30 Αυγούστου 2023
Είναι η 242η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Υπολείπονται 123 ημέρες για τη λήξη του
🌅 Ανατολή ήλιου: 06:53 – Δύση ήλιου: 19:58 – Διάρκεια ημέρας: 13 ώρες 6 λεπτά
🌕 Σελήνη 13.9 ημερών
Χρόνια πολλά στους: Αλέξανδρο, Αλέκο, Αλέξης, Άλεξ, Αλεξάνδρα, Αλεξία, Ευλάλιο, Ευλαλία και Φύλακα
Γεγονότα
1918 – Ο σοβιετικός ηγέτης Βλαντιμίρ Λένιν πυροβολείται και τραυματίζεται κατά τη διάρκεια ομιλίας του σε εργοστάσιο της Μόσχας. Στη δολοφονική απόπειρα πρωτοστατούν οι αδελφές Φάνια και Ντόρα Καπλάν, αμφότερες μέλη του Σοσιαλιστικού Επαναστατικού Κόμματος. Η Φάνια Καπλάν, μέλος του Σοσιαλιστικού Επαναστατικού Κόμματος, πλησίασε το Λένιν μετά από μία ομιλία του και ενώ βρισκόταν στο δρόμο για το αυτοκίνητό του. Τον φώναξε και όταν αυτός γύρισε τον πυροβόλησε τρεις φορές με σφαίρες εμβαπτισμένες σε δηλητήριο. Δύο από τις σφαίρες τον βρήκαν στον ώμο και τον πνεύμονα. Ο Λένιν οδηγήθηκε στο διαμέρισμά του στο Κρεμλίνο και αρνήθηκε την εισαγωγή του σε νοσοκομείο, πιστεύοντας πως άλλοι δολοφόνοι θα τον περίμεναν εκεί. Οι γιατροί κλήθηκαν, αλλά αποφάσισαν ότι ήταν πάρα πολύ επικίνδυνο να αφαιρεθούν οι σφαίρες. Ο Λένιν δε συνήλθε ποτέ εντελώς από την απόπειρα αυτή, η οποία επιβάρυνε σοβαρότατα τον οργανισμό του και κλόνισε ανεπανόρθωτα την υγεία του.
1922 – Διεξάγεται η τελευταία μάχη της Μικρασιατικής Εκστρατείας στο Ντουμπλουπινάρ. Στις 26 Αυγούστου ο Μουσταφά Κεμάλ ηγήθηκε της επίθεσης στην κοιλάδα του Αφιόν Καραχισάρ με το παράγγελμα «Στόχος μας η Μεσόγειος». Την επόμενη ημέρα το στράτευμα των 23.000 Τούρκων είχε καταφέρει να απωθήσει τους 16.000 εξουθενωμένους και ελλιπώς εξοπλισμένους Έλληνες των Α’ και Γ’ Σωμάτων Στρατού.
Τέσσερις ημέρες μετά, στις 30 Αυγούστου ο ελληνικός στρατός ηττήθηκε στο Ντουμλούπιναρ και η υποχώρησή του συνεχίστηκε ως τις 9 Σεπτεμβρίου, ημέρα της άλωσης της Σμύρνης από τους Τούρκους.
Η μάχη αυτή αποτέλεσε τη θρυαλλίδα που ανάγκασε τις ελληνικές δυνάμεις να αρχίσουν την υποχώρησή τους προς τα μικρασιατικά παράλια, καταδιωκόμενες από τα στρατεύματα των Νεότουρκων του στρατηγού Μουσταφά Κεμάλ, οδηγώντας στο άδοξο τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας .
Η «Ημέρα της Νίκης» είναι μια από τις σημαντικότερες εθνικές εορτές στην Τουρκία με την οποία τιμάται η νίκη αυτή του τουρκικού στρατού επί των ελληνικών δυνάμεων.
