Μνήμη χρονολογίου της 2ας Σεπτεμβρίου


...

Η ταυτότητα της ημέρας
και τα γεγονότα που την «σημάδεψαν»

| 2 Σεπτεμβρίου 2025 |

Είναι η 245η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο
Υπολείπονται 120 ημέρες για τη λήξη του.
🌅  Ανατολή ήλιου: 06:56 – Δύση ήλιου: 19:53 – Διάρκεια ημέρας: 12 ώρες 57 λεπτά
🌔  Σελήνη 9.3 ημερών

|Χρόνια πολλά στους: Μάμα και Μάμαντα |


Γεγονότα

 

1843 – H πτωχευμένη Ελλάδα αναγκάζεται να υπογράψει το «μνημόνιο», που συντάσσουν οι τρεις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων για τα οικονομικά του κράτους.

Η οικονομία της Ελλάδας εκείνη την περίοδο ήταν αγροτική, με αξιόλογη ανάπτυξη του εμπορίου, λόγω του διεσπαρμένου ελληνισμού. Η ανάπτυξη όμως της οικονομίας ανακόπηκε και πάλι εξαιτίας των τεταμένων σχέσεων με τις δυνάμεις της Ευρώπης και τις γειτονικές χώρες, της αναξιοπιστίας της χώρας διεθνώς, της πολιτικής αστάθειας και της ανασφάλειας στην ύπαιθρο.

Η πρώτη νομισματική μεταρρύθμιση γίνεται λίγο μετά την ανακήρυξη του Όθωνα ως βασιλιά της Ελλάδας και την άφιξή του στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1833. Με βασιλικό διάταγμα της 8ης Φεβρουαρίου 1833 αντικαθίσταται ο φοίνικας με τη δραχμή, η οποία υποδιαιρείται σε 100 λεπτά. Δημιουργήθηκαν τρία μονοπώλια, ένα από τα οποία ήταν το αλάτι, ως κύρια πηγή εσόδων.

Η Ελλάδα παίρνει νέο δάνειο, 60.000.000 γαλλικών φράγκων, το οποίο εγγυήθηκαν οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Η τρίτη δόση των 20.000.000 γαλλικών φράγκων ουδέποτε καταβλήθηκε στην Ελλάδα, καθώς κατακρατήθηκε από τη δανειοδότρια τράπεζα για την εξυπηρέτηση του δανείου. Από τις υπόλοιπες δύο δόσεις, ένα ποσοστό κατακρατήθηκε στο εξωτερικό, ενώ το υπόλοιπο -κατά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη- σπαταλήθηκε από την αντιβασιλεία και σε έξοδα του βαυαρικού στρατού.

Η Ρωσία απαίτησε, για πολιτικούς λόγους, άμεση καταβολή τοκοχρεολυσίων των πρώτων 2 δόσεων του δανείου και την επιστροφή των προκαταβολών της 3ης δόσης, με τη σύμφωνη γνώμη Αγγλίας και Γαλλίας. Ο Όθωνας αναγκάστηκε να καταφύγει σε αντιλαϊκά μέτρα, σταμάτησε την εκτέλεση έργων και ανέστειλε την καταβολή μισθών. Το ελληνικό κράτος κηρύσσει τη δεύτερη πτώχευσή του.

 

 

1945 – Λήγει και επισήμως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, με την παράδοση της Ιαπωνίας.  Στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, στον κόλπο του Τόκιο, γράφτηκε το τελευταίο κεφάλαιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επάνω στο αμερικανικό θωρηκτό USS Missouri, αγκυροβολημένο μπροστά από την ιαπωνική πρωτεύουσα, πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή της άνευ όρων παράδοσης της Ιαπωνίας. Η εικόνα εκείνης της ημέρας ήταν αυστηρά τελετουργική, με λεπτομέρειες που είχαν φροντιστεί ώστε να αποτυπώσουν την ιστορική σημασία της στιγμής.

