως-ίσως αυτό να πίστευε και ο Κάλβος όταν συνέδεε την βίωση της αληθινής Ελευθερίας με το ύψος και την πτώση: “Αφ υψηλά όμως έπεσε, / και απέθανεν ελεύθερος…”
Να, λοιπόν, που ένας τόπος που συνθέτει δύο μύθους (το μύθο του Ίκαρου και της μακροζωίας) μπορεί να δώσει την ευκαιρία σε κάποιον (απλό επισκέπτη, τουρίστα…) να ζήσει τόσο τη διονυσιακή πλευρά της ζωής μέσα από την συμμετοχή του στον Ικαριώτικο χορό όσο και την Απολλώνεια μέσα από τη θέαση του γλυπτού-συμβόλου του απερίσκεπτου εραστή της Ελευθερίας, του Ίκαρου… Να όμως κι εκεί που φιλοσοφείς για το νόημα της ζωής μπροστά στο γλυπτό-σύμβολο του Ίκαρου εύκολα με τη διακονία των συνειρμών οδηγείσαι σε κάποια άλλα φτερά, σε ένα άλλο πέταγμα τολμηρό και αντισυμβατικό κι αυτό, το πέταγμα του γλάρου Ιωνάθαν.
Το πέταγμα του Ίκαρου και του γλάρου Ιωνάθαν μάς βοηθούν και μάς παρακινούν να σκεφτούμε για τις επιταγές της Κοινωνικής Ιεραρχίας, τη δουλεία της Ψυχολογίας της Αγέλης, την αξία της Ατομικότητα και Φυσικά τη βούληση για Ελευθερία. “Μπορούμε να ξεπεράσουμε την άγνοια . Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας. Σαν όντα ξεχωριστά, έξυπνα και επιδέξια. Μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι! Μπορούμε να μάθουμε να πετάμε!” (“Γλάρος Ιωνάθαν”).
Αλήθεια, πώς μπορεί μία επίσκεψη στην Ικαρία να οδηγήσει την Σκέψη σου σε άλλο δρόμο από αυτόν που σε καλούν οι συνήθεις τουριστικές συνταγές. Κι αυτό γιατί τουρισμός και καλοκαιρινές διακοπές δεν είναι μόνον η μάχη της ξαπλώστρας, ο Φραπές και το πληκτρολόγιο του κινητού… Η Ικαρία μπορεί να σε οδηγήσει σε άλλες αναζητήσεις κι αυτό είναι το κέρδος του επισκέπτη. Αρκεί, βέβαια, να έχεις εκπαιδευτεί γι αυτό. Ο καθένας βλέπει ό,τι έχει μέσα του… Εν τω μεταξύ στο διαδίκτυο προβάλλουν εμφαντικά το μυστικό της μακροζωίας των κατοίκων της Ικαρίας. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το “κολοκάσι”, ένα ποώδες φυτό (βολβός) με υψηλή διατροφική αξία που καλλιεργείται και στο νησί.
Αχ! αυτή η Ικαρία δεν σε αφήνει να πλήξεις με τους μύθους της (μακροζωία/Ίκαρος). “Και ο Μύθος κρύπτει νουν αληθείας” (Κάλβος)… Ο καθένας παίρνει όποια αλήθεια θέλει και όποια μπορεί να σηκώσει… Εξάλλου τα φτερά του γλυπτού του Ίκαρου στο λιμάνι Αγίου Κήρυκου στην Ικαρία σε καλούν για ένα πέταγμα της σκέψης. Τον σκοπό, το ύψος και την ταχύτητα τα ορίζει ο καθένας, αφού πρώτα μετρήσει τις δυνάμεις και τις αντοχές του. Γιατί οι φυσικοί νόμοι (περίπτωση Ίκαρου) και οι κοινωνικές επιταγές (περίπτωση Γλάρου Ιωνάθαν) δεν επιτρέπουν υπερβάσεις και απερισκεψία.
Όλα, τελικά, έχουν το τίμημά τους σε αυτόν τον κόσμο. Τον Ίκαρο τον επτέρωσε ο πόθος και το πάθος για Ελευθερία. Το τέλος του γνωστό. Τον γλάρο Ιωνάθαν τον έσπρωξε στο δικό του πέταγμα ο πόθος και το πάθος να νιώσει ο εαυτός του ενάντια στις αλυσίδες της μάζας και της κοινωνικής Ιεραρχίας. Στο τέλος δικαιώθηκε κι άνοιξε δρόμους για όλους τους άλλους γλάρους-ανθρώπους…
“Διαλέγουμε τον επόμενό μας κόσμο μέσα από όσα μαθαίνουμε σε τούτον. Αν δεν μάθεις κάτι, τότε ο επόμενος θα είναι ίδιος με τούτον, με τους ίδιους φραγμούς με τα ίδια ασήκωτα βάρη που πρέπει να ξεπεράσεις” (“Γλάρος Ιωνάθαν”).
Ιδού λοιπόν, τι μπορεί να διδαχτεί κάποιος από τα δύο φτερά του γλυπτού του Ίκαρου στο λιμάνι της Ικαρίας (Άγιος Κήρυκος) που όσο τα βλέπεις τόσο νομίζεις πως ακουμπούν το γαλάζιο ουρανό σπρωγμένα από τα γαλάζιο κύματα του Ικάριου Πελάγους. μΌλοι, βέβαια, ευχόμαστε (αντικρίζοντας για μία ακόμη φορά τα φτερά του γλυπτού του Ίκαρου που μάς προτρέπουν το ακόμη ψηλότερα) να μην δικαιωθούν οι φόβοι του Μπέρτραντ Ράσσελ για την πορεία του κόσμου μας: “Ο Ίκαρος, που είχε μάθει να πετάει από τον πατέρα του Δαίδαλο, καταστράφηκε από την απερισκεψία του. Φοβάμαι ότι την ίδια μοίρα ίσως έχουν και οι λαοί στους οποίους οι επιστήμονες της εποχής μας δίδαξαν να πετούν”.
Πηγή: Blog, “ΙΔΕΟπολις”, Ηλία Γιαννακόπουλου
Τα ενυπόγραφα κείμενα που δημοσιεύουμε εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν εξ ολοκλήρου και κατ’ ανάγκη με την άποψη μας
