… Λευτέρης Τηλιγάδας Από το Βραχώρι στο Αγρίνιο Η τοπική ταυτότητα και το εθνικό αφήγημα στον Τύπο του 1911 Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο ελληνικός Τύπος επιδόθηκε συστηματικά στην παραγωγή τοπικών αφηγήσεων που επιχειρούσαν να προσδώσουν ιστορικό βάθος στις πόλεις και τις κοινότητες της χώρας. Οι λεγόμενες πατριδογραφίες συνδύαζαν ιστορία, περιγραφή και εγκώμιο, υπηρετώντας τον ευρύτερο στόχο της εθνικής ενοποίησης μέσω της μνήμης και της τοπικής υπερηφάνειας. Μέσα σε […]
Κατηγορία: Μαρτυρίες
Βικέλας 1884 | Το Αγρίνιον είναι μικρά εισέτι πόλις
… Δημήτρης Βικέλας Το Αγρίνιον «Το Αγρίνιον είναι μικρά εισέτι πόλιςπεριέχουσα έξ περίπου χιλιάδας κατοίκους, αλλ’ ευρίσκεται εις πρόοδον,οφείλει δε κατ’ εξοχήν την ανάπτυξίν της εις την καλλιέργειαν του καπνού» Μετά την Αιτωλικήν άκραν της γεφύρας η οδός ανέρχεται επί λόφου, όπισθεν του οποίου άρχεται η πεδιάς του Αγρινίου. Ενταύθα η καλλιέργεια γίνεται πυκνοτέρα, η εξοχή δεν είναι πλέον έρημος, η οδός συντηρείται μετά πλειοτέρας επιμελείας, αισθάνεσαι δε ότι πλησιάζεις […]
1905: Μεσολόγγι Vs Αγρίνιο | Η μάχη των δύο πόλεων
… Λευτέρης Τηλιγάδας Μεσολόγγι Vs Αγρίνιο και η μάχη των δύο πόλεων Ο πάντα ο εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα ήταν μια κοινωνική μάχη Μπορεί η είδηση να φαίνεται γραφειοκρατική: η μεταφορά ενός Γεωργικού Σταθμού από το Μεσολόγγι στο Αγρίνιο δεν έμοιαζε ικανή να προκαλέσει πολιτική αναστάτωση ή κοινωνικό διάλογο. Ωστόσο, πίσω από τις «δυσχέρειες» που ανέφερε η εφημερίδα Σκριπ το φθινόπωρο του 1935, αποκαλύπτεται ολόκληρη η κοινωνική και πολιτική γεωγραφία της […]
Η ΕΑΜική Λαϊκή Αυτοδιοίκηση
… Λευτέρης Τηλιγάδας Η ΕΑΜική Λαϊκή Αυτοδιοίκηση Η συγκρότηση των θεσμών, το Γαρδίκι της Ρούμελης και οι εκλογές του Αγρινίου Τις τελευταίες εβδομάδες πριν από την Απελευθέρωση, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) προχωρούσε μεθοδικά και αποφασιστικά στην οργάνωση των εκλογών για την ανάδειξη των νέων τοπικών αρχών. Δεν επρόκειτο απλώς για μια τυπική διοικητική διαδικασία που θα εξασφάλιζε τη στοιχειώδη λειτουργία των κοινοτήτων. Ήταν κάτι πολύ βαθύτερο: μια συμβολική και […]
Μεσολόγγι, Αγρίνιο, Τεπελένι και πάλι πίσω | 191 μέρες στα χιόνια της Ιστορίας
… Λευτέρης Τηλιγάδας Μεσολόγγι, Αγρίνιο, Τεπελένι 191 μέρες στα χιόνια της Ιστορίας Η πορεία Μεσολόγγι – Αγρίνιο – Τεπελένι δεν ήταν μια απλή διαδρομή Ήταν η πορεία μιας γενιάς που έζησε την υπέρβαση του εαυτού της στα βουνά της Ηπείρου και γύρισε ―όσοι γύρισαν― με την πικρή επίγνωση πως η θυσία τους είχε γίνει ήδη προπαγάνδα Ο Οκτώβριος του 1940 βρίσκει την Ελλάδα μέσα σε ένα παράξενο μείγμα πειθαρχίας και […]
Βικέλας 1884 | Από τον Καρβασαρά ως το Αγρίνιο
