Στρογγυλοβούνι: Μια αριμένικη κοινότητα

Στρογγυλοβούνι (Βλάχικα:Στουρνάρι) μια αριμένικη κοινότητα

 

Μέχρι τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης το 2011, το Στρογγυλοβούνι, ήταν δημοτική περιφέρεια του Καποδιστριακού Δήμου Αστακού, αλλά σήμερα είναι τοπική κοινότητα του ίδιου Καλλικρατικού Δήμου με δύο οικισμούς το Στρογγυλοβούνι και τη Μάνινα Βλιζιανών (Πηγάδια).

Η απογραφή του 2011 κατέγραψε 156 κατοίκους στο χωριό και 326 κατοίκους στην κοινότητα. Η κοινότητα καλύπτει έκταση 18.001 χμ2. Το Στρογγυλόβουνι, μαζί με τους άλλους αριμένικους οικισμούς της Αιτωλοακαρνανίας, δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από ανθρώπους που εγκατέλειψαν το χωριό Μπιτσικόπουλο στην Ήπειρο, μετά από μία σειρά επιθέσεων από Τούρκους και Αλβανούς ληστές.

 

 

Στα 1840, ύστερα από ληστρικές επιθέσεις Τουρκαλβανών, αναφέρεται πως καταστράφηκε και εγκαταλείφθηκε ο μεγάλος οικισμός των Αρβανιτόβλαχων στο Μπιτσικόπουλο. Τότε το μεγαλύτερο μέρος των οικογενειών που είχαν εγκατασταθεί εκεί από την εποχή του Αλή Πασά, κατέφυγαν για περισσότερη ασφάλεια στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, όπου συνέχισαν τη νομαδοκτηνοτροφική ζωή, μετακινούμενοι ανάμεσα στα Άγραφα και άλλες ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας, αλλά και της Ηπείρου, στο τουρκικό τότε ακόμη έδαφος, και τις χαμηλές περιοχές της Ξηρόμερου-Ακαρνανίας μέχρι τις εκβολές του Αχελώου. Ο L. Heuzey αναφέρει πως στα 1856 αριθμούσαν συνολικά 800 οικογένειες (περίπου 4.000 με 5.000 ψυχές) και σχημάτιζαν 12 μεγάλα χειμαδιά, που αριθμούσαν το καθένα από 50 έως 100 οικογένειες.436 Σταδιακά, ανάμεσα στο 1865 με 1870, άρχισαν να δημιουργούν μονιμότερες εγκαταστάσεις στα χειμαδιά τους[1].

Εκτός από το Στρογγυλοβούνι, τα άλλα χωριά που δημιοργήθηκαν εκείνη την εποχή ήταν ο Στράτος (Σουροβίγλι ή Γιαννίκα), τα Όχθεια (Όχτου ή Παγαίικα),  η Αγράμπελη (Νταγιάντα), η Γουριώτισσα (Κατσαρού), η Παλαιομάνινα (Κουτσομπίνα), Στρογγυλοβούνι (Στουρνάρι ή Γακαίικα) και η Μάνινα Βλιζιανών (Καλέτζι).[2]

 

 

Σύμφωνα με άρθρο στο περιοδικό Πανδώρα, γύρω στο 1856, οι Αρβανιτόβλαχοι της Αιτωλοακαρνανίας αριθμούσαν περίπου 2.000 ψυχές και είχαν 100.000 πρόβατα που απέφεραν στο ελληνικό δημόσιο το σημαντικό τότε φορολογικό έσοδο των 20.000 δραχμών.[3]

Στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία ο όρος είναι “Aromuns”. Σύμφωνα με τον Α. Κουκούδη (1999) οι κάτοικοι της Παλαιομάνινας όπως και οι κάτοικοι των πέντε διπλανών χωριών (Στράτος, Όχθεια, Αγράμπελo, Γουριώτισσα, Στρογγυλοβούνι και Μάνινα Βλιζιανών) μετανάστευσαν στην περιοχή σταδιακά από το 1865 έως το 1870 ως πληθυσμοί Αρβανιτοβλάχων που κατοικούσαν στο Μπιτσικόπουλο (στη σημερινή συνοριακή γραμμή Ελλάδας – Αλβανίας).

