.
| ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ (ΠΕΕΑ) |
ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ
– Έρευνα | Κείμενο: Κωνσταντίνος Σαλταούρας –
Ένας μικρός φόρος τιμής σε αυτούς τους ανθρώπους
που αγωνίστηκαν για ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο μας
[ Παρουσίαση βιογραφικών Αιτωλοακαρνάνων συμβούλων ]
Ακόμα και σήμερα γίνονται προσπάθειες
να διαγραφούν τελείως από την ιστορική μνήμη
––Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης, Εθνικό Συμβούλιο Κορυσχάδων | Οι εκλεγμένοι εθνοσύμβουλοι της Αιτωλοακαρνανίας, αναφερθήκαμε στα ονόματα των Αιτωλοακαρνάνων συμβούλων του οργάνου. Η παρουσίαση των βιογραφικών τους, αποτελεί έναν μικρό φόρο τιμής σε αυτούς τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν για ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο μας και μια ταπεινή προσπάθεια να διατηρηθεί ζωντανό το προμήθειο έργο τους, καθώς, όχι μόνο συκοφαντήθηκε ως αντεθνικό μεταπολεμικά, αλλά και διότι ακόμα και σήμερα γίνονται προσπάθειες να διαγραφεί τελείως από την ιστορική μνήμη. Σημειώνεται, ότι στα βιογραφικά αυτά, προστίθεται κι εκείνο του Αγρινιώτη εθνοσύμβουλου Θήβας, του δικηγόρου Γεωργίου Μόσχου.
Βιογραφικά Αιτωλοακαρνάνων εθνοσυμβούλων
Αναστάσιος (Τάσιος) Ακρίδας (1889 – 1979)
Γεννήθηκε στο Θέρμο. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, λαμβάνοντας παράλληλα σπουδαία φιλολογική και εγκυκλοπαιδική μόρφωση. Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, καθώς και στη Μικρασιατική Εκστρατεία ως Ταγματάρχης Στρατιωτικής Δικαιοσύνης. Άρχισε να δικηγορεί το 1914 στο Μεσολόγγι. Το 1923 ήταν Πρωτοδίκης Πρεβέζης και τον επόμενο χρόνο παραιτήθηκε από Εισαγγελέας Ρεθύμνου, καθώς εκλέχθηκε Βουλευτής Τριχωνίας. Ήταν δημοκρατικών πεποιθήσεων και κατά την διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας διώχθηκε από το καθεστώς.
Εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση και το 1944 εκπροσώπησε στο Εθνικό Συμβούλιο την επαρχία Τριχωνίας ως παλιός Καφανταρικός Βουλευτής, δίχως να έχει ψηφιστεί στις εκλογές της 23ης Απριλίου 1944. Στις εργασίες του Εθνοσυμβουλίου μετείχε με την Ομάδα των Αριστερών Φιλελεύθερων και απεχώρησε λόγω διαφωνιών με την ηγεσία του ΚΚΕ.
Μεταπολεμικά, ο Ακρίδας[8], ως Πρόεδρος της Κοινότητας Θέρμου, ανέπτυξε κοινωφελή δράση που αντικατοπτρίζει το ενδιαφέρον και την αγάπη του για τον συνάνθρωπο. Η προτομή του βρίσκεται σήμερα μπροστά από το Ειρηνοδικείο του Θέρμου και στο επίγραμμα του τάφου του στην Αγία Τριάδα αναγράφεται η φράση: «Βουλευτής της Αλήθειας».
Κώστας Καζατζής
Πολιτικός Μηχανικός από το Αγρίνιο. Κατά την διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ και ανέπτυξε πλούσια δράση.
Ο Καζατζής[9] μύησε στην οργάνωση την Μ. Δημάδη και της πρότεινε να εργαστεί ως μεταφράστρια στο γερμανικό Φρουραρχείο, παρέχοντας βοήθεια με αυτόν τον τρόπο στον απελευθερωτικό αγώνα. Εκπροσώπησε την επαρχία Αγρινίου – Τριχωνίας στο Εθνοσυμβούλιο με το Αγροτικό Κόμμα του Κώστα Γα-βριηλίδη και η ΠΕΕΑ τον διόρισε Διοικητικό Αντιπρόσωπο Αιτωλοακαρνανίας.
