31 Μαΐου 2023
Είναι η 151η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και υπολείπονται 214 ημέρες για τη λήξη του.
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:04 – Δύση ήλιου: 20:40 – Διάρκεια ημέρας: 14 ώρες 36 λεπτά
🌔 Σελήνη 10.9 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Πετρονίλα, Ερμεία, Ερμειά, Ερμεία, Μάγο, Μάγια
Γεγονότα
1859 – Αρχίζει να λειτουργεί το περίφημο ρολόι Μπιγκ Μπεν, σύμβολο της πόλης του Λονδίνου. Μπιγκ Μπεν λέγεται η μεγάλη καμπάνα και το ρολόι στο βόρειο άκρο των ανακτόρων του Ουεστμίνστερ στο Λονδίνο. γενικότερα παραπέμπει στο ρολόι ή τον πύργο του ρολογιού. Είναι το μεγαλύτερο τεσσάρων όψεων ρολόι με καμπάνες και ο πύργος του ρολογιού είναι ο τρίτος ψηλότερος στον κόσμο. Η ανέγερση του πύργου ολοκληρώθηκε στις 10 Απριλίου 1858. Ο πύργος του ρολογιού έχει γίνει ένα από τα πιο γνωστά σύμβολα τόσο του Λονδίνου όσο και της Αγγλίας, συχνά στην “establishing shot” των ταινιών που γυρίζονται στην πόλη.
Ο τωρινός Πύργος του Ρολογιού ανεγέρθηκε ως μέρος του σχεδιασμού του Charles Barry για ένα νέο ανάκτορο, μετά από την καταστροφή του παλιού παλατιού του Ουέστμινστερ από πυρκαγιά το βράδυ της 16ης Οκτωβρίου 1834. Το νέο Κοινοβούλιο χτίστηκε σε νεογοτθικό στιλ. Αν και ο Barry ήταν ο κύριος αρχιτέκτονας του ανακτόρου, στράφηκε στον Αύγουστο Pugin για το σχεδιασμό του Πύργου του Ρολογιού, το οποίο μοιάζει σε νωρίτερα σχέδια του Pugin , συμπεριλαμβανομένου ενός για το Scarisbrick Hall. Ο σχεδιασμός για τον Πύργο του Ρολογιού ήταν το τελευταίο σχέδιο του Pugin πριν από την τελική κάθοδό του στην τρέλα και τον θάνατο, και ο ίδιος ο Pugin έγραψε, κατά το χρόνο της τελευταίας επίσκεψης του Barry για να εισπράξει τα σχέδια: «Εγώ ποτέ δεν δούλεψα τόσο σκληρά στη ζωή μου για τον κ. Barry για αύριο πρόσφερα όλα τα σχέδια για το τελείωμα του καμπαναριού του και αυτό είναι όμορφο ». Ο πύργος είναι σχεδιασμένος στο αγαπημένο γοτθικό σχέδιο του Pugin, και είναι 96,3 μέτρα (316 πόδια) υψηλό (περίπου 16 όροφοι).
1905 – Ο πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης δολοφονείται κατά την προσέλευσή του στη Βουλή, από τον χαρτοπαίκτη και λεσχειάρχη Αντώνη Κωσταγερακάρη. Αιτία, η απόφαση του Δηλιγιάννη να κλείσει τις χαρτοπαικτικές λέσχες. Ο Δηλιγιάννης ήταν πολέμιος των χαρτοπαικτικών λεσχών οι οποίες ήταν μάστιγα για την εποχή. Δολοφονήθηκε στις 31 Μαΐου 1905 στις σκάλες της Βουλής, ολίγον προ της 5 μ.μ από τον διαβόητο Μανιάτη χαρτοπαίκτη και μόνιμο θαμώνα χαρτοπαικτικών λεσχών Αντώνη Γερακάρη (που τον φώναζαν και Κωσταγερακάρη από το όνομα του πατέρα του) επειδή είχε απαγορεύσει τη λειτουργία τους. Ο Γερακάρης εργαζόταν ως πορτιέρης και μπράβος σε χαρτοπαικτική λέσχη η οποία είχε κλείσει εξαιτίας του νόμου που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση του δολοφονημένου Δηλιγιάννη. Ο Κωστογερακάρης, ηλικίας τριανταοκτώ ετών και πατέρας πέντε παιδιών τον δολοφόνησε από εκδίκηση. Συνελήφθη και δικάστηκε στο Κακουργοδικείο Αθηνών και τιμωρήθηκε με θανατική ποινή: καρατομήθηκε στο Παλαμήδι του Ναυπλίου.
