Γέγονε την 2α Σεπτεμβρίου


...

Ο γέγονε… Γέγονε |


Γεγονότα

 

31 π.Χ. – Λαμβάνει χώρα η Ναυμαχία του Ακτίου, μεταξύ του Οκταβιανού και της συμμαχίας Μάρκου Αντωνίου και Κλεοπάτρας. Από τις σημαντικότερες πολεμικές συγκρούσεις της αρχαιότητας, που έκρινε την εξουσία στη Ρώμη και την τύχη του τελευταίου ελληνιστικού βασιλείου. Έλαβε χώρα στις 2 Σεπτεμβρίου του 31 π.Χ. στο Άκτιο, στην είσοδο του Αμβρακικού Κόλπου, ανάμεσα στον Μάρκο Αντώνιο και τον Οκταβιανό.

Ο Οκταβιανός, έχοντας εμπιστοσύνη στους άνδρες του, δεν βιαζόταν να επιτεθεί, αλλά προσπαθούσε να υποσκάψει το ηθικό των αντιπάλων του. Ο Αντώνιος αποφάσισε να δράσει πρώτος, με τη σύμφωνη γνώμη της Κλεοπάτρας. Το πρωί της 2ας Σεπτεμβρίου, ο στόλος του άρχισε να εξέρχεται σε σχηματισμό μάχης από τον Αμβρακικό Κόλπο. Επιτέθηκε πρώτος κατά του αντιπάλου του κι ενώ η ναυμαχία βρισκόταν σε αποφασιστικό σημείο, μεγάλο μέρος του στόλου του αποστάτησε. Ο Αντώνιος τότε αναγκάσθηκε να δώσει το σύνθημα της φυγής. Η ναυμαχία είχε κριθεί υπέρ του Οκταβιανού.

Ο Οκταβιανός τούς καταδίωξε και τον επόμενο χρόνο κατέλαβε την Αλεξάνδρεια, καταλύοντας τον τελευταίο ελληνιστικό βασίλειο, που είχε ιδρύσει ο στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου Πτολεμαίος Α’ ο Λάγου το 305 π.Χ. Ο Μάρκος Αντώνιος, εγκαταλειμμένος από το στρατό του, αυτοκτόνησε, αφήνοντας μονοκράτορα τον Οκταβιανό. Η Κλεοπάτρα προσπάθησε να ξελογιάσει και τον Οκταβιανό. Δεν τα κατάφερε όμως και αυτοκτόνησε στις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ, για να μην κοσμήσει με την παρουσία της τον ρωμαϊκό θρίαμβο του εχθρού της.

 

1966 – Ο Χρήστος Παπανικολάου κατακτά το αργυρό μετάλλιο στο επί κοντώ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου της Βουδαπέστης με 5,05 μ. πίσω από τον Ανατολικογερμανό Βόλφγκανγκ Νορντβινγκ (5,10 μ.), μεγάλο αντίπαλό του σε όλες τις μεταξύ τους αναμετρήσεις. Ο Χρήστος Παπανικολάου ξεκίνησε από τον Γ.Σ. Τρικάλων, ενώ αργότερα εντάχθηκε στον Παναθηναϊκό.

Κυριάρχησε στο άθλημά του για πολλά χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα όπου ήταν 13 φορές Πανελληνιονίκης (από το 1961 έως το 1977 με κάποια διαλείμματα), αλλά και στο εξωτερικό, με οκτώ Βαλκανικούς τίτλους, δύο χρυσά σε Μεσογειακούς Αγώνες το 1967 και το 1971 και ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου το 1966.

Τον Αύγουστο του 1967, στο Νέο Φάληρο, έκανε πανελλήνιο ρεκόρ στο δέκαθλο και στέφθηκε πρωταθλητής Ελλάδας. Νίκησε στους Μεσογειακούς Αγώνες της Τύνιδας και στις 16 Οκτωβρίου του 1968, στην Πόλη του Μεξικού, κατέρριψε το ευρωπαϊκό και πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα επί κοντώ με 5,35 μ.. Το 1969, στους Βαλκανικούς Αγώνες Στίβου που διεξήχθησαν στη Σόφια, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο με άλμα 5,25 μ..

