.
| Αφιερώματα ημερών ή εβδομάδων
που απαιτούν ευαισθητοποίηση και συντονισμένη δράση |
Η 16η Οκτωβρίου ορίστηκε ως:
Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας | Παγκόσμια Ημέρα Άρτου | Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης
Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων
Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας
Η 16η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αναισθησιολογίας, με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας των Εταιρειών Αναισθησιολογίας (WFSA), σε ανάμνηση της πρώτης εγχείρισης με γενική αναισθησία, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1846 στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, το νοσηλευτικό ίδρυμα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Την αναισθησία πραγματοποίησε ο ο οδοντίατρος Γουίλιαμ Μόρτον (1819-1868) και την εγχείριση αφαίρεσης όγκου από τον ασθενή ο χειρουργός Τζον Κόλινς Γουόρεν (1778-1856).
Έχουν περάσει 177 χρόνια από τις 16 Οκτωβρίου του 1846, όταν στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης πραγματοποιήθηκε η πρώτη δημόσια επίδειξη αναισθησίας με τη χρήση αιθέρα από τον οδοντίατρο Γουίλιαμ Μόρτον. Αυτό το συμβάν συμπεριλαμβάνεται στα πιο σπουδαία γεγονότα στην ιστορία της Ιατρικής αφού άνοιξε το δρόμο για την πραγματοποίηση χειρουργικών επεμβάσεων με ανώδυνο τρόπο και συνέβαλλε σημαντικά στη μείωση των υψηλών ποσοστών περιεγχειρητικής θνητότητας που υπήρχαν μέχρι τότε. Ήταν τόσο μεγάλη η ανάγκη να απαλειφθεί ο τρόμος του χειρουργείου και του ανυπόφορου πόνου που μπορούσε να προκαλέσει, ώστε μετά από εκείνη την πρώτη επίδειξη, η αναισθησία με αιθέρα εξαπλώθηκε ταχύτατα, παγκοσμίως. Η ειδικότητα της Αναισθησιολογίας είχε γεννηθεί.
Αυτό που κάνει την ειδικότητα της Αναισθησιολογίας να ξεχωρίζει στην Επιστήμη της Ιατρικής είναι η συνεισφορά τόσων πολλών διαφορετικών ειδικών και σοφών μέσα στους αιώνες: ιεραπόστολοι και ιερείς, ιθαγενείς της Νότιας Αμερικής, μουσικοί, φιλόσοφοι, καλλιτέχνες, μηχανικοί, ειδικοί στη φαρμακολογία και φυσιολογία και φυσικά πολλοί διαφορετικών ειδικοτήτων γιατροί (χειρουργοί, παιδίατροι, ουρολόγοι, οφθαλμίατροι, ωτορινολαρυγγολόγοι, οδοντίατροι και φυσικά αναισθησιολόγοι). Η μεγαλύτερη πρόοδος στην Επιστήμη της Αναισθησιολογίας πραγματοποιήθηκε τον 20ο αιώνα, ανάμεσα στις δεκαετίες του 1920 και 1960, ενώ πολλές ανακαλύψεις του παρελθόντος που είχαν αγνοηθεί, επανήλθαν, αξιολογήθηκαν και υιοθετήθηκαν στην καθημερινή αναισθησιολογική πρακτική.
Η Αναισθησιολογία, αρχικά αναπτύχθηκε για να «διευκολύνει» την τέχνη της Χειρουργικής και να επιτρέψει σε όλο και περισσότερους ασθενείς μετρίου και σοβαρού περιεγχειρητικού κινδύνου να υποβληθούν σε ποικίλης βαρύτητας χειρουργικές επεμβάσεις. Αυτή, όμως, που ξεκίνησε ως επικουρικό μέσο πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε αυτοδύναμη ειδικότητα, απαιτητική και πολύπλευρη που χρειάζεται γιατρούς να την υπηρετούν οι οποίοι να διαθέτουν ποικίλα προσόντα, δεξιότητες και τεχνική, γενικές και εξειδικευμένες γνώσεις, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ευστροφία και αντίληψη καθώς και επιθυμία για συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωση σε μια ειδικότητα που διαρκώς εξελίσσεται.
Οι αναισθησιολόγοι, ως πολυδύναμη ειδικότητα, στελεχώνουν πολλά διαφορετικά πεδία ξεκινώντας από την Προνοσοκομειακή φροντίδα, το χώρο των Επειγόντων, τις χειρουργικές αίθουσες, τα μαιευτήρια, την ανάνηψη και το χώρο Μεταναισθητικής Φροντίδας, τις επεμβατικές πράξεις εκτός χειρουργείου, τις ομάδες Μετεγχειρητικής Αναλγησίας, τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, τα Ιατρεία Πόνου και Ανακουφιστικής/Παρηγορικής φροντίδας.
