Συνέβη 7 Δεκεμβρίου στην Ελλάδα και τον κόσμο

7 Δεκεμβρίου 2023

Είναι η 341η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 24 ημέρες για τη λήξη του
🌅  Ανατολή ήλιου: 07:27 – Δύση ήλιου: 17:05
– Διάρκεια ημέρας: 9 ώρες 38 λεπτά
🌘  Σελήνη 24.1 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Αμβρόσιο, Αμβρόση, Αμβροσία.

 

Γεγονότα

 

1941 – Οι Ιάπωνες με 200 αεροσκάφη καταστρέφουν την αμερικανική ναυτική βάση του Περλ Χάρμπορ στη Χαβάη. Χιλιάδες οι νεκροί και οι τραυματίες. Η διαταγή για επίθεση στο Περλ Χάρμπορ δόθηκε από τον αρχιναύαρχο Ισορούκου Γιαμαμότο στον επικεφαλής της επιχείρησης ναύαρχο Τσουίτσι Ναγκούμο την 1η Δεκεμβρίου 1941. Στο Περλ Χάρμπορ, που βρισκόταν στο νησί Ουάχου της Χαβάης, ναυλοχούσαν 104 πλοία (πολεμικά και συνοδείας) και στάθμευαν 390 αεροσκάφη. Επικεφαλής των ναυτικών δυνάμεων ήταν ο ναύαρχος Χάσμπαντ Κίμελ και των χερσαίων ο στρατηγός Γουόλτερ Σορτ. Η ναυτική δύναμη των Ιαπώνων με επικεφαλής 6 αεροπλανοφόρα απέπλευσε δυτικά, χωρίς να επισημανθεί από τους Αμερικανούς και έφθασε 275 ναυτικά μίλια βόρεια των Νησιών Χαβάη. Από το σημείο αυτό θα εξαπέλυαν την επίθεσή τους στο Περλ Χάρμπορ, με αλλεπάλληλα αεροπορικά κύματα. Στις 3:42 π.μ. της 7ης Δεκεμβρίου το αμερικανικό ναρκαλιευτικό «Condor» εντόπισε ένα γιαπωνέζικο υποβρύχιο τσέπης λίγο έξω από το Περλ Χάρμπορ. Καταδιώχθηκε και βυθίστηκε στις 6:37 π.μ. από το αντιτορπιλικό «Ward», που έριξε τα πρώτα αμερικανικά πυρά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν ένα από τα πέντε μικρά υποβρύχια, που θα επιχειρούσαν και θα κατέστρεφαν αμερικανικά πλοία κατά τη διάρκεια των αεροπορικών επιθέσεων. Η κύρια επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ εκδηλώθηκε στις 7:48 π.μ. με το πρώτο κύμα των αεροπλάνων, που διοικούσε πλοίαρχος Μιτσούο Φουτσίντα. Ήταν Κυριακή και επικρατούσε γενική χαλάρωση. Τα αμερικανικά ραντάρ εντόπισαν τα ιαπωνικά αεροπλάνα, αλλά οι αρμόδιοι αξιωματικοί τα θεώρησαν φίλια, καθώς περίμεναν την άφιξη σμήνους βομβαρδιστικών Β-17.
Οι Αμερικανοί πιάστηκαν στην κυριολεξία στον ύπνο και δεν μπόρεσαν να αντιδράσουν άμεσα. Τα αεροπλάνα τους καταστράφηκαν στο έδαφος, αφού ήταν παρκαρισμένα το ένα δίπλα στο άλλο για τον φόβο σαμποτάζ. Οι βόμβες και οι τορπίλες των γιαπωνέζικων αεροπλάνων έπληξαν και πολλά πολεμικά πλοία. Ακολούθησε λίγο αργότερα ένα δεύτερο κύμα αεροπλάνων με επικεφαλής τον πλωτάρχη Σιγκεκάζου Σιμαζάκι, αλλά αυτή την φορά οι Αμερικανοί είχαν προετοιμασθεί στοιχειωδώς για να αντιμετωπίσουν τους επιτιθέμενους.
Στα 90 λεπτά που κράτησε συνολικά η από αέρος επίθεση των Ιαπώνων, 2.386 Αμερικανοί (στρατιωτικοί και πολίτες) έχασαν τη ζωή τους και 1.139 τραυματίστηκαν. 188 αεροπλάνα καταστράφηκαν, 155 υπέστησαν ζημιές, 5 πλοία βυθίσθηκαν και 13 τέθηκαν εκτός μάχης. Οι Αμερικανοί, όμως, κατόρθωσαν να διατηρήσουν ανέπαφα τα δίκτυα της επιμελητείας (ναυπηγεία και δεξαμενές καυσίμων). Από την πλευρά τους, οι Γιαπωνέζοι έχασαν 64 άνδρες (55 αεροπόρους και 9 ναυτικούς), 29 αεροπλάνα και τα 5 υποβρύχια τσέπης.