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού έχασε το χάλκινο μετάλλιο από τον Ανατολικογερμανό Βόλφγκανγκ Νόρντβιγκ που ξεπέρασε το 5,40, αλλά απέδειξε την παγκόσμια κλάση του δύο χρόνια αργότερα, όταν κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στο επί κοντώ με 5,49 μ. στις 24 Οκτωβρίου 1970 στην Αθήνα.

 

1997 – Σφοδρή επίθεση κατά των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών εξαπολύει ο Πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης.

Το 1997, ο τότε Πρόεδρος της Βουλής, Απόστολος Κακλαμάνης, προχώρησε σε μια από τις πιο ηχηρές παρεμβάσεις της πολιτικής ζωής σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης. Με σφοδρή κριτική στράφηκε κατά των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών, καταγγέλλοντας την ανεξέλεγκτη δράση τους και την επιρροή που ασκούσαν στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Ήταν μια εποχή όπου η ελληνική τηλεόραση, μόλις λίγα χρόνια μετά την εμφάνιση των ιδιωτικών καναλιών στα τέλη της δεκαετίας του 1980, είχε μπει σε φάση άναρχης ανάπτυξης, χωρίς σαφές θεσμικό πλαίσιο και με προσωρινές άδειες λειτουργίας.

Ο Κακλαμάνης επεσήμανε την υποβάθμιση του δημόσιου διαλόγου και μίλησε ανοιχτά για το φαινόμενο της «διαπλοκής», όπου οι μιντιάρχες δεν περιορίζονταν μόνο στον ρόλο του εκδότη ή του καναλάρχη, αλλά διεκδικούσαν ρόλο ρυθμιστή στην ίδια την πολιτική ζωή. Παράλληλα, κατήγγειλε το χαμηλής ποιότητας τηλεοπτικό περιεχόμενο, με υπερβολική δόση κιτρινισμού και εύκολου θεάματος, που –όπως τόνιζε– ευτελίζει την ενημέρωση και αποδυναμώνει τον ουσιαστικό διάλογο στην κοινωνία.

Η τοποθέτησή του είχε ιδιαίτερο βάρος, γιατί προερχόταν από τον θεσμικό ρόλο του Προέδρου της Βουλής, ενός αξιώματος που παραδοσιακά κρατά αποστάσεις από την καθημερινή πολιτική αντιπαράθεση. Ωστόσο, η παρέμβαση αυτή αντανακλούσε το κλίμα της εποχής: η δημόσια συζήτηση για τη δύναμη των καναλιών και για τη σχέση πολιτικής, οικονομικών συμφερόντων και ΜΜΕ είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της.

Έτσι, η επίθεση του Κακλαμάνη προς τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς έμεινε ως μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του πολιτικού διαλόγου της δεκαετίας του 1990, σηματοδοτώντας το πέρασμα σε μια νέα φάση όπου η «διαπλοκή» θα καθόριζε σε μεγάλο βαθμό την ατζέντα και τις ισορροπίες της ελληνικής δημόσιας ζωής.

 

Γεννήσεις

 

1883 – Ρούντολφ Βάιγκλ. Υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους γιατρούς και ανοσολόγους του 20ού αιώνα, γνωστός ως ο άνθρωπος που παρασκεύασε το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του επιδημικού τύφου, μιας από τις πλέον θανατηφόρες και μεταδοτικές ασθένειες της ανθρωπότητας. Γεννήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1883 στην πόλη Πρεράου της Αυστροουγγαρίας (σημερινό Πρέροβ της Τσεχίας) και σπούδασε βιολογικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Λβοβ. Το 1914, εν μέσω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, διορίστηκε παρασιτολόγος στον Πολωνικό Στρατό, την ώρα που εκατομμύρια άνθρωποι στην Ανατολική Ευρώπη μαστίζονταν από τον τύφο.

