.
Ο γέγονε… γέγονε
Γεγονότα
1913 – Η Ναυμαχία της Λήμνου. Τρία ελληνικά θωρηκτά και οκτώ αντιτορπιλικά, με επικεφαλής το θρυλικό θωρηκτό Αβέρωφ, καταναυμαχούν τον τουρκικό στόλο και τον αναγκάζουν να κρυφτεί οριστικά στα Στενά. Οι Τούρκοι μετρούν μεγάλες υλικές και ανθρώπινες απώλειες, ενώ από την πλευρά της Ελλάδας υπάρχει μόνο ένας τραυματίας.
Το αποτέλεσμα του αγώνα συνετέλεσε στο μέγιστο βαθμό ώστε η Ελλάδα να μπει στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο δύο χρόνια αργότερα, στο πλευρό των συμμάχων όπου ο τότε Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος μετά την έκβαση του πολέμου πέτυχε έναν τεράστιο διπλωματικό και πολιτικό θρίαμβο και δημιούργησε μια Ελλάδα που μόνο τα όνειρα των ποιητών του έθνους μπορούσαν να συλλάβουν, μέχρι να εμφανιστεί ξανά ο πατροπαράδοτος εχθρός της χώρας, ο διχασμός.
Το στρατηγικό αποτέλεσμα της ναυμαχίας ήταν ο Τουρκικός στόλος να μην επιχειρήσει ξανά έξω από τα Δαρδανέλλια κατά τη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν, αφήνοντας την κυριαρχία του Αιγαίου στην Ελληνικό στόλο.
1941 – Τα ελληνικά αντιτορπιλικά «Βασίλισσα Όλγα», «Βασιλεύς Γεώργιος», «Σπέτσες», «Ψαρά» και «Κουντουριώτης» περνούν από το στενό του Οτράντο, που ελέγχεται από τον ιταλικό στόλο, και βομβαρδίζουν τις ιταλικές θέσεις στον κόλπο του Αυλώνα.
Το αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα (D-15) ήταν ένα από τα ενδοξότερα πλοία του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού και ακόμη το πιο επιτυχημένο ελληνικό πολεμικό πλοίο κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι και την απώλειά του το 1943.
Κατασκευάσθηκε στα αγγλικά ναυπηγεία Yarrow & Co Ltd της Γλασκώβης μεταξύ 1936-38, αλλά εξοπλίστηκε με γερμανικά πυροβόλα. Το όνομά του προέρχεται από τη Βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας. Μαζί με το ιδίου τύπου πλοίο Βασιλεύς Γεώργιος ήταν τα πλέον σύγχρονα και αξιόμαχα πολεμικά πλοία της Ελλάδας κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου τον Οκτώβριο του 1940 μέχρι και την Γερμανική εισβολή τον Απρίλιο του 1941 το Βασίλισσα Όλγα, με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Αλφρέδο Λεοντόπουλο, έλαβε μέρος σε συνοδείες νηοπομπών, καθώς και στην πρώτη και τρίτη (14-15 Νοεμβρίου 1940, 4-5 Ιανουαρίου 1941) επιδρομή στο Στενό του Οτράντο. Μετά την κατάληψη της Ελλάδας διέφυγε στη Μέση Ανατολή, όπου ανέλαβε καθήκοντα συνοδείας βρετανικών νηοπομπών.
1950 – Στην Ελλάδα, αποκαλύπτεται σκάνδαλο μεταφοράς καυσίμων, που εμπλέκει στελέχη του Λαϊκού Κόμματος.