1929 – Η κυβέρνηση Βενιζέλου αναθέτει στο χημικό μηχανικό Αλκιβιάδη Κοκκινάκη, έλληνα πρόσφυγα από τη Ρωσία και πρώην Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Αγίας Πετρούπολης, τη μελέτη και οργάνωση Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στην Ελλάδα. Αποδεχόμενος άμεσα την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, που αφορούσε στη δημιουργία και οργάνωση του νέου Πυροσβεστικού Σώματος, επισκέφθηκε τα «Πυροσβεστεία», για να διαγνώσει τις αιτίες των αδυναμιών και της αναποτελεσματικότητάς τους, κατέγραψε τον απαρχαιωμένο πυροσβεστικό εξοπλισμό, καθόρισε τα απαιτούμενα προσόντα των νέων Πυροσβεστών και πρότεινε τη μετάταξη των Αξιωματικών του Λόχου Πυροσβεστών στο νέο Σώμα. Ο Αλκιβιάδης Κοκκινάκης αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα του πρώτου γενικού επιθεωρητή, εργαζόμενος ακάματα, με τη βοήθεια του τελευταίου διοικητή του Λόχου Πυροσβεστών, λοχαγού Γεωργίου Γρυπαίου και των υπαλλήλων της διεύθυνσης, φρόντισε για την πρόσληψη νέων Πυροσβεστών, τη μετάταξη των ικανότερων στελεχών του Λόχου Πυροσβεστών και τη δημιουργία σχολής, για την άρτια εκπαίδευση και επιμόρφωσή τους, γενόμενος και ο ίδιος ο πρώτος καθηγητής της.
Γεννήσεις
1871 – Έρνεστ Ράδερφορντ. Γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία στις 30 Αυγούστου του 1871 και πέθανε στην Αγγλία, στις 19 Οκτωβρίου του 1937. Ο Ράδερφορντ ήταν γιος αγροτικής οικογένειας. Οι γονείς του, Τζέιμς Ράδερφορντ και Μάρθα Τόμσον, ήταν μετανάστες από τη Μεγάλη Βρετανία που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Νέλσον της Νέας Ζηλανδίας. Απεφοίτησε από το τοπικό κολέγιο και κέρδισε υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο. Σπούδασε φυσικός και στο τέλος των σπουδών του το 1895 ταξίδεψε στην Μεγάλη Βρετανία για να συνεχίσει τις σπουδές του στο εργαστήριο Κάβεντις του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
Το 1898 ο Ράδερφορντ δέχεται να αναλάβει την έδρα της Φυσικής στο πανεπιστήμιο Μακ Γκιλλ στο Μόντρεαλ του Καναδά. Η περίοδος αυτή ήταν και πολύ σημαντική για τη σταδιοδρομία του. Ερεύνησε τη ραδιενέργεια και διαπίστωσε πως ήταν προϊόν αυθόρμητης διάσπασης του ατόμου. Παρατήρησε ότι η αυθόρμητη διάσπαση των ραδιενεργών στοιχείων ακολουθεί έναν εκθετικό κανόνα και εξήγαγε την σχέση για τον χρόνο ημιζωής ραδιενεργού στοιχείου. Παράλληλα παρατήρησε και έναν τρίτο τύπο ακτινοβολίας από τα ραδιενεργά άτομα, τις ακτίνες γ. Στα χρόνια που βρισκόταν στον Καναδά παντρεύτηκε (1900) και απέκτησε και μία κόρη.
Το 1907 έκανε δεκτή την έδρα που του δινόταν στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και επέστρεψε στην Αγγλία. Ακολούθησε το περίφημο πείραμα του με τον βομβαρδισμό με ηλεκτρόνια ενός λεπτού φύλλου χρυσού. Από τη σκέδαση των ηλεκτρονίων ανακάλυψε την κατανομή φορτίου στο άτομο και δημιούργησε το ατομικό του μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο το άτομο έχει συγκεντρωμένο το θετικό φορτίο στο κέντρο του και το αρνητικό περιφερειακά. Την επόμενη χρονιά βραβεύτηκε με το Νομπέλ Χημείας. Ο Ράδερφορντ έγινε ο πρώτος άνθρωπος που μεταστοιχείωσε ένα χημικό στοιχείο σε ένα άλλο: Μετέτρεψε Άζωτο σε Οξυγόνο βομβαρδίζοντας σε κύκλοτρο το άζωτο με ακτίνες α. Ο Ράδερφορντ είχε προβλέψει στις θεωρίες του την ύπαρξη νετρονίων στα άτομα, κάτι που επαληθεύτηκε το 1932 με την ανακάλυψη του νετρονίου από τον Τζέιμς Τσάντγουικ.
Ο Ράδερφορντ τα επόμενα χρόνια εργάστηκε πάνω στη διάσπαση του ατόμου. Δέχθηκε πολλούς τιμητικούς τίτλους και διακρίσεις και χρίστηκε ιππότης. Το 1917 πήρε την θέση του διευθυντή στο εργαστήριο του Κάβεντις, του Κέιμπριτζ. Πέθανε το 1937 σε νοσοκομείο κατά τη διάρκεια μιας εγχείρησης. Η εγχείρηση καθυστέρησε γιατί, σύμφωνα με το αγγλικό πρωτόκολλο της εποχής, ως ανώτατος καθηγητής θα έπρεπε να εγχειριστεί από έναν ομότιμο του γιατρό, κάτι που καθυστέρησε την επέμβαση.