1916 – Διεξάγεται η Ναυμαχία της Γιουτλάνδης. Η Γιουτλάνδη είναι χερσόνησος της κεντρικής Ευρώπης, που αποτελεί την ηπειρωτική Δανία, μεταξύ της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής. Σε απόσταση περίπου 70 ναυτικών μιλίων από τις δυτικές ακτές της έλαβε χώρα η μεγαλύτερη ναυμαχία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες στην Ιστορία. Στις 31 Μαΐου 1916 αναμετρήθηκαν ο Μεγάλος στόλος του Βασιλικού Ναυτικού του Ηνωμένου Βασιλείου (Grand Fleet) και ο Στόλος Ανοικτής Θάλασσας του Γερμανικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού (Hochseeflotee). Στην αναμέτρηση αυτή, την οποία οι Γερμανοί αποκαλούν Ναυμαχία του Σκαγεράκη, από το ομώνυμο στενό που χωρίζει τη Γιουτλάνδη από τη σκανδιναβική χερσόνησο, πήραν μέρος 250 πολεμικά πλοία, τα οποία επάνδρωναν περισσότεροι 60.000 ναυτικοί. Ποτέ, ως τότε, στην Ιστορία δεν βρέθηκαν αντιμέτωπα τόσο πολλά και τόσο μεγάλα σκάφη, με τόσο μεγάλη δύναμη πυρός.
1975 – Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντά τον Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Οι δυο πρωθυπουργοί συμφωνούν για παραπομπή του θέματος της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η ελληνοτουρκική διένεξη για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, αφορούσε την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο μεταξύ των δύο όμορων χωρών, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η Ελλάδα υποστήριζε ότι η υφαλοκρηπίδα πρέπει να οριοθετηθεί με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, ενώ η Τουρκία υποστήριζε ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας και ότι η εγγύτητα των ελληνικών νησιών στα τουρκικά παράλια αποτελεί «ειδική περίσταση» που δικαιολογεί απόκλιση από την αρχή της μέσης γραμμής.
Η διαμάχη είχε πρωτοξεκινήσει ήδη από το καλοκαίρι του 1973, μετά τη δημόσια δήλωση του τότε πρωθυπουργού και προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Γ. Παπαδόπουλου περί ύπαρξης κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο και εξόρυξης αυτών. Παράλληλα, η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε παραχωρήσει άδεια διεξαγωγής ερευνών για πετρέλαιο σε υποθαλάσσιες περιοχές κοντά σε ελληνικά νησιά. Σημειώνεται ότι το 1974 και το 1976 πραγματοποιήθηκαν έρευνες στο Αιγαίο από τουρκικό ωκεανογραφικό σκάφος. Η Ελλάδα τότε αντέδρασε, θεώρησε τη διαμάχη νομική και ζήτησε την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο.
Το ζήτημα περιπλέκεται από το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει κυρώσει ούτε τη Διεθνή Συνθήκη για την Υφαλοκρηπίδα του 1958 ούτε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οι οποίες ορίζουν την υφαλοκρηπίδα και τρόπους οριοθέτησής της. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης πάντως έχει δεχτεί ότι τα δικαιώματα του παράκτιου κράτους στην υφαλοκρηπίδα αποτελούν διεθνές Γενικού Ιδιωτικού Δικαίου και τα άρθρα 1-3 της Συνθήκης του 1958 ισχύουν για όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από το αν την έχουν κυρώσει.