Το σκάνδαλο Χατζηπάνου, γνωστό και ως «υπόθεσις των καυσίμων», ήταν μια υπόθεση διαφθοράς που απασχόλησε την κοινή γνώμη, την πολιτική και τα δικαστήρια το 1950. Ο Πάνος Χατζηπάνος ήταν επί σειρά ετών βουλευτής Ευβοίας και Υπουργός Μεταφορών στις διαδοχικές κυβερνήσεις συνεργασίας Κόμματος των Φιλελευθέρων και Λαϊκού Κόμματος υπό τον Θ. Σοφούλη και μετά τον θάνατο του τελευταίου υπό τον Αλ. Διομήδη από τις 20 Ιανουαρίου 1949 ως 6 Ιανουαρίου 1950 οπότε και παραιτήθηκε όλη η κυβέρνηση.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε αναθέσει μετά την απελευθέρωση από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στην Κοινοπραξία Εταιρειών Πετρελαιοειδών, κοινοπραξία όλων των εταιρειών πετρελαιοειδών της Ελλάδας, την εισαγωγή και διανομή πετρελαίου στη χώρα. Τον Ιανουάριο όμως του 1949 αποφασίστηκε από το Υπουργείο Μεταφορών ως πιο συμφέρουσα λύση να διακοπεί η συνεργασία και να ανατεθεί η διανομή του πετρελαίου σε ιδιώτες μετά από μειοδοτικό διαγωνισμό. Αφού διενεργήθηκαν οι διαγωνισμοί και αναδείχθηκαν οι μειοδότες, ο Υπουργός Π. Χατζηπάνος αρνήθηκε να επικυρώσει τις συμβάσεις με τους μειοδότες και προτίμησε παρά τις συστάσεις υψηλόβαθμων στελεχών του Υπουργείου να αναθέσει τη διανομή απ’ ευθείας σε μια εταιρεία, στην οποία εταίρος ήταν και μια «οικοκυρά», η Όλγα Κυριαζοπούλου, γνωστή του Υπουργού.
1968 – Ο Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ διαδέχεται τον Αντονίν Νοβότνι στην προεδρία του Κομουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας. Θα πάρει φιλελεύθερα μέτρα, που θα οδηγήσουν τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου στην εισβολή των στρατιωτικών και την «εκπαραθύρωσή» του. (Άνοιξη της Πράγας). Κατά τη διάρκεια της Βελούδινης Επανάστασης του 1989, υποστήριξε το Κοινό Ενάντια στη Βία (VPN) και το Αστικό Φόρουμ.
Τη νύχτα της 24ης Νοεμβρίου, ο Ντούμπτσεκ εμφανίστηκε με τον Βάτσλαβ Χάβελ σε μπαλκόνι με θέα στην πλατεία Βένσεσλας, όπου τα πλήθη των διαδηλωτών τον υποδέχτηκαν με χειροκροτήματα και τον αγκάλιασαν ως σύμβολο της δημοκρατικής ελευθερίας. Αρκετοί θεατές φώναζαν “Ντούμπτσεκ να χραντ!” (λατινικό αλφάβητο: Dubček na hrad!, απόδοση: “Ντούμπτσεκ στο Κάστρο” ή Ντούμπτσεκ για Πρόεδρος).
Ο Ντούμπτσεκ απογοήτευσε κάπως το πλήθος καλώντας την επανάσταση ως ευκαιρία να συνεχίσει το έργο που είχε ξεκινήσει 20 χρόνια νωρίτερα και να ξεκαθαρίσει το τι ήταν λάθος με τον κομμουνισμό. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι διαδηλωτές στην Πράγα δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση με τον κομμουνισμό οποιουδήποτε είδους, ακόμη και με την ανθρώπινη έκδοση του Ντούμπτσεκ. Αργότερα εκείνο το βράδυ, ο Ντούμπτσεκ ήταν στη σκηνή με τον Χάβελ στο θέατρο Λατέρνα Μάγκικα, στο αρχηγείο του Αστικού Φόρουμ. Εκείνη την νύχτα παραιτήθηκε ολόκληρη η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος, καταργώντας στην πραγματικότητα την κομμουνιστική κυριαρχία στην Τσεχοσλοβακία.
Ο Ντούμπτσεκ εξελέγη Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης (Τσεχοσλοβακικό Κοινοβούλιο) στις 28 Δεκεμβρίου 1989 και επανεξελέγη το 1990 και το 1992.