… Δημήτρης Βικέλας Από τον Καρβασαρά ως το Αγρίνιο «Τὰ τείχη τῆς Στράτου καταβαίνουσι μέχρι τῶν ὄχθων τοῦ Ἀχελῴου, ἡ δὲ νέα ὁδὸς διασχέζουσα αὐτὰ διέρχεται τὸ παρὰ τὸν ποταμὸν μέρος τοῦ περιβόλου της» Ἄμα διέλθῃς τὴν μεγάλην κεντρικὴν ὁδὸν τοῦ Καρβασαρᾶ (δὲν ἀπαιτεῖται δὲ πολλὴ ὥρα πρὸς τοῦτο), καὶ τοὺς παρὰ τὴν πόλιν ἀγρούς, εὑρίσκεσαι διὰ μιᾶς ἐντὸς χώρας ἐρήμου καὶ ἀγρίας. Τὰ τρία ἢ τέσσαρα μικρὰ χωρία, ἅτινα […]
Βικέλας 1884 | Café chantant (Καφέ-Σαντάν) και φουστανέλα
… Δημήτρης Βικέλας Café chantant (Καφέ-Σαντάν) και φουστανέλα «Ἐν Καρβασαρᾷ αἱ ἀντιζηλίαι τῶν φοιτώντων εἰς τὰ καφενεῖα ταῦτα ἀπέληξαν ἐσχάτως εἰς ρήξεις, αἵτινες προεκάλουν τὴν ἐπέμβασιν στρατιωτικῆς δυνάμεως» Στην πορεία του προς το Αγρίνιο, ο Βικέλας συναντά μια Ελλάδα σε μετάβαση — μια επαρχία που ταράσσεται από τις «σειρήνες» των Καφέ-Σαντάν, σύμβολα ενός νέου, ευρωπαϊκού τρόπου διασκέδασης που προκαλεί σάλο στα ήσυχα ήθη των μικρών πόλεων. Με ειρωνική νηφαλιότητα, ο […]
Βικέλας 1884 | Ο μικρός και ταπεινός Καρβασαράς
… Δημήτρης Βικέλας Ο μικρός και ταπεινός Καρβασαράς «Ἡ πρόθυμος φιλοφροσύνη τῶν κατοίκων μαρτυρεῖ τὴν φιλοξενίαν των, ἀλλὰ καὶ συνάμα τὴν σπάνιν τῶν περιηγητῶν» Στον δρόμο του από την Πρέβεζα προς το Αγρίνιο, ο Δημήτριος Βικέλας σταματά στον Καρβασαρά – ένα μικρό χωριό που τον εντυπωσιάζει με την τάξη, τη φιλοξενία και τα πρώτα της δείγματα «ευρωπαϊκού» πολιτισμού: «ὁ μικρὸς καὶ ταπεινὸς Καρβασαρᾶς φαίνεται ὡς πρῶτος σταθμὸς πρὸς πολιτισμὸν ἀνώτερον». […]
Βικέλας 1884 | «Γράφω Αγρίνιον… αλλά το γράφω υπό διαμαρτύρησιν»
… Δημήτρης Βικέλας Από τον Καρβασαρά στο Αγρίνιο «Γράφω Αγρίνιον αφού τό εθέσπισαν ούτω, άλλά τό γράφω υπό διαμαρτύρησιν» Το 1884, ταξιδεύοντας «από Νικοπόλεως εις Ολυμπίαν», ο Δημήτριος Βικέλας γράφει μια επιστολή από την καρδιά της Ακαρνανίας. Περιγράφει μια χώρα που έχει αλλάξει – χωρίς ληστές πια και με δρόμους που διασχίζονται με άμαξα. Όμως αυτό που τον απασχολεί περισσότερο δεν είναι οι δρόμοι, αλλά τα ονόματα. Αντιδρά στην επίσημη […]
Αγροτική Αιτωλοακαρνανία 1977
… Λευτέρης Τηλιγάδας Αγροτική Αιτωλοακαρνανία 1977 Συνεχίζουμε την παρουσίαση της μελέτης του Συνδέσμου Επιστημόνων της Αιτωλοακαρνανίας (1977), εστιάζοντας στα αγροτικά και βιομηχανικά δεδομένα του νομού και στη σύγκριση με την τρέχουσα κατάσταση Στην ανάρτηση της 22ας Σεπτεμβρίου 2025 με τίτλο «Αιτωλοακαρνανία | Μισός αιώνας πριν… όπως σήμερα», παρουσιάσαμε το πρώτη ενότητα της μελέτης του Συνδέσμου Επιστημόνων της Αιτωλοακαρνανίας, όπως αποτυπώθηκε αυτή σε υπόμνημα που τυπώθηκε το 1977 και διανεμήθηκε στους […]
Η Sigger στο Αγρίνιο το 1902
… Λευτέρης Τηλιγάδας Η Sigger στο Αγρίνιο το 1902 Οι «Σχολές Οικοκυρικής Μορφώσεως Σίγγερ» δίδασκαν σε ανεπάγγελτες κοπέλες την τέχνη της ραφής και του κεντήματος, εφοδιάζοντάς τες με τεχνικές γνώσεις αλλά και με τα απαραίτητα υλικά: φάκελοι με σχέδια, σταμπωτά υφάσματα, κλωστές, τελάρα Η ιστορία της Singer στην Ελλάδα δεν περιορίζεται μόνο στην πώληση των διάσημων ραπτομηχανών της, αλλά συνδέεται στενά με την εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή χιλιάδων γυναικών. […]
