Γέγονε την 25η Οκτωβρίου


...

Ο γέγονε… Γέγονε |


Γεγονότα

 

1822 – Αρχίζει η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τους Ομέρ Βρυώνη και Κιουταχή. Στο πλευρό των Οθωμανών βρίσκονται και οι έλληνες οπλαρχηγοί Βαρνακιώτης, Μπακόλας, Ίσκος, Ράγκος και Βαλτινός.

Μετά την συντριβή των ελληνικών σωμάτων, όπου σκοτώθηκαν και πολλοί φιλέλληνες στην Μάχη του Πέτα (4 Ιουλ. 1822) οι τουρκικές δυνάμεις υπό την αρχιστρατηγία του Ομέρ Βρυώνη κατευθύνονται προς τη Δυτική Ελλάδα και ανασυντάσσονται στο Βραχώρι (σημ. Αγρίνιο) δύο ώρες πεζοπορία από το Μεσολόγγι.

Η αντίσταση των ελληνικών σωμάτων στο Κεφαλόβρυσο Αιτωλοκαρνανίας,(κοντά στο Αιτωλικό) δεν κράτησε παρά ελάχιστες ώρες και κατά τον ιστορικό Τρικούπη «οι μεν εντόπιοι οπλαρχηγοί ανέβησαν στα βουνά, ο δε Κίτσος (Γεώργιος) και ο Μπότσαρης εισήλθαν καταδιωκόμενοι υπό των εχθρών και κακώς έχοντες εις Μεσολόγγι» (με τριάντα πέντε άνδρες), όπου είχε καταφύγει τέσσερις ημέρες προτού και ο Μαυροκορδάτος».

Οι πολιορκούμενοι ήταν 458 κατά Τόμας Γκόρντον, ενώ ο Τρικούπης κάνει αναφορά για 360 άνδρες. Ο Σπηλιάδης μετράει 550 Ρουμελιώτες και 50 Σουλιώτες. Ο Μαυροκορδάτος, που είχε σπουδάσει οχυρωματική στη Γενεύηα[›] επιδιορθώνει το τείχος και τους προμαχώνες και καθαρίζει τις τάφρους και προσδένει πολλές ξιφολόγχες που είχε βρει στις αποθήκες σε ξύλα ώστε να φαίνονται οι αμυνόμενοι πολλοί.

Όσοι δεν πρόλαβαν να οχυρωθούν στο Μεσολόγγι επιβιβάστηκαν στο μικρό νησί της Καλάμου που τότε τελούσε υπό αγγλική κυριαρχία, αλλά ο αρμοστής Τόμας Μαίτλαντ τους θεώρησε ανεπιθύμητους επαναστάτες και τους κατεδίωξε με αποτέλεσμα να περιφέρονται πλέον στους καλαμώνεις του Αμβρακικού κόλπου και του Αχελώου επιδιδόμενοι σε κλεφτοπόλεμο. Μετά τη λύση της πολιορκίας αυτοί οι συμφοριασμένοι και όχι απελπισμένοι, προξενούν σημαντικές ζημίες στις εφοδιοπομπές των Τούρκων. Το πόσοι επέζησαν απ΄αυτούς μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου (Απρ. 1826) δεν μπορούμε να γνωρίζουμε.

 

1922 – Η ανακριτική επιτροπή υπό τον Θεόδωρο Πάγκαλο παραπέμπει με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας τον πρώην αρχιστράτηγο της Στρατιάς της Μικράς Ασίας Γεώργιο Χατζηανέστη, τους πολιτικούς Δημήτριο Γούναρη, Νικόλαο Στράτο, Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη, Νικόλαο Θεοτόκη, Γεώργιο Μπαλτατζή, τον υποστράτηγο ε.α. Ξενοφώντα Στρατηγό και τον υποναύαρχο ε.α. Μιχαήλ Γούδα.

Ο Γεώργιος Χατζανέστης ή Χατζηανέστης (3 Δεκεμβρίου 1863 – 15 Νοεμβρίου 1922) ήταν Έλληνας αξιωματικός του πυροβολικού που διετέλεσε διοικητής της Στρατιάς της Μικράς Ασίας από τον Μάϊο του 1922 μέχρι και τις 24 Αυγούστου 1922. Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του εκδηλώθηκε η τουρκική αντεπίθεση που οδήγησε στην Μικρασιατική Καταστροφή.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα συνελήφθη από την επαναστατική κυβέρνηση και στις 25 Οκτωβρίου 1922 παραπέμφθηκε σε έκτακτο στρατοδικείο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Κατά την απολογία του στο δικαστήριο που ακολούθησε, και που έμεινε στην ιστορία ως Δίκη των έξι, απέδωσε την ήττα του στρατεύματος σε ψυχολογικά αίτια λόγω παράτασης της εκστρατείας.