Λόγω της τουρκικής άρνησης να επιλύσει το θέμα με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, η εκκρεμότητα συνεχίστηκε ως το Μάρτιο του 1987, οπότε η κρίση έφθασε στα όρια ένοπλης αντιπαράθεσης, όταν το τουρκικό πλοίο Σισμίκ-1, συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά, ξεκίνησε για να πραγματοποιήσει έρευνες έξω από την αιγιαλίτιδα ζώνη ελληνικών νησιών. Η κρίση εκτονώθηκε με την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών (του Ανδρέα Παπανδρέου και του Τουργκούτ Οζάλ), οπότε η Ελλάδα επαναδιατύπωσε τη θέση της για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, στην οποία εμμένει μέχρι σήμερα.
Γεννήσεις
1930 – Κλιντ Ίστγουντ (αγγλικά: Clinton Eastwood, Jr 31 Μαΐου 1930 )είναι Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης στον κινηματογράφο. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός τη δεκαετία του 50. Ο πρώτος του σημαντικός ρόλος ήταν στην τηλεοπτική σειρά Rawhide. Στον κινηματογράφο καθιερώθηκε με τη συμμετοχή του στην τριλογία των σπαγγέτι γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε. Εμβληματικός ρόλος στην καριέρα του ήταν ο επιθεωρητής Κάλαχαν (Dirty Harry), που τον ερμήνευσε συνολικά σε πέντε ταινίες, η πρώτη το 1971.
Σκηνοθετούσε ταινίες ήδη από τη δεκαετία του 70 που αφήνουν καλές εντυπώσεις, αλλά η κινηματογραφική του καριέρα παραμένει ταυτισμένη με τους ρόλους των σκληροτράχηλων ηρώων που τον έκαναν διάσημο ως ηθοποιό. Αυτό αλλάζει το 1992, όταν σε ηλικία 62 ετών σκηνοθετεί την ταινία Οι Ασυγχώρητοι. Η ταινία πήρε εξαιρετικές κριτικές, προτάθηκε για πολλά βραβεία και τελικά κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Ο Κλιντ Ίστγουντ κέρδισε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, ενώ ήταν και υποψήφιος για το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου. Τα επόμενα χρόνια οι σκηνοθετικές του δουλειές γνωρίζουν μεγάλη αναγνώριση και τον καθιερώνουν ως έναν από τους σημαντικότερους Αμερικάνους σκηνοθέτες. Κέρδισε δεύτερη φορά το Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας το 2004 για την ταινία Million Dollar Baby (που επίσης πήρε το Όσκαρ καλύτερης ταινίας) καθώς και άλλες δύο υποψηφιότητες. Ο Κλιντ Ίστγουντ είναι επίσης και μουσικός και έχει συνθέσει τη μουσική για ορισμένες από τις ταινίες που σκηνοθέτησε.
1945 – Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ. Γεννήθηκε το 1945 στο Μόναχο. Η ζωή του ήταν σύντομη, αλλά ταραχώδης, καθώς η ροπή του στα ναρκωτικά και η δυσκολία αποδοχής της σεξουαλικής του ταυτότητας ήταν παράγοντες που του προκάλεσαν διαταραχές και δυστυχία. Αν και ομοφυλόφιλος, νυμφεύθηκε την Ίνγκριντ Κάβεν (1970-1972) και είχε σχέση με τη Γιουλιάνε Λόρεντς. Πέθανε από υπερβολική δόση το 1982 στο Μόναχο και δίπλα του βρέθηκε το σενάριο με θέμα τη ζωή της Ρόζα Λούξεμπουργκ, το οποίο προόριζε για τη Ρόμι Σνάιντερ. Ήταν οπαδός της Μπάγερν Μονάχου. Είναι ο πιο παραγωγικός σκηνοθέτης στην ιστορία του κινηματογράφου, καθώς μέσα σε 13 χρόνια, κατάφερε να δημιουργήσει 41 ταινίες μεγάλου μήκους. Στα έργα του πραγματευόταν ζητήματα όπως η ηθική πτώση της μεταπολεμικής Γερμανίας, η βία, οι διαπροσωπικές σχέσεις, τα ναρκωτικά, η ομοφυλοφιλία, η προδοσία και η ζωή στο περιθώριο. Πολλοί άσκησαν κριτική στις ταινίες του και τον κατηγόρησαν για αντισημιτισμό, αντικομμουνισμό και μισογυνισμό. To 1982 κέρδισε την Χρυσή Άρκτο για την ταινία Βερόνικα Φος. Θεωρείται ένας από τους εκπροσώπους του ρεύματος του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου.