Αιτωλοακαρνανία | Μισός αιώνας πριν… όπως σήμερα! (Σύνδεσμος Επιστημόνων)
… Σύνδεσμος Επιστημόνων Αιτωλοακαρνανίας (1977) Μισός αιώνας πριν και όλα ακόμα επίκαιρα! Μια ιστορική μελέτη από την Αιτωλοακαρνανία που φωτίζει τα προβλήματα της κοινωνίας και της οικονομίας. Σχεδόν μισό αιώνα πριν, το καλοκαίρι του 1977[1], μια ομάδα επιστημόνων στην Αιτωλοακαρνανία τόλμησε να κοιτάξει κατάματα τα μεγάλα προβλήματα του τόπου και δημιούργησε τον Σύνδεσμο Επιστημόνων Αιτωλοακαρνανίας ο οποίος παρουσίασε, μπροστά στο κοινό του Αγρινίου, μια μελέτη που χαρτογραφούσε κρίσιμους τομείς της […]
Στο κατώφλι της σύγκρουσης
… Λευτέρης Τηλιγάδας Στο κατώφλι της σύγκρουσης Ο φόβος του στρατού και η αντοχή των καπνοπαραγωγών απέναντι στις κυβερνητικές πιέσεις Στην Αμφιλοχία κυκλοφόρησαν φήμες που τροφοδότησαν τον φόβο και την ανησυχία των κατοίκων: στρατιωτικές δυνάμεις, έλεγαν, αναμενόταν να κινηθούν προς το Ξηρόμερο και τον Βάλτο, με αδιευκρίνιστους στόχους. Η παρουσία του στρατού στο πεδίο της καθημερινής ζωής δεν ήταν ποτέ αθώα αφού πάντα λειτουργούσε ως προειδοποίηση, εκφοβισμός και προσπάθεια να […]
Μέρες εξέγερσης σε Ξηρόμερο και Βάλτο
… Λευτέρης Τηλιγάδας Μέρες εξέγερσης σε Ξηρόμερο και Βάλτο «Δεν πουλάμε ούτε κιλό αν δεν ικανοποιηθούμε Θα κατεβούμε στο Αγρίνιο να κάψουμε τα καπνά μας» Όπως αναφέραμε και σε προηγούμενες αναρτήσεις μας, στην Αιτωλοακαρνανία η μονοκαλλιέργεια καπνού είχε δημιουργήσει μια οικονομική εξάρτηση που έμοιαζε με θηλιά γύρω από τον λαιμό των παραγωγών. Χιλιάδες τόνοι καπνού έμεναν αδιάθετοι στις αποθήκες και οι αγρότες βυθίζονταν στα χρέη, χωρίς δυνατότητα να καλύψουν βασικές […]
Μνημόσυνο Βλάχου | «Χωρίς αξιοπρεπείς τιμές, δεν υπάρχει εμπόριο»
… Λευτέρης Τηλιγάδας Χωρίς αξιοπρεπείς τιμές, δεν υπάρχει εμπόριο Καμία αγοραπωλησία, καμία συναλλαγή, καμία υποχώρηση, όσο δεν γινόταν πράξη το δικαίωμα των καπνοπαραγωγών σε έναν τίμιο βίο Οι καπνοπαραγωγοί της Κατούνας, εξαντλημένοι από την κοροϊδία και την καταπίεση, είχαν δηλώσει ανοιχτά ότι δεν εμπιστεύονταν πλέον την κυβέρνηση. Δεν είχαν περιοριστεί σε φωνές και συνθήματα∙ είχαν υπογράψει πρωτόκολλο, συλλογικά και αποφασισμένα, όπου κατέγραφαν ότι ανακαλούσαν την ψήφο που είχαν δώσει στις […]
Το πρακτικό της 16ης Σεπτεμβρίου 1983
… Λευτέρης Τηλιγάδας Το πρακτικό της 16ης Σεπτεμβρίου 1983 Με πρωτοβουλία του καπετάνιου της ΧΙΙΙης Μεραρχίας, Θόδωρου Καλλίνου, γνωστού με το ψευδώνυμο «Αμάρμπεης», συγκλήθηκε ειδική σύσκεψη Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά τη μεγαλειώδη επιχείρηση που οδήγησε στην απελευθέρωση του Αγρινίου από τη γερμανική κατοχή, οι αγωνιστές του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ) που πήραν μέρος στα γεγονότα της 14ης Σεπτεμβρίου 1944, συναντήθηκαν ξανά στον ίδιο τόπο, στο Δημαρχείο Αγρινίου, στις 16 […]