Σήμερα γίνεται αποδεκτό ότι η κατηγορία περί εσχάτης προδοσίας δεν είχε βασιμότητα ούτε ως προς το ουσιαστικό ούτε ως προς το νομικό της μέρος. Στις 15 Νοεμβρίου 1922 το δικαστήριο ανακοίνωσε την ενοχή των έξι από τους οκτώ κατηγορουμένους για το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας και τους καταδίκασε στην ποινή του θανάτου, η οποία και εκτελέστηκε το επόμενο πρωί στο Γουδή, όπου και ενταφιάστηκαν. Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης αρνήθηκε να του δέσουν τα μάτια ενώ αναφώνησε “Η μόνη μου εντροπή είναι ότι υπήρξα αρχιστράτηγος φυγάδων”.

Το 2010, κρίθηκε ότι πρέπει να γίνει επανάληψη της δίκης λόγω νέων στοιχείων και αθωώθηκαν όλοι οι κατηγορούμενοι λόγω παραγραφής.

 

1925 – Δημοτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα. Δήμαρχος Αθηναίων εκλέγεται ο Σπυρίδων Πάτσης, Πειραιώς ο Τάκης Παναγιωτόπουλος και Θεσσαλονίκης ο Μηνάς Πατρίκιος, ο οποίος είναι και ο πρώτος εκλεγμένος Δήμαρχος της συμπρωτεύουσας. Γεννήθηκε το 1888 στην Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης.

Ο Μηνάς Πατρίκιος ήταν επικεφαλής της Ανωτάτης Επιτροπής Προσφύγων, που συσπείρωνε πρόσφυγες ανεξαρτήτου τοπικής καταγωγής, οι οποίοι διαφωνούσαν με τον εναγκαλισμό της Προσφυγικής Συνομοσπονδίας με τα βενιζελικά κόμματα. Ο Πατρίκιος από το βήμα του Γ΄ Παμπροσφυγικού Συνεδρίου (Απρίλιος 1925) είχε δηλώσει: «Με κυβερνήσεις συντηρητικάς και απολυταρχικάς δεν λύεται το αγροτικόν ζήτημα… Μη ελπίσωμεν από τας σημερινάς κυβερνήσεις λύσιν. Προτείνω λοιπόν όπως ο προσφυγικός κόσμος συσσωματωθή εις κόμμα Εργατοαγροτικόν […] Από απόψεως οικονομικής είμεθα προλετάριοι. Οι πόλεμοι μάς διεμόρφωσαν ούτως, ώστε είνε αδύνατον να ταχθώμεν με την τάξιν των κεφαλαιοκρατών».

Τον Οκτώβριο του 1925 πήρε μέρος στις δημοτικές εκλογές της Θεσσαλονίκης, με τη στήριξη από το Εργατικό Κέντρο, το ΚΚΕ, το προσφυγικό στοιχείο της πόλης και μερίδα του Λαϊκού Κόμματος. Κάνοντας την έκπληξη, ο Πατρίκιος πρώτευσε στις εκλογές συγκεντρώνοντας 5.279 ψήφους (ποσοστό 30%) και επικρατώντας του βενιζελικού υποψηφίου Κωνσταντίνου Αγγελάκη, ο οποίος έλαβε 4,536 ψήφους (ποσοστό 26%).[3] Όμως ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος ακύρωσε τις εκλογές συνεπικουρούμενος από τους πολιτευτές (τόσο του Λαϊκού όσο και του Κόμματος Φιλελευθέρων) και προκήρυξε νέες για το Δεκέμβριο. Σε εκείνες τις επαναληπτικές εκλογές ο Πατρίκιος εξελέγη κε νέου Δήμαρχος, αποσπώντας το 50,6% των ψήφων έναντι 31,1% για τον υποστηριζόμενο από τον Πάγκαλο Κ. Αγγελάκη.

Το 1926 λίγο πριν αναλάβει καθήκοντα η νέα Δημοτική Αρχή, με διαταγή του δικτάτορα Πάγκαλου, αποπέμφθηκαν 7 δημοτικοί σύμβουλοι από την πλειοψηφία “ως κομμουνιστές” και αντικαταστάθηκαν από άλλους της μειοψηφίας. Τον Αύγουστο το καθεστώς απέλυσε το νέο Δήμαρχο, ο οποίος επανήλθε το 1927 και αποπέμφθηκε ξανά στις 9 Ιουνίου 1929. Στις επόμενες δημοτικές εκλογές, το 1929, ο Πατρίκιος ηττήθηκε από τον φιλοβασιλικό Νικόλαο Μάνο.

Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης με την Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου στις βουλευτικές εκλογές του 1950 και επανεξελέγη το 1951. Από τις 11 Σεπτεμβρίου ως τις 11 Οκτωβρίου 1952 στην κυβέρνηση Πλαστήρα χρημάτισε υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Υπηρέτησε επίσης ως δεύτερος αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Επίσης, διετέλεσε τρίτος αντιπρόεδρος της Βουλής.

Μετά το 1952 έγινε μέλος του ΔΚΕΛ και υποστηρίχθηκε από την ΕΔΑ στις δημοτικές εκλογές του 1954 για το Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο Πατρίκιος συγκέντρωσε ποσοστό 36,84% των ψήφων και επικράτησε 3 ακόμα υποψηφίων. Έτσι ανέλαβε για δεύτερη φορά στο αξίωμα του Δημάρχου Θεσσαλονίκης την περίοδο 1955-1959.

Το 1957 εξέφρασε την αντίθεσή του στο ξήλωμα των γραμμών του Τραμ Θεσσαλονίκης και στο λεωφορειακό μονοπώλιο του νεοϊδρυθέντος ΟΑΣΘ που επιβλήθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ως Δήμαρχος ενεργοποίησε τα αδρανή κληροδοτήματα για την ενίσχυση του Δημοτικού Νοσοκομείου και του Δημοτικού Βρεφοκομείου. Κηδεύτηκε με δημοτική δαπάνη από τον ναό της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη. Απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου 1960.Κηδεύτηκε με δημοτική δαπάνη από τον ναό της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.

 

Γεννήσεις

 

1825 – Γιόχαν Στράους (υιός), αυστριακός συνθέτης. Διάσημος αυστριακός συνθέτης χορευτικής μουσικής. Συνέθεσε πάνω από 500 βαλς, πόλκες και καντρίλιες, ενώ διέπρεψε και στην οπερέτα. Έμεινε στην ιστορία της μουσικής ως o «βασιλιάς του βαλς».

Ο Γιόχαν Στράους (Johann Strauss) γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1825 στη Βιέννη και ήταν ο μεγαλύτερος γιος του συνθέτη Γιόχαν Στράους του πρεσβύτερου (1804-1849), του επονομαζόμενου και «πατέρα του βαλς». Επειδή ο πατέρας του επιθυμούσε γι’ αυτόν ένα επάγγελμα που δεν θα είχε σχέση με τη μουσική, ο νεαρός Γιόχαν άρχισε τη σταδιοδρομία του ως τραπεζικός υπάλληλος.

Ωστόσο, σπούδασε κρυφά βιολί με την ενθάρρυνση της μητέρας του και όταν ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένεια, ένοιωσε απελευθερωμένος και αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική. Το 1844 δημιούργησε τη δική του μικρή ορχήστρα και πρωτόπαιξε σ’ ένα βιενέζικο εστιατόριο.

Το 1849, όταν ο πατέρας του πέθανε, ο Γιόχαν συγχώνευσε την ορχήστρα του με εκείνη του πατέρα του και ξεκίνησε μία περιοδεία, στην οποία περιέλαβε τη Ρωσία (1865-1866) και την Αγγλία (1869), γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Το 1870 παραχώρησε τη διεύθυνση τhς ορχήστρας στους δύο αδελφούς του, Γιόζεφ Στράους (1827-1870) και Έντουαρτ (1835-1916). Το 1872 διηύθυνε κοντσέρτα στη Νέα Υόρκη και τη Βοστώνη.

Από τα πολυάριθμα βαλς που έγραψε διασημότερα είναι τα: «Ο ωραίος γαλάζιος Δούναβης» («An der schönen blauen Donau», 1867), το κύριο θέμα του οποίου αναδείχθηκε σε μία από τις δημοφιλέστερες μελωδίες της μουσικής του 19ου αιώνα, «Παραμύθια από το δάσος της Βιέννης» («Geschichten aus dem Wienerwald», 1868), «Κρασί, γυναίκα και τραγούδι» («Wein, Weib und Gesang», 1869), «Βιεννέζικο αίμα» («Wiener Blut», 1871) και «Αυτοκρατορικά βαλς» (Kaiser-waltzer, 1888).

