Συνέβη 4 Οκτωβρίου στην Ελλάδα και τον κόσμο

4 Οκτωβρίου 2023

Είναι η 277η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 88 ημέρες για τη λήξη του
🌅  Ανατολή ήλιου: 07:23 – Δύση ήλιου: 19:04 – Διάρκεια ημέρας: 11 ώρες 42 λεπτά
🌖  Σελήνη 20.1 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Βερίνα, Βερίνη, Βέρα, Βερούλα, Βερούλη, Ιερόθεο και Καλλισθένη

Γεγονότα

1853 – Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία. Ένοπλη σύγκρουση μεταξύ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας από τη μία πλευρά και των συμμαχικών δυνάμεων της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, της Γαλλικής Αυτοκρατορίας, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του Βασιλείου της Σαρδηνίας από την άλλη πλευρά. Η σύρραξη, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα αιματηρή[1] και στην οποία έλαβαν μέρος οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές δυνάμεις της εποχής, υπήρξε το αποτέλεσμα ενός μακρόχρονου ανταγωνισμού συμφερόντων ανάμεσα στις κύριες ευρωπαϊκές δυνάμεις, για επιρροή και εκμετάλλευση των ανατολικών εδαφών της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι περισσότερες μάχες έλαβαν χώρα στη χερσόνησο της Κριμαίας, όμως πραγματοποιήθηκαν και μικρότερης έντασης εκστρατείες στη δυτική Ανατολία, τον Καύκασο, τη Βαλτική Θάλασσα, τη Λευκή Θάλασσα και τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Ο πόλεμος έμεινε γνωστός στη ρωσική ιστοριογραφία ως Ανατολικός Πόλεμος (ρωσικά: Восточная война, βαστότσναγια βαϊνά), ενώ στη Βρετανία τον καιρό εκείνο αναφερόταν ως Ρωσικός Πόλεμος.
Έχει μείνει στην ιστορία ως πόλεμος σφαλμάτων εφοδιαστικής και στρατηγικής φύσεως, καθώς και για το περίφημο ποίημα Η επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας του Τένισον. Από άποψη τεχνολογίας ήταν ο πρώτος που εισήγαγε μεγάλο αριθμό τεχνολογικών καινοτομιών. Συγκεκριμένα, ήταν η πρώτη σύρραξη όπου οι αντιμαχόμενοι έκαναν εκτεταμένη χρήση σε τακτικό επίπεδο του σιδηροδρόμου και του τηλέγραφου. Είναι επίσης διάσημος από την εργασία της Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ και της Μέρι Σίκολ, οι οποίες εφήρμοσαν νεωτερικές νοσηλευτικές πρακτικές που έσωσαν πολλούς Βρετανούς τραυματίες. Τέλος, ήταν η πρώτη φορά που ένας πόλεμος καταγράφηκε λεπτομερώς από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της εποχής.

1912 – Μετά την άρνηση της Τουρκίας να υιοθετήσει τη διακοίνωση της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Σερβίας για την «επικύρωση της εθνικής αυτονομίας των εθνοτήτων της αυτοκρατορίας» και να προβεί σε διοικητικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις στις περιοχές όπου ζουν εθνότητες χριστιανών, οι τρεις χώρες κηρύσσουν τον πόλεμο κατά της Πύλης. Αρχή του Α’ Βαλκανικού Πολέμου.
Μέσα σε ένα περιβάλλον προϊούσας διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, – ένα περιβάλλον που το ενίσχυαν ο εθνικισμός και ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων Δυνάμεων της εποχής, (η διείσδυση της Γερμανικής αυτοκρατορίας προς την Οθωμανική, έστρεψε το ενδιαφέρον και των άλλων δυνάμεων σε αυτό το σημείο της Ευρώπης) – τα βαλκανικά κράτη, θεώρησαν πως είχε έρθει η ώρα, να διώξουν τους Οθωμανούς από τη Βαλκανική χερσόνησο εντελώς, και να καρπωθούν τα ίδια τα εδάφη που θα παραχωρούνταν.
Ήδη από το 1861 η Σερβική διπλωματία είχε κινηθεί προς την κατεύθυνση δημιουργίας μιας συμμαχίας κατ’ αρχήν μεταξύ των ομόθρησκων Ελλήνων και ύστερα και με τα υπόλοιπα κράτη, σαν τον μοναδικό τρόπο εκδίωξης των Οθωμανών.
Η επανάσταση των Νεότουρκων το 1908 αντί να καλυτερεύσει, χειροτέρευσε τα πράγματα για τους μη Τούρκους υπηκόους της Αυτοκρατορίας αφού άρχισε συστηματική προσπάθεια εκτουρκισμού των χριστιανικών πληθυσμών της Βαλκανικής, πράγμα που γιγάντωσε τη δυσφορία των πληθυσμών αυτών.
Προμήνυμα της σύγκρουσης που θα επακολουθούσε ήταν η εξέγερση των Αλβανών υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (παραδοσιακά αφοσιωμένοι στο Οθωμανικό καθεστώς) το 1910, με σκοπό την δημιουργία ανεξάρτητου κράτους.
Στις 29 Φεβρουαρίου/3 Μαρτίου του 1912 στη Σόφια, υπογράφηκε η πρώτη συνθήκη φιλίας και συμμαχίας μεταξύ Σερβίας και Βουλγαρίας, η οποία προέβλεπε την αμοιβαία στρατιωτική συνδρομή για την εξασφάλιση της πολιτικής ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας των δύο χωρών, την δυνατότητα ένοπλου αγώνα εναντίον των Οθωμανών αλλά και τη διανομή των εδαφών που θα απελευθερώνονταν. Τις επόμενες μέρες υπεγράφησαν οι επιμέρους στρατιωτικές συνθήκες.
Στις 16/29 Μαΐου του 1912 υπογράφηκε και πάλι στη Σόφια η συνθήκη μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας η οποία όμως λόγω των δεδηλωμένων Βουγλαρικών διεκδικήσεων στα εδάφη της Μακεδονίας και της Θράκης, δεν γινόταν μνεία για την απόδοση των εδαφών που θα απελευθερώνονταν. Η συνθήκη είχε τριετή διάρκεια, και προέβλεπε τη στρατιωτική συνδρομή της μιας χώρας υπέρ της άλλης σε περίπτωση πολέμου με την Τουρκία. Τέλη Σεπτεμβρίου του 1912 υπογράφηκε και το στρατιωτικό σκέλος της συνθήκης. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, υπογράφηκε και η τρίτη συνθήκη μεταξύ Βουλγαρίας και Μαυροβουνίου, συνθήκη που αφορούσε τον διακανονισμό στρατιωτικών θεμάτων. Η συμμαχία παίρνει μορφή τον Αύγουστο του 1912 με τη μυστική Συμφωνία των Χριστιανικών κρατών της χερσονήσου του Αίμου.
Οι τέσσερις αυτές χριστιανικές χώρες άσκησαν διπλωματική πίεση στην Οθωμανική αυτοκρατορία για ευρείες μεταρρυθμίσεις και για την απόδοση της αυτονομίας σε όλες τις χριστιανικές περιοχές. Το τελεσίγραφο τους, το έστειλαν με τη μορφή της Διακοίνωσης των Τεσσάρων Χριστιανικών Κρατών τον Οκτώβριο του 1912. Η Υψηλή Πύλη, φυσικά το απέρριψε, και έτσι ξεκίνησε ο Α’ Βαλκανικός πόλεμος.

