Η άγνωστη “δίκη των Βιομηχάνων”
στο έκτακτο στρατοδικείο το 1948
- Επμέλεια: Λ. Τηλιγάδας
Μία μ
έρα μετά την αθωωτική απόφαση του στρατοδικείου η «Ελευθερία» του Π. Κόκκα σε πρωτοσέλιδο άρθρο της με τίτλο «ΧΟΥΜΠΑΥΛΗΣ & ΣΙΑ» έγραφε για την υπόθεση και την οργάνωση Χ τα παρακάτω:
«Ηθωώθησαν οι τρεις βιομήχανοι, που είχον αχθή ενώπιον του εκτάκτου στρατοδικείου Αθηνών με την κατηγορίαν ότι ενίσχυον οικονομικώς το Κ.Κ.Ε. και τον συμμοριτισμόν. Και όσοι παρηκολούθησαν την δίκην – την παρηκολούθησε δε με ιδιαίτερον ενδιαφέρον ολόκληρος ο ελληνικός λαός – εδοκίμασαν ιδιαιτέραν ικανοποίησιν διά την άψογον συμπεριφοράν των στρατοδικών και διά την δικαίαν απόφασίν των.
Η υπόθεσις όμως αύτη δεν είναι από εκείνας που τερματίζονται με την απαγγελίαν της αποφάσεως. Οι έως χθες κατηγορούμενοι δύνανται πάλιν να ατενίσουν την ελληνικήν κοινωνίαν άσπιλοι. Και οι στρατοδίκαι ημπορούν να είναι υπερήφανοι διά την δικαίαν κρίσιν των. Εν τω μεταξύ όμως, εις την συνείδησιν κάθε τιμίου πολίτου έχει δημιουργηθή ένα τεράστιον ηθικόν πρόβλημα που πρέπει να λυθή οπωσδήποτε και κατά τρόπον ριζικόν.
Πέραν των τύπων εις την περίπτωσιν αυτήν ο μηνυτής ήτο μία οργάνωσις: η Χ που πρό τινος μετωνομάσθη «Εθνικόν Αγροτικόν Κόμμα Χιτών». Παρουσίασις της οργανώσεως αυτής δεν φανταζόμεθα να χρειάζεται. Προ μηνών λοιπόν περιήλθον εις χείρας της διάφορα «έγγραφα», τα οποία εφαίνοντο κομμουνιστικής προελεύσεως και από τα οποία συνήγετο ότι ορισμένοι βιομήχανοι – άλλοι πασίγνωστοι και άλλοι ολιγώτερον γνωστοί – εβοήθουν κατά περιόδους οικονομικώς το Κ.Κ.Ε.
Εθνικόφρων αυτοχαρακτηρίζεται η οργάνωσις αύτη. Και φαίνεται τόσον αδιάλλακτος εις την εθνικοφροσύνην της, ώστε είναι ζήτημα εάν αναγνωρίζη εις οιονδήποτε μη αποτελούντα μέλος της την ιδιότητα του πατριώτου. Δεν απηυθύνθη, εν τούτοις, μόλις έλαβε κατοχή των εγγράφων αυτών, ούτε εις τας στρατιωτικάς ούτε εις τας αστυνομικάς αρχάς. Αλλά ήρχισεν την δημοσίευσίν των κατά δόσεις και με πολύ χαρακτηριστικάς προειδοποιήσεις προς τους ενδιαφερομένους, εις το εβδομαδιαίον λαθρόβιον όργανόν της, το οποίο πωλείται εκβιαστικώς εις τας αποκέντρους συνοικίας τα απογεύματα της Κυριακής.
