...
Ο γέγονε… Γέγονε |
Γεγονότα
1865 – Ψηφίζεται από το Κογκρέσο η 13η Τροποποίηση του Αμερικανικού Συντάγματος, που προβλέπει την κατάργηση της δουλείας. Η 13η τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ ήταν αυτή που σφράγισε ένα μελανό κεφάλαιο για τους Αφροαμερικανούς στην ανερχόμενη “γη της επαγγελίας”. Σε αντίθεση με τις άλλες τροπολογίες ανασυγκρότησης, η 13η σπάνια αναφέρεται στη νομολογία, χρησιμοποιήθηκε όμως για να καταργήσει ορισμένες φυλετικές διακρίσεις ή σύγχρονες μορφές δουλείας, όπως η εμπορία λευκής σαρκός. Μέχρι την επικύρωσή της, το δικαίωμα στην απαγόρευση της δουλείας ήταν στην ευχέρεια της κάθε πολιτείας ξεχωριστά.
Ο Thomas Jefferson έκανε την αρχή όταν υπέγραψε νόμο που απαγορεύει την εισαγωγή υποδουλωμένων Αφρικανών, το 1807. Ο θεσμός όμως εδραιώθηκε στην αμερικανική κοινωνία και οικονομία, με αποτέλεσμα μέχρι το ξέσπασμα του εμφυλίου το 1861, να έχουν υποδουλωθεί περισσότεροι από 4 εκατομμύρια άνθρωποι. Ακολούθησε ο Lincoln ο οποίος ενώ απέφευγε την δουλεία, αμφιταλαντευόταν κατά τη διάρκεια της καριέρας του για τις ενέργειες που έπρεπε να γίνουν γύρω από αυτό το θέμα.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 1862, ισχυρίστηκε ότι η χειραφέτηση των υποδουλωμένων ανθρώπων θα βοηθούσε τις ΗΠΑ στην σύντριψη των εξεγέρσεων και θα οδηγούσε στην λήξη του εμφυλίου. Προέβη λοιπόν στη Διακήρυξη χειραφέτησης, η οποία όριζε ότι σε 100 μέρες θα ελευθερώσει όλους τους σκλάβους που ανήκαν στις περιοχές εκτός ελέγχου των ΗΠΑ και την 1 Ιανουαρίου 1863 ονόμασε τις 10 πολιτείες στις οποίες θα ίσχυε η διακήρυξη.
1925 – Οι συνδικαλιστές διατυπώνουν για πρώτη φορά το αίτημα για 13ο μισθό, εν όψει των Χριστουγέννων. Το Δώρο Χριστουγέννων είναι ένα χρηματικό βοήθημα, που δίνεται από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο, ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων. Συνίσταται σ’ έναν ολόκληρο μισθό, κατ’ ανώτατο όριο και καταβάλλεται από τον εργοδότη έως τις 21 Δεκεμβρίου. Συμβάλλει στην ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και συντελεί στην αύξηση της εμπορικής κίνησης. Είναι γνωστό και ως 13ος μισθός.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Στις 6 Δεκεμβρίου 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα για 13ο μισθό, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 22 Δεκεμβρίου 1927, οι δημόσιοι υπάλληλοι απήργησαν με αίτημα την καταβολή ενός ολόκληρου μισθού για τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Μετά τον πόλεμο, με δυο αναγκαστικούς νόμους του 1944 και 1946 (τότε δεν υπήρχε Βουλή), καθιερώθηκαν οι έκτακτες ενισχύσεις, όπως ονομάστηκαν τα δώρα, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στο μισθό. Με αυτή τη νομοθετική ρύθμιση δινόταν το δικαίωμα στους αρμόδιους υπουργούς να καθορίζουν τους μισθούς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν οι έκτακτες ενισχύσεις των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Οι νόμοι 1777 και 1901 του 1951 επικύρωσαν την προηγούμενη νομοθετική πρωτοβουλία και όριζαν ότι «οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας δύνανται δια κοινών αποφάσεων να προσδιορίζουν εκτάκτως οικονομικάς ενισχύσεις κατά τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα εις χρήμα ή εις είδος».