1919 – Ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στην Ξάνθη, όπου τον υποδέχονται με φρενίτιδα ενθουσιασμού οι κάτοικοι, ενώ οι Βούλγαροι αρχίζουν να αποχωρούν χωρίς επεισόδια. Το βράδυ της 3ης Οκτωβρίου 1919 ένα τάγμα Πεζικού και μια ημιλαρχία Ιππικού της 9ης Μεραρχίας Πεζικού, με επικεφαλής τον ταγματάρχη Μπενούκα, είχε στρατοπεδεύσει στα περίχωρα της Ξάνθης, αναμένοντας την επίσημη παράδοση της πόλης την επομένη. Στις 11 το πρωί της 4ης Οκτωβρίου αφίχθη στην πόλη η ειδική αμαξοστοιχία, στην οποία επέβαινε ο μέραρχος υποστράτηγος Γεώργιος Λεοναρδόπουλος μαζί με το επιτελείο του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής από τα Μπούκια (νυν Παρανέστι Δράμας) μέχρι την Ξάνθη οι επιβάτες γίνονταν δεκτοί με ενθουσιώδεις εκδηλώσεις από το μουσουλμανικό και χριστιανικό πληθυσμό. Με την άφιξη του υποστρατήγου Λεοναρδόπουλου άρχισε ταυτόχρονα και η είσοδος του Ελληνικού Στρατού στην Ξάνθη. Στην παρέλαση που ακολούθησε προπορευόταν η μπάντα της 9ης Μεραρχίας και έπονταν οι άνδρες του τάγματος και της ημιλαρχίας. Μπροστά στην έδρα του Συμμαχικού Στρατηγείου τμήμα σενεγαλέζων στρατιωτών της γαλλικής δύναμης απέδιδε τιμές στον Ελληνικό Στρατό, υπό τις ζητωκραυγές του ενθουσιώδους πλήθους.
«Έλληνες Ξανθιώται μετά των γραιών και των μητέρων έκλεον γονυπετείς προ των ευσταλών και υπερηφάνων ελληνικών φαλάγγων, ενθυμούμενοι τας ημέρας δόξης του 1912 και 1913» έγραφε χαρακτηριστικά μια εφημερίδα της εποχής. Στην παρέλαση συμμετείχε και μια ίλη Ιππικού του Γαλλικού Στρατού.
Μετά την παρέλαση, ο ιατρός Καναμπίτσος, εκ μέρους της επιτροπής υποδοχής, προσφώνησε τους δύο στρατηγούς (ο Σαρπί είχε αφιχθεί από την Γκιουμουλτζίνα, νυν Κομοτηνή) και μιλώντας στα γαλλικά ευχαρίστησε τον Σαρπί, επειδή, όπως ανέφερε, χάρη στις προσπάθειές των γαλλικών δυνάμεων είχε ελευθερωθεί η πατρίδα του. Στη συνέχεια, δύο νεαρές κοπέλες, «οι δεσποινίδες Αντωνιάδου και Δημητρακοπούλου», προσέφεραν ανθοδέσμες στους δύο στρατηγούς. Στην προσφώνησή του ο υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος τόνισε ότι ο Ελληνικός Στρατός ήλθε στη Θράκη ως ελευθερωτής και επιδίωξή του είναι να εξασφαλίσει την τάξη, τη ζωή και την περιουσία όλων των κατοίκων της περιοχής, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας και θρησκεύματος. Δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει τη Γαλλία, η οποία ως «φιλόστοργος μήτηρ» έκανε ευκολότερο το έργο του Ελληνικού Στρατού, και να αναπέμψει ύμνους στον Ελευθέριο Βενιζέλο, εξαίροντας τις προσπάθειες του «Μεγάλου Κυβερνήτου» για την απελευθέρωση της Θράκης. Στη συνέχεια, ο υποστράτηγος Λεοναρδόπουλος μετέβη στο δημαρχείο της Ξάνθης, όπου τον υποδέχτηκε ο πρώην δήμαρχος Ταρίφ Εφένδης, καθώς ο βούλγαρος δήμαρχος είχε αποχωρήσει «συναποκομίζων τα έπιπλα ουκ ολίγων Ξανθιωτών».
Αργότερα, την ίδια ημέρα, ο στρατηγός Σαρπί δεξιώθηκε τους έλληνες στρατιωτικούς και τους προύχοντες της Ξάνθης στο συμμαχικό στρατηγείο. Κατά τη διάρκεια της δεξίωσης προσφέρθηκε σαμπάνια από τους Γάλλους, ενώ αντηλλάγησαν θερμές προπόσεις.
Την επομένη, 5 Οκτωβρίου 1919, οι γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις αναχώρησαν με προορισμό την Γκιουμουλτζίνα (Κομοτηνή) και αντικαταστάθηκαν εξ ολοκλήρου από τον Ελληνικό Στρατό. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 27 Νοεμβρίου, υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγί, με την οποία επισημοποιήθηκε η παραίτηση της Βουλγαρίας από τη Θράκη και οριστικοποιήθηκαν τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Με ορμητήριο την Αλεξανδρούπολη, ο Ελληνικός Στρατός προήλασε στην Ανατολική Θράκη, κατέλαβε την Αδριανούπολη και έφθασε έως την Τσατάλτζα, στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, ενώ την ίδια ώρα ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις πολεμούσαν στο Μέτωπο της Μικράς Ασίας. Η Συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920) επικύρωσε την ελληνική κατοχή σχεδόν ολόκληρης της Θράκης, η οποία ονομάστηκε Γενική Διοίκηση με έξι νομούς: Αδριανούπολης, Καλλίπολης, Ραιδεστού, Σαράντα Εκκλησιών, Έβρου και Ροδόπης. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όμως, και με την Ανακωχή των Μουδανιών (11 Οκτωβρίου 1922), ο Ελληνικός Στρατός θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την Ανατολική Θράκη, η οποία θα περιέλθει έκτοτε στην Τουρκία.