 

1965 – Με ταυτόχρονες λειτουργίες στην Κωνσταντινούπολη και στη Ρώμη από τον Πατριάρχη Αθηναγόρα και τον Πάπα Παύλο ΣΤ’ γίνεται αμοιβαία άρση του αλληλοαφορισμού. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας δραστηριοποιήθηκε στην οικουμενική κίνηση, επιδιώκοντας να καθιερώσει καλύτερες σχέσεις μεταξύ των Χριστιανών. Έτσι, ενίσχυσε τη συνεργασία με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, το οποίο είχε ιδρυθεί λίγο πριν την εκλογή του[19], με τη σύσταση Μόνιμης Αντιπροσωπείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην έδρα του στη Γενεύη, τοποθετώντας ως επικεφαλής τον επίσκοπο Μελίτης Ιάκωβο.
Στα πλαίσια της διακηρυγμένης πρόθεσής του να προσεγγίσει τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ο Αθηναγόρας έκανε κάποιες πρώτες κινήσεις επί των ημερών του Πάπα Πίου ΙΒ΄, οι οποίες δεν είχαν κάποιο αποτέλεσμα. Ο διάδοχός του, Ιωάννης ΚΓ΄, ήταν πιο θετικός και μάλιστα κάλεσε την Ορθόδοξη Εκκλησία να στείλει εκπροσώπους/παρατηρητές στη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού. Η προσέγγιση όμως επιταχύνθηκε μετά τον θάνατο του Ιωάννη ΚΓ΄ (3 Ιουνίου 1963) και την εκλογή του διαδόχου του, Παύλου ΣΤ΄. Το πρώτο ουσιαστικό βήμα ήταν η συνάντησή του με τον Πάπα Παύλο ΣΤ΄ το βράδυ της Κυριακής, 5 Ιανουαρίου 1964, στην αντιπροσωπεία της Αγίας Έδρας στο Όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ, η οποία διεξήχθη υπό τους όρους αυστηρού πρωτοκόλλου. Η δεύτερη συνάντησή τους έγινε την επομένη στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, σε πιο χαλαρή ατμόσφαιρα. Οι δύο ηγέτες της Χριστιανοσύνης διαπίστωσαν ότι ο δρόμος για την ένωση των δύο Εκκλησιών είναι μακρύς και δυσχερής, αλλά συμφώνησαν τη σύσταση μιας επιτροπής για την προώθηση του μεταξύ τους διαλόγου. Οι δύο εκκλησιαστικοί ηγέτες είχαν και τρίτη ανεπίσημη συνάντηση στους δρόμους της Ιερουσαλήμ υπό τις επευφημίες των πιστών. Ήταν το πρώτο βήμα στην πορεία του διαλόγου.
Αυτή η συμβολική συνάντηση άνοιξε τη δυνατότητα αυθεντικού διαλόγου μεταξύ Ορθόδοξων και Ρωμαιοκαθολικών για πρώτη φορά μετά από το Σχίσμα του 1054. Ακολούθησαν, στις 7 Δεκεμβρίου 1965, ημέρα επίσημης λήξης των εργασιών της Β΄ Βατικάνειας Συνόδου, οι τελετές άρσης των αναθεμάτων του 1054. Αυτές έλαβαν χώρα ταυτόχρονα, στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη και στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας διάβασε την πράξη της άρσης και ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ το παπικό ιδιόβουλο. Η Άρση των αναθεμάτων προκάλεσε πολλές αντιδράσεις ακόμη και την διακοπή της μνημόνευσης του Πατριάρχη Αθηναγόρας από Ορθόδοξους επισκόπους ακόμη και από το Άγιο Όρος βλέποντας να επιβάλλεται ο Οικουμενισμός στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στις 25 Ιουλίου 1967 ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ επισκέφτηκε επίσημα το Φανάρι. Στις 28 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, μετά από περιοδεία του στα Πατριαρχεία Σερβίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, ο Πατριάρχης Αθηναγόρας ανταπέδωσε την επίσκεψη, μεταβαίνοντας στο Βατικανό[30]. Το ταξίδι του συνεχίστηκε στην Ελβετία, όπου εγκαινίασε το Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζί της Γενεύης και κατόπιν στο Λονδίνο, όπου συναντήθηκε με τον πριμάτο της Αγγλικανικής Εκκλησίας.