Έλαβε μέρος στην σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1944 μεταξύ των υπευθύνων του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και του Τάγματος Ασφαλείας για την αναίμακτη παράδοση του Αγρινίου.
Στη διάρκεια του εμφυλίου (19/10/1947) καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο Μεσολογγίου και εκτελέστηκε.(*)
Τιμητικά, δρόμος της πόλης του Αγρινίου φέρει το όνομά του.
Θανάσης Κακογιάννης (1904 – 2002)
Γεννήθηκε στα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας και εγκαταστάθηκε στον προσφυγικό συνοικισμό του Αγίου Κωνσταντίνου στο Αγρίνιο με την οικογένειά του μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε ως Έφεδρος Αξιωματικός του Μηχανικού.
Άρχισε να ασκεί δικηγορία το 1942 και στη διάρκεια της Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Το 1944 εκλέχθηκε Εθνοσύμβουλος Αγρινίου.
Μετά την απελευθέρωση του Αγρινίου από τις γερμανικές κα-τοχικές δυνάμεις και την παράδο-ση του Τάγματος Ασφαλείας διετέλεσε Δήμαρχος της πόλης (14/ 09/1944 – 31/03/1945). Στο διάστημα αυτό ασχολήθηκε με μια σειρά προβλημάτων που απασχολούσαν την πόλη και τους κατοίκους της, συγκροτώντας επιτροπές για την επίλυσή τους. Η παρεμβατική βρετανική πολιτική, όμως, είχε ως αποτέλεσμα την αντικατάστασή του από το συντηρητικό δικηγόρο Ηλία Σαγιώργη, ύστερα από βίαιη επέμβαση Βρετανών στρατιωτών που βρίσκονταν τότε εγκατεστημένοι στο Αγρίνιο.
Έως τον Ιούλιο του 1946, ο Κακογιάννης, ασκούσε δικηγορία για να συλληφθεί στη συνέχεια και να εκτοπιστεί στην Άνδρο, την Ικαρία και τη Μακρόνησο. Από τη Μακρόνησο μετακομίστηκε στις 29/05/1950 στο 401 Στρ. Νοσοκομείο και κατόπιν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο (Δαφνί). Τελικά, στις 7 Δεκεμβρίου 1951 με απόφαση της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Ασφαλείας Αττικής, παύτηκε οριστικά η εκτόπισή του.
Έκτοτε, άσκησε δικηγορία στην Αθήνα, ενώ εκλέχθηκε δύο φορές Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με το κόμμα της ΕΔΑ, το 1958 και το 1963. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας συνελήφθη και καταδιώχτηκε.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε με την συγγραφή κειμένων ιστορικού περιεχομένου.
Τάσος Πετρίδης (1899 -1988)
Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία που εγκαταστάθηκε στο Αγρίνιο μετά το 1922. Ήταν καπνεργάτης, μάχιμος συνδικαλιστής και πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αγρινίου. Οργανώθηκε στην ΕΑΜική Αντίσταση και εκλέχθηκε Εθνοσύμβουλος Αγρινίου. Το όνομά του έχει δοθεί τιμητικά σε οδό της πόλης.
Δημήτριος Γαλανόπουλος
Γεννήθηκε στην Πάτρα, όπου και ασκούσε δικηγορία. Ήταν Εθνοσύμβουλος Θέρμου και η ΠΕΕΑ τον όρισε Διοικητικό Αντιπρόσωπο του Μεσολογγίου. Το 1962, στο Β΄ Συνέδριο της ΕΔΑ, εκλέχθηκε ως αναπληρωματικό μέλος της Διοικούσας Επιτροπής.
Κώστας Μακρυκώστας (Μακρυνιώτης) & Τσέκος Γιάννης.
Εθνοσύμβουλοι Μεσολογγίου. Ο Μακρυκώστας ήταν γιατρός, ο, δε, Τσέκος, ιδιωτικός υπάλληλος.
Μασμανίδης Στέλιος
Ήταν εργολάβος και εκπροσώπησε την Ναυπακτία στο Εθνοσυμβούλιο στις Κορυσχάδες. Η ΠΕΕΑ τον όρισε Διοικητικό Αντιπρόσωπο Ναυπακτίας.