Γεννήσεις
1778 – Γκέι Λουσάκ. Ο Γκαι-Λυσάκ γεννήθηκε στο Σαιν-Λεονάρ-ντε-Νομπλά, στο σημερινό νομό Ωτ-Βιέν. Ο πατέρας του Ζοζέφ Λουί Γκαι, Αντονύ Γκαι, γιος ιατρού, ήταν νομικός και εισαγγελέας, εργαζόμενος ως δικαστικός στο Νομπλά. Ήταν πατέρας δύο γιων και τριών κορών, και κατείχε μεγάλο μέρος του οικισμού Λυσάκ και συχνά προσέθετε το όνομα του οικισμού στο επώνυμο του για να διακρίνεται από άλλους κατοίκους με το επώνυμο Γκαι, κατά παράδοση του Παλαιού Καθεστώτος. Τελικά πατέρας και γιος υιοθέτησαν το επώνυμο Γκαι-Λυσσάκ το 1803. Κατά την διάρκεια της Επανάστασης, εκ μέρους του Νόμου τον Υπόπτων, ο πατέρας του, πρώην βασιλικός πληρεξούσιος, φυλακίστηκε στο Σαιν Λεονάρ από το 1793 έως το 1794.
Έλαβε την πρώτη του εκπαίδεση στο Καθολικό Αββαείο του Μπουρντέ, αν και αργότερα ασπάστηκε τον αθεϊσμό. Υπό την επίβλεψη του Ηγούμενου του Ντυμοντέλ άρχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, εισερχόμενος τελικά στην Πολυτεχνική Σχολή (École Polytechnique) το 1798. Ο Γκαι-Λυσάκ γλίτωσε για λίγο τη στρατολόγηση και όταν εισήλθε στην Πολυτεχνική Σχολή ο πατέρας του είχε ήδη συλληφθεί (λόγω της Βασιλείας του Τρόμου του Ροβεσπιέρου). Τρια χρόνια αργότερα, ο Γκαι-Λυσάκ μετακινήθηκε στην Εθνική Σχολή Πολιτικών Μηχανικών (Γαλλία) (École des Ponts et Chaussées), και σε σύντομο διάστημα προσχώρησε στον Κλωντ Λουί Μπερτολέ ως βοηθός του. Το 1802, ορίστηκε επιβλέποντας του Αντουάν Φρανσουά Φουρκρουά στην Πολυτεχνική Σχολή, όπου το 1809 έγινε καθηγητής χημείας. Από το 1808 έως το 1832, ήταν καθηγητής φυσικής στη Σορβόννη, μια θέση από την οποία παραιτήθηκε για να κρατήσει την έδρα της χημείας τον Βοτανολογικό Κήπο (Jardin des Plantes). Το 1821, εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος στην Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών. Το 1831 εξελέγη αντιπρόσωπος της Ωτ-Βιέν στο βουλευτήριο, και το 1839 έγινε μέλος της αίθουσας των συνομιλητών. Εξελέγη Ξένο Επίτιμο Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών το 1832.
Ο Γκαι-Λυσάκ νυμφεύθηκε τη Ζενεβιέβ-Μαρί-Ζοζέφ Ροζό το 1809. Γνωρίστηκε μαζί της όταν αυτή εργαζόταν ως βοηθός σε κατάστημα πώλησης υφασμάτων και διάβαζε χημεία έχοντας το τετράδιο της κάτω από τον πάγκο. Έγινε πατέρας πέντε παιδιών, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος (Ζυλ) έγινε βοηθός του Γιούστους Λήμπιχ στο Γκίσεν. Μερικές από τις δημοσιεύσεις του Ζυλ αποδίδονται λανθασμένα στον πατέρα του μιας και είχαν το ίδιο αρχικό στο όνομά τους (J. Gay-Lussac). Πέθανε στο Παρίσι και τάφηκε στο Κοιμητήριο Περ Λασαίζ. Το όνομά του είναι ένα από τα 72 που αναγράφονται στον πύργο του Άιφελ.
1920 – Ντέιβ Μπρούμπεκ. Αμερικανός συνθέτης και πιανίστας της τζαζ, ο Ντέιβιντ Γουόρεν «Ντέιβ» Μπρούμπεκ υπήρξε μία από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της Cool και της West Coast Jazz στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, ενώ το έργο του συχνά εντάσσεται και στο ρεύμα του Third Stream, που συνέδεσε δημιουργικά την τζαζ με την κλασική μουσική. Γεννημένος στις 6 Δεκεμβρίου 1920 στο Κόνκορντ της Καλιφόρνιας, μεγάλωσε σε μουσικό περιβάλλον, με τη μητέρα του δασκάλα πιάνου. Παρότι δυσκολευόταν να διαβάσει παρτιτούρα λόγω αδύναμης όρασης, η μουσική τον κέρδισε από νωρίς. Εγκατέλειψε τις σπουδές κτηνιατρικής στο Κολλέγιο του Ειρηνικού, ακολουθώντας την παρότρυνση των καθηγητών του να στραφεί στη μουσική.