1943 – Σε ομιλία του μπροστά σε συγκέντρωση γερμανών τοποτηρητών (Γκαουλάιτερ) στο κατεχόμενο Πόζναν της Πολωνίας, ο Χάινριχ Χίμλερ περιγράφει την εξολόθρευση των Εβραίων με λεπτομέρειες. Η ομιλία αυτή μαγνητοφωνήθηκε και αποτέλεσε σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο για τα εγκλήματα των εθνικοσοσιαλιστών στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Η ηχογράφηση βρίσκεται σήμερα στη συλλογή Εθνικών Αρχείων στο College Park, στο Maryland. Ο Χίμλερ ήταν στρατιωτικός διοικητής και ηγετικό στέλεχος των Ναζί. Το 1925 κατετάγη στα SS και το 1929 έγινε αρχηγός τους. Έγινε επίσης αρχηγός της Αστυνομίας, που αποτελούνταν από την Αστυνομία Τάξεως (Ordnungspolizei), τη Μυστική Κρατική Αστυνομία (Geheime Staatspolizei) και την Αστυνοµία δίωξης κοινού εγκλήµατος. Λόγω του αξιώματός του στα SS, επέβλεπε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, ενθαρρύνοντας τις εκτελεστικές ομάδες των Ναζί. Η ομιλία ξεδιπλώνει τον τεράστιο βαθμό της διαστροφής που υπέκρυπτε η αποκαλούμενη Τελική λύση του εβραϊκού ζητήματος. Ενώπιον μελών των SS, ο Χίμλερ αναφέρεται ανοικτά στην εξολόθρευση των εβραίων, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών. Οι εβραίοι της Ευρώπης ήταν τα κυρίως θύματα του Ολοκαυτώματος, ενώ άλλες ομάδες που κρίθηκαν «φυλετικά κατώτερες» ή «ανεπιθύμητες» και θανατώθηκαν ήταν σοβιετικοί στρατιώτες και πολίτες αιχμάλωτοι σε κατεχόμενες περιοχές, πολωνοί (εβραίοι και μη), διανοητικά ασθενείς, σωματικά ανάπηροι, ομοφυλόφιλοι, μάρτυρες του Ιεχωβά, κομμουνιστές και άλλοι πολιτικοί αντιφρονούντες, συνδικαλιστές, Καθολικοί και Προτεστάντες κληρικοί. Κάποιες εκτιμήσεις τοποθετούν το συνολικό αριθμό θυμάτων του Ολοκαυτώματος στα 26 εκατ. ανθρώπους, όμως τα 9 έως 11 εκατ. θύματα συνήθως θεωρείται η πιο αξιόπιστη εκτίμηση. Ο Χίμλερ θα δικαζόταν για εγκλήματα πολέμου στη Νυρεμβέργη μαζί με άλλους γερμανούς ηγέτες, όμως αυτοκτόνησε μια μέρα μετά τη σύλληψή του, στις 23 Μαΐου 1945, με αμπούλα υδροκυανίου, λίγο πριν εισέλθει στην αίθουσα ανάκρισης. Λίγες ημέρες πριν είχε προσπαθήσει να διαφύγει, παρά την υπόσχεση που είχε δώσει στους αξιωματούχους των SS πως θα αναλάμβανε την πλήρη ευθύνη για όσα είχαν διαπραχθεί από την οργάνωση. [Πηγή: www.doctv.gr]