Βασίλης Τσέλιος ή Γεροδήμος (1913 – 1946)
Κατάγονταν από την ιστορική γενιά του Δήμου Τσέλιου, οπλαρχηγού του 1821. Ήταν γιατρός από τον Αστακό Ξηρομέρου, όπου ασκούσε και το λειτούργημά του. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα, ήρθε σε επαφή με το ΚΚΕ.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο πήρε μέρος ως ιατρός Έφεδρος Αξιωματικός και διακρίθηκε για τις υπηρεσίες του. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και στη συνέχεια έγινε καπετάνιος της Δυτικής Στερεάς, με το ψευδώνυμο «Γεροδήμος». Τον Απρίλη του 1944 εκπροσώπησε στο Εθνοσυμβούλιο την επαρχία Ξηρομέρου.
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και το ξέσπασμα της Λευκής Τρομοκρατίας, οργάνωσε στην περιοχή του Ξηρομέρου μια από τις πρώτες Ομάδες Ένοπλων Καταδιωκόμενων Αγωνιστών (ΟΕΚΑ), προκειμένου να προστατευθούν παλιοί ΕΑΜικοί αγωνιστές από τη βία, τους διωγμούς και τις εκτελέσεις των δεξιών παρακρατικών ομάδων και της Χωροφυλακής.
Στις 3 Ιούλη 1946 η ομάδα του περικυκλώθηκε από ισχυρές δυνάμεις της Χωροφυλακής και Χιτοσυμμορίτες στο χωριό Βούστρι του Βάλτου. Μετά από συμπλοκή η ομάδα αποδεκατίστηκε και ο ίδιος σκοτώθηκε.
Το κεφάλι του αποκόπηκε και περιφέρθηκε μαζί με αυτά των άλλων αγωνιστών στα χωριά του Βάλτου και του Ξηρομέρου. Οι αγροτοποιμένες της περιοχής, συνέλεξαν τα σκόρπια οστά των πεσόντων ανταρτών και τα έθαψαν. Το σημείο όπου σκοτώθηκε, είναι γνωστό ως «Στου Τσέλιου».
Παντελής Καρασεβδάς (1876 – 1946)
Γεννήθηκε στον Αστακό Ξηρομέρου. Σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και το Παρίσι.
Ήταν αθλητής του Παναχαϊκού Γυμναστικού Συλλόγου και το 1896 στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στη σκοποβολή. Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής Ολυμπιακών αγώνων (1924 – 1935), καθώς και πρόεδρος του Παναθηναϊκού και του Πανελληνίου ΓΣ.
Σημαντική ήταν και η στρατιωτική του δράση. Το 1897 έλαβε μέρος με τη φοιτητική φάλαγγα στην Κρητική Επανάσταση, καθώς και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Στη συνέχεια συμμετείχε σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως στο Μακεδονικό Αγώνα (1904 – 1906), στη Σάμο (1912), στους Βαλ-κανικούς Πολέμους (1912 – 1913), στον αγώνα αυτονόμησης της Βορείου Ηπείρου (1914), στα Δαρδανέλια ως επικεφαλής τάγματος της Λεγεώνας των Ξένων, όπου και τραυματίστηκε (1915), στη μάχη του Βερντέν στην Γαλλία (1916), στην κατάληψη του Σκρα (1918) και στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919 – 1922).
Επίσης, υποστήριξε ενεργά το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και η πλούσια αυτή στρατιωτική ε-πειρία τού έδωσε τη δυνατότητα να γνωριστεί με σημαντικές προσωπικότητες της εποχής, ό-πως τον Ελευθέριο Βενιζέλο και το στρατηγό Ντε Γκωλ. Για όλες αυτές τις διακρίσεις του έλαβε δεκάδες παράσημα και μετάλλια ανδρείας και έφτασε έως το βαθμό του υποστρατήγου, πράγμα πρωτοφανές για έφεδρο αξιωματικό.