1948 – Σβετλάνα Αλεξίεβιτς (ρωσικά: Светлана Александровна Алексиевич; λευκορωσικά: Святлана Аляксандраўна Алексіевіч Svyatlana Alyaksandrawna Alyeksiyevich) είναι διακεκριμένη Λευκορωσίδα δημοσιογράφος, ορνιθολόγος και συγγραφέας πρόζας. Για το σημαντικό έργο της, έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2015. Είναι η πρώτη συγγραφέας από τη Λευκορωσία, στην οποία δίδεται το βραβείο. Η Σουηδική Ακαδημία τίμησε τη Λευκορωσίδα δημοσιογράφο και συγγραφέα για την πολυφωνική της γραφή. Γεννήθηκε στις 31 Μαΐου 1948 στο Ιβανο-Φρανκίβσκ της δυτικής Ουκρανίας από Λευκορώσο πατέρα και Ουκρανή μητέρα. Μεγάλωσε στη Λευκορωσία. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε διάφορες τοπικές εφημερίδες πριν αποφοιτήσει το 1972 από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Λευκορωσίας και γίνει ανταποκρίτρια του περιοδικού Neman στο Μινσκ (1976). Σταδιοδρόμησε ως δημοσιογράφος μεταφέροντας διηγήσεις αυτοπτών των πιο δραματικών γεγονότων στη χώρα, όπως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Σοβιετικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ. Κατόπιν διώξεων από το καθεστώς Λουκασένκο, εγκατέλειψε την Λευκορωσία το 2000. Τα επόμενα δέκα χρόνια έζησε στο Παρίσι, στο Γκέτεμποργκ και στο Βερολίνο. Το 2011 επέστρεψε στο Μινσκ. Έγραψε διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια για ντοκιμαντέρ. Τα βιβλία μαρτυριών που συνέγραψε, προσέδωσαν νέα διάσταση στο γραμματολογικό είδος της λεγόμενης τεκμηριωτικής πεζογραφίας.
Θάνατοι
1809 – Γιόζεφ Χάιντν (γερμανικά: Franz Joseph Haydn· 31 Μαρτίου ή 1 Απριλίου 1732 – 31 Μαΐου 1809) (αναφέρεται και γράφεται και ως Χάυδν), ήταν Αυστριακός συνθέτης, ένας από τους σημαντικότερους της κλασικής εποχής της μουσικής. Θεωρείται ο “πατέρας” της συμφωνίας και του κουαρτέτου εγχόρδων. Το έργο του περιλαμβάνει κυρίως οργανική μουσική — συμφωνίες και μουσική δωματίου — καθώς και φωνητικά έργα στα οποία περιλαμβάνονται κωμικές και δραματικές όπερες. Ο Χάυντν γεννήθηκε το 1732 στο χωριό Ρόραου (Rohrau) της Αυστρίας κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία. Οι γονείς του δεν είχαν ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική, αν και ο πατέρας του έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση για την παραδοσιακή μουσική και ήταν αυτοδίδακτος στην άρπα. Ο Χάυντν λαμβάνει τα πρώτα μαθήματα μουσικής κοντά στον συγγενή της οικογένειας Γιόχαν Ματίας Φρανκ και ειδικότερα στο πιάνο και το βιολί. Σε ηλικία επτά ετών γίνεται μέλος της παιδικής χορωδίας στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου στη Βιέννη, ωστόσο γενικά δεν λαμβάνει μία συστηματική μουσική εκπαίδευση κατά τα νεανικά του χρόνια. Εγκαταλείποντας την παιδική χορωδία, ο Χάυντν αναγκάζεται να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας μουσικός, παίζοντας βιολί και πληκτροφόρα όργανα ή διδάσκοντας μουσική. Αυτή την περίοδο, που διαρκεί περίπου δέκα χρόνια, καταγράφονται κάποια επιπλέον μαθήματα μουσικής σύνθεσης με τον Νίκολα Πόρπορα (Nicola Porpora), σημαντικό Ιταλό συνθέτη και δάσκαλο τραγουδιού.