Μετά τον γάμο του με την Αϊόλα Γουίτλοκ το 1942 και τη στρατιωτική του θητεία στην Ευρώπη, όπου συγκρότησε μουσικό σχήμα για την ψυχαγωγία των στρατιωτών, συνέχισε τις σπουδές του κοντά στον Ντάριους Μιγιό. Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 σχημάτισε τα πρώτα του γκρουπ και το 1951 δημιούργησε το θρυλικό Dave Brubeck Quartet, με καθοριστική συνεργασία τον σαξοφωνίστα Πολ Ντέσμοντ.
Η παγκόσμια αναγνώριση ήρθε με το άλμπουμ Time Out (1959), το πρώτο τζαζ άλμπουμ που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο πωλήσεις, χάρη σε κομμάτια όπως τα Take Five και Blue Rondo à la Turk, βασισμένα σε ασυνήθιστους ρυθμούς που ο Μπρούμπεκ συνέλεξε από τα ταξίδια του. Στη δεκαετία του ’60 συνέχισε με μια σειρά επιτυχημένων άλμπουμ, ενώ από το 1967 αφοσιώθηκε κυρίως στη σύνθεση ορχηστρικών και χορωδιακών έργων. Εμφανίστηκε δύο φορές στην Ελλάδα (1983, 1996). Πέθανε στις 5 Δεκεμβρίου 2012 στο Κονέκτικατ.
Θάνατοι
1878 – Θεόδωρος Βρυζάκης. Γεννημένος στη Θήβα το 1814, επτά χρόνια πριν από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, ο Θεόδωρος Βρυζάκης έζησε τα σκληρά χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα μέχρι την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Μάλιστα ο πατέρας του, Πέτρος Βρυζάκης, απαγχονίστηκε από τους Τούρκους τον Μάιο του 1821, τον πρώτο καιρό του αγώνα. Σε ηλικία 18 ετών, το 1832, με την ενθάρρυνση ενός Γερμανού φιλόλογου, μετανάστευσε στο Μόναχο της Βαυαρίας, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του.
Στο Μόναχο άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική, απεικονίζοντας σχεδόν αποκλειστικά θέματα από την Επανάσταση του 1821. Το 1844 έγινε δεκτός στην Ακαδημία του Μονάχου, λαμβάνοντας για τα επόμενα έντεκα χρόνια, μέχρι το 1855, την υποτροφία της ελληνικής παροικίας της πόλης. Δάσκαλοι και φίλοι του υπήρξαν ορισμένοι εξαίρετοι καλλιτέχνες φιλελληνικών θεμάτων της εποχής του ρομαντισμού: ο Carl Wilhelm von Heideck, ο Πέτερ φον Ες, ο Heinrich von Mayer, και άλλοι. Κατά την δεκαετία 1845–1855, ταξίδεψε και έζησε σε διάφορες πόλεις της Δυτικής Ευρώπης για καλλιτεχνική ενημέρωση, με εξαίρεση τη διετία 1848–1850, όταν και επέστρεψε προσωρινά στην Ελλάδα.
Το 1855 συμμετείχε στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού με το έργο του «Η Έξοδος του Μεσολογγίου». Τον πίνακα αυτόν, ο ίδιος ο Βρυζάκης τον αντέγραψε τουλάχιστον δύο φορές. Δύο από τους πρωτότυπους πίνακες καταστράφηκαν στην μεγάλη πυρκαγιά του Μεσολογγίου το 1929. Το τρίτο πρωτότυπο διασώζεται στην Εθνική Πινακοθήκη, αλλά ο ίδιος πίνακας κυκλοφόρησε και σε λιθογραφίες ήδη από το 1856.
Κατά τη διετία 1861–1863, ταξίδεψε στην Αγγλία και αγιογράφησε την ελληνική εκκλησία του Ευαγγελισμού στο Μάντσεστερ. Το 1867 πήρε μέρος στην έκθεση του Del Vecchio στην Λειψία με τους πίνακες «Η Έξοδος του Μεσολογγίου», «Γιωργάκης Ολύμπιος», «Ο Λόρδος Βύρωνας στο Μεσολόγγι» και «Ο Όρκος της Αγίας Λαύρας».
Πέθανε στο Μόναχο το 1878 και κηδεύτηκε στο τότε Α΄ Νεκροταφείο της πόλης. Με την διαθήκη του, άφησε κληρονομιά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όλα τα έργα τού ατελιέ του καθώς και 760 μάρκα για την επισκευή της οροφής της ελληνικής εκκλησίας του Σωτήρος (Salvatorkirche) στο Μόναχο.