Ας είναι. Δεν πρόκειται περί αυτού τώρα. Όταν, τέλος πάντων έκλεισεν ο κύκλος της υπόπτου αυτής «εξορμήσεως» επελήφθη της υποθέσεως η στρατιωτική δικαιοσύνη. Και κατόπιν διμήνων περίπου ανακρίσεων, παρεπέμφθησαν εις το στρατοδικείον 3 εκ των 18 αναφερομένων εις τα «έγγραφα» βιομηχάνων, συμφώνως προς την έκθεσιν του ορισθέντος εισηγητού. Διατί τρεις και όχι και οι δεκαοκτώ; Τα έγγραφα ή ήσαν πλαστά ή ήσαν γνήσια. Ή τα εχάλκευσε, δηλαδή ο παραδώσας αυτά εις την Χ ή πράγματι προήρχοντο από το Κ.Κ.Ε. Εις την πρώτην περίπτωσιν και οι 18 ήσαν αθώοι. Εις την δευτέραν και οι 18 ήσαν ένοχοι. Ο κ. εισηγητής όμως υιοθέτησε τρίτην εκδοχήν πέραν του διλήμματος. Τα «έγγραφα» ήσαν και γνήσια και πλαστά. Προήρχοντο, δηλαδή, αναμφισβήτως από το Κ.Κ.Ε. Αυτό όμως, αποβλέπον «εις την δημιουργίαν σάλου κατά του έθνους», εθυσίασε μερικούς από τους χρηματοδότας του και ανέμειξεν εις αυτούς και αθώους». Διατί να τους θυσιάση; Δεν τους εχρειάζετο πλέον; Τι το εμπόδιζε να ενοχοποιήσει εξ ολοκλήρου αθώους; Τέλος πάντων. Ο κ. εισηγητής εχώρισε τα ερίφια από τα πρόβατα: 3 ερίφια, 15 πρόβατα…
Την παρελθούσαν Πέμπτην η υπόθεσις έφθασεν ενώπιον του ακροατηρίου. Και το ακροατήριον έμεινε κατάπληκτον από τον όγκον της ηλιθιότητος και της αδεξιότητος των «εγγράφων» αυτών και εδοκίμασεν αληθή ασφυξίαν από τας ηθικάς αναθυμιάσεις των μαρτύρων της κατηγορίας, – στελεχών της Χ – τους οποίους παρουσίασεν η «εθνικόφρων» οργάνωσις. Ουδείς ανέμενεν τοιαύτην θανάσιμον αυτοαποκάλυψίν της.
Πρώτος και βασικός μάρτυς της κατηγορίας: ο Χούμπαυλης. Στέλεχος της Χ δυναμικόν. Πολύτιμος συντάκτης του λαθροβίου της. Αυτός παρουσίασε τα «έγγραφα» εις την οργάνωσιν. Και εις αυτόν στηριζομένη η οργάνωσις, τα εδημοσίευσε ως γνήσια. Ευϋπόληπτον μέλος της κοινωνίας ο Χούμπαυλης. Με τέσσαρα ονόματα, τρεις ηλικίας, τρία επαγγέλματα, εξ καταδίκας: επί απάτη, επί εξαιρέσει, επί κλοπή, επί πλαστογραφία. (Αυτά κατά τον κ. εισηγητήν, απετέλουν ελαφρώς επιβεβαρημένον ποινικόν μητρώον κατά δε την Χ εγγύησιν «εθνικοφροσύνης»). Πέραν τούτου και κατά σειράν: ψευδοκομμουνιστής (καταθέτων ενώπιον του στρατοδικείου και αφηγούμενος πώς από κρατούμενος του τμήματος μεταγωγών μετήχθη εις την Ασφάλειαν, προς ανάκρισιν, διά κλοπάς δήθεν, ενώ αυτός εκλήθη διά να προβή εις αποκαλύψεις είπε ότι το τέχνασμα αυτό έγινε «διά να μην αντιληφθούν οι συγκρατούμενοί του κομμουνισταί ότι ήσκει κατά του Κ.Κ.Ε. «φράξιαν», όρον τον οποίον ουδέποτε εις την προκειμένην περίπτωσιν θα εχρησιμοποίει παλαιός κομμουνιστής, γνώστης συνεπώς της ορολογίας), ταγματασφαλίτης, πράκτωρ της Ειδικής Ασφάλειας, «οπλατζής»: πρόσωπον εμπιστοσύνης των κομμουνιστών επίδοξος απομυζητής του ταμείου της Γεν. Ασφάλειας. Και τέλος στέλεχος της Χ. Ο κατάλληλος άνθρωπος εις την κατάλληλον θέσιν.
Ματαίως θα προσεπάθη κανείς να εξακριβώση τι πιστεύει ο άνθρωπος αυτός. Η όλη ζωή του και η φυσιογνωμική του κατασκευή (στενόν μέτωπον, απαισία έκφρασις, ακάθαρτον δέρμα, έκφυλον βλέμμα) βοούν περί του εγκληματικού του χαρακτήρος.