 

1972 – Οι ΗΠΑ εκτοξεύουν το διαστημόπλοιο Apollo 17, στην τελευταία αποστολή του προγράμματος Apollo στη Σελήνη. Η εκτόξευση του «Απόλλων 17» έγινε με τον πύραυλο «Κρόνος 5» μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 7ης Δεκεμβρίου από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλώριδας και ήταν μία ακόμη πρωτιά για τη διαστημική αυτή αποστολή, καθώς ήταν η πρώτη νυχτερινή εκτόξευση του προγράμματος «Απόλλων». Παρά το προχωρημένο της ώρας, 500.000 άνθρωποι βρέθηκαν στο Διαστημικό Κέντρο «Τζον Κένεντι» για να παρακολουθήσουν την εκτόξευση.
Όλα κύλησαν ομαλά μέχρι το μεσημέρι της 10ης Δεκεμβρίου, οπότε το διαστημόπλοιο τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. Αμέσως ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αποκόλληση της σεληνακάτου και την προσελήνωσή της, η οποία επιτεύχθηκε στις 14:55 της 11ης Δεκεμβρίου. Στη σεληνάκατο επέβαιναν ο Σέρναν και ο Σμιτ, οι οποίοι τέσσερεις ώρες αργότερα έκαναν τον πρώτο τους σεληνιακό τους περίπατο και μάλιστα είχαν και το πρώτης τους μικροατυχία. Το φτερό μιας από τις ρόδες του διαστημικού οχήματος αποκολλήθηκε και χρειάστηκε η εφευρετικότητα του Σέρναν να το επανασυναρμολογήσει με κολλητική ταινία.
Κατά τη διάρκεια της τριήμερης παραμονής τους στη Σελήνη, που κύλησε χωρίς άλλα σημαντικά απρόοπτα, οι Σέρναν και Σμιτ εκτέλεσαν σειρά πειραμάτων και μάζεψαν 110 κιλά σεληνιακών πετρωμάτων, τα οποία έφεραν πίσω στη Γη. Συνολικά εργάστηκαν γύρω στις 22 ώρες στο ύπαιθρο της Σελήνης, δηλαδή κάτι παραπάνω από επτά ώρες ημερησίως.
Η διαδικασία της αποσελήνωσής τους ξεκίνησε το απόγευμα της 14ης Δεκεμβρίου και μετά την προσκόλλησή τους στο διαστημόπλοιο τις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης Δεκεμβρίου ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής στην Γη, που συνοδεύτηκε και από τον διαστημικό περίπατο του Έβανς, που διάρκεσε 67 λεπτά (17 Δεκεμβρίου). Στις 14:25 της 19ης Δεκεμβρίου του 1972, ο θαλαμίσκος του «Απόλλων 17» με το τριμελές πλήρωμά του προσθαλασσώθηκε με επιτυχία στον Ειρηνικό Ωκεανό και οι Σέρναν, Έβανς και Σμιτ περισυνελέγησαν σώοι και αβλαβείς από ελικόπτερο του αμερικανικού πολεμικού πλοίου «USS Ticonderoga». Η τελευταία προς ώρας επανδρωμένη αποστολή του ανθρώπου στη Σελήνη είχε λάβει τέλος.

 

1975 – Ο Βασίλης Χατζηπαναγής κάνει το ντεμπούτο του στον αγώνα Ηρακλή – Ατρόμητου στη Βέροια. Θα αγωνιστεί στο ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου 281 φορές και θα πετύχει 61 γκολ. Εκείνη την ημέρα, λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν το τι θα βλέπαμε από τον συγκεκριμένο ποδοσφαιριστή, αγωνιζόμενο με τον «Ημίθεο» στο στήθος. Την τελευταία του εμφάνιση με τον Γηραιό ο Χατζηπαναγής την έκανε στις 26 Οκτωβρίου του 1990, την ημέρα των 36ων γενεθλίων του, στον αγώνα με την Βαλένθια για το Κύπελλο UEFA, που ήταν και η μοναδική συμμετοχή του σε αγώνα ευρωπαϊκής διοργάνωσης.
Το 1976 κλήθηκε στην Εθνική Ελλάδος, αλλά δεν μπόρεσε να αγωνιστεί σε επίσημο παιχνίδι, καθώς είχε καταγράψει συμμετοχές τόσο με τις σοβιετικές εθνικές ομάδες Ελπίδων, όσο και με την Ολυμπιακή ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης.
Το 2003 ανακηρύχθηκε κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής των τελευταίων 50 χρόνων από την ΕΠΟ.
Ο Χατζηπαναγής γεννήθηκε στην Τασκένδη της τότε Σοβιετικής Ένωσης (σημερινό Ουζμπεκιστάν), στις 26 Οκτωβρίου του 1954. Ο πατέρας του, Κυριάκος ήταν Ελληνοκύπριος από την Άχνα Αμμοχώστου ενώ η μητέρα του ήταν Ελληνίδα από την Κωνσταντινούπολη. Ο Νουρέγιεφ ξεκίνησε το ποδόσφαιρο από τη Δυναμό Τασκένδης σε ηλικία 17 ετών και το 1972 πήγε στην Παχτακόρ μέχρι το 1975 που ήρθε στην Ελλάδα για τον Ηρακλή.