Σε μια εποχή με πολύ μεγάλες απαιτήσεις και αντιξοότητες οι Αναισθησιολόγοι έχουν το προνόμιο να διασφαλίζουν την υγεία των ασθενών σε όλα τα επίπεδα της περιεγχειρητικής νοσηλείας και συνάμα να εκπαιδεύουν με επάρκεια τους νέους γιατρούς. Σύμφωνα όμως με την Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία, ο αριθμός των νέων ιατρών που επιλέγουν σήμερα την ειδικότητα της Αναισθησιολογίας στη χώρα μας είναι πολύ περιορισμένος, με αποτέλεσμα από τις 483 θέσεις πλήρους ή μερικής ειδίκευσης να είναι καλυμμένες λιγότερες από 65 (περίπου 14%). Επίσης, πολλοί νέοι γιατροί αναγκάζονται τελειώνοντας την ειδικότητα να μετοικήσουν στο εξωτερικό προκειμένου να εργασθούν. Επακόλουθα, ο αριθμός των ειδικευμένων Αναισθησιολόγων είναι σε φθίνουσα πορεία με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν μόνο 12 Αναισθησιολόγοι ανά 100.000 κατοίκους ενώ σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά είναι διπλάσια ή και τριπλάσια.
Παγκόσμια Ημέρα Άρτου
Η Παγκόσμια Ημέρα Άρτου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης Αρτοποιών και Ζαχαροπλαστών (UIB), με κεντρικό σύνθημα «Φτιάξτε ψωμί μόνοι σας ή αγοράστε το από τον φούρνο της γειτονιάς σας».
Το ψωμί είναι το κατ’ εξοχήν παγκόσμιο προϊόν διατροφής. Διαχρονικό, διατοπικό και γεμάτο θρεπτικά συστατικά, το συναντάμε σε κάθε γωνιά της Γης, σε κάθε πολιτισμό, σε όλες τις περιόδους της ανθρώπινης διαδρομής.
Στη χώρα μας η κατανάλωση ψωμιού (όλων των ειδών και τύπων) ήταν 6,7 κιλά το μήνα το 1974 και μειώθηκε στα 4,2 κιλά το 2004-5 (μείωση 59,3%), παρότι το ψωμί αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής.
Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης
Η Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης εορτάζεται στο πλαίσιο της «Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις».
Η Εβδομάδας Δράσης για τα Οστά και τις Αρθρώσεις ξεκινά στις 12 Οκτωβρίου με την Παγκόσμια Ημέρα Αρθρίτιδας, συνεχίζεται με την Παγκόσμια Ημέρα Σπονδυλικής Στήλης στις 16 Οκτωβρίου, με την Παγκόσμια Ημέρα Τραύματος στις 17 Οκτωβρίου και ολοκληρώνεται στις 20 Οκτωβρίου με την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης.
Στατιστικά Στοιχεία
- 400.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με χρόνιους πόνους ή αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα από αρθρίτιδα και μυοσκελετικές νόσους (οστεοπώρωση, διαταραχές της σπονδυλικής στήλης, τραυματισμούς).
- Η αρθρίτιδα και οι μυοσκελετικοί νόσοι είναι από τις βασικές αιτίες για αναπηρίες, απουσίες από την εργασία και νοσοκομειακή περίθαλψη.
- Το 80% των ανθρώπων θα υποφέρουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους από πόνο στην πλάτη.
- Οι πόνοι και τα προβλήματα στην πλάτη είναι ο δεύτερος λόγος απουσίας από την εργασία.
Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων
Η Παγκόσμια Ημέρα Τροφίμων, γνωστή στην χώρα μας ως Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού ή Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής («World Food Day») γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου, την ημερομηνία ίδρυσης το 1945 του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ.
Θέμα του φετινού εορτασμού (2024): «Δικαίωμα στην τροφή για μία καλύτερη ζωή και ένα καλύτερο μέλλον.Να μην μένει κανένας πίσω»
Ο FAO με το φετινό του μήνυμα προτρέπει σε μια συλλογική ανάληψη δράσης για την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας αρκετών θρεπτικών και ασφαλών τροφίμων, σε προσιτή τιμή, για τον οποιονδήποτε, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα μείνει κανείς πίσω.