1957 – Εκτοξεύεται στο διάστημα, για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου, ο σοβιετικός μη επανδρωμένος δορυφόρος «Σπούτνικ 1», αιφνιδιάζοντας τη Δύση. Στα τέλη του 1955 ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, ανακοίνωσε στο διεθνές κοινό περί του αμερικάνικου προγράμματος κατασκευής τεχνητού δορυφόρου. Τέσσερις ημέρες μετά, και στη 1 Αυγούστου 1955 επακολούθησε η ανάλογη δήλωση της Σοβιετικής Ένωσης, ότι μέσα στο Διεθνές Γεωφυσικό Έτος 1957 επρόκειτο να γίνει εκτόξευση δορυφόρου Σοβιετικής προέλευσης.
Οι εμπειρογνώμονες θεώρησαν ότι επρόκειτο για απλή προπαγάνδα των Ρώσων και ότι πριν το 1958 οι Σοβιετικοί ήταν αδύνατο να κάνουν την εκτόξευση που τώρα ανακοίνωσαν. Η εκτόξευση όμως έγινε πράγματι με επιτυχία στις 4 Οκτωβρίου 1957 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν και προκάλεσε τεράστια εντύπωση σε όλο τον κόσμο. Έγινε πρωτοσέλιδο σχεδόν παντού και τα «μπιπ» του δορυφόρου έμειναν στην ιστορία. Ήταν ορατός, αν και με δυσκολία, ως αντικείμενο έκτου μεγέθους.
Ο πύραυλος φορέας R-7 που χρησιμοποιήθηκε είχε προκύψει από την εξέλιξη της τεχνολογίας διηπειρωτικών πυραύλων υπό την επιστημονική διεύθυνση του Σεργκέι Καραλιόφ και ήταν έτοιμη ακόμα και για στρατιωτική χρήση, πράγμα που ανησύχησε τον δυτικό κόσμο αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, για τον επιπλέον λόγο πιθανής επίθεσης των Σοβιετικών από το διάστημα, επιδεινώνοντας τις ήδη τεταμένες πολιτικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ και ανοίγοντας τον δρόμο για τις εντατικές διεθνές επενδύσεις στον αμυντικό και στρατιωτικό τομέα (μιας και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν τότε στο απόγειό του). Η 4η Οκτωβρίου 1957 ήταν εκτός από την απαρχή της διαστημικής εποχής και η απαρχή της Κούρσας του Διαστήματος ανάμεσα στις τότε δυο υπερδυνάμεις.
Η επιτυχία του Σπούτνικ είχε ως αποτέλεσμα οι Αμερικάνοι να επισπεύσουν τις -ήδη σε εξέλιξη- δικές τους προσπάθειες για την εκτόξευση του δικού τους δορυφόρου, κάτι που πέτυχαν τον Ιανουάριο του 1958 με τον Explorer 1.

1974 – Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ιδρύει τη Νέα Δημοκρατία. Η Νέα Δημοκρατία (Ν.Δ.), είναι φιλελεύθερο-συντηρητικό ελληνικό πολιτικό κόμμα, ένα από τα δύο κυρίαρχα κόμματα στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας από την μεταπολίτευση και μετά. Ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1974 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ενώ σημερινός πρόεδρος του κόμματος είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η Νέα Δημοκρατία υπηρέτησε ως κυβέρνηση από το 1974 μέχρι το 1980 με πρωθυπουργό τον ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή και έως τις εκλογές του 1981 με τον Γεώργιο Ράλλη, από το 1990 μέχρι το 1993 με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, από το 2004 μέχρι το 2009 με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή, από το 2012 μέχρι το 2015 με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά και από το 2019 με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το κόμμα εκπροσωπείται στη Βουλή των Ελλήνων από 157 βουλευτές και βρίσκεται στην κυβέρνηση σήμερα. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκπροσωπείται από επτά ευρωβουλευτές, οι οποίοι συμμετέχουν στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Επίσης, η Νέα Δημοκρατία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της Κεντρώας Δημοκρατικής Διεθνούς και της Διεθνούς Δημοκρατικής Ένωσης.

Γεννήσεις

1916 – Άντον Ρούπερτ (4 Οκτωβρίου 1916 – 18 Ιανουαρίου 2006) ήταν Νοτιοαφρικανός επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος και οικολόγος. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη μικρή πόλη Graaff-Reinet στο Ανατολικό Ακρωτήριο . Σπούδασε στην Πρετόρια και τελικά μετακόμισε στο Στέλενμπος , όπου ίδρυσε τον Όμιλο Ρέμπραντ όπου εξακολουθεί να έχει την έδρα του. Πέθανε στον ύπνο του στο σπίτι του στην οδό Thibault Street, Stellenbosch σε ηλικία 89 ετών.
Αφού εγκατέλειψε την ιατρική σχολή λόγω έλλειψης κεφαλαίων, ο Ρούπερτ κέρδισε πτυχίο χημείας στο Πανεπιστήμιο της Πρετόρια , όπου δίδαξε επίσης για λίγο. Στη συνέχεια, ξεκίνησε μια επιχείρηση στεγνού καθαρισμού.
Λίγο καιρό αργότερα, με αρχική επένδυση 10 GBP και μαζί με δύο συναδέλφους του επενδυτές, άρχισε να κατασκευάζει τσιγάρα στο γκαράζ του, τα οποία τελικά έχτισε στον όμιλο καπνού και βιομηχανικών ετερογενών δραστηριοτήτων Rembrandt Group , επιβλέποντας τη μετάβασή του στους κλάδους βιομηχανικών και επώνυμων προϊόντων πολυτελείας , με τον Ρέμπραντ να χωρίζεται τελικά σε Remgro (μια επενδυτική εταιρεία με οικονομικά, εξορυκτικά και βιομηχανικά συμφέροντα) και Richemont (έναν όμιλο ειδών πολυτελείας με έδρα την Ελβετία). Επί του παρόντος, αυτή η επιχειρηματική αυτοκρατορία περιλαμβάνει εκατοντάδες εταιρείες που βρίσκονται σε 35 χώρες σε έξι ηπείρους, με συνδυασμένες ετήσιες καθαρές πωλήσεις στην περιοχή των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.
Ο Ρούπερτ είχε επίσης εμπλακεί βαθιά στη διατήρηση του περιβάλλοντος και οι εταιρείες του ήταν εξέχουσες στη χρηματοδότηση των καλών τεχνών. Από το 1964 ιδρύματα που ιδρύθηκαν από τον Ρέμπραντ χρησιμοποιούν μέρος των κερδών του ομίλου για την προώθηση της εκπαίδευσης, της τέχνης, της μουσικής και τη συντήρηση ιστορικών κτιρίων. Διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην South African Sm