 

 

1994 – Ο υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας πραγματοποιεί την πρώτη επίσκεψη έλληνα υπουργού στο χωριό «Μπελογιάννης», στη Βουδαπέστη, όπου οι κάτοικοι είναι κυρίως ελληνικής καταγωγής, πολιτικοί πρόσφυγες.
Το χωριό «Μπελογιάννης (Beloiannisz)» ιδρύθηκε από Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες το 1949. Πιο συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο του 1949 κατέφθασαν από την Ελλάδα στην Ουγγαρία οι πρώτοι ηλικιωμένοι και όχι μόνο, μιας και ακολούθησαν ολόκληρες οικογένειες με περίπου 2000 παιδιά. Προέκυψε συνεπώς το ζήτημα πού θα εγκατασταθούν οι Έλληνες αυτοί.
Οι ίδιοι έλαβαν την απόφαση να οικοδομήσουν ως εθελοντές ένα ελληνικό χωριό, το οποίο θα λειτουργούσε προσωρινά. Οι εργασίες των κατοίκων ξεκίνησαν στις 15 Μαΐου 1950 και περατώθηκαν την άνοιξη του επόμενου χρόνου. Ήδη μόλις τον Οκτώβριο του 1950 το χωριό αριθμούσε περίπου 420 κατοικίες, στις οποίες έμελλε να «στεγαστεί» ο Ελληνισμός. Με τον καιρό πέρα από τις κατοικίες, οικοδομήθηκαν και άλλα κτίρια, όπως το παντοπωλείο, το ιατρείο και το οκτατάξιο σχολείο. Το «προσωρινό» αυτό χωριό έγινε τελικά η μόνιμη κατοικία των ιδρυτών του, καθώς δεν κατάφεραν τελικά να τους απονεμηθεί αμνηστία, αλλά ούτε και να λάβουν ελληνικά διαβατήρια. Κατ’ αποτέλεσμα, οι Έλληνες αυτοί δεν είχαν την ευκαιρία να επιστρέψουν στη μαμά-πατρίδα.

 

2008 – Επεκτείνονται σε όλη τη χώρα τα επεισόδια για το θάνατο του 16χρονου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από σφαίρα ειδικού φρουρού στα Εξάρχεια. Πυρπολούνται καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας. Δεν γίνονται αποδεκτές από τον πρωθυπουργό οι παραιτήσεις του Υπουργού Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλου και του υφυπουργού του, Παναγιώτη Χηνοφώτη.
Από τις 7 έως τις 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκαν μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας στην Αθήνα και σε πολλές πόλεις της χώρας. Μαθητές γυμνασίων και λυκείων προχώρησαν σε πορείες, καταλήψεις σχολείων και αποχή από τα μαθήματα. Σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια και πρωτοφανείς καταστροφές σε δημόσια κτίρια, τράπεζες, εμπορικά καταστήματα, μνημεία και αυτοκίνητα. Οι μεγαλύτερες καταστροφές σημειώθηκαν στην Αθήνα. Σύμφωνα με εκτίμηση του ΕΒΕΑ, οι ζημιές που προκλήθηκαν μόνο στην Αθήνα ξεπέρασαν τα 50 εκατομμύρια ευρώ. Οι αναλυτές απέδωσαν τη νεανική εξέγερση στο αίσθημα απελπισίας που διακατείχε τη νέα γενιά, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της ραγδαία αυξανόμενης νεανικής ανεργίας, αλλά και στην ανικανότητα της ιθύνουσας τάξης να τους εμπνεύσει, λόγω σκανδάλων και διαφθοράς.

