Ενεργός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης,
ο ενημερωμένος, εκείνος που γνωρίζει
τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του,
εκφράζει την άποψή του και συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία
- της Άσπας Καρακώστα
Κάθε δάσκαλος και γονιός γνωρίζει (ελπίζω) ότι πολύ περισσότερο από τη θεωρία, η πράξη και το προσωπικό παράδειγμα είναι εκείνα που μεταφέρουν το πιο δυνατό μήνυμα και αφήνουν το πιο ισχυρό αποτύπωμα στη διαμόρφωση ενός νέου ανθρώπου. Ας δούμε λοιπόν ένα παράδειγμα θεωρίας που μεταφέρει η ελληνική πολιτεία στους νέους μας, όπως αυτή αναπτύσσεται στο βιβλίο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Γ’ Γυμνασίου /το ΚΟΥΠΟΥΑ που λένε τα παιδιά/, ένα από τα λίγα που έχουν απομείνει πια πάνω στο σχετικό γνωστικό αντικείμενο, έστω και σε επίπεδο θεωρίας.
«Οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν ανάγκη από τον ενεργό πολίτη, ο οποίος δραστηριοποιείται καθημερινά τόσο στα τοπικά όσο και στα διεθνή προβλήματα, που είναι κοινά για όλη την ανθρωπότητα. Το κεφάλαιο αυτό θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις τη σημασία της συμμετοχής σου ως πολίτη στη σύγχρονη ελληνική Πολιτεία. Η ανεξαρτησία και η δημοκρατία, που απολαμβάνεις σήμερα, είναι αποτέλεσμα πολιτικών αγώνων και η δική σου πολιτική συμμετοχή είναι εγγύηση για τη διατήρησή τους»
Κι έρχεται μετά η …πράξη ή μάλλον η απουσία της πράξης και του παραδείγματος για να εξηγήσει γιατί τα παραπάνω γίνονται για τους νέους είτε αδιάφορη θεωρία προς αποστήθιση, είτε προκλητικό ψεύδος που γεννά θυμό. Θυμό αφού σχεδόν τίποτα στο άμεσο περιβάλλον όπου οι διδασκόμενοι νέοι ζουν, δεν ζητά και δεν αποδέχεται με όρους αληθείας και ουσίας, και όχι εικόνας προς εκμετάλλευση, την πραγματική συμμετοχή και αδιαμεσολάβητη έκφραση. Πολλά και πολύ συγκεκριμένα θα μπορούσαν να ειπωθούν για τη σχολική πραγματικότητα αυτή καθ’ εαυτή. Ας προχωρήσουμε όμως τη σκέψη μας, μιας και επίκεινται και οι δημοτικές εκλογές.
Ενεργός πολίτης είναι ο υπεύθυνος πολίτης, ο ενημερωμένος, εκείνος που γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του, εκφράζει την άποψή του και συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία. Ο ενεργός πολίτης είναι αυτός που είναι υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του και το σύνολο, ενημερώνεται για τα κοινά, αναζητά πληροφορίες, φιλτράρει την είδηση, διαμορφώνει κριτική σκέψη και παίρνει θέση απέναντι σε όσα συμβαίνουν και αφορούν την ίδια τη ζωή του και το μέλλον των επόμενων γενεών.
Έχουμε τέτοιους ενεργούς πολίτες; Διαμορφώνουμε έστω τη νέα γενιά για να γίνουν τέτοιοι ενεργοί πολίτες; Και πώς; Όταν μάλιστα αποδεδειγμένα οι νέοι ειδικά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας είναι λιγότερο πιθανό να έχουν την επιθυμία, τους πόρους και την κοινωνική υποστήριξη για να εξελιχθούν σε ενεργούς πολίτες, όπως ο όρος αναλύθηκε νωρίτερα. Με ποια δικά μας παραδείγματα, με ποια δική μας στάση, με ποια δικιά μας αντίσταση, με ποιες δικές μας διεκδικήσεις, με ποια δικιά μας ανάληψη ευθύνης;
Νομίζω ότι είναι πιο εύκολο το ενδιαφέρον μας και το ενδιαφέρον τους για τα κοινά να αναπτυχθεί αρχικά στους χώρους και στις γειτονιές που εμείς ζούμε και οι νέοι μεγαλώνουν, που πηγαίνουν σχολείο, που απολαμβάνουν ή δεν απολαμβάνουν τις υπηρεσίες που η συγκεκριμένη τοπική κοινωνία τους προσφέρει.
Ας αποφασίσουμε επιτέλους τι είδους πολίτες θέλουμε να γίνουμε εμείς, προετοιμάζοντας το έδαφος και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις γι αυτούς που ακολουθούν. Είναι πολλά και κρίσιμα τα επίδικα πια για να αρκούμαστε στην πολυτέλεια της ιδιώτευσης, της ψυχρής κυνικότητας, της ανέξοδης κριτικής, ή ακόμη χειρότερα των ισορροπιών στο όνομα κάποιων προσωπικών συμφερόντων των ολίγων. Τα βουνά μας, οι λίμνες μας, το νοσοκομείο μας, τα σχολεία μας, οι γειτονιές μας, ο δημόσιος χώρος μας, ο αγώνας για επιβίωση μέσα σε συνθήκες οικονομικού μαρασμού της περιοχής μας, ο πολιτισμός ως παιδεία για όλους.
Το «Ανυπότακτο Αγρίνιο» απέδειξε με την έως τώρα στάση του ότι πιστεύει στη δύναμη της συμμετοχής, στην ανοιχτή συνέλευση, στην ανάδειξη της ουσίας και της αλήθειας των προβλημάτων, στην κοινωνική δικαιοσύνη, στη συνδιαμόρφωση, στη δύναμη του ενεργού πολίτη που αναλαμβάνει πια την ευθύνη για την ίδια τη ζωή του και τη ζωή των παιδιών του. Ας ξεκινήσουμε από την πόλη που ζούμε.