1917 – Βιολέτα Πάρα. Γεννήθηκε σε ένα φτωχό χιλιανό χωριό στις 4 Οκτωβρίου του 1917. Η ζωή της ποτέ δεν υπήρξε εύκολη, αντίθετα όλη της η ύπαρξη ήταν ένας συνεχής και σκληρός αγώνας. Ποιήτρια, τραγουδίστρια και συνθέτρια, συλλέκτρια παραδοσιακών τραγουδιών, υφάντρια και γλύπτρια. Δεν είναι η εξ ορισμού παραδοσιακή καλλιτέχνιδα μόνον της Χιλής, αλλά ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Κόρη, αδελφή και μητέρα μουσικών, έκανε την τέχνη τρόπο ζωής της. Ο μεγαλύτερος αδελφός της, ο ποιητής Νικάνορ Πάρα (Βραβείο Cervantes Λογοτεχνίας) την στήριξε πολύ στην αναζήτηση της τέχνης της.
Η Βιολέτα Πάρα πήρε την κιθάρα σε μικρή ηλικία και άρχισε να γράφει τραγούδια με τα αδέλφια της. Ξεκίνησε την καριέρα της σε μικρούς χώρους, γυρίζοντας αργότερα τη Χιλή με ένα μαγνητόφωνο και ένα τετράδιο στο χέρι, όπως η δική μας Δόμνα Σαμίου, για να καταγράψει ένα μεγάλο εύρος παραδοσιακής χιλιανής λαϊκής μουσικής. Η αυξανόμενη δημοτικότητά της τελικά κέρδισε τη δική της ραδιοφωνική εκπομπή και μια πρόσκληση να εμφανιστεί σε ένα φεστιβάλ νεολαίας στην Πολωνία.
Ήταν μια εντυπωσιακά πολυτάλαντη δημιουργός. Τραγουδοποιός, τραγουδίστρια, συνθέτρια, ποιήτρια, γλύπτρια, ζωγράφος και υφάντρα. Μια χαρισματική προσωπικότητα. Το ίδιο χαρισματικός ήταν ο συνοδοιπόρος της, συνθέτης, στιχουργός, μουσικός, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, Βίκτορ Χάρα. Στη διαμόρφωση αυτής της τεράστιας προσωπικότητας του Νέου Χιλιανού Τραγουδιού η Βιολέτα Πάρα είχε καταλυτική επίδραση. Ο Βίκτορ Χάρα αποτελεί ταυτόχρονα παράδειγμα ηρωικής μορφής στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Χιλής, αφού τα όργανα της στρατιωτικής χούντας, πριν τον δολοφονήσουν άνανδρα, αποφάσισαν να του κόψουν εκείνα τα θαυματουργά δάχτυλά του με τα οποία μάγευε με τη μουσική που έπαιζαν εμψυχώνοντας τους συμπατριώτες του στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες.
Σκληρή κι απόλυτη η Βιολέτα Πάρα δεν ανήκε στο συναισθηματικό είδος… Εβαλε τέρμα στη ζωή της στα 50 της, στις 5 Φεβρουαρίου 1967, στην πιο δημιουργική περίοδο της πολυσχιδούς καλλιτεχνικής διαδρομής της. Πίσω της άφησε πλούσιο κληροδότημα, παραδοσιακή μουσική στην οποία εμφύσησε νέα ζωή, λαογραφικό έργο, αλλά και δικά της τραγούδια που κατέκτησαν τον κόσμο όλο. Το εμβληματικότερο τραγούδι της, με το οποίο θα γίνει παγκοσμίως γνωστή είναι το Gracias a la vida (Ευχαριστώ τη Ζωή), που θα το ερμηνεύσει το 1971 η Μερσέντες Σόσα, η μεγάλη φωνή της Λατινικής Αμερικής, όπως επίσης και η Τζόαν Μπαέζ.