Η επιστήμη γνώριζε ήδη ότι το βακτήριο Rickettsia prowazekii μεταδίδεται μέσω των ψειρών, όμως ο Βάιγκλ ήταν ο πρώτος που αφιερώθηκε συστηματικά στη μελέτη τους. Δημιούργησε εργαστηριακές συνθήκες εκτροφής του εντόμου και ύστερα από χρόνια πειραμάτων παρουσίασε το 1936 το πρώτο εμβόλιο κατά του τύφου, το οποίο αποδείχθηκε αποτελεσματικό. Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον ανάγκασαν να ιδρύσει εργοστάσιο παραγωγής εμβολίων. Ο Βάιγκλ, ωστόσο, αξιοποίησε τη θέση του για να προστατεύσει δεκάδες συναδέλφους και φίλους –ανάμεσά τους πολλούς Εβραίους– διορίζοντάς τους ως «τεχνικούς» στο εργαστήριο.

Υπολογίζεται ότι περίπου 5.000 άνθρωποι σώθηκαν χάρη στη δράση του, τόσο μέσω των δόσεων του εμβολίου που διανεμήθηκαν όσο και μέσω της απασχόλησης όσων κινδύνευαν με διώξεις. Παρά τη σπουδαία συνεισφορά του, οι πολιτικές συγκυρίες τον εμπόδισαν να τιμηθεί με το Νόμπελ Ιατρικής: το 1942 οι Ναζί μπλόκαραν την υποψηφιότητά του, το 1946 η πολωνική κυβέρνηση την απέσυρε με ψευδείς κατηγορίες για συνεργασία, ενώ το 1948 το νέο κομμουνιστικό καθεστώς εμπόδισε εκ νέου την αναγνώρισή του.

Ο Βάιγκλ πέθανε στις 11 Αυγούστου 1957 στο Ζακοπάνε, σε ηλικία 73 ετών. Από τη μελέτη της ψείρας έως τη διάσωση χιλιάδων ανθρώπων, το έργο του παραμένει ζωντανή απόδειξη της δύναμης της επιστήμης απέναντι στη βαρβαρότητα και την ασθένεια.

 

 Θάνατοι

 

1877 – Κωνσταντίνος Κανάρης. Υπήρξε μια από τις πιο εμβληματικές μορφές του ελληνικού 19ου αιώνα: ήρωας του ’21, ναύαρχος και πέντε φορές πρωθυπουργός. Γεννημένος στην Πάργα γύρω στο 1793, έμεινε νωρίς ορφανός και από νεαρή ηλικία ανέλαβε καπετάνιος σε εμπορικά πλοία. Με το ξέσπασμα της Επανάστασης εντάχθηκε στον στόλο των Ψαρών και γρήγορα διακρίθηκε για την τόλμη του.

Η στιγμή που τον καθιέρωσε ως θρύλο ήρθε τον Ιούνιο του 1822, όταν πυρπόλησε τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή στη Χίο, εκδικούμενος τη σφαγή του νησιού. Η εικόνα της ανατίναξης έκανε τον γύρο της Ευρώπης, αναδεικνύοντάς τον σε σύμβολο του αγώνα. Λίγους μήνες αργότερα, επανέλαβε το κατόρθωμα στην Τένεδο, καταστρέφοντας την αντιναυαρχίδα των Οθωμανών. Ακολούθησαν νέες επιχειρήσεις, από τη Σάμο έως το παράτολμο σχέδιο της Αλεξάνδρειας το 1825, που αν και δεν στέφθηκε με επιτυχία, επιβεβαίωσε την τόλμη του.

Μετά την Ανεξαρτησία, ο Κανάρης δεν περιορίστηκε στη δόξα του ήρωα. Στάθηκε δίπλα στον Καποδίστρια, υπηρέτησε ως ναύαρχος και υπουργός Ναυτικών, ενώ με τη Μεταπολίτευση του 1843 μπήκε δυναμικά στον πολιτικό στίβο. Έγινε ο πρώτος που συμπλήρωσε τέσσερις πρωθυπουργίες μετά την καθιέρωση του Συντάγματος και ο μοναδικός επί των ημερών του οποίου ψηφίστηκαν δύο συνταγματικές χάρτες, του 1844 και του 1864.