Δεύτερος μάρτυς ο Αναστασάκος. Με 36 καταδίκας αυτός (διά κλοπάς, απάτας και και άλλα παρόμοια ψιλοπράγματα) και τέσσερα ονόματα. Το ένα – Τσαμπουκαλής που σημαίνει άνθρωπος έχων μόνιμους δοσοληψίας με τον νόμον – δίδεται από τους ανθρώπους του υποκόσμου, μόνον εις τους άσσους. Βαρύνεται και με δεκεμβριανά εγκλήματα και υπήρξεν – όπως ο ίδιος είπεν – «ελασίτης της φασουλάδας». Απεγοητεύθη όμως, διότι «δεν τον επρόσεξαν οι συναγωνιστές». Και πήγε εις τους Χίτες, που τον επρόσεξαν και με το παραπάνω. Στέλεχος και αυτός της «εθνικοφροσύνης». Περισσότερον πεπειραμένος όμως και από τον δαι-μόνιον Χούμπαυλην (άλλο να έχης ανακριθή διά 6 και άλλο για 36 πρά-ξεις), μόλις αντελήφθη τα «μπόσικα» εις το Στρατοδικείον έσπευσε να δηλώση ότι το δικαστήριον πρέπει να τον συγχωρή, διότι είχεν πλευριτωθή κάποτε «και η πλευρίτης του έφερε αμνησία».
Τρίτος μάρτυς ο Κωστάκος. Χίτης και αυτός αδιάλλακτος. Του εδόθη επαξίως το επώνυμον Χασάπης. Ομιλών περί αυτού ο άψογος Χουμπαύλης είπεν εις την κατάθεσίν του ενώπιον του Στρατοδικείου: «Ο εξαίρετος φίλος μου Κωστάκος περίφημος διά την κακουργίαν του…». Εσχεδίαζε κάποτε να σκοτώση τον Χούμπαυλην – εξομολογήθη εις το δικαστήριον – διότι η εθνικόφρων συνείδησίς του δεν ησύχαζεν με την υπόνοιαν ότι ημπορούσε να είναι κομμουνιστής. Τέταρτος μάρτυς ο Καλύβας. Μονόφθαλμος ο ατυχής, αλλά ορκισμένος Χίτης κι αυτός. Του έβγαλαν το μάτι κάτι ομοϊδεάται και συναγωνισταί «εν εθνικοφροσύνη» εις μίαν συμπλοκήν που προεκλήθη κατά την διανομή κλοπιμαίων ελαστικών από το Χασάνι…
Να συνεχίσομεν την περιγραφήν των στυλοβατών της Χ που παρήλασαν ενώπιον του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών κατά τας ημέρας αυτάς; Αρκούν αυτοί, νομίζομεν, διά να σχηματίση κανείς αντίληψιν περί του ανθρωπίνου υποκόσμου που εμφανίζεται θρασύτατος εν μέσω ενός αιμάσσοντος λαού ως διαφεντευτής και ενσαρκωτής της εθνικοφροσύνης.
Το άκρον άωτον όμως της ανισχυντίας ήγγισεν η οργάνωσις αυτή με την πρόθεσιν, που έδειξε να εμφανισθή και ως πολιτικώς ενάγουσα εις την υπόθεσιν. Πολιτικώς ενάγων εμφανίζεται εις τα δικαστήρια ο υποστάς ζημίαν εκ της πράξεως που αποδίδεται εις τον κατηγορούμενον. Εάν οι τρεις βιομήχανοι εχρηματοδότουν πράγματι τους συμμορίτας, την ζημίαν υπέστη η πολιτεία. Η καταπληκτική όμως αυτή οργάνωσις, εταύτισε φαίνεται τον εαυτόν της με την πολιτείαν. Εδοκίμασαν, βλέπετε, μεγάλην ψυχικήν οδύνην ο Χούμπαυλης και ο Τσαμπουκαλής και ο Χασάπης και ο Μονόφθαλμος – επίλεκτοι πατριώται όπως ήσαν – διότι έγινεν αυτό που απέδιδον εις τους κατηγορουμένους, τα χαλκευθέντα υπό των ιδίων έγγραφα.
Η κατηγορία κατέρρευσεν εις κονιορτόν. Το ηθικόν πρόβλημα όμως που εδημιουργήθη διά τον εσμόν της κατηγόρου οργανώσεως παραμένει ακέραιον. Και πρέπει να αντιμετωπισθή με αμείλικτον αυστηρότητα εκ μέρους της κυβερνήσεως και της δικαιοσύνης. Τώρα ο λαός είναι πολιτικός ενάγων. Ο λαός που δεν ανέχεται να βρωμίζουν τον πατριωτισμόν του τέτοια καθάρματα».