Από τις πόλκες του, πιο γνωστή είναι η «Tritsch-Tratsch-Polka» («Η Πόλκα του κουτσομπολιού» σε ελεύθερη μετάφραση) και για μας τους Έλληνες «Η Πόλκα των Ελλήνων» (Hellenen-Polka,1858), που συνέθεσε για τον πολιτικό και οικονομικό μεγαλοπαράγοντα της Βιέννης, τον ελληνικής καταγωγής βαρώνο Σίμωνα Σίνα. Από τα σκηνικά του έργα, η «Νυχτερίδα» («Die Fledermaus», 1874) αποτελεί κλασικό δείγμα βιενέζικης οπερέτας, ενώ την ίδια επιτυχία είχε «Ο Βαρώνος Ατσίγγανος» (Der Zigeunerbaron, 1885). Ξεχωριστή θέση στο έργο του έχουν και οι οπερέτες «Καρναβάλι στην Ρώμη» (Karneval in Rom, 1873) και «Μία Νύχτα στην Βενετία» («Eine Nacht in Venedig», 1883).

Τη μουσική του, αν και κατατάσσεται στην ελαφρά, θαύμαζαν συνθέτες του διαμετρήματος του Γιοχάνες Μπραμς, του Ρίχαρντ Βάγκνερ και του Ρίχαρντ Στράους (απλή συνωνυμία). Ο Γιόχαν Στράους παντρεύτηκε τρεις φορές, αλλά δεν απέκτησε παιδιά. Πέθανε από πνευμονία στη Βιέννη στις 3 Ιουνίου 1899.

 

1939 – Νίκος Νικολαΐδης. Γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1939 στην Αθήνα, όπου έζησε και εργάστηκε μέχρι τον θάνατό του το 2007. Σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, συγγραφέας και καλλιτέχνης με ξεχωριστό στίγμα, υπήρξε μια από τις πιο ιδιοσυγκρασιακές και ανατρεπτικές μορφές του ελληνικού κινηματογράφου. Σπούδασε στη Σχολή Σταυράκου και στο Vakalo College of Art and Design, ενώ εργάστηκε επί χρόνια στη διαφήμιση, σκηνοθετώντας πάνω από 200 τηλεοπτικά σποτ.

Ξεκίνησε την κινηματογραφική του πορεία ως βοηθός του Βασίλη Γεωργιάδη και το 1962 γύρισε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία Lacrimae Rerum. Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, Ευρυδίκη Β.Α. 2037 (1975), απέσπασε σημαντικά βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αποκαλύπτοντας το ιδιαίτερο ύφος του, επηρεασμένο από τη λογοτεχνία, το φιλμ νουάρ και την ψυχαναλυτική θεματολογία. Ακολούθησαν ταινίες-ορόσημα όπως Τα Κουρέλια Τραγουδάνε Ακόμα (1979), Η Γλυκιά Συμμορία (1983), Πρωινή Περίπολος (1987), Singapore Sling (1990), Θα σε Δω στην Κόλαση, Αγάπη μου (1999), Ο Χαμένος τα Παίρνει Όλα (2002) και The Zero Years (2005).

Η φιλμογραφία του χαρακτηρίζεται από σκοτεινή αισθητική, ερωτισμό, υπαρξιακό χιούμορ και κοινωνική παραβολή. Οι ταινίες του, συχνά καλτ, πραγματεύονται τη σύγκρουση του ατόμου με την εξουσία, τον έρωτα και τη φθορά, ενώ η τριλογία του Χρόνια της Χολέρας αποτυπώνει το πνεύμα του τέλους του 20ού αιώνα. Παράλληλα, έγραψε τρία μυθιστορήματα, με γνωστότερο τον Οργισμένο Βαλκάνιο (1977).

Ο Νικολαΐδης υπήρξε πολυβραβευμένος και αμφιλεγόμενος δημιουργός, που υπερασπίστηκε με πάθος την καλλιτεχνική ανεξαρτησία του. Πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 2007 στην Αθήνα, αφήνοντας πίσω του ένα μοναδικό, προσωπικό σύμπαν στον ελληνικό κινηματογράφο.

Διαβάστε περισσότερα στο link που ακολουθεί:
Νίκος Νικολαίδης | «Σήμερα έχουμε απολέσει τη διαδικασία»

 

Θάνατοι

 

1647 – Εβαντζελίστα Τοριτσέλι. Ο Τοριτσέλι γεννήθηκε στο παπικό κράτος Φαέντσα (Faenza). Όταν ήταν σε νεαρή ηλικία ο πατέρας του πέθανε και ο ορφανός Εβαντζελίστα εκπαιδεύτηκε υπό την φροντίδα ενός μοναχού Camaldolese, ο οποίος έβαλε αρχικά τον νέο Τοριτσέλι σε ένα κολλέγιο Ιησουϊτών το 1624, όπου σπούδασε μαθηματικά και φιλοσοφία μέχρι το 1626.

