...
| Ένα γεγονός |
Η «Περιστερά» της καταστολής
| Η εκκαθάριση της Πελοποννήσου τον χειμώνα 1948–1949:
στρατιωτική συντριβή του ΔΣΕ,
μαζικές συλλήψεις και οργανωμένη τρομοκρατία στα μετόπισθεν |
Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού στην Πελοπόννησο ξεκίνησαν στις 5 Δεκεμβρίου 1948 και ολοκληρώθηκαν ουσιαστικά στα τέλη Ιανουαρίου 1949. Το σχέδιο, με την κωδική ονομασία «Περιστερά», τέθηκε υπό τη γενική διεύθυνση του στρατηγού Θρ. Τσακαλώτου και τη στρατιωτική διοίκηση του στρατηγού Θ. Πετζόπουλου, γνωστού για την ακραία βία που άσκησε. Στην επιχείρηση συμμετείχαν περίπου 40.000 άνδρες, με βαριά στρατιωτική υποστήριξη ξηράς, θάλασσας και αέρα, απέναντι στην 3η Μεραρχία του ΔΣΕ Πελοποννήσου, δύναμης περίπου 3.500 μαχητών, απομονωμένης και με ανεπαρκή ανεφοδιασμό.
Κεντρικό στοιχείο της επιχείρησης υπήρξε η πλήρης απομόνωση της Πελοποννήσου και η μαζική καταστολή του άμαχου πληθυσμού. Με διαταγή της 18ης Δεκεμβρίου 1948, ο Πετζόπουλος διέταξε τη σύλληψη όλων των κομμουνιστών στα αστικά κέντρα, ανεξαρτήτως επαγγέλματος ή βαθμού «υποψίας», απαιτώντας ιδιαίτερη στοχοποίηση επιστημόνων και μορφωμένων στελεχών. Ακολούθησαν μαζικές συλλήψεις, συχνά αδιακρίτως, που έπληξαν ακόμη και συντηρητικούς ή βασιλόφρονες πολίτες.
Συνολικά συνελήφθησαν περίπου 4.500 άτομα. Από αυτούς, περίπου 2.500 χαρακτηρίστηκαν «επικίνδυνοι» και μεταφέρθηκαν στη Μακρόνησο και το Τρίκκερι, ενώ οι υπόλοιποι κρατήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Παρά τις πολιτικές παρεμβάσεις από την Αθήνα, η στρατιωτική ηγεσία επέβαλε τις αποφάσεις της, ακόμη και με διακοπή των τηλεφωνικών επικοινωνιών.
Υπό αυτές τις συνθήκες συντριπτικής ανισορροπίας και τρομοκρατίας, ο ΔΣΕ Πελοποννήσου οδηγήθηκε σε ήττα, με βαριές απώλειες στελεχών, μεταξύ των οποίων και ο διοικητής του, Στάθης Γκιουζέλης. Η παράδοση της διοίκησης στον Πετζόπουλο στις 29 Ιανουαρίου 1949 σήμανε το τέλος της ένοπλης παρουσίας του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο.
—————————————————————————————
Επιμέλεια Lef.T.. Mε πληroφορίες από https://www.rizospastis.gr/