 

 

Στο χωριό ανήκει και ο οικισμός Βλυζανίτικα Πηγάδια. Το όνομά του το Στρογγυλοβούνι το οφείλει στο σχήμα του λόφου στο οποίο βρίσκεται και το οποίο διακρίνει κανείς εύκολα όταν πλησιάζει στο χωριό. Βρίσκεται μέσα στο βελανιδοδάσος Ξηρομέρου και ο πρώτος νομαδοκτηνοτρόφος της Ηπείρου που το ίδρυσε ήταν ο τσέλιγκας Γάκης Παπάς.

Το πρώτο όνομα του χωριού ήταν Καλέτζι. Από το 1789 και μετά ονομάζονταν Μάνινα Βλυζιανών ενώ το 1928 αναφερόταν ως Μάνινα Βλυζιανών-Στρογγυλοβούνι ή Καλέτζι και είχε 207 κατοίκους.

 

 

 

 

Στην απογραφή του 2001 αναφέρονται 301 κάτοικοι. Στο χωριό ανήκει και ο οικισμός Βλυζιανίτικα Πηγάδια όπου μένουν αρκετοί Ηπειρώτες νομάδες από το Ματσούκι Ιωαννίνων και τα Τζουμέρκα καθώς και μερικοί Ευρυτάνες.

Εκεί βρίσκεται και ο ναός του «Αγίου Νικολάου», δίπλα στον οποίο σώζονται ερείπια από «κούλια» από αρχοντικό δηλαδή κάποιου Τούρκου τσιφλικά, επί Τουρκοκρατίας του οποίου το όνομα δεν διασώζεται, αν και θα πρέπει να είναι σύγχρονος του Ισμαήλ Αγά από την «κούλια» της Παλαιομάνινας και του Γιακούπ Αγά της Πενταλόφου (τότε Ποδολοβίτσα). Εκεί στα Πηγάδια αναφέρεται ότι ο Καραϊσκάκης είχε συμπλοκή με Τούρκους με θετική έκβαση για τους Έλληνες. Οι κάτοικοι σήμερα ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

 

 

Ακολουθούν φωτογραφίες από την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011 από το Σύλλογο Στρογγυλοβουνιωτών, με το παραδοσιακό μαγείρεμα και το μοίρασμα δωρεάν βλάχικου γαμήλιου φαγητού (κρέας με χοντρά μακαρόνια και πικάντικη κόκκινη σάλτσα βρασμένα σε μεγάλα καζάνια), συνεχίζοντας το έθιμο αναβίωσης του γαμήλιου γεύματος.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Heuzey L., «Le mont Olympe et l’Acamanié», Paris 1860, σελ.267-272.
2. Λαμπρίδης I., «Ηπειρωτικά Μελετήματα, τεύχος 5, Μαλακασιακά, μέρος Β’, Μέτσοβον και Σεράκου», Εν Αθήναις 1888, σελ.650. Λουκόπουλος Δ., «Πώς υφαίνουν και ντύνονται οι Αιτωλοί», Ιστορική και Λαογραφική Βιβλιοθήκη 1, Αθήνα 1927, σελ.94- 95. Στεργίου, Δημήτρης Λ., «Παλαιομάνινα. Από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα», Αθήνα 1996.
3. Γ.Μ., «Περί Καραγκούνηδων», Περιοδικό Πανδώρα, τόμος ΙΗ’, φύλλο 415,1 Ιουλίου 1867, σελ.140-142.
Πηγές φωτογραφιών: protothema, xiromeropress

Προφίλ του χωριού στο face book


AgrinioStories | Επιμέλεια: Λ.Τ.
Με πληροφορίες από:  el.wikipedia.org/, konstantinosdavanelos.blogspot.com