Η προσωπικότητά του, σεμνή και λιτή, τον έκανε αγαπητό στον λαό, που τον αποκαλούσε απλά «ο Ναύαρχος». Στα 75 του χρόνια επιχείρησε να αποσυρθεί, όμως το 1877 ανέλαβε ξανά την πρωθυπουργία, αυτή τη φορά επικεφαλής οικουμενικής κυβέρνησης εν μέσω του Ρωσοτουρκικού πολέμου. Λίγους μήνες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1877, έφυγε από τη ζωή, εν ενεργεία πρωθυπουργός.

Ο Κανάρης άφησε πίσω του την εικόνα ενός αυθεντικού πατριώτη που υπηρέτησε την Ελλάδα στη θάλασσα και στην πολιτική με την ίδια ανιδιοτέλεια και αποφασιστικότητα.

 

1973 – Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν. Υπήρξε μια από τις πιο εμβληματικές μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Άγγλος φιλόλογος, ποιητής και ακαδημαϊκός, έμεινε στην ιστορία ως δημιουργός της Μέσης Γης, μέσα από έργα που καθόρισαν τη φανταστική λογοτεχνία: το Χόμπιτ, ο τριπλός Άρχοντας των Δαχτυλιδιών και το Σιλμαρίλλιον. Τα δύο πρώτα βρέθηκαν στη λίστα με τα βιβλία που ξεπέρασαν τα 100 εκατομμύρια αντίτυπα, σηματοδοτώντας μια παγκόσμια εκδοτική επιτυχία.

Ακαδημαϊκά, ο Τόλκιν δίδαξε από το 1925 ως το 1945 αγγλοσαξονική γλώσσα και στη συνέχεια, μέχρι το 1959, αγγλική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στην ίδια πόλη, μαζί με τον φίλο του, τον Κ. Σ. Λιούις, συμμετείχε στους Inklings, μια άτυπη λογοτεχνική λέσχη που συνεδρίαζε σε παμπ τη δεκαετία του ’30 και του ’40, καλλιεργώντας γόνιμο έδαφος για τη σύγχρονη φαντασία.

Η συμβολή του στη λογοτεχνία ξεπέρασε κατά πολύ τον ακαδημαϊκό χώρο. Με τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και το Χόμπιτ πυροδότησε μια πρωτοφανή αναγέννηση του φανταστικού είδους, που μέχρι τότε κινούνταν στο περιθώριο. Έτσι, ο Τόλκιν αναδείχθηκε σε «πατέρα» της υψηλής φαντασίας, με έργα που μεταφράστηκαν σε δεκάδες γλώσσες και ενέπνευσαν γενιές αναγνωστών, συγγραφέων και δημιουργών.

Η αναγνώριση δεν άργησε να έρθει και σε θεσμικό επίπεδο. Στις 28 Μαρτίου 1972 τιμήθηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ με τον τίτλο του Διοικητή του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ακόμη και μετά θάνατον, η φήμη και η επιρροή του παραμένουν τεράστιες. Το 2008 η The Times τον κατέταξε στην 6η θέση των 50 κορυφαίων Βρετανών συγγραφέων μετά το 1945, ενώ το 2009 το Forbes τον παρουσίασε ως τον 5ο πιο κερδοφόρο «διάσημο μετά θάνατον».

Ο Τόλκιν δεν άφησε μόνο ακαδημαϊκή παρακαταθήκη. Δημιούργησε έναν ολόκληρο λογοτεχνικό κόσμο που συνεχίζει να γοητεύει και να εμπνέει, κρατώντας τον ίδιο αθάνατο στις σελίδες της παγκόσμιας κουλτούρας.

 

————————————————————————
Πηγές: sansimera.gr, el.wikipedia