1946 – Σούζαν Σάραντον (Susan Abigail Sarandon 4 Οκτωβρίου 1946) είναι Αμερικανίδα ηθοποιός και ακτιβίστρια. Έχει λάβει ένα Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Θα Ζήσω (Dead Man Walking, 1995), ένα βραβείο από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου και ένα βραβείο Screen Actors Guild ενώ ήταν υποψήφια για εννέα Χρυσές Σφαίρες. Γνωστή για τον κοινωνικό και πολιτικό ακτιβισμό της, έγινε Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNICEF το 1999 και έλαβε το βραβείο Action Against Hunger Humanitarian το 2006.
Ξεκίνησε την καριέρα της με την ταινία Joe (1970), πριν εμφανιστεί στη σαπουνόπερα A World Apart (1970-71). Το 1974 πρωταγωνίστησε ως Ζέλντα Φιτζέραλντ στην τηλεοπτική ταινία του Τζορτζ Σέφερ F. Scott Fitzgerald and The Last of the Belles και το 1975 πρωταγωνίστησε στη ταινία Ρόκι Χόρορ Σόου (The Rocky Horror Picture Show). Ήταν υποψήφια για Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για τις ταινίες Ατλάντικ Σίτι (Atlantic City, 1980), Θέλμα & Λουίζ (Thelma & Louise, 1991), Λορέντσο (Lorenzo’s Oil, 1992) και Ο Πελάτης (The Client, 1994), πριν κερδίσει το Όσκαρ για την ταινία Θα Ζήσω (Dead Man Walking, 1995). Έχει επίσης κερδίσει το βραβείο BAFTA Καλύτερης Ηθοποιού σε Πρωταγωνιστικό Ρόλο για την ταινία Ο Πελάτης (The Client) και το βραβείο Screen Actors Guild Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία Θα Ζήσω. Οι άλλες ταινίες της περιλαμβάνουν : Η Κουκλίτσα της Νέας Ορλεάνης (Pretty Baby, 1978), Αίμα και Πάθος (The Hunger, 1983), Οι Μάγισσες του Ίστγουικ (The Witches of Eastwick, 1987), Η Κυρία και ο Ταύρος (Bull Durham, 1988), Μια Σκληρή Λευκή Εποχή (A Dry White Season, 1989), Εραστές Χωρίς Όρια (White Palace, 1990), Μικρές Κυρίες (Little Women, 1994)’, Η Ζωή σε Δύο Πράξεις (Stepmom, 1998), Η Μαγεμένη (Enchanted, 2007), Παραδεισένια Οστά (The Lovely Bones, 2009), Tammy (2014), The Meddler (2015) και Μαμάδες με Κακή Διαγωγή: Χριστούγεννα Εκτός Ελέγχου A Bad Moms Christmas, 2017).
Έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο Μπρόντγουεϊ στην παράσταση An Evening with Richard Nixon το 1972 και έλαβε υποψηφιότητες για το βραβείο Drama Desk για τις εξής παραστάσεις εκτός Μπρόντγουεϊ : A Couple White Chicks Sitting Around Talking (1979) και Extremities (1982). Επέστρεψε στο Μπρόντγουεϊ το 2009 για τη διασκευή της παράστασης Exit the King.
Στην τηλεόραση ήταν έξι φορές υποψήφια για βραβείο Έμμυ, συμπεριλαμβανομένων των γκεστ εμφανίσεών της στα Φιλαράκια (2001) και στο Malcolm in the Middle (2002) αλλά και για τις εμφανίσεις της στις τηλεοπτικές ταινίες Bernard and Doris (2007) και You Don’t Know Jack (2010). Το 2017 η Σαράντον ενσάρκωσε την Μπέτι Ντέιβις στην πρώτη σεζόν της σειράς Feud, ρόλος για τον οποίο ήταν υποψήφια για δυο βραβεία Έμμυ Α’ Γυναικείου Ρόλου και Παραγωγής. Ήταν επίσης υποψήφια για βραβείο Έμμυ για την παραγωγή της ταινίας Cool Women in History το 2002.

