Η ανακοίνωση του ΤΕΕ για τα Πετροχημικά

Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ:
«Η έλλειψη ολοκληρωμένης μελέτης επιλογής της θέσης
για την εγκατάσταση της βιομηχανίας στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδιασμού,
οδήγησε στη γνωστή περιπέτεια της μεταφοράς της
από την Καβάλα στο Γαλατά Μεσολογγίου και τώρα στις εκβολές του Αχελώου»

Κείμενο: Λ. Τηλιγάδας

Η πολιτική επιλογή της Κυβέρνησης Καραμανλή (του Κωνσταντίνου εννοώ, του εθνάρχη), για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτητοποίηση της εγχώριας αστικής τάξης, από την αγορά της προμήθειας πρώτων υλών με τη δημιουργία εθνικού ολοκληρωμένου συγκροτήματος πετροχημικών είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει σημαντικές πολυεθνικές πολιτικές πιέσεις στο πεδίο του διεθνούς επενδυτικού ανταγωνισμού, οι οποίες αντιμετωπίστηκαν με υποχωρήσεις στον αναπτυξιακό σχεδιασμό από την ΕΛΕΒΜΕ (Ελληνική Εταιρεία Βιομηχανικών Μεταλλευμάτων και Επενδύσεων) Α.Ε., ο οποίος με τη σειρά του αντιμετωπίστηκε με κοινωνικές συσπειρώσεις υψηλής έντασης και αποφασιστικότητας από τις τοπικές κοινωνίες, στις οποίες επιχειρήθηκε η χωροθέτησή του, αφού καμία τεκμηριωμένη και δημόσια ενημέρωση για τις επιπτώσεις από τη λειτουργία του συγκροτήματος στο περιβάλλον και τις δυνατότητες εξάλειψης ή της απομείωσής τους δεν είχε προηγηθεί.

Η θέση αυτή αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, ενώ καταρχάς είχε επιλεγεί το συγκρότημα να δημιουργηθεί στη βιομηχανική περιοχή της Νέας Καρβάλης, όπου λειτουργούσε ένα από τα τέσσερα μεγάλα εμπορικά λιμάνια της χώρας (Καβάλας), το οποίο συνδεόταν άμεσα με το διεθνές σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο (ΟΣΕ και Εγνατία, αντίστοιχα), καλύπτοντας απόλυτα τις υψηλές ανάγκες της επένδυσης στο επίπεδο των μεταφορών και με την τοπική κοινωνία να συναινεί στη δημιουργία του, ξαφνικά ο σχεδιασμός ανατρέπεται και «ανακοινώνεται η αναβολή καταρχάς και στη συνέχεια η ουσιαστική εγκατάλειψη (1977) της μονάδας πυρόλυσης (CRAKER), καθώς και των μονάδων PVC και πολυπροπανίου», σύμφωνα με ανακοίνωση της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε.[1]. Παράλληλα, όπως επεσήμαινε η ίδια ανακοίνωση της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου, «η έλλειψη ολοκληρωμένης μελέτης επιλογής της θέσης για την εγκατάσταση της βιομηχανίας στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδιασμού, οδήγησε στη γνωστή περιπέτεια της μεταφοράς της από την Καβάλα στο Γαλατά Μεσολογγίου και τώρα στις εκβολές του Αχελώου[2]».

Όπως είναι αντιληπτό στον καθένα, από τη μια η κυβέρνηση περιέφερε -συρρικνώνοντάς το ταυτόχρονα- ένα έργο υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης, με καταστρεπτικές συνέπειες για ευαίσθητα οικοσυστήματα, στα οποία σχεδίαζε την εγκατάστασή του, χωρίς καμία ενημέρωση των κατοίκων για τις επιπτώσεις σε αυτά και τις ζωές των κατοίκων τους και από την άλλη, η ESSO αδειοδοτούνταν για να επεκτείνει τη μονάδα της στη Θεσσαλονίκη και στην παραγωγή PVC.

Καταλήγοντας η ανακοίνωση του ΤΕΕ ανέφερε: «Τέλος η προσπάθεια επιβολής της βιομηχανίας χωρίς ταυτόχρονη ενημέρωση του πληθυσμού της περιοχής με βάση τεκμηριωμένες χωροταξικές και περιβαλλοντικές μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων, υποβοήθησαν στο να εμφανιστούν έντονες αντιδράσεις που αναμφίβολα είναι επιθυμητές από τους πολέμιους του έργου και θα καταλήξουν ίσως στην ματαίωσή του». Η τελευταία αυτή φράση είναι πολύ ουσιαστική για την ερμηνεία της τελικής έκβασης αυτής της περιπέτειας, μια ερμηνεία η οποία σε τίποτα δεν έρχεται να απομειώσει τον αγώνα της τοπικής κοινωνίας της Αιτωλοακαρνανίας κατά της εγκατάστασης των πετροχημικών, αλλά έρχεται να απαντήσει με σαφήνεια στο ερώτημα ποιους εξυπηρετούσε τελικά η μη ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων και η λειτουργία τους.