 

Γεννήσεις

 

1924 – Μάριο Σοάρες. Διακεκριμένος πορτογάλος πολιτικός, από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Διετέλεσε πρωθυπουργός της Πορτογαλίας (1976-1978, 1983-1985) και Πρόεδρος της Δημοκρατίας (1986-1996).
Ο Μάριου Αλμπέρτου Νόμπρε Λόπες Σουάρις (Mário Alberto Nobre Lopes Soares), όπως είναι η ορθή προφορά του ονόματός του στα πορτογαλικά, γεννήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 1924 στη Λισαβώνα. Ο πατέρας του Ζοάο Λόπες Σοάρες (1878-1970) ήταν φιλελεύθερος πολιτικός, ο οποίος κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Σαλαζάρ καταδικάστηκε επανειλημμένα σε φυλάκιση ή εξορία.
Ο νεαρός Σοάρες σπούδασε φιλοσοφία και ιστορία στο Πανεπιστήμιο τής Λισαβώνας και νομικά στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Συμμετείχε στο δημοκρατικό αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα και κατά τη διάρκεια της δικηγορικής σταδιοδρομίας του υπερασπίστηκε πολλούς πολιτικά διαφωνούντες. Καταδικάστηκε 12 φορές σε φυλάκιση κι έζησε εξόριστος το 1968 στο Σάο Τομέ και από το 1970 έως το 1974 στο Παρίσι.
Ύστερα από ένα σύντομο πέρασμα από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Πορτογαλίας, υπήρξε από τους ιδρυτές, το 1964, της παράνομης οργάνωσης με την επωνυμία Πορτογαλική Σοσιαλιστική Δράση, η οποία το 1974 αποτέλεσε τον πυρήνα τού Σοσιαλιστικού Κόμματος της Πορτογαλίας (PSP).
To 1974, έπειτα από το στρατιωτικό πραξικόπημα, το οποίο ανέτρεψε το δικτατορικό καθεστώς, γνωστό ως «Επανάσταση των Γαρυφάλλων», ο Σοάρες διετέλεσε, ως το 1975, υπουργός Εξωτερικών και διηύθυνε τις διαπραγματεύσεις για την ανεξαρτησία των πορτογαλικών αποικιών.
Υπήρξε ο πρώτος συνταγματικά εκλεγμένος πρωθυπουργός της Πορτογαλίας μετά την μεταπολίτευση του 1974 και υπηρέτησε στη θέση αυτή δύο φορές (1976-1978, 1983-1985). Το σημαντικότερο έργο κατά τη διάρκεια της δεύτερη πρωθυπουργίας του ήταν η προετοιμασία για την είσοδο της Πορτογαλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα). Το 1986 εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας και επανεξελέγη το 1991.
Από το 1999 έως το 2004 διετέλεσε ευρωβουλευτής με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το 2006 ήταν εκ νέου υποψήφιος του κόμματος για την προεδρία της χώρας. Απέτυχε, όμως, να εκλεγεί και αποσύρθηκε οριστικά από την πολιτική σε ηλικία 82 ετών.
Τιμήθηκε πληθώρα διακρίσεων σ’ όλο όλο τον κόσμο. Στις 20 Νοεμβρίου 1987 του απονεμήθηκε ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Σωτήρος από την Ελληνική Δημοκρατία και στις 29 Μαΐου 1990 το Μέγα Περιδέραιο του Τάγματος Μακαρίου Γ’ από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Έγραψε βιβλία πάνω σε θέματα φιλοσοφίας και πολιτικής κι ένα ημιαυτοβιογραφικό έργο, που πρωτοεκδόθηκε στα γαλλικά με τίτλο «Η φιμωμένη Πορτογαλία: μία μαρτυρία» (1972).
Από το 1949 έως το 2015 ήταν νυμφευμένος με την ηθοποιό και πολιτικό Μαρία Μπαρόζο (1925-2015), με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον εκδότη και πολιτικό Ζοάο Σοάρες (γ. 1949) και την εκπαιδευτικό Ιζαμπέλα Μπαρόζο (γ. 1951).
Ο Μάριο Σοάρες πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 2017, σε ηλικία 92 ετών, ύστερα από πολυήμερη νοσηλεία σε νοσοκομείο της Λισαβώνας.