Θάνατοι

1947 – Καρλ Ερνστ Λούντβιχ Πλανκ. Ο Πλανκ καταγόταν από οικογένεια πανεπιστημιακών. Ο προπάππος και ο παππούς του ήταν καθηγητές της Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, ο πατέρας του ήταν καθηγητής της Νομικής στα πανεπιστήμια του Κιέλου και Μονάχου, ενώ ο θείος του Γκότλιμπ Πλανκ ήταν δικαστής και συνέβαλε σημαντικά στην Α’ έκδοση του γερμανικού Βιβλίου Ιδιωτικού Δικαίου το 1900, που ακόμα και σήμερα ρυθμίζει όλη τη ιδιωτική ζωή των Γερμανών. Ο Μαξ Πλανκ ήταν το έκτο παιδί του Γιόχαν Γιούλιους Βίλελμ Πλανκ και το τέταρτο της δεύτερης συζύγου του, Έμμα Πάτσιγκ. Το 1867 η οικογένεια μετακόμισε στο Μόναχο και ο Μαξ εγγράφηκε στο περίφημο Königliches Maximilians gymnasium, όπου είχε ως διδάσκαλο τον μαθηματικό Χέρμαν Μίλλερ, ο οποίος του δίδαξε επίσης Αστρονομία και Μηχανική. Ο Πλανκ τελείωσε τη μέση εκπαίδευση σε ηλικία 16 ετών, ενώ, όπως και ο Χάιζενμπεργκ, είχε εξαιρετικό ταλέντο στη Μουσική, σε βαθμό που θα μπορούσε να σταδιοδρομήσει και ως επαγγελματίας μουσικός: έπαιζε πιάνο, εκκλησιαστικό όργανο και βιολοντσέλο, τραγουδούσε και συνέθετε τραγούδια και όπερες. Παρόλα αυτά, αποφάσισε να σπουδάσει Φυσική.
Τον Ιούνιο 1880 παρουσίασε τη διατριβή του επί υφηγεσία (Habilitation) «Καταστάσεις ισορροπίας ισοτροπικών σωμάτων σε διάφορες θερμοκρασίες» (Gleichgewichtszustände isotroper Körper in verschiedenen Temperaturen). Το 1889 χρίστηκε διάδοχος του Κίρκοφ στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το πιθανότερο χάρη στη μεσολάβηση του Χέλμχολτς, και το 1892 έγινε τακτικός καθηγητής. Εκεί έγινε μέλος της τοπικής εταιρείας Φυσικής. Αργότερα θα έγραφε για την περίοδο εκείνη: «Εκείνες τις ημέρες ήμουν ουσιαστικώς ο μοναδικός θεωρητικός φυσικός εκεί, γεγονός που με δυσκόλεψε κάπως, αφού όταν άρχισα να αναφέρω την εντροπία ήμουν εκτός κλίματος, καθώς την θεωρούσαν ως ένα μαθηματικό φάντασμα (χωρίς φυσικό νόημα)». Χάρη σε πρωτοβουλία του Πλανκ οι διάφορες τοπικές Εταιρείες Φυσικής στη Γερμανία συνενώθηκαν το 1898 και σχημάτισαν τη Γερμανική Φυσική Εταιρεία (Deutsche Physikalische Gesellschaft, DPG), της οποίας ο Πλανκ ήταν πρόεδρος από το 1905 ως το 1909.
Το 1910 ο Αϊνστάιν υπέδειξε την ανώμαλη συμπεριφορά της ειδικής θερμότητας σε χαμηλές θερμοκρασίες ως ένα ακόμα παράδειγμα φαινομένου που δεν εξηγείται με την Κλασική Φυσική. Οι Πλανκ και Νερνστ, προκειμένου να διευκρινισθεί ο αυξανόμενος αριθμός των αντιφάσεων της Κλασικής Φυσικής με το πείραμα, διοργάνωσαν το πρώτο συνέδριο του Σολβέ στις Βρυξέλλες το 1911. Σε αυτή τη συνάντηση ο Αϊνστάιν κατόρθωσε τελικώς να πείσει τον Πλανκ για την ορθότητα της απόψεώς του. Από τότε η υποστήριξη του Πλανκ προς τον κατά 21 χρόνια νεότερό του Αϊνστάιν ήταν αμέριστη και ολόπλευρη. Καθώς ο Πλανκ είχε τη θέση του κοσμήτορα στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου το 1914, μπόρεσε να μετακαλέσει τον Αϊνστάιν εκεί και να δημιουργήσει μία νέα θέση καθηγητή για αυτόν. Σύντομα οι δυο επιστήμονες έγιναν και φίλοι, και μάλιστα συναντιόνταν τακτικά για να ψυχαγωγηθούν παίζοντας μουσική.
Καθώς το πολιτικό κλίμα στη Γερμανία γινόταν όλο και πιο εχθρικό, ο Γιοχάνες Σταρκ, οπαδός της ναζιστικής ιδεολογίας, επιτέθηκε στους Πλανκ, Σόμερφελντ και Χάιζενμπεργκ επειδή εξακολουθούσαν να διδάσκουν τις θεωρίες του Αϊνστάιν, αποκαλώντας τους «λευκούς Εβραίους». Το “Hauptamt Wissenschaft” (το γραφείο των Ναζί για την Επιστήμη) άρχισε μία λεπτομερή διερεύνηση του γενεαλογικού δένδρου του Πλανκ, αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν ότι ήταν Εβραίος πάνω από το όριο του «1/16».
Το 1938, όταν ο Πλανκ γινόταν 80 ετών, η Γερμανική Φυσική Εταιρεία εόρτασε επισήμως το γεγονός και κατά την τελετή τίμησε με το ομώνυμο μετάλλιο Max-Planck (την υψηλότερη τιμή της από το 1928) τον Γάλλο επιστήμονα Λουί ντε Μπρολί, ένα μόλις χρόνο πριν κηρυχθεί ο πόλεμος ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Στο τέλος του έτους, η «Πρωσική Ακαδημία Επιστημών», της οποίας ο Πλανκ ήταν πρόεδρος, έχασε την όποια ανεξαρτησία τής είχε απομείνει και καταλήφθηκε από πιστούς του καθεστώτος (Gleichschaltung). Ο Πλανκ διαμαρτυρήθηκε παραιτούμενος. Συνέχισε να ταξιδεύει, να δίνει πολυάριθμες δημόσιες ομιλίες, όπως την περίφημη διάλεξή του για τη σχέση Επιστήμης και Θρησκείας, και πέντε χρόνια αργότερα μπορούσε ακόμα να ορειβατεί στις Άλπεις.
Οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του Βερολίνου υποχρέωσαν τον Πλανκ και τη σύζυγό του να αναζητήσουν καταφύγιο στην εξοχή. Το 1942 ο Πλανκ έγραψε: «Μέσα μου ένας έντονος πόθος έχει μεγαλώσει, να αντέξω αυτή την κρίσιμη εποχή και να ζήσω αρκετά ώστε να μπορέσω να δω το σημείο επιστροφής, την αρχή μιας νέας ανόδου.» Τον Φεβρουάριο του 1944 το σπίτι του στο Βερολίνο καταστράφηκε εντελώς από μία αεροπορική επιδρομή, μαζί και το σύνολο του επιστημονικού του αρχείου και της επιστημονικής του αλληλογραφίας. Τελικά περιήλθε σε επικίνδυνη θέση και στο εξοχικό του καταφύγιο εξαιτίας της γρήγορης επέλασης των συμμαχικών δυνάμεων από τις δύο πλευρές. Διέφυγε και από εκεί, και τελικά ανακαλύφθηκε μετά από ημέρες να περιπλανιέται στο γειτονικό δάσος σε κακή κατάσταση. Μετά το τέλος του πολέμου, φιλοξενήθηκε από ένα συγγενή του στην πόλη Γκέτινγκεν. Το 1946 ταξίδεψε στο Λονδίνο με αφορμή τα 300 χρόνια από τη γέννηση του Νεύτωνα, και ήταν ο μόνος Γερμανός που είχε προσκληθεί. Τον Απρίλιο του 1946 ο Πλανκ παρέδωσε την προεδρία του Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft στον Ότο Χαν. Πέθανε σε ηλικία 89 ετών και τάφηκε στο Γκέτινγκεν.