1930 – Γουόρεν Μπάφετ (αγγλικά: Warren Edward Buffett, 30 Αυγούστου 1930) είναι Αμερικανός ολιγαρχης, επενδυτής και φιλάνθρωπος με καταγωγή από την Όμαχα της Νεμπράσκα. Θεωρείται ως ένας από τους πλέον επιτυχημένους επενδυτές στον κόσμο, και είναι ο προεδρεύων, γενικός διευθυντής και κύριος μέτοχος της εταιρείας διαχείρισης μετοχών Berkshire Hathaway.Συγκαταλέγεται αδιάλειπτα ανάμεσα στους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, και το 2008 ανακηρύχθηκε ο πλουσιότερος. Το 2012 το περιοδικό Time τον συγκατέλεξε ανάμεσα στους ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς. Συχνά προσωνύμια που του αποδίδονται είναι ο Μάγος, ο Μάντης Καλχας ή ο Σοφός Γέροντας, και είναι γνωστός για την ενασχόληση του επενδύσεις αξιών, καθώς και για την λιτότητα του βίου του παρά τον τεράστιο πλούτο που διαθέτει. Ο Μπάφετ είναι επίσης προβεβλημένος φιλάνθρωπος, και έχει υποσχεθεί να δώσει το 99% της περιουσίας που έχει συσσωρεύσει σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, κυρίως μέσω του ιδρύματος Γκέιτς του Μπιλ Γκέιτς και της συζύγου του. Έχει ενεργή παρουσία ως προς τα πολιτικά δρώμενα, με την πιο πρόσφατη στήριξη του να είναι προς την Χίλαρι Κλίντον, υποψήφια των Δημοκρατικών για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016. Τον Απρίλιο του 2012 διαγνώστηκε με καρκίνο του προστάτη, από τον οποίο θεραπεύτηκε επιτυχώς εντός του ίδιου έτους.
1958 – Άννα Πολιτκόφσκαγια. Η Πολιτκόφσκαγια γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 30 Αυγούστου 1958 ως Άννα Μαζέπα (Мазепа), από γονείς καταγόμενους από την Σοβιετική Ουκρανία, οι οποίοι δούλευαν ως διπλωμάτες στον ΟΗΕ. Σπούδασε δημοσιογραφία στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, απ’ όπου αποφοίτησε το 1980, και ξεκίνησε την καριέρα της στην εφημερίδα Ιζβέστια. Από τον Ιούνιο του 1999 έγραφε στήλες για τις διαδικτυακές ενημερωτικές εκδόσεις της εφημερίδας Νόβαγια Γκαζέτα. Εξέδωσε πολλά βραβευμένα βιβλία για την Τσετσενία και το καθεστώς του Πούτιν, το πιο πρόσφατο από τα οποία ήταν το Putin’s Russia. Αναμείχθηκε, σε πολλές περιπτώσεις, σε διαπραγματεύσεις για απελευθέρωση ομήρων, συμπεριλαμβανομένης της κρίσης του Οκτωβρίου του 2002 στο Νορντ-Οστ, όπου Τσετσένοι αντάρτες είχαν καταλάβει ένα θέατρο στην Μόσχα. Η Πολιτκόβσκαγια αναμείχθηκε επίσης στην υποστήριξη των νομίμων δικαιωμάτων των οικογενειών των θυμάτων.
Ένας Ρώσος αξιωματικός του στρατού κατηγορήθηκε για απόπειρα εναντίον της ζωής της το 2003, αλλά απαλλάχθηκε. Κατά τη διάρκεια της κρίσης στο Μπεσλάν το 2004, η Πολιτκόφσκαγια έπεσε θύμα δηλητηρίασης, αφότου ήπιε τσάι σε μια πτήση της γραμμής, καθώς πήγαινε στο Μπεσλάν για να βοηθήσει στις διαπραγματεύσεις. Αρρώστησε βαριά, έχασε της αισθήσεις της και δεν κατάφερε να πάει στην περιοχή. Η αιτία της αρρώστιας δεν έχει προσδιοριστεί, σύμφωνα με την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων.