 

 

1928 – Νόαμ Τσόμσκι (αγγλ.: Avram Noam Chomsky, γενν. 7 Δεκεμβρίου 1928) είναι Αμερικανός καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT). Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων και άρθρων, ενώ έχει δώσει και εκτενείς διαλέξεις επάνω σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων τα οποία περιλαμβάνουν τη γλωσσολογία, τη φιλοσοφία και την ιστορία της διανόησης. Επίσης, ο Τσόμσκι έχει πλούσιο ιστορικό πολιτικού ακτιβισμού από τη δεκαετία του ’60 κι έπειτα, με πληθώρα βιβλίων τα οποία επικρίνουν κυρίως την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ με δήλωσή του τοποθέτησε ιδεολογικά τον εαυτό του στον αναρχικό χώρο, αν και κατά καιρούς έχουν σχολιαστεί οι φιλελεύθερες καταβολές της πολιτικής του σκέψης. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, απ’ όπου αποφοίτησε με πτυχίο φιλοσοφίας το 1949 και με μεταπτυχιακό στη γλωσσολογία το 1951. Η συνεργασία του εκεί με τον διάσημο γλωσσολόγο Zellig Harris έθεσε τις βάσεις για τις μετέπειτα θεωρίες του στη γλωσσολογία και την πολιτική του σκέψη.
Ο Τσόμσκι είναι ο εισηγητής της λεγόμενης «γενετικής-μετασχηματιστικής γραμματικής», κυρίως με το ριζοσπαστικό γλωσσολογικό του σύγγραμμα Συντακτικές Δομές του 1957. Η γενετική θεωρία για τη γλώσσα, παρά τις αλλεπάλληλες εξελίξεις και αναθεωρήσεις της, χαρακτηρίζεται από κάποιες σταθερές παραδοχές όπως η ακόλουθη: η ικανότητα του ανθρώπου να παράγει και να κατανοεί ασύλληπτο για τον ανθρώπινο νου αριθμό προτάσεων είναι έμφυτη και μας οδηγεί βάσιμα στην υπόθεση για την ύπαρξη γλωσσικών καθολικών, γενικευμένων δομών και περιορισμών στους οποίους υπακούν όλες οι φυσικές γλώσσες, παρά την παρατηρούμενη τεράστια τυπολογική ποικιλία τους. Η ύπαρξη μιας εγγενούς «Καθολικής Γραμματικής» καθιστά το παιδί ικανό να μαθαίνει τη μητρική του γλώσσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, παρά την αποσπασματικότητα των δεδομένων τα οποία προσλαμβάνει ο άνθρωπος κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Ο Τσόμσκι αμφισβήτησε τη συμπεριφοριστική θεωρία για την γλωσσική κατάκτηση και προώθησε ένα τυπικό/φορμαλιστικό πρότυπο περιγραφής και ανάλυσης της γλώσσας, ιδιαίτερα στο επίπεδο της σύνταξης. Ο τρόπος με τον οποίο ο Τσόμσκι απέδωσε φορμαλιστικά την γλωσσική ικανότητα εξηγεί επαρκώς τη λεγόμενη “γλωσσική δημιουργικότητα”, κεντρική ιδιότητα των φυσικών γλωσσών: με ένα πεπερασμένο αριθμό κανόνων και ένα ορισμένο σύνολο γλωσσικών μονάδων (φωνολογικών και λεξικών), οι άνθρωποι είναι ικανοί να παραγάγουν και να αντιληφθούν άπειρο πλήθος προτάσεων, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων που ποτέ ξανά δεν έχουν παραχθεί.
Ο Τσόμσκι αναφέρει ότι τα παιδιά δεν γεννιούνται «tabula rasa» (κενό χαρτί) αλλά είναι γενετικά προδιατεθειμένα, ώστε να μπορούν να δομήσουν την απόκτηση της γλώσσας. Σύμφωνα με αυτόν υπάρχει ένας έμφυτος μηχανισμός κατάκτησης της γλώσσας που βοηθά τα παιδιά στο να κατακτήσουν και να αποκτήσουν την γλώσσα τους.

 

1949 – Τομ Γουέιτς (αγγλικά: Thomas Alan Waits, 7 Δεκεμβρίου 1949) είναι Αμερικανός μουσικός, τραγουδοποιός, συνθέτης και ηθοποιός. Έχοντας διαμορφώσει ένα αμιγώς προσωπικό ιδίωμα, αντλεί υλικό από ένα ευρύ φάσμα μουσικών ειδών, από τα μπλουζ, τη γκόσπελ και την τζαζ μέχρι το μουσικό θέατρο και την οπερέτα, χωρίς να είναι δυνατό να καταταχθεί σαφώς σε μια συγκεκριμένη μουσική σκηνή. Το πολύπλευρο και αντικονφορμιστικό έργο του περιλαμβάνει επίσης συνθέσεις για το μουσικό θέατρο και τον κινηματογράφο, ενώ έχει ασχοληθεί με την ηθοποιία αναλαμβάνοντας κυρίως μικρούς ρόλους. Η θεματολογία των τραγουδιών του κυριαρχείται από ατμοσφαιρικές περιγραφές περιθωριακών και γκροτέσκ χαρακτήρων, αλλόκοτες ιστορίες, αλλά και ρομαντικές αφηγήσεις δοσμένες συνήθως στη μορφή μιας συμβατικής μπαλάντας. Διακρίνεται για την ιδιόρρυθμη και ευέλικτη φωνή του. Έχει τιμηθεί με δύο βραβεία Γκράμι για τους δίσκους Bone Machine και Mule Variations.

