...
Aγρινιώτικο καλαντάρι
13 Νοεμβρίου
1911: Καπνά και σιγαρέττα «Η Δήμητρα»
1945: «Ποίησις ΚΚΕ εις την Αιτωλοακαρνανίαν»
1949: Απονομή αναμνηστικών διπλωμάτων της Φρειδερίκης
13 Νοεμβρίου 1911
Στην καρδιά του Μεσοπολέμου, τότε που η ελληνική αγορά καπνού γνώριζε συνεχείς αναταράξεις, οι παραγωγοί του Αγρινίου αποφάσισαν ότι δεν είχαν άλλο περιθώριο υπομονής. Παρά την αδιαμφισβήτητη ποιότητα των καπνών της περιοχής, τα αθηναϊκά πρατήρια προτιμούσαν ετησίως περίπου 250.000 οκάδες καπνού κατώτερης ποιότητας, αφήνοντας στην άκρη μόλις 100.000 οκάδες από τα άριστα αγρινιώτικα φύλλα. Το αποτέλεσμα; Στοίβες καπνού εκλεκτής ποιότητας να μένουν απούλητες στις αποθήκες, χτυπώντας κατευθείαν την παραγωγή και το εισόδημα των ανθρώπων που ζούσαν από τη γη τους. Απέναντι σε αυτή την αδικία, περίπου 90 από τους μεγαλύτερους καλλιεργητές του Αγρινίου πήραν μια ιστορική απόφαση: να ενωθούν. Έτσι δημιουργήθηκε ο Καπνοπαραγωγικός Σύνδεσμος «Η Δήμητρα», με στόχο να προστατευθεί η ποιότητα, να ελεγχθεί η διάθεση του προϊόντος και να σταματήσει η εξάρτηση από τους μεσάζοντες.
Στην οδό Πατησίων 14 στην Αθήνα, οι παραγωγοί άνοιξαν το δικό τους πρατήριο, αποφασισμένοι να διαθέσουν οι ίδιοι το προϊόν τους. Παράλληλα, τα καπνά της «Δήμητρας» άρχισαν να εμφανίζονται και σε όλα τα μεγάλα μεταπρατήρια καπνών, δίνοντας στους καπνιστές –και κυρίως στους επαγγελματίες– την ευκαιρία να δοκιμάσουν τη διαφορά. Η υπόσχεση του Συνδέσμου παρέμενε ξεκάθαρη: «Η εκλεκτή ποιότης είναι η σφραγίς μας.» Καθόλου υπερβολή για ένα προϊόν που γενιές καπνοπαραγωγών καλλιεργούσαν με φροντίδα και τεχνογνωσία. «Δοκιμάσατε τα καπνά του Συνδέσμου. Θα μείνετε έκπληκτοι», έλεγε τότε το σύνθημα. Και για πολλούς, πράγματι, η πρώτη γεύση από τα καπνά του Αγρινίου δεν ήταν απλώς μια εμπειρία· ήταν μια αποκάλυψη.
13 Νοεμβρίου 1945
Ένας χρόνος είχε περάσει ήδη από την απελευθέρωση της χώρας απο τα γερμανικά στρατεύματα και όλα οδηγούσαν ολοταχώς προς τον εμφύλιο. Το μονόστηλο στο πρωτοσέλιδο της «ημερήσιας εθνικής εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ» εκείνης της ημέρας είναι ενδεικτικό του εμφυλιοπολεμικού κλίματος που επικρατούσε: «Ποίησις ΚΚΕ: Εις την Αιτωλοακαρνανίαν, όπως μας γράφουν από το Αγρίνιον εμελοποιήθη νέον άσμα της λαοκρατικής παρατάξεως με θέμα την στερλίναν, το οποίον ψάλλεται εις τας κουκουέδικας διασκεδάσεις:
«Τι τις θέλουμε τις λίρες, | που ΄ναι τόσο λαμπερές. | Θα τις κάνουμε μασέλες… | για να τρώνε οι γριές»! (ΕΜΠΡΟΣ, Φύλ. 13.11.1945, Σελ. 1) Ο φιλοβασιλικός τύπος της εποχής έκανε τα πάντα για να απομειώσει τον αγώνα του ΕΛΑΣ, συδαυλίζοντας τον εμφύλιο.
13 Νοεμβρίου 1949
Στο φιλοβασιλικό Εμπρός της Παρασκευής, 18η Νοεμβρίου 1949, διαβάζουμε μία είδηση, η οποία αφορά σε μια κοινωνική και πολιτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο «Σπίτι του Στρατιώτου», όπως αναφέρει το ρεπορτάζ, «το απόγευμα της παρελθούσης Κυριακής» (δηλαδή, στις 13 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς) που μας πληροφορεί για το γεγονός της απονομής διπλωμάτων ευγνωμοσύνης σε όσους συμμετείχαν και εργάσθηκαν ποικιλοτρόπως για την επιτυχία του εράνου που διοργάνωσε το ίδρυμα της «Φανέλλας του Στρατιώτου», στις 2 Νοεμβρίου της προηγούμενης χρονιάς (1948). Επίτιμος πρόεδρος του Ιδρύματος ήταν η βασίλισσα Φρειδερίκη. Εκ μέρους της Φρειδερίκης τα διπλώματα απένειμε ο στρατιωτικός διοικητής Αγρινίου.