Η ιαπωνική αντιπροσωπεία, υπό τον υπουργό Εξωτερικών Μαμορού Σιγκεμίτσου και τον στρατηγό Γιοσιτζιρό Ουμεζού, ανέβηκε στο κατάστρωμα του Missouri στις 9 το πρωί. Αντιμετώπισαν μια ψυχρή και επιβλητική σιωπή, καθώς αξιωματικοί και στρατιώτες των Συμμάχων είχαν παραταχθεί σε αυστηρή διάταξη. Το έγγραφο της παράδοσης υπεγράφη πρώτα από τους Ιάπωνες, και ακολούθησαν οι εκπρόσωποι των νικητών: ο στρατηγός Ντάγκλας Μακάρθουρ για τις Συμμαχικές Δυνάμεις, ο ναύαρχος Τσέστερ Νίμιτς για τις ΗΠΑ, εκπρόσωποι της Βρετανίας, της Κίνας, της Σοβιετικής Ένωσης, της Γαλλίας, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Ολλανδίας.

Η σκηνή μεταδόθηκε σε όλο τον κόσμο με φωτογραφίες και κινηματογραφικά επίκαιρα, σφραγίζοντας το τέλος ενός πολέμου που είχε κοστίσει δεκάδες εκατομμύρια ζωές. Για τους Αμερικανούς, η επιλογή του Missouri είχε και συμβολικό χαρακτήρα, αφού ήταν το νεότερο θωρηκτό του στόλου και καταγόταν από την πολιτεία του τότε προέδρου Χάρι Τρούμαν.

Η υπογραφή της παράδοσης δεν ήταν μόνο στρατιωτική πράξη· ήταν η στιγμή που η Ιαπωνία αποδεχόταν πλήρως τις απαιτήσεις των Συμμάχων, ανοίγοντας τον δρόμο για την κατοχή, τον εκδημοκρατισμό και την ανοικοδόμηση της χώρας. Εκεί, επάνω στο ατσάλινο κατάστρωμα του Missouri, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έλαβε επίσημα τέλος και ένας νέος, μεταπολεμικός κόσμος έκανε την εμφάνισή του.

 

Γεννήσεις

 

1878 – Ίων Δραγούμης. Διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας. Ο Ίων Δραγούμης υπήρξε μία από τις πιο εμβληματικές μορφές των αρχών του 20ού αιώνα. Διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας, αφιέρωσε τη ζωή του στην προάσπιση των εθνικών υποθέσεων, για να πέσει τελικά κι ο ίδιος θύμα του Εθνικού Διχασμού το 1920. Μαζί με τον Περικλή Γιαννόπουλο και τον Αθανάσιο Σουλιώτη-Νικολαΐδη θεωρείται βασικός εκφραστής του ελληνικού ρομαντικού εθνικισμού.

Γεννημένος στην Αθήνα το 1878, με καταγωγή από το Βογατσικό Καστοριάς, ήταν γιος του δικαστικού και μετέπειτα πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη. Σπούδασε Νομικά και πήρε μέρος ως εθελοντής στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Δύο χρόνια αργότερα εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα, υπηρετώντας σε καίριες θέσεις: στο Μοναστήρι, στις Σέρρες, στη Φιλιππούπολη, στον Δεδέαγατς, στην Αλεξάνδρεια και στην Κωνσταντινούπολη. Από τη θέση του υποπροξένου συνέβαλε καθοριστικά στην οργάνωση των ορθοδόξων κοινοτήτων της Μακεδονίας ενάντια στη βουλγαρική επιρροή, σε στενή συνεργασία με τον Παύλο Μελά. Στην Αίγυπτο γνώρισε και τους δύο μεγάλους έρωτες της ζωής του, την Πηνελόπη Δέλτα και τη Μαρίκα Κοτοπούλη.