1912 – Χριστόδουλος Σώζος. Ο Χριστόδουλος Σώζος γεννήθηκε στη Λεμεσό τον Μάρτιο του 1872. Ο πατέρας του, Σώζων Λοΐζου, είχε υπηρετήσει ως εθελοντής στον πόλεμο του 1866 στην Κρήτη ενώ ο παππούς του Αντώνιος Ιακώβου Λοΐζου είχε υπηρετήσει ως εθελοντής κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάσταση υπό τον Κάρολο Φαβιέρο στην Αθήνα. Μητέρα του ήταν η Μαρία Χριστοδούλου Χατζηπαύλου.
Φοίτησε στην Ελληνική Σχολή Λεμεσού. Υπήρξε μαθητής του Ανδρέα Θεμιστοκλέους. Επιπλέον, ήταν συμμαθητής στο σχολαρχείο και συμφοιτητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με τον Σίμο Μενάρδο και τον Νικόλαο Κλ. Λανίτη. Μετά την αποφοίτηση του από το σχολαρχείο το 1885, φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του ξεκίνησε να ασκεί το επάγγελμα του δικηγόρου, αρχικά στην Κερύνεια (1892-1894) και μετέπειτα στο Κτήμα (1894-1898). Το 1898 εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό. Το ίδιο έτος παντρεύτηκε την Ερμιόνη Ιωάννου Ζαχαριάδη, με την οποία απέκτησαν ένα υιό, τον Ζήνων.
Τις περιόδους 1901-1906 και 1906-1911 διετέλεσε βουλευτής-μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου στο διαμέρισμα Λεμεσού-Πάφου. Ήταν ο πρώτος Κύπριος βουλευτής που πήγαινε στις συνεδριάσεις του Νομοθετικού Συμβουλίου πάντοτε άριστα προετοιμασμένος, μελετώντας τη βρετανική νομοθεσία και τη σύγχρονη ιστορία της Αγγλίας, καταφέρνοντας έτσι να φέρνει σε δύσκολη θέση την αποικιακή κυβέρνηση. Ουσιαστικά ο Χριστόδουλος Σώζος ήταν ο πρώτος που άσκησε συστηματική και ουσιαστική αντιπολίτευση εναντίον των Βρετανών εντός της Βουλής, κερδίζοντας και τον σεβασμό τους. Στον Χριστόδουλο Σώζο οφείλεται η κατάθεση και η έγκριση από την πλειοψηφία του Νομοθετικού Συμβουλίου του πρώτου ενωτικού δημοψηφίσματος στην Κυπριακή Βουλή το 1903.
Επιπλέον, διετέλεσε μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου (1911). Το 1906 παρέμεινε στο Λονδίνο για 7 μήνες, με δικά του έξοδα, για την προώθηση των κυπριακών δικαίων στους αγγλικούς πολιτικούς κύκλους. Το ίδιο συνέβη και για 3 μήνες το 1912.
Επιπρόσθετα, διετέλεσε έφορος των ελληνικών εκπαιδευτηρίων Λεμεσού. Επίσης, υπήρξε Τέκτων της Στοάς Λεμεσού «Ζήνων», με ανώτερους βαθμούς και Σεβάσμιος τα έτη 1900, 1901, 1905, 1908 και 1912.
Επίσης, μαζί με τον Ανδρέα Θεμιστοκλέους και τον Νικόλαο Κλ. Λανίτη ίδρυσαν το 1912 τον Γυμναστικό Σύλλογο «Τα Ολύμπια» (ΓΣΟ), τον πρώτο Γυμναστικό Σύλλογο της Κύπρου] Διετέλεσε γραμματέας του ΓΣΟ. Ακόμη, ήταν και αθλητής του συλλόγου, έχοντας κατακτήσει την πρώτη θέση σε αγώνισμα λεμβοδρομίας (τετράκωπος) στους Παγκύπριους Αγώνες του 1900.
Εκτός από δικηγόρος και πολιτευτής, ήταν και επιχειρηματίας. Αποτέλεσε έναν εκ των 4 ιδρυτών του Λαϊκού Ταμιευτηρίου (μετέπειτα Λαϊκή Τράπεζα Λεμεσού και ακολούθως Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου) το 1901. Ακόμη, είχε σημαντική συμβολή στη δημιουργία της πρώτης καθαρά κυπριακής πλοιοκτήτριας–ναυτιλιακής εταιρείας, της Ατμοπλοϊκής Εταιρείας Λεμεσού (1905-06), της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος.
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
———————————————————————————
