.
| ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ (ΠΕΕΑ) |
ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ
– Έρευνα | Κείμενο: Κωνσταντίνος Σαλταούρας –
Η Ελεύθερη Ελλάδα αποκτούσε πολιτική συγκρότηση
με θεσμούς στελεχωμένους από εκλεγμένα μέλη του εθνοσυμβουλίου
και άλλα μέλη της ΠΕΕΑ, εδραιώνοντας τις κοινωνικές συμμαχίες του ΕΑΜ
[ Οι εκλεγμένοι εθνοσύμβουλοι της Αιτωλοακαρνανίας ]
Όλοι οι εθνοσύμβουλοι είχαν κερδίσει το σεβασμό
και την εμπιστοσύνη του βασανισμένου λαού του νομού μας
– Η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) ή «Κυβέρνηση του Βουνού», ήταν επιτροπή κυβερνητικού χαρακτήρα, η οποία ιδρύθηκε από το ΕΑΜ στις ανταρτοκρατούμενες απελευθερωμένες περιοχές, με σκοπό τη διοίκηση της «Ελεύθερης Ελλάδας». Η ΠΕΕΑ, έχοντας δημοκρατικό και προοδευτικό πνεύμα, ήταν ιδιαίτερα λαοπρόβλητη και στο σύντομο διάστημα ζωής της (10/03/1944 – 05/11/1944) το έργο της υπήρξε σημαντικό, καθώς καταπιάστηκε με όλα τα προβλήματα που αφορούσαν στο λαό, προώθησε θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, παιδείας, ψυχαγωγίας και πολιτισμού, ενίσχυσε την εθνική και λαϊκή ενότητα σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας και της ισοπολιτείας και ανεξάρτητα πολιτικών και ιδεολογικών πεποιθήσεων και αγωνίστηκε για την απελευθέρωση της πατρίδας, για εθνική ανεξαρτησία και λαϊκή κυριαρχία[1]. Επιπρόσθετα, μετά την απελευθέρωση επωμίστηκε τη διαχείριση των νέων συνθηκών που προέκυψαν και επιδίωξε την ομαλή μετάβαση προς ένα δημοκρατικό πολίτευμα, άσχετα αν οι υπολογισμοί και οι εκτιμήσεις δεν έφεραν στο τέλος το επιθυμητό αποτέλεσμα[2].
Από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα της ΠΕΕΑ ήταν η σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου, του κοινοβουλίου που επικύρωνε την εξουσία της. Η Ελεύθερη Ελλάδα αποκτούσε πολιτική συγκρότηση με θεσμούς στελεχωμένους από εκλεγμένα μέλη του εθνοσυμβουλίου και άλλα μέλη της ΠΕΕΑ, εδραιώνοντας τις κοινωνικές συμμαχίες του ΕΑΜ.[3]
Στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 23 και 30 Απριλίου για την ανάδειξη των εκλεκτόρων και των εθνοσυμβούλων συμμετείχαν όλοι οι νέοι άνω των 18 ετών και για πρώτη φορά οι γυναίκες. Η εκλογή γινόταν με την συγκέντρωση της σχετικής πλειοψηφίας και η ανακήρυξη του εθνοσυμβούλου επικυρωνόταν από το αναθεωρητικό δικαστήριο της περιφέρειας.[4] Ψήφισαν, περίπου 1.800.000 ψηφοφόροι από τις ελεύθερες περιοχές και εκλέχθηκαν 206 εθνοσύμβουλοι, από του οποίους οι πέντε ήταν γυναίκες.[5]
Οι τρόποι εκλογής ήταν δύο: ο ένας, η άμεση εκλογή με ψηφοδέλτιο, όπου ο ψηφοφόρος μπορούσε να διαγράψει και να αντικαταστήσει με άλλον έναν ή περισσότερους ψηφοφόρους και ο άλλος, να αναδειχθούν αρχικά εκλέκτορες από τις συνελεύσεις των πόλεων, των χωριών, διαφόρων οργανώσεων και ομάδων (επαγγελματικές, συνδικαλιστικές, επιστημονικές, πολιτικές κ.ά.) και στη συνέχεια να εκλέξουν αυτοί τους εθνοσυμβούλους.[6]
Οι εκλογές για το Εθνικό Συμβούλιο εντάσσονταν στην πολιτική γραμμή της εθνικής ενότητας και της ολοκλήρωσής της στους κόλπους του ΕΑΜ, γεγονός που αποτυπώνεται από το ευρύ κοινωνικό και επαγγελματικό φάσμα που κάλυπταν οι εθνοσύμβουλοι.[7]
Η Αιτωλοακαρνανία, με την παράδοση που είχε στους λαϊκούς και πατριωτικούς αγώνες, συμμετείχε στη διαδικασία εκλογής εθνοσυμβούλων, παρά τις δυσκολίες που επικρατούσαν λόγω της γερμανικής κατοχής και της παρουσίας των Ταγμάτων Ασφαλείας που έδρευαν στις πόλεις του Αγρινίου και της Ναυπάκτου. Στις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκαν στους Κορυσχάδες (14-27/05), οι εθνοσύμβουλοι που εκλέχτηκαν και εκπροσώπησαν το νομό (υποψηφιότητα είχε θέσει και η δασκάλα Ευγενία Μαυροσκότη), ήταν οι εξής: από το Αγρίνιο και την Τριχωνίδα ο Πολιτικός Μηχανικός Κώστας Καζατζής, ο καπνεργάτης και πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αγρινίου Τάσος Πετρίδης, ο δικηγόρος Θανάσης Κακογιάννης, ο δικηγόρος και πρώην βουλευτής του Κόμματος των Προοδευτικών Αναστάσιος Ακρίδας και ο δικηγόρος Δημήτριος Γαλανόπουλος από το Μεσολόγγι, ο γιατρός Κώστας Μακρυκώστας και ο ιδιωτικός υπάλληλος Γιάννης Τσέκος από τη Ναύπακτο, ο εργολάβος Στέλιος Μασμανίδης από το Ξηρόμερο, ο γιατρός και καπετάνιος του 2/39 Συντάγματος του ΕΛΑΣ, Βασίλης Τσέλιος και από τον Βάλτο ο στρατηγός και πρώην βουλευτής των Φιλελευθέρων Παντελής Καρασεβδάς καθώς και ο αγρότης Κώστας Σαλταούρας.
Όλοι οι εθνοσύμβουλοι είχαν κερδίσει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη του βασανισμένου λαού του νομού μας, καθώς διακρίνονταν για τον ενθουσιασμό, τη μαχητικότητα, την εντιμότητα, τις ειλικρινείς προθέσεις τους και την πλούσια αντιστασιακή τους δράση. Με αίσθημα ευθύνης και αψηφώντας τους κινδύνους παραβρέθηκαν στις Κορυσχάδες με όποιο μέσο μπορούσαν, για να κάνουν πράξη τις ελπίδες του λαού, που ήταν εκτός από την απελευθέρωση από το φασίστα κατακτητή και η κοινωνική απολύτρωσή του.
Φωτογραφία: Αναμνηστική των εθνοσυμβούλων
στο προαύλιο του Δημοτικού των Κορυσχάδων που συνεδρίαζε το Συμβούλιο
Η ΜΝΗΜΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑ ΤΟ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΟΥΜΕ ΣΤΟ ΗΔΗ ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