 

Θάνατοι

 

1784 – Καισάριος Δαπόντες. Γεννήθηκε στη Σκόπελο, όπου και πήρε τη βασική μόρφωση. Το 1731 ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου έμεινε για λίγους μήνες, αργότερα ταξίδεψε στο Βουκουρέστι, όπου σπούδασε, και αργότερα στο Ιάσιο, όπου και εγκαταστάθηκε για τα επόμενα 4 χρόνια, εργαζόμενος ως γραμματέας του ηγεμόνα Κωνσταντίνου Μαυροκορδάτου. Μέχρι το 1743 υπηρετούσε ως γραμματικός β΄ τάξης τον ηγεμόνα. Εκείνη τη χρονιά παραιτήθηκε μετά την άρνηση του Μαυροκορδάτου να τον προβιβάσει σε γραμματικό α΄ τάξης. Την ίδια χρονιά διορίστηκε ως γραμματικός α΄ τάξης στην υπηρεσία του νέου ηγεμόνα της Μολδαβίας, Ιωάννη Μαυροκορδάτου και εγκαταστάθηκε ξανά στο Ιάσιο. Απέκτησε πλούτη και προβιβάστηκε στο αξίωμα του καμινάρη, αλλά το 1747 φυλακίστηκε για 20 μήνες περίπου, ίσως από δικές του ατασθαλίες ή μηχανορραφίες εχθρών του στην ηγεμονική αυλή. Μετά την αποφυλάκισή του πήγε στη Χάλκη και μέσα σε λίγο διάστημα (1749-1751) παντρεύτηκε, απέκτησε μια κόρη που πέθανε πρόωρα και αμέσως κατόπιν χήρεψε.
Το 1753, απογοητευμένος από τα εγκόσμια αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο. Πήρε το όνομα Καισάριος και, αφού έζησε για τρία χρόνια στη νήσο Πιπέρι, απέναντι από τη Σκόπελο, και στη μονή Ευαγγελίστριας της Σκοπέλου, το 1757 ταξίδεψε στο Άγιο Όρος και προσεχώρησε στη Μονή Ξηροποτάμου.
Τα επόμενα χρόνια περιόδευσε σε περιοχές της Ελλάδας και στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να συγκεντρώσει χρήματα για τη Μονή. Επέστρεψε στο Άγιο Όρος το 1765 και έμεινε στις Μονές Ξηροποτάμου και Κουτλουμουσίου μέχρι το 1757, όταν επέστρεψε στην Μονή Ευαγγελίστριας στη Σκόπελο μέχρι το 1784. Εκείνη τη χρονιά επέστρεψε στη Μονή Ξηροποτάμου και λίγους μήνες μετά πέθανε. Χειρόγραφά του φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη της Μονής.
Η ζωή του εξιστορήθηκε από τον ίδιο στο έμμετρο αφήγημα Κήπος Χαρίτων που γράφτηκε το 1768 και απευθύνεται στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο τον Φιραρή.

 