1972 – Ο Βασίλης Λυμπέρης πήγε στο σπίτι στο Χαλάνδι όπου έμενε η εν διαστάσει σύζυγος του με τα παιδιά τους και με την μητέρα της. Μαζί με άλλους τρεις συνεργούς, άνοιξε την πόρτα, μπήκε μέσα ενώ κοιμόντουσαν όλοι και περιέλουσε τα πάντα με 3 μπιτόνια βενζίνη.
Ύστερα με ένα σπίρτο που είχε αγοράσει από το περίπτερο δίπλα στο σπίτι, έβαλε φωτιά στον χώρο. Τα μωρά του ξεψύχησαν σχεδόν αμέσως. Η σύζυγος του βγήκε από το δωμάτιο και τον ρώτησε τι κάνει εκεί. Τότε την έσπρωξε και την κλείδωσε μέσα.
Στη συνέχεια και ενώ το σπίτι λαμπάδιαζε βγήκε με τους συνεργούς του και κλείδωσε την πόρτα. Μέσα στο σπίτι κάηκαν όλοι. Όταν η πυροσβεστική έσβησε το πρωί τις φλόγες βρήκε απανθρακωμένα και δυο μικρά κορμάκια. Ήταν η κόρη του και ο γιος του. Η πεθερά του ήταν νεκρή και αυτή ενώ η σύζυγος μεταφέρθηκε με βαριά εγκαύματα στο νοσοκομείο όπου και ξεψύχησε μετά από λίγες ώρες.
Ο Βασίλης Λυμπέρης, συζυγοκτόνος, γυναικοκτόνος και οικογενειοκτόνος – ήταν ο τελευταίος πολίτης ο οποίος εκτελέστηκε μετά από καταδίκη σε βάρος του για ποινικό αδίκημα.
Γεννήσεις
1867 – Ο Δημήτριος Γούναρης (Πάτρα, 5 Ιανουαρίου 1867 – Γουδή, 15 Νοεμβρίου 1922) ήταν Έλληνας νομικός και συντηρητικός πολιτικός, ιδρυτής του κόμματος των Εθνικοφρόνων (το πρώτο οργανωμένο κόμμα της ελληνικής δεξιάς) ο οποίος διετέλεσε τρεις φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Καταγόμενος από οικογένεια εμπόρων της Πάτρας, σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στο εξωτερικό και άσκησε με μεγάλη επιτυχία την δικηγορία. Εξελέγη βουλευτής Πατρών, αναμείχθηκε στο σταφιδικό ζήτημα και εντάχθηκε σε μία ομάδα προοδευτικών βουλευτών αποκαλούμενη «Ομάδα των Ιαπώνων». Εν συνεχεία ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών στην κυβέρνηση Γεωργίου Θεοτόκη ενώ μετά το Κίνημα στου Γουδή ίδρυσε το Κόμμα Εθνικοφρόνων, (το οποίο το 1920 μετονομάστηκε σε Λαϊκόν Κόμμα) και αποτέλεσε τον βασικό φορέα του αντιβενιζελισμού. Διετέλεσε για ένα βραχύ διάστημα υπηρεσιακός πρωθυπουργός και υπουργός σε κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια του Εθνικού Διχασμού, μετά όμως την επιτυχή έκβαση του Κινήματος της Εθνικής Άμυνας και την φυγή της βασιλικής οικογένειας εξορίστηκε στην Κορσική.
Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1919 για να συμμετάσχει ως ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος στις εκλογές, στις οποίες και εξελέγη σχηματίζοντας λίγο αργότερα κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του αποφασίστηκε η συνέχιση της μικρασιατικής εκστρατείας, η οποία και οδήγησε στην οικονομική χρεοκοπία, στην ήττα από τον τουρκικό στρατό και την ανατροπή της κυβέρνησης. Μετά την εγκαθίδρυση του νέου καθεστώτος, παραπέμφθηκε μαζί με άλλα κυβερνητικά στέλεχη σε έκτακτο στρατοδικείο και στις 15 Νοεμβρίου 1922 εκτελέστηκε. Ανηψιός του ήταν ο, μετέπειτα πρωθυπουργός, Παναγιώτης Κανελλόπουλος.