Ο FAO επισημαίνει ότι η πρόσβαση στην τροφή αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, που είναι κατοχυρωμένο στο διεθνές δίκαιο. Όμως, ακόμα και σήμερα, υπάρχει μεγάλος βαθμός ανισότητας, καθώς πολλοί άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα που είναι απαραίτητα για μία υγιή ζωή. Αυτή τη στιγμή, περίπου 733 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από την πείνα λόγω των πολέμων, της κλιματικής αλλαγής και οικονομικών ανισοτήτων. Περισσότεροι από 2,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι αδυνατούν να εξασφαλίσουν μία υγιεινή διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν καταναλώνουν επαρκή ποσότητα θερμίδων, δεν προσλαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και την ποικιλία που απαιτείται για τη διατήρηση της υγείας τους.
Συμπερασματικά, σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός, σήμερα, δεν λαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται, όχι μόνο για την ευημερία του, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις, για την επιβίωσή του. Επομένως, περίπου το μισό της ανθρωπότητας είναι πιο ευάλωτο σε ασθένειες, χρόνιες παθήσεις ή ελλιπή ικανότητα για μια δραστήρια ζωή, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας κάλυψης μιας τόσο θεμελιώδους ανάγκης, όπως η πρόσβαση σε επαρκή και κατάλληλη τροφή.
Ο FAO ορίζει τη διατροφή ως ένα σημαντικό παράγοντα υγείας και ανάπτυξης, η οποία επιτυγχάνεται με την κατανάλωση ποικιλίας ασφαλών τροφίμων με επαρκή θρεπτικά συστατικά για την υγεία. Οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες σχετίζονται με πληθώρα θετικών επιδράσεων όπως η μακροζωία, η βελτίωση της υγείας των βρεφών, παιδιών και μητέρων, η ασφαλέστερη εγκυμοσύνη και τοκετός, η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και η μείωση του κινδύνου εμφάνισης Μη Μεταδοτικών Νοσημάτων
Σύμφωνα με τις συστάσεις του FAO, μία υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει:
1. Όσπρια, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής αλέσεως.
2. Πέντε μερίδες φρούτα και λαχανικά σε καθημερινή βάση.
3. Λιγότερο από 50 γρ. πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων (όλα τα σάκχαρα που προστίθενται σε τρόφιμα ή ποτά από τον κατασκευαστή, τον μάγειρα ή τον καταναλωτή, καθώς και τα σάκχαρα που υπάρχουν φυσικά στο μέλι, τα σιρόπια, τους χυμούς φρούτων και τα συμπυκνώματα χυμών φρούτων).
3. Μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών (μικρότερη του 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης).
4. Περιορισμό της πρόσληψης τρανς λιπαρών οξέων (λιγότερο από το 1% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης, ή ολική αποφυγή).
5. Μειωμένη κατανάλωση αλατιού (μέγιστη κατανάλωση 5g/ημέρα, δηλ. ένα κουταλάκι του γλυκού(Το αλάτι χρειάζεται να είναι ιωδιούχο).
Ωστόσο, η αυξημένη παραγωγή επεξεργασμένων τροφίμων, η ταχεία αστικοποίηση και η αλλαγή του τρόπου ζωής έχουν οδηγήσει σε αλλαγή των διατροφικών προτύπων. Η φτώχεια και η ανατίμηση των τροφίμων, συχνά στρέφει τους ανθρώπους στην αναζήτηση φθηνότερων και συχνά λιγότερο θρεπτικών τροφίμων. Τα τελευταία χρόνια, οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη, ελεύθερα σάκχαρα και αλάτι/νάτριο, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, δεν έχει πρόσβαση στην τροφή γενικότερα.
Ο υποσιτισμός παρατηρείται μεταξύ όλων των χωρών και κοινωνικοοικονομικών τάξεων και αφορά στην ανεπαρκή πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών, η οποία μπορεί να προκαλέσει, είτε απώλεια βάρους λόγω ανεπαρκούς διατροφής, είτε υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία. Περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ενήλικες και 37 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών, είναι πλέον υπέρβαρα. Την ίδια στιγμή, 1,6 δισεκατομμύρια γυναίκες και παιδιά εμφανίζουν ελλείψεις σε περισσότερες από μία, βιταμίνες και μέταλλα. Και στις δύο περιπτώσεις, η αδυναμία υιοθέτησης υγιεινής διατροφής επιφέρει αναπτυξιακά προβλήματα και προβλήματα υγείας.
Πηγή