Ήταν υπέρμαχος της Δημοκρατίας, πολέμιος της βασιλείας και εκλεγόταν συνεχώς Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με το Κόμμα των Φιλελευθέρων (1910, 1923, 1928, 1932, 1936). Ο λόγος του στην Βουλή το 1924 «Περί των προτερημάτων της Δημοκρατίας και των ελαττωμάτων της Βασιλείας» προκάλεσε αίσθηση και διανεμήθηκε τυπωμένος σε όλη την Ελλάδα. Το 1944 εκπροσώπησε την επαρχία Βάλτου στο Εθνικό Συμβούλιο στις Κορυσχάδες και εξέφρασε την αντίθεσή του για την υπαγωγή του ΕΑΜ στην κυβέρνηση της Μέσης Ανατολής και τη συμφωνία του Λιβάνου.
Απεβίωσε στο Αγρίνιο από εγκεφαλική συμφόρηση. Ο δήμος Αγρινίου έδωσε το όνομά του σε δρόμο της πόλης και στον Αστακό λειτουργεί Σκοπευτικός Όμιλος, που φέρει τιμητικά σαν τίτλο το όνομά του.
Κώστας Σαλταούρας (1892 – 1985)
Αγρότης από τους Αμοργιανούς Βάλτου. Πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο με το 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων (1918) κι έλαβε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία με το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων (1921 – 1922).
Ήταν δημοκρατικών πεποιθήσεων και κατά του θεσμού της βασιλείας. Ασχολήθηκε με τα κοινά του τόπου του και, ως Πρόεδρος της Κοινότητας Βαρετάδας, προέβη σε ενέργειες ώστε να αναγνωριστεί το χωριό του Κοινότητα, καθώς ανήκε ως συνοικισμός στη Βαρετάδα (ΦΕΚ 151 /Α΄, 09/06/ 1933).
Στη διάρκεια της Κατοχής οργανώθηκε στο ΕΑΜ, στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και ήταν μέλος Λαϊκού Δικαστηρίου. Το 1944 εκλέχθηκε εθνοσύμβουλος και εκπροσώπησε την ε-παρχία Βάλτου στο Εθνικό Συμβούλιο με το Αγροτικό Κόμμα του Κώστα Γαβριηλίδη (ΑΚΕ).
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, κυνηγήθηκε από παρακρατικές ομάδες, ενώ τον Ιούνιο του 1946 έλαβε μέρος στο 5ο Αγροτικό Συνέδριο του Αγροτικού Κόμματος στην Αθήνα. Λίγο αργότερα, συνελήφθη και, αφού αρχικά βασανίστηκε σε διάφορα κρατητήρια, εξορίστηκε στη συνέχεια με τον πρωτότοκο γιο του στον Αη Στράτη και τη Μακρόνησο.
Πέθανε στο Αγρίνιο το 2007. Ο Δήμος Ινάχου, αναγνωρίζοντας την προσφορά του προς την πατρίδα και τον τόπο του, ανέγειρε την προτομή του στο χωριό του, τους Αμοργιανούς.
Παραπομπές: 8. Βιβλιογραφία Ακριδα: α) Γιάννης Σκαλιδάκης, Η Ελεύθερη Ελλάδα, Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943 – 1944), εκδ. Ασίνη, Αθήνα 2014, σελ. 362, β) Κώστας Δ. Μαραγιάννης, Η Εθνική Αντίσταση στο Θέρμο και στα χωριά του το 1941 – 1944, εκδ. Μυρτιά, Αγρίνιο 2005, σελ. 163 – 169, γ) Κώστας Δ. Μαραγιάννης, Το Αγρίνιο, Μια περιδιάβαση στον τόπο, μια προσέγγιση σε πρόσωπα και γεγονότα, εκδ. Πάραλος, Αγρίνιο 2011, σελ. 466 – 467
Πηγή: Κωνσταντίνος Σαλταούρας, Οι Αιτωλοακαρνάνες Εθνοσύμβουλοι – Κορυσχάδες 14 – 27 Μαΐου 1944, Αρχείον Αγρινίου, τεύχος 22, σελίδες 15 -18
Φωτογραφία ανάρτησης: Συλλογική φωτογράφιση των εθνοσυμβούλων στις Κορυσχάδες
Φωτογραφία: Συλλογική φωτογράφιση των εθνοσυμβούλων στις Κορυσχάδες
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