Το 1915 παραιτήθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία για να πολιτευθεί, εκλεγόμενος ανεξάρτητος βουλευτής Φλώρινας. Παρότι αρχικά στήριξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, σύντομα αποστασιοποιήθηκε, καταγγέλλοντας αυταρχικές τάσεις και εξάρτηση της εθνικής πολιτικής. Ο αντιβενιζελισμός του πηγάζει από την πίστη στην εθνική αυτοδιάθεση και όχι σε μοναρχικά αντανακλαστικά. Διωκόμενος, εξορίστηκε στην Κορσική και αργότερα στη Σκόπελο. Μετά το 1919 ανέπτυξε δράση υπέρ της «Ηνωμένης Αντιπολίτευσης», ξεχωρίζοντας για το ήθος, την πνευματικότητα και τη διπλωματική του οξυδέρκεια.

Στις 31 Ιουλίου 1920, την επομένη της απόπειρας δολοφονίας του Βενιζέλου στο Παρίσι, ο Δραγούμης εκτελέστηκε από βενιζελικούς αξιωματικούς στην Αθήνα. Ο θάνατός του, τραγικός και άδικος, συγκλόνισε το πανελλήνιο, σφραγίζοντας τη μοίρα ενός ανθρώπου που υπήρξε ταυτόχρονα πολιτικός, διανοούμενος και μάρτυρας του Διχασμού.

 

Θάνατοι

1984 – Μάνος Κατράκης. Γεννήθηκε στην Κρήτη και ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του εμπόρου Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης. Όταν ήταν ακόμη παιδί, η οικογένεια εγκατέλειψε την πατρίδα του για την Αθήνα, αναζητώντας καλύτερη τύχη, καθώς οι δουλειές του πατέρα δεν πήγαιναν καλά. Πολύ νωρίς ο νεαρός Κατράκης κλήθηκε να σταθεί ως στήριγμα της οικογένειας, με τον πατέρα να λείπει διαρκώς και τον μεγάλο του αδελφό Γιάννη να ζει στην Αμερική.

Στα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, παίζοντας σέντερ μπακ στον Κεραυνό Πολυγώνου και κατόπιν στον Αθηναϊκό, με τον οποίο αγωνίστηκε στα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ.Α τη διετία 1924–1926. Όμως, η μοίρα του δεν ήταν να παραμείνει στα γήπεδα. Το 1927 ανέβηκε για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή και κέρδισε την προσοχή του σκηνοθέτη Κώστα Λελούδα. Έναν χρόνο αργότερα έπαιξε στην πρώτη ελληνική βουβή ταινία, «Το λάβαρο του ’21», και παράλληλα συνεργάστηκε με θιάσους όπως του Ανδρέα Παντόπουλου και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Το 1931 εντάχθηκε στο Εθνικό Θέατρο, σηματοδοτώντας την απαρχή μιας μεγάλης καλλιτεχνικής πορείας.

Η ζωή του Κατράκη υπήρξε συνδεδεμένη με το πάθος του για την τέχνη αλλά και με τις πολιτικές του πεποιθήσεις, καθώς παρέμεινε μέχρι το τέλος μέλος του ΚΚΕ. Η υγεία του, ωστόσο, κλονίστηκε από χρόνια καταπόνηση και τον εθισμό στο κάπνισμα. Λίγο μετά την ολοκλήρωση της τελευταίας του κινηματογραφικής εμφάνισης στο «Ταξίδι στα Κύθηρα», έφυγε από τη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου 1984, σε ηλικία 76 ετών, νικημένος από καρκίνο του πνεύμονα. Η κηδεία του τελέστηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, σφραγίζοντας την πορεία ενός από τους σημαντικότερους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου.

 

Στο link που ακολουθεί μπορείτε να διαβάσετε
ακόμα περισσότερα γεγονότα που συνέβησαν αυτή την ημερομηνία
Γέγονε την 2α Σεπτεμβρίου

 

————————————————————————
Πηγές: sansimera.gr, el.wikipedia