1970 – Τζάνις Τζόπλιν (Janis Lyn Joplin, 19 Ιανουαρίου 1943 – 4 Οκτωβρίου 1970), αποκαλούμενη “Μαργαριτάρι”, ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός της ροκ μουσικής και της μπλουζ και μία από τις πιο επιτυχημένες και ευρέως γνωστές γυναίκες ροκ σταρ της εποχής της. Ήταν επίσης ζωγράφος, χορεύτρια και ενορχηστρώτρια μουσικής. Ήλθε στο προσκήνιο στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αρχικά ως τραγουδίστρια των Big Brother and the Holding Company (Ο Μεγάλος Αδελφός και η Εταιρία Κεφαλαίων) και αργότερα με σόλο καριέρα, με συγκροτήματα όπως οι Kozmic Blues Band (Κόζμικ Μπλουζ Μπαντ) και οι Full Tilt Boogie Band (Φουλ Τιλτ Μπούγκι Μπαντ). Κυκλοφόρησε μόλις τέσσερα στούντιο άλμπουμ (εκ των οποίων ένα μετά θάνατον). Θεωρείται η καλύτερη, ίσως ερμηνεύτρια του μπλουζ και μία από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες της ροκ μουσικής.
To 1995 τιμήθηκε με την είσοδό της στο Rock and Roll Hall of Fame, ενώ το 2005 κέρδισε το βραβείο Γκράμι Lifetime Achievement Award. Το περιοδικό Rolling Stone την κατέταξε στην 46η θέση στη λίστα του με τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών το 2004 και στην 28η με τους καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών το 2008 Κατάφερε να “σπάσει” την ανδροκρατούμενη ροκ μουσική σκηνή, μαζί με την πρώτη γυναίκα αρχηγό συγκροτήματος, Γκρέις Σλικ (Jefferson Airplane),  και άλλες ερμηνεύτριες, όπως η Πάτι Σμιθ, η Τζόαν Μπαέζ και η Μαριάν Φέιθφουλ, με αποτέλεσμα να ανοίξει το δρόμο και σε άλλες τραγουδίστριες.

2009 – Μερσέντες Σόσα. Γεννήθηκε στο Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν, στην βορειοδυτική επαρχία Τουκουμάν, στις 9 Ιουλίου 1935. Το 1950 κέρδισε σε έναν διαγωνισμό και μερικά χρόνια αργότερα ηχογράφησε το πρώτο της άλμπουμ, με τίτλο La Voz de la Zafra. Σύντομα άρχισε να ερμηνεύει σε φεστιβάλ και καθιερώθηκε ως εκπρόσωπος του κινήματος nueva canción (στην Αργεντινή ονομάστηκε nuevo cancionero). Ο πρώτος της δίσκος ήταν η συλλογή λαϊκών τραγουδιών, με τίτλο Canciones con Fundamento.
Το 1967 η Σόσα έκανε περιοδείες στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, με μεγάλη επιτυχία. Συνεργάστηκε με ισπανόφωνους και άλλους διεθνείς καλλιτέχνες. Το 1979 συνελήφθη από την στρατιωτική χούντα του Χόρχε Βιδέλα και απελευθερώθηκε μόνο έπειτα από διεθνή παρέμβαση. Αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι και στη Μαδρίτη, καθώς η μουσική της απαγορεύτηκε στην ίδια της την πατρίδα. Ο δεύτερός της σύζυγος απεβίωσε το 1978. Το 1982 επέστρεψε στην Αργεντινή και από τη δεκαετία του 1990 πραγματοποίησε συναυλίες στο εξωτερικό, σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και το Βατικανό. Η Σόσα ήταν πρέσβειρα καλής θέλησης της UNESCO για την Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Έχει συνεργαστεί και με Έλληνες ερμηνευτές όπως η Μαρία Φαραντούρη, η Νανά Μούσχουρη και ο Διονύσης Σαββόπουλος.
Κέρδισε Βραβείο λάτιν Γκράμι για το καλύτερο άλμπουμ λαϊκής μουσικής το 2000 (“Misa Criolla”), το 2003 (“Acústico”) και το 2006 (“Corazón Libre”). Το άλμπουμ της Cantora 1 απέσπασε δύο βραβεία στα βραβεία Λάτιν Γκράμι του 2009, στην κατηγορία καλύτερο άλμπουμ και καλύτερη συσκευασία για ηχογράφημα.
Η Σόσα υπέφερε από αναπνευστικά προβλήματα και νοσηλεύτηκε στο Μπουένος Άιρες τον Σεπτέμβριο του 2009. Απεβίωσε στις 4 Οκτωβρίου του 2009, από ασθένεια των νεφρών. Είχε έναν γιο από τον πρώτο της γάμο. Όταν πέθανε, η σορός της τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο κτήριο του εθνικού κογκρέσου και κηρύχθηκε από την κυβέρνηση της Αργεντινής τριήμερο εθνικό πένθος. Χιλιάδες ανθρώπων είχαν σχηματίσει ουρές κατά την περίοδο εκείνη, προκειμένου να προσκυνήσουν τη σορό.

Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia

AgrinioStories