1932 – Ουμπέρτο Έκο (ιταλ.: Umberto Eco, 5 Ιανουαρίου 1932 – 19 Φεβρουαρίου 2016) ήταν Ιταλός σημειολόγος, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας και μυθιστοριογράφος.
Από το 1975 κατείχε την έδρα του Καθηγητή Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ενώ από το 1988 ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο.
Ήταν συγγραφέας πολλών μελετών και δοκιμίων, που έχουν μεταφραστεί και εκδοθεί σε πολλές γλώσσες ανά τον κόσμο.
Το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1965, ενώ το 1980 εκδόθηκε το πρώτο του μυθιστόρημα (Το όνομα του Ρόδου), που τιμήθηκε με το βραβείο Strega (1981), και το Medicis Etranger (βραβείο που δίνεται στον καλύτερο ξένο λογοτέχνη στη Γαλλία) το 1982.
Λέγεται ότι το επώνυμο Έκο είναι το αρκτικόλεξο των λατινικών λέξεων Ex Caelis Oblatus, που σημαίνει «θεϊκό δώρο».
1972 – Ο Σάκης Ρουβάς είναι Έλληνας τραγουδιστής, συνθέτης, επιχειρηματίας, και πρώην αθλητής του άλματος επί κοντώ.
Από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τον στίβο, κατακτώντας αρκετά μετάλλια ως μέλος της Ελληνικής Εθνικής Ομάδας τη δεκαετία του ’80. Η μουσική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1991, σε ηλικία 19 ετών, ως ποπ ερμηνευτής ενώ συνδύαζε τραγούδι, χορογραφία και σύνθεση του κομματιού.
Ο Ρουβάς έχει κερδίσει 15 βραβεία στα «Μουσικά Βραβεία Ποπ Κορν», 6 στα «Μουσικά Βραβεία Αρίων», 26 στα «Mad Video Music Awards», 1 στα «MTV Europe Music Awards» (Ευρωπαϊκά Μουσικά Βραβεία MTV) και 1 στα «Παγκόσμια Μουσικά Βραβεία» (World Music Awards). Έχει ανακηρυχθεί «Άντρας της χρονιάς», το περιοδικό Down Town τού έδωσε τον τίτλο «Καλύτερος διασκεδαστής της δεκαετίας», ενώ το Forbes (Φορμπς) τον κατέταξε στην 3η θέση με τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες στην Ελλάδα.
Θάνατοι
1939 – Η Αμέλια Μαίρη Έρχαρτ (Amelia Mary Earhart, 24 Ιουλίου 1897 – εξαφανίστηκε στις 2 Ιουλίου 1937 και κηρύχθηκε θανούσα στις 5 Ιανουαρίου 1939) ήταν Αμερικανίδα πρωτοπόρος της αεροπορίας, συγγραφέας και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η Έρχαρτ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με τον Σταυρό Διακεκριμένης Πτήσης,[9] ως η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Έκανε πολλά ρεκόρ, έγραψε βιβλία για τις εμπειρίες της στους αιθέρες, τα οποία γνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία, και συνέβαλε στη δημιουργία της οργάνωσης The Ninety-Nines, μίας οργάνωσης για τις γυναίκες πιλότους.
Η Αμέλια Έρχαρτ εξαφανίστηκε πάνω από τον κεντρικό Ειρηνικό ωκεανό, κοντά στη νήσο Χάουλαντ, κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της να κάνει τον γύρο της Γης, το 1937. Η ζωή της, η σταδιοδρομία και η εξαφάνισή της συνεχίζουν όμως μέχρι σήμερα να προσελκύουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
1979 – Τσαρλς Μίνγκους: Ευρέως γνωστός ως πιο διάσημος μπασίστας της τζαζ, ο Τσαρλς Μίνγκους (22/04/1922-05/01/1979) ήταν πάνω απ’ όλα ο πιο εφευρετικός και δυναμικός συνθέτης τζαζ της εποχής του. Το μουσικό του έργο στη τζαζ ανήκει σε μία ιδιαίτερη κατηγορία, που μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως «Μίνγκους».
Γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1922 στην Αριζόνα. Ως έφηβος άρχισε να ασχολείται με τη κλασσική μουσική και έπαιζε τσέλο. Όμως σύντομα κατάλαβε ότι, λόγω του φυλετικού διαχωρισμού στις ΗΠΑ της εποχής του, ήταν αδύνατο για έναν μαύρο να εργαστεί ως κλασσικός μουσικός, και έστρεψε το ενδιαφέρον του στη τζαζ.
H εκπαίδευση του στην κλασσική μουσική τον βοήθησε να αναπτύξει μια δεξιοτεχνία μοναδική για μπασίστα της τζαζ, ώστε μία από τις πρώτες του επιτυχίες με το συγκρότημα του βιμπραφωνίστα Λάιονελ Χάμπτον το 1947, να φέρει τον τίτλο «Τα δάχτυλα του Μίνγκους».
Άρχισε να συνθέτει σε νεαρή ηλικία, επηρεασμένος από το Ντουκ Έλινγκτον, το Ραβέλ και το Ρ. Στράους, πάντα επιδιώκοντας να είναι ένας «αυθόρμητος συνθέτης». Θαύμαζε τον Τσάρλι Πάρκερ (γνωστό με το παρατσούκλι Bird) και χώριζε την τζαζ σε δύο εποχές, τη μία πριν και την άλλη μετά το Bird. Ο Μίνγκους δεν δίσταζε να πειραματιστεί: οι συνθέσεις του ήταν επαναστατικές και δεν ακολουθούσαν πιστά τις κυριαρχούσες τάσεις που επικρατούσαν τότε στην τζαζ.
Ο Μίνγκους ηχογράφησε πολλούς δίσκους και συνέθεσε πάμπολλα κομμάτια μουσικής. Δύο κομβικοί δίσκοι στην εξέλιξη της μουσικής του είναι το Pithecanthropus Erectus (1956) και το Mingus Ah Um (1959), στο οποίο η αριστοτεχνία του Μίνγκους στη σύνθεση ξεχωρίζει ιδιαίτερα στο κομμάτι Boogie Stop Shuffle.
2014 – Ο Εουσέμπιο Ντα Σίλβα Φερέιρα (Eusébio da Silva Ferreira, η ορθή προφορά είναι Εουζέμπιο: ευρωπαϊκή πορτογαλική προφορά ΔΦΑ: [ewˈzɛβju ðɐ ˈsiɫvɐ fɨˈʁɐjɾɐ], 25 Ιανουαρίου 1942 – 5 Ιανουαρίου 2014), γνωστότερος ως Εουσέμπιο, ήταν Πορτογάλος ποδοσφαιριστής από τη Μοζαμβίκη, που αγωνιζόταν στη θέση του επιθετικού.
Αναγνωρισμένος ως ένας από τους σημαντικότερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, ψηφίστηκε 9ος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα στις εκλογές της IFFHS.
Ο Εουσέμπιο έπαιξε σε πολλές ομάδες, αλλά αναδείχτηκε με την ομάδα της Μπενφίκα, σκοράροντας 319 γκολ σε μόνο 313 εμφανίσεις στο πρωτάθλημα, καταφέρνοντας να γίνει ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών στην ομάδα του και οδηγώντας την στην κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1962 Το 1965 κατέκτησε τη Χρυσή Μπάλα ως κορυφαίος Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής.
Γνωστός και ως “μαύρος πάνθηρας” είχε σημαντική συνεισφορά του σε επίπεδο εθνικών ομάδων, βοηθώντας την Εθνική Πορτογαλίας να κατακτήσει την τρίτη θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966, που διεξήχθη στην Αγγλία.