Γράφει η εφημερίδα: Το απόγευμα της περασμένης Κυριακής, στην αίθουσα του «Σπιτιού του Στρατιώτου», πραγματοποιήθηκε μια ιδιαίτερα τιμητική εκδήλωση για την τοπική κοινωνία του Αγρινίου. Παρουσία στρατιωτικών και πολιτικών αρχών, του δημάρχου Αγρινίου, του διοικητικού συμβουλίου των Κυριών του τοπικού παραρτήματος της «Φανέλας του Στρατιώτου» και πολλών ακόμη εκλεκτών πολιτών, ο στρατιωτικός διοικητής της πόλης απένειμε τα αναμνηστικά διπλώματα που είχαν απονεμηθεί από τη Βασίλισσα ως επίτιμη πρόεδρο του Ιδρύματος. Η εκδήλωση αφορούσε την αναγνώριση όσων συνέβαλαν ποικιλοτρόπως στην οργάνωση και επιτυχία του περσινού εράνου της 2ας Νοεμβρίου 1948, μια πρωτοβουλία που ενίσχυσε σημαντικά το έργο του Ιδρύματος και, μέσα από αυτό, την υποστήριξη των μαχόμενων στρατιωτών.
Πριν από την απονομή, μίλησε ο οικονομικός σύμβουλος του παραρτήματος, Ανδρέας Λάσκαρης, διευθυντής του τοπικού υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας. Στην ομιλία του παρουσίασε τον απολογισμό της δράσης της «Φανέλλας του Στρατιώτου» και ανέγνωσε ευχαριστήρια επιστολή του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Μέσα από το έγγραφο αυτό εκφραζόταν η ευαρέσκεια της στρατιωτικής ηγεσίας για το έργο του Ιδρύματος, το οποίο, όπως ανακοινώθηκε, τιμήθηκε και με μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων για τη συμβολή του.
Ακολούθησε σύντομη ομιλία του στρατιωτικού διοικητή, ο οποίος και προχώρησε στην απονομή των διπλωμάτων. Μεταξύ των τιμηθέντων ήταν ο δήμαρχος Σεβαστιανός Καρβούνης, ανώτεροι και κατώτεροι αξιωματικοί, κληρικοί, δημόσιοι λειτουργοί και μέλη της τοπικής κοινωνίας που εργάστηκαν για την επιτυχία του εράνου. Αυτοί ήταν οι: Σεβ. Καρβούνης, δήμαρχος Αγρινίου. Αθ. Παπαδόπουλος, μοίραρχος, Θ. Ματάτσης, μοίραρχον, Φ. Μέρμηγκαν, ύπομ)χον, Φ. Πέτσαν ύπολ)γόν Σ.Δ.Α., Βεν. Πετράκην, Ιεροκήρυκα, 1, Έξαρχον, Π. Δήμαν, Π. Ζαφαράναν, Δημοσθ. Κιτσοπάνον, Άνδρ. Λάσκαρην, Γ . Μπούκαρην, Γ. Λασπιάν, Δ. Κατσούκαν, Β. Μοσχολιόν, Δ. Μακρήν, Ν. Οικονόμου Κ. Πρέμον, Έμμ, Θεοδωρόπουλον, Π. Παπαπάνον, Κ. Παπαχρίστον, Κ. Σκαλτσάν, Γ. Σκαλίγκον, Φ. Στρανομύτην, Κ. Πετρόπουλον, Σπ. Τσικνιάν, Κ. Χασουράκην καί ’Άντ. Χρυσικόπουλον
Τιμήθηκαν επίσης πολλές κυρίες του Αγρινίου, μέλη και συνεργάτιδες του παραρτήματος της «Φανέλλας», οι οποίες συνέβαλαν καθοριστικά στην οργάνωση και κινητοποίηση της κοινωνίας: Μαρία Αυδίκου, Σία Αντωνοπούλου, Μαρία Γεροβασίλη, Τασία Βότση, Σοφούλα Γιάγκα, Σπυριδούλα Ζάβρα, Αγγελική Θεοδωροπούλου, Γιώτα Κατσιμπίνη, Μαρία Κιτσοπάνου, Όλγα Μουστακοπούλου, Αντιγόνη Οικονόμου, Μαρία Παπαβασιλείου, Ευανθία Παπαλάμπρου, Κούλα Παπαλέξη, Όλγα Σερπάνου, Κική Σισιάνη, Λούλα Σακελλαριάδου, Αλεξάνδρα Σίσκου, Σοφούλα Σβόλη, Ιφιγένεια Φάρρου, Κική Χασουράκη, Τιτίκα Μπούκαρη και η δασκάλα Πόπη Μ. Καρακίτσου.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μέσα σε θερμό κλίμα, με την υπόσχεση ότι η τοπική κοινωνία θα συνεχίσει να στηρίζει έμπρακτα όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
————————————————————————————————————————————————————–
Υποσημείωση: Οι χρονολογίες που καταγράφονται πριν την 16η Φεβρουαρίου 1923 είναι σύμφωνες με την χρονολόγηση των πηγών. Για την αντιστοίχιση με τη σημερινή χρονολόγηση πρέπει στην αντίστοιχη χρονολογία να προστεθούν 13 μέρες
Παραπομπές:
Πηγή:
Φωτογραφία:
Έρευνα – Κείμενα: Λ. Τηλιγάδας
——————————————————————————————-
Η μνήμη είναι μια δυνατότητα για να διευρύνουμε το μέλλον
και όχι για να το συρρικνώσουμε στο ήδη ξεπερασμένο παρελθόν