1976 – Κώστας Μουσούρης. Ο Κώστας Μουσούρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1903. Αποφοίτησε από τη Σχολή της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Προσλήφθηκε από την ηλικία των 15 ετών στο θίασο της ίδιας Εταιρείας. Πρωτοεμφανίσθηκε στη θεατρική σκηνή το Μάιο του 1919. Η κύρια όμως θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε πέντε χρόνια μετά, το Μάιο του 1924, όταν σε συνεργασία με νέους ηθοποιούς ίδρυσε το “Θίασο των Νέων”, που στεγάσθηκε σε μικρό συνοικιακό θέατρο του Παγκρατίου (Αθήνα).
Το 1925 ο Κ. Μουσούρης προσλαμβάνεται από το Σπύρο Μελά ως πρωταγωνιστής στο Θέατρο Τέχνης. Ο Χειμώνας του 1927 τον βρίσκει πρωταγωνιστή στο θίασο της Κυβέλης μέχρι και το τέλος του 1928. Το 1929 με την Αλίκη Θεοδωρίδου ιδρύει ίδιο θίασο (Μουσούρη – Θεοδωρίδου), απ΄ όπου και αρχίζει να χρονολογείται η πλούσια και πολύμορφη θεατρική δράση του, τόσο ως θιασάρχης όσο και ως σκηνοθέτης.
Εμφανίστηκε με το θίασό του σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος, ενώ κατ΄ επανάληψη επισκέφθηκε ελληνικές παροικίες της Αιγύπτου (Κάιρο, Αλεξάνδρεια), Τουρκίας (Κωνσταντινούπολη) αλλά και της Αιθιοπίας και του Σουδάν.
Ο Κώστας Μουσούρης ασχολήθηκε επίσης με την ποίηση και την πεζογραφία, δημοσιεύοντας πλείστα των έργων του, όπως μελέτες, άρθρα και διηγήματα σε διάφορα έντυπα. Στη δεκαετία του ’50 υπήρξε Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ελεύθερου Θεάτρου. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και παράσημα.
Πέθανε στις 7 Δεκεμβρίου 1976 σε ηλικία 73 ετών, αφήνοντας μια πλούσια καλλιτεχνική παρακαταθήκη στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο.
Συμπρωταγωνίστριές του μετά το 1949, κατά χρονολογική σειρά, υπήρξαν και οι Έλλη Λαμπέτη, Ελένη Χατζηαργύρη, Τζένη Καρέζη, Βάσω Μανωλίδου, Αντιγόνη Βαλάκου, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Αλεξάνδρα Λαδικού και Τζένη Ρουσσέα.[1]
Για τον Κώστα Μουσούρη υπάρχουν γραπτές αναφορές των (κατ’ αλφαβητική σειρά): Π. Γλέζου, Π. Ενεπεκίδη, Ι.Ν. Θεοδωρακόπουλου, Π. Κανελλόπουλου, Κ. Λάσκαρι, A. Λιδωρίκη, Ν.Κ. Λούρου, Ν. Μάτσα, Α. Μινωτή, Κ. Μπαστιά, Π. Παλαιολόγου, Μ. Παλλάντιου, Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, Π. Παπαδούκα, Ευ.Π. Παπανούτσου, Δ. Ρώμα, Α. Σολομού, Στ. Σπηλιωτόπουλου, Γ. Τζαβέλλα, Κ. Τσάτσου, Α.Ν. Τσιριντάνη και Π. Χάρη.[1]
“Τι αγάπησε περισσότερο ο Κώστας Μουσούρης στο θεατρικό του ταξίδι; Θα έλεγα το ίδιο το ταξίδι! Το έζησε με το σώμα του, με νου και με καρδιά, πενήντα οκτώ ολόκληρα χρόνια, γνωρίζοντας ότι ο ηθοποιός ζει όσο παίζει. Μου το έλεγε συχνά: “Υπάρχουμε όσο πατούμε το σανίδι. Μετά, όσο ζούμε, η μοναξιά. Και μετά το τέλος η λησμονιά”. Ίσως να μην την φανταζόταν τόσο μεγάλη.” “Πνευματικοί άνθρωποι, καλλιτέχνες, συνάδελφοι του αναφέρθηκαν ή ενδεχομένως στο μέλλον να αναφερθούν στον Κώστα Μουσούρη και στην θέση του στην ιστορία του θεάτρου μας. Ο υπογράφων αυτά μόνον έχει να καταθέσει: “Κώστας Μουσούρης: ηθοποιός, σκηνοθέτης, δημιουργός τριών θεάτρων, θιασιάρχης, επιχειρηματίας, καθηγητής της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών. Άρα, εξ ορισμού θεατράνθρωπος. Κώστας Μουσούρης: πενήντα οκτώ χρόνια πάθος θεάτρου”.

 

2016 – Γκρεγκ Λέικ. Ο Γκρέγκ Λέικ (αγγλ. Gregory Stuart «Greg« Lake, 1947 – 2016) ήταν Βρετανός μπασίστας, κιθαρίστας, τραγουδιστής, τραγουδοποιός και παραγωγός . Έγινε γνωστός ως μέλος των προοδευτικών ροκ συγκροτημάτων King Crimson και Emerson, Lake και Palmer . Ήταν πρωτοπόρος του αποκαλούμενου «προοδευτικού ροκ» πειραματιζόμενος σε συνδυασμό με άλλα μουσικά είδη, όπως η κλασική μουσική. Μία από τις πιο διάσημες συνθέσεις του είναι η μπαλάντα Lucky Man.

 

 

 

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia

AgrinioStories

Διαβάστε ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ
περοσσότερες πληροφορίες για τη ημέρα
κάνοντας clik πάνω στη διαφήμιση που ακολουθεί