1869 – Γεώργιος Σταύρος. Ήταν ο γιος του Σταύρου Ιωάννου, έμπορου από τα Ιωάννινα, ο οποίος ήταν και υπεύθυνος επί των οικονομικών του Αλή Πασά. Τη σταδιοδρομία του την ξεκίνησε στη Βιέννη την πρώτη δεκαετία του 19ου αιώνα, συνεχίζοντας την εμπορική δραστηριότητα του πατέρα του. Σε ηλικία 27 ετών έγινε μέλος της Φιλόμουσου Εταιρείας Βιέννης που διύθυνε ο δάσκαλος του Γένους Άνθιμος Γαζής. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία και ενίσχυσε την Επανάσταση με αποστολές πολεμοφοδίων, προώθηση του φιλελληνισμού και με επαφές με άλλους παράγοντες της Επανάστασης μεταξύ των οποίων και με τον Καποδίστρια.
Το 1824 άφησε τις επιχειρήσεις του και από την Πίζα ήλθε στην Ελλάδα για να συμμετάσχει στον αγώνα. Αρχικά πήγε στην υπό βρετανική διοίκηση Ζάκυνθο εφοδιασμένος με συστατική επιστολή του μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνατίου. Από εκεί πέρασε στην Πελοπόννησο και στο Ναύπλιο όπου συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Κουντουριώτη μέχρι το τέλος της Επανάστασης αναλαμβάνοντας διάφορες διπλωματικές και πολιτικοστρατιωτικές αποστολές.
Έλαβε μέρος ως πληρεξούσιος στην Γ’ Εθνοσυνέλευση Ερμιόνης (Ιανουάριος – Μάρτιος 1827), στην Γ’ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας (Μάιος 1827) και στην Ε’ Εθνοσυνέλευση 1832 (αναφέρεται ως Πληρεξούσιος Ηπείρου). Στα πρακτικά αναγράφεται ως Γ. Σταύρου ή Γ. Σταύρος.
Φημιζόταν για την εντιμότητά του και το σεβασμό του προς τη δημόσια περιουσία και γι’ αυτό ο Καποδίστριας του ανέθεσε υψηλά αξιώματα στο νέο κράτος. Με τη σύσταση του ελληνικού κράτους συνέβαλε στην κατά το δυνατόν αυτοδύναμη και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αντιλήψεις της εποχής οικονομικής συγκρότησης της χώρας. Υπήρξε ιδρυτής και πρώτος διευθυντής, επί διακυβέρνησης Καποδίστρια, της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας, του πρώτου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος του Κράτους.
Στα ευεργετήματα του Γεωργίου Σταύρου περιλαμβάνεται η ίδρυση και χρηματοδότηση νοσοκομείων, γηροκομείων, οικοτροφείων, βιβλιοθηκών, μοναστηρίων κλπ πριν και μετά την απελευθέρωση. Σε μεγάλο βαθμό συνέβαλε στην ίδρυση του Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα στην Αθήνα, αξιοποιώντας κληροδότημα του Ηπειρώτη ευεργέτη Γεωργίου Χατζηκώνστα (Ιωάννινα 1753-Μόσχα 1845). Βοήθησε επίσης μεμονωμένα άτομα, φτωχούς, χήρες και ορφανά αγωνιστών των Αθηνών και της Ηπείρου. Ιδιαίτερα ευεργετήθηκε η ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Ιωάννινα ενώ εξακολουθούσε να είναι υπό τουρκοκρατία. Βοήθησε στον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης της Ζωσιμαίας Σχολής.
Πέθανε το Μάιο του 1869 από ανακοπή της καρδιάς μέσα στο κτήριο της Εθνικής Τράπεζας, όπου διέμενε.
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