Η Πολιτκόφσκαγια βρέθηκε νεκρή από πυροβολισμό το Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2006 στον ανελκυστήρα της πολυκατοικίας της στην κεντρική Μόσχα. Η εκτιμώμενη ώρα θανάτου είναι 15:30 τοπική ώρα Ελλάδος (13:30 GMT). Το γεγονός ανέφεραν το Interfax και άλλες ρωσικές υπηρεσίες ενημέρωσης. Η αστυνομία είπε ότι ένα πιστόλι Μακάροφ και τέσσερις σφαίρες βρέθηκαν δίπλα της. Πρώιμες αναφορές υποδεικνύουν φόνο κατόπιν συμβολαίου, αλλά δεν είναι γνωστό ποιος τον διέπραξε.
Ο αρχισυντάκτης της Νόβαγια Γκαζέτα, Ντμίτρι Μουράτοφ, είπε ότι την ημέρα της δολοφονίας της, η Πολιτκόφσκαγια σχεδίαζε να καταθέσει μια εκτεταμένη ιστορία για τις πρακτικές βασανισμού που πιστεύεται ότι χρησιμοποιούνταν από τις τσετσενικές αρχές. Ο Μουράτοφ επίσης ανέφερε ότι αυτοί που κατηγορούνταν για βασανιστήρια ανήκουν σε σώματα ασφαλείας πιστά στον φιλομοσχοβίτη πρωθυπουργό της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ. Ο Γενικός Εισαγγελέας θα επιληφθεί προσωπικά της υπόθεσης, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του στις 8 Οκτωβρίου 2006. Το γραφείο του εισαγγελέα ανέφερε επίσης ότι οι ερευνητές θεωρούν την επαγγελματική δουλειά της Πολιτκόφσκαγια ως κύριο κίνητρο της δολοφονίας της. Η κηδεία της έγινε Τρίτη 10 Οκτωβρίου, 13:30 τοπική ώρα Ελλάδος, στο Νεκροταφείο Τρογιεκουρόφσκι.
Θάνατοι
1938 – Μαξ Φάκτορ (πολωνικά: Maksymilian Faktorowicz) (15 Σεπτεμβρίου 1877 – 30 Αυγούστου 1938), επίσης γνωστός ως Μαξ Φάκτορ (αγγλικά: Max Factor), ήταν Πολωνός επιχειρηματίας, αισθητικός και εφευρέτης. Ως ιδρυτής του γίγαντα καλλυντικών Max Factor & Company, ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη βιομηχανία καλλυντικών στις Ηνωμένες Πολιτείες και διέδωσε τον όρο «μακιγιάζ» σε μορφή ουσιαστικού βάσει του ρήματος.
Είναι επίσης γνωστός για το makeover που έκανε σε αστέρες και που τους έδωσε την εμφάνιση σήμα κατατεθέν τους. Τα πιο εμβληματικά του έργα περιλαμβάνουν τα πλατινένια μαλλιά της Τζιν Χάρλοου, το κούρεμα της Κλάρα Μπόου, τις ψεύτικες βλεφαρίδες και τις κόκκινες μπούκλες της Λουσίλ Μπολ και το «Τόξο του Κυνηγού» της Τζόαν Κρόφορντ ή υπερτονισμένα χείλη.
2013 – Σέιμους Χίνι (Κάστλντοσον (Castledawson), Β. Ιρλανδία, 13 Απριλίου 1939 – Δουβλίνο 30 Αυγούστου 2013) ήταν Ιρλανδός ποιητής, ο οποίος έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1995 «για τα λυρικής ομορφιάς και ηθικού βάθους έργα του». Ο Σέιμους έγινε λέκτορας στο Μπέλφαστ στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν και άρχισε να γράφει ποίηση, ενώ στη συνέχεια έδινε και διαλέξεις στο πανεπιστήμιο του Χάβαρντ. Ήταν καθηγητής ποίησης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από το 1989 έως το 1994.
2016 – Μαρκ Ριμπού γεννήθηκε στις 24 Ιουνίου 1923 στην πόλη Σεν-Ζενί-Λαβάλ της νοτιοανατολικής Γαλλίας σε μια πολυμελή αστική οικογένεια. Αδελφός του ήταν Αντουάν Ριμπού, που μεταμόρφωσε την Danone σε μια γιγάντια πολυεθνική εταιρεία αγροδιατροφικών προϊόντων. Ο νεαρός Μαρκ άρχισε τη φωτογραφία σε ηλικία 14 ετών με μια Vest Pocket Kodak που του δώρισε ο πατέρας του.
Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε στις τάξεις της γαλλικής αντίστασης και μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας ακολούθησε σπουδές μηχανικού. Εργάστηκε για λίγο σε εργοστάσια προτού αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη φωτογραφία.
Το 1953, εντάχθηκε στο δυναμικό του φωτοειδησεογραφικού πρακτορείου Magnum έπειτα από πρόσκληση των ιδρυτών του, Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν και Ρόμπερτ Κάπα. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύεται στο αμερικανικό περιοδικό «Life» η διάσημη φωτογραφία του «Ζωγράφος του Πύργου του Άιφελ», που απεικονίζει έναν εργάτη που βάφει τον Πύργο, να ισορροπεί σαν χορευτής πάνω στην περίφημη μεταλλική κατασκευή.
Σύντομα ο Ριμπού ξεκινάει ένα ταξίδι στον κόσμο. Θα πάει στην Ινδία, στην κομμουνιστική Κίνα –το 1957 ήταν ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους που τη διέσχισαν–, μετά στην Ιαπωνία, όπου βρίσκει το θέμα του πρώτου βιβλίου του, «Γυναίκες της Ιαπωνίας». Το 1960, έπειτα από τρεις μήνες στην Σοβιετική Ένωση καλύπτει την ανεξαρτησία της Αλγερίας και χωρών της υποσαχάριας Αφρικής.
Στις 21 Οκτωβρίου 1967, θα τραβήξει την πιο διάσημη φωτογραφία «το κορίτσι με το λουλούδι» ή όπως είναι ο επίσημος τίτλος της «Η απόλυτη αντιπαράθεση: Το λουλούδι και η ξιφολόγχη» κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης κατά του πολέμου του Βιετνάμ στην Ουάσινγκτον μπροστά από το Πεντάγωνο. Απεικονίζει μια διαδηλώτρια, την 17χρονη Τζέιν Ρόουζ Κασμίρ, να κρατάει ένα χρυσάνθεμο, ενώ μπροστά της βρίσκονται παραταγμένοι στρατιώτες με τα όπλα στραμμένα εναντίον της. Η φωτογραφία αποτέλεσε ένα από τα σύμβολα του αντιπολεμικού κινήματος εκείνης της εποχής, που αποτύπωνε την αθωότητα των »παιδιών των λουλουδιών» απέναντι στην ωμή στρατιωτική δύναμη.
Ανάμεσα στο 1968 και το 1969, ο Ριμπού έκανε φωτορεπορτάζ στο Νότιο, καθώς και στο Βόρειο Βιετνάμ, όπου ήταν ένας από τους ελάχιστους φωτογράφους που κατάφεραν να μπουν. Τη δεκαετία του ’80 επέστρεφε τακτικά στην Ασία, ιδιαίτερα στην Κίνα, τις αλλαγές της οποίας φωτογράφιζε επί 40 χρόνια.
Από το 1974 έως το 1976, διετέλεσε επικεφαλής του Magnum, αλλά το 1979 θα το εγκαταλείψει οριστικά, επειδή δεν του άρεσε ο ανταγωνισμός για τη δόξα που αναπτυσσόταν εκεί, όπως είχε πει σε μια του συνέντευξη. Έπειτα από πάνω από μισό αιώνα σταδιοδρομίας, με μια φωτογραφική μηχανή πάντα στην τσέπη, συνέχιζε ακούραστα να φωτογραφίζει τον κόσμο, πάντα με το φωτογραφικό φιλμ. «Δοκίμασα την ψηφιακή, ένα απόγευμα, μια φορά», είχε πει. Στα 85 του, φωτογράφισε την άφιξη του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο.
Οι φωτογραφίες του Μαρκ Ριμπού δημοσιεύθηκαν σε πολυάριθμα περιοδικά όπως τα Life, Geo, National Geographic, Paris-Match και Stern. Κέρδισε πολλά βραβεία και έγραψε γύρω στα 15 βιβλία. Φωτογραφίες του εκτίθενται πολύ συχνά σε γκαλερί και μουσεία, στη Γαλλία, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Ο Μαρκ Ριμπού πέθανε στις 30 Αυγούστου 2016 στο Παρίσι, σε ηλικία 93 ετών. Από τον πρώτο γάμο του με την αμερικανίδα γλύπτρια Μπάρμπαρα Τσέις απέκτησε δύο παιδιά.
Πηγές: Σαν σήμερα, el.wikipedia
