Εις το κέντρον του ανατολικού λόφου
και εις ελαχίστην απόστασιν, πέντε μέτρων από του τείχους,
απεκαλύφθη τετράπλευρον οικοδόμημα 6Χ11μ
του Ιωάννη Μηλιάδη
Εις το κέντρον του ανατολικού λόφου και εις ελαχίστην απόστασιν, πέντε μέτρων από του τείχους, απεκαλύφθη τετράπλευρον οικοδόμημα 6Χ11μ. εικών 2 παρουσιάζει το ερείπιον τούτο και όπισθεν αυτού το θεμέλιον του τείχους σχηματίζον επίσης ενταύθα εξοχήν προς τα έσω. Εις το βάθος φαίνεται το βουνόν της Βλαχέρνας.
Το οικοδόμημα είνε προσανατολισμένον προς Ν. όπου υπήρχεν εις αυτό είσοδος. Σώζεται το θεμέλιον εκ μεγάλων τετράπλευρων αμμολίθων των οποίων το άνω μέρος απήρτιζε και την ευθυντηρίαν, επι της ανατολικής δε και μέρους της βορ. πλευράς υπάρχει και δευτέρα σειρά λίθων οι ορθοστάται, ας είπωμεν. Εις το μέρος τούτο εικ. 2. λόφου, το ύψος είνε ενός μέτρου. Το εσωτερικόν πλάτος του οικοδομήματος είνε 5.10 μ. Τούτο εις απόστασιν 3.50 μ. από της νοτίας στενής πλευράς χωρίζεται διά δύο εγκαρσίων προς τας μακράς πλευράς τοίχων μ. 1.70 μ. απομένοντος μεταξύ αυτών ανοίγματος επίσης 1.70 μ. Ούτω σχηματίζεται ένα μεγάλον δωμάτιον (σηκός) προς τα οπίσω 6.65Χ5.10 μ. Εις την ΒΔ. γωνίαν του δωματίου τούτου χωρίζεται διά τοιχαρίου εις χώρος 3.00Χ1.55 μ όπου παρετηρήθη τέφρα και ίχνη ανθράκων. Ασφαλώς χώρος ούτος εχρησιμοποιείτο ως εστία διότι εις την στενήν πλευράν του τοιχαρίου υπάρχει και απαρχή προς τα άνω στενουμένου κοιλώματος, το όποιον θα εχρησίμευεν ως καπνοδόχος.
Το προς Ν. τμήμα του οικοδομήματος εχωρίζετο επίσης δι’ εγκαρσίου τοίχου εις δύο μέρη πλάτους 1.70 μ. και 1.30 μ. ο τοίχος ούτος σώζεται εις μήκος 3 μ. φερόμενος από της ανατολικής μακράς πλευράς προς την δυτικήν, θα εξετείνετο όμως ακόμη επί 2.10 μ. μέχρι της συναντήσεως αυτής. Νυν δεν έχομεν παρά το θεμέλιον, επ’ αυτού όμως θα έβαινεν τοίχος φέρων εις το μέσον θύραν αντικρύζουσαν το όπισθεν άνοιγμα του δευτέρου προαναφερθέντος διαχωρίσματος. Η θύρα αυτή θα ήτο και πρώτη είσοδος εις το όλον οικοδόμημα διότι προ αυτής στενός νοτιώτατος χώρος, πλάτους 1.30 μ. φαίνεται ότι ήτο ανοικτός προς τα εμπρός. Το στενόν τούτο διαμέρισμα φέρει στοράν εξ αργών λίθων τοποθετημένων εν είδει χονδροειδούς ψηφιδώματος, έκειτο δε εις επίπεδον χαμηλότερον του άλλου οικοδομήματος, καθόσον τα θεμέλια των διαχωρισμάτων κατά πλάτος είνε κατά τι υψηλότερα. Εδώ ευρέθησαν αιχμή βέλους και δυο κεφαλαί (μάσκαι) κορών καλού μεν ωοειδούς τύπου κάκιστης όμως οπτήσεως και διατηρήσεως.
Η δευτέρα σειρά των λίθων της ανατολικής πλευράς φθάνει μέχρι του εγκαρσίου τοίχου του χωρίζοντος τον πρόδρομον από του κυρίως οικοδομήματος. Επί της ευθυντηρίας όμως υπάρχουν ίχνη τα οποία αποδεικνύουν αναντιρρήτως ότι τοίχος εξετείνετο ως παραστάς, ίσως μάλιστα να εκάμπον προς δυσμάς. Εξ άλλου εις την νοτίαν στενήν πλευράν φαίνεται ότι η επιφάνεια των λίθων έχει αποστριβεί ολίγον εκ πατημάτων, ενώ δεν φέρει ίχνη επικαθημένων λίθων. Εκ τούτου φαίνεται ότι πρόδομος ήτο ανοικτός προς νότον υπόστεγος χώρος. Το σχήμα του οικοδομήματος είνε πως ναϊδιόσχημον, αλλά μάλλον το κτίριον θα ανήκε εις το φρουριακόν συγκρότημα ως φυλακείον ίσως. Ουδέν άλλο μέλος του κτιρίου ευρέθη έκτος θραυσμάτων απλών κεραμιδιών.
Υπό τον ανατολικόν λόφον ανεσκάφησαν τα πενιχρά, αρκούντως όμως διδακτικά θεμέλια μιας οικίας μήκους 27 περ. μ. και σωζομένου πλάτους 19 μ. (εικ. 3). Με μικράν συμπλήρωσιν του εξωτερικού νοτίου τοίχου της αυλής της οικίας, ήτις δύναται να στηριχθή εις υπάρχοντα ίχνη, καταρτίζομεν διάγραμμα της κατόψεως της οικίας ταύτης υπενθυμίζον πολύ το ανάλογον της γνωστής εκ της Πριήνης οικίας του 4ου αιώνος. Έχομεν, δηλαδή, τo σχήμα μιας περίκλειστου και προς τα έσω στρεφόμενης οικίας εις ην δια του πρόθυρου (α) και της θύρας της αυλής εισερχόμεθα συναντώντες ευρύν ελεύθερον χώρον, αυλήν, εξ ής αυλίζονται και φωτίζονται τα κατά τας 2/3 πλευράς διατεταγμένα δωμάτια. χώρος ούτος δυνατόν να ήτο υπόστεγος. Η είσοδος είνε από δυσμών, έναντι δε προς ανατολάς, εις το βάθος της αυλής δυνάμεθα να διακρίνωμεν τον οίκον (β) και προ αυτού την ανοικτήν προστάδα παστάδα (β’). Δεν ευρέθησαν βάσεις κιόνων μεταξύ των παραστάδων, δεν αποκλείεται όμως και να υπήρχον. Παραπλεύρως τούτου υπάρχουν άλλα δωμάτια κατά την Β. πλευράν μεταξύ των οποίων ανοικτός διάδρομος (γ) φέρων προς την αυλήν. Πιθανόν εκεί να υπήρχε κλίμαξ φέρουσα εις δεύτερον όροφον, όπως εις τον αντίστοιχον διάδρομον της οικίας της Πριήνης, αν και εκείνος είνε κατά το ήμισυ στενώτερος του ημετέρου.
Δείτε όλες τις δημοσιευμένες ενότητες
στο link που ακολουθεί: ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΜΗΛΙΑΔΗ
Πηγή: Πρακτικά τής ‘Αρχαιολογικής Εταιρείας 1928
Φωτογραφία: Σχεδιάγραμμα της οικίας Α