Το 1627 τον έστειλαν στη Ρώμη για να συνεχίσει τις σπουδές του, στις επιστήμες και τα μαθηματικά. Το 1632, αμέσως μετά από την δημοσίευση του έργου του Γαλιλαίου Διάλογος για τα δύο παγκόσμια συστήματα ο Τοριτσέλι έγραψε μια επιστολή στον Γαλιλαίο, εκφράζοντάς του τον ενθουσιασμό του, για το έργο του. Το Βατικανό καταδίκασε τον Γαλιλαίο, τον Ιούνιο του 1633, και αυτό ήταν ο μόνος γνωστός λόγος για τον οποίο ο Τοριτσέλι, στη μοναδική αυτή περίπτωση, δήλωσε ανοιχτά ότι είχε τις ίδιες απόψεις με τον Κοπέρνικο, τη θεωρία του οποίου υποστήριζε ο Γαλιλαίος στο βιβλίο του.

Εκτός από διάφορες επιστολές, λίγα είναι γνωστά για τις δραστηριότητες του Τοριτσέλι στα έτη μεταξύ 1632 και 1641. Μετά από το θάνατο του Γαλιλαίου στις 8 Ιανουαρίου 1642, ο μεγάλος δούκας Φερδινάνδος ο Β’ των Μεδίκων ζήτησε από τον Τοριτσέλι να πάρει τη θέση του Γαλιλαίου ως μαθηματικός της αυλής και καθηγητής των μαθηματικών στο πανεπιστήμιο της Πίζας. Υπό αυτόν τον ρόλο έλυσε μερικά από τα μεγάλα μαθηματικά προβλήματα της εποχής, όπως η εύρεση του εμβαδού μιας κυκλοειδούς περιοχής και του κέντρου βάρους. Σχεδίασε επίσης και κατασκεύασε διάφορα τηλεσκόπια και απλά μικροσκόπια. Ο Τοριτσέλι πέθανε στη Φλωρεντία από τυφοειδή πυρετό. Ο αστεροειδής 7437 Τοριτσέλι ονομάστηκε προς τιμήν του.

 

2021 – Φώφη Γεννηματά, ελληνίδα πολιτικός. Γεννήθηκε στους Αμπελόκηπους της Αθήνας το 1964 και ήταν κόρη του Γιώργου Γεννηματά, ιδρυτικού μέλους και υπουργού του ΠΑΣΟΚ. Φοίτησε στα Εκπαιδευτήρια Κωστέα Γείτονα και στη συνέχεια σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών απ’ όπου αποφοίτησε το 1987, ενώ το 1986, προτού αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο, διορίστηκε υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα.

Σε ηλικία 51 ετών ήταν ήδη πρόωρα συνταξιούχος τραπεζικός υπάλληλος, κάτι για το οποίο έχει δεχτεί κριτική. Η σύνταξη αυτή ήταν σε αναστολή γιατί είχε την ιδιότητα της βουλευτή.

Είχε παντρευτεί δύο φορές και είχε τρία παιδιά. Πρώτος σύζυγος της Φώφης Γεννηματά ήταν ο Αλέξανδρος Ντέκας η εταιρεία του οποίου το 1994 ανέλαβε από την Κτηματολόγιο Α.Ε. να υλοποιήσει το για πρώτη φορά συντασσόμενο ελληνικό κτηματολόγιο. Παντρεύτηκαν όταν η Γεννηματά ήταν 22 ετών και απέκτησαν μαζί μία κόρη.

Ο δεύτερος σύζυγός της ήταν ο Ανδρέας Τσούνης τον οποίο παντρεύτηκε το 2003. Ο Α. Τσούνης είναι οδοντίατρος και εργαζόταν στο νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Ερρίκος Ντυνάν από το οποίο παραιτήθηκε το 2014 τη χρονιά που αυτό πέρασε στα χέρια της Τράπεζας Πειραιώς. Μαζί απέκτησαν μια κόρη και έναν γιό. Στις 11 Οκτωβρίου 2021 εισήχθη στο νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”, όπου μετά από μεγάλη επιδείνωση τη υγείας της άφησε την τελευταία της πνοή το μεσημέρι της Δευτέρας 25 Οκτωβρίου.

 

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
—